VERWARRING EN ORDE
L.FABER&ZN.
A. H. T. d. STEUR Jr.
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR BLOEMENDAAL, OVERVEEN, AERDENHOUT,
VOGELENZANG, SCHOTEN, SANTPOORT, ENZ.
HAARLEMSCHE BANKVEREENIGINQ
J.A.I^KAMR.Zh
Boekhandel - Schrijfbehoeften
A. HOMMERSEN
Doozen luxe post vanaf 50 ct.
Heeren- en Dameskleermakerij
H. HOOGSTRATEN
20ste JAARGANG
ZATERDAG 9 JANUARI 1926
No. I.
UITGAVE DER N.V. „HET MIDDEN" - EXPL.: LEIDSCHE UITG.-MIJ, OUDE RIJN 39, LEIDEN, TEL. 53 EN 73, POSTGIRO 93154
Bijkantoor BLOEMENDAAL, Bloemendaalscheweg 147
VERRICHT ALLE BANKZAKEN
LINCOLFABRIEK - H. STAM
ELECTR. REPARATIE-INRICHTING
van alle soorten Schoenen en Laarzen
Goncurr. prijzen en vlugge bediening
PLAATSELIJK NIEUWS
BLOEMENDAAL
S GARAGE F. STAPPERS S
Gedempte Oude Gracht 40, Haarlem g
g lekl. Reparatie-Inrichting. Expertise
A
Ged. Oude Gracht 64, Haarlem
Kleverparkweg 154 - Telefoon 10303
Het beste adres v. Dames en Heeren die prijs
stellen op Elegante en Duurzame Kleeding
RIDDERSTRAAT 6 - HAARLEM
'Abonnementsprijs (3.50 per jaar, (1.75 per half jaar bij
vooruitbetaling aan aen der onderstaande adressen of met
verhooging van 15 ct. incassokosten. Voor Indië en 't
Buitenland met verhooging der porto. Losse nummers 7'/2Ct.
Abonnementen kunnen met elk nummer beginnen
ADVERTENTIÉN: 18 ct. per regel, bij contract belangrijke
korting. Kleintjes: Vraag en aanbod, huur en verhuur, koop
en verkoop, van 1 tot 5 regels 60 ct., elke regel meer 12 ct.
uitsluitend bij vooruitbetaling. Boven, onder ot naast den
tekst speciaal tarief
HOOFDADMINISTRATIE LEIDSCHE UITG.-MAATSCHAPPIJ; PLAATSELIJKE ADRESSEN VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE DUINWIJCKWEG 3, TCLEFOON 22177 EN DRUKKERIJ TIMMER,
DE GENESTETWEG 23, TELEFOON 22003, POSTGIRO 30785 TE HAARLEM BIJ DEN BOEKHANDEL EDW. JORIS, GROOTE HOUTSTRAAT 94, TELEFOON 13684, POSTGIRO 93208;
ADRES VAN DEN PLAATSELIJKEN VERSLAGGEVER, BLOEMENDAALSCHEWEG 19, TELEFOON 22265. ADVERTENTIÉN WORDEN UITERLIJK TOT DONDERDAGMIDDAG 3 UUR AANGENOMEN
O, TIJD, DIE KOMT.
0 tijd, die komt hoe ver uw werkelijkheden
Nog weg zijn van dit schemerig bestaan,
Hoe ver de wegen uit dit heilloos heden
Naar 't heilig land uwer beloften gaan
Gij woont bij ons, gij weeft door al de nachten,
Die ons de dagen zijn, uw zekerheid,
Gij zijt het stralend doel onzer gedachten,
Gij zijt de ster, die onze ziel geleidt.
0 tijd die komt die eens uw dageraden
Als teedre tuinen aan den hemel bouwt,
Die eens uw rijke wereld van genade
In ieder zalig wezen openvouwt,
Laat het geloof in uw gelukkig Eden
Ons doen geloove' in eigen menschlijkheid,
Wijs ons, die worstlen met dit vreeslijk heden,
De stille kiemen van uw Zaligheid!
Want hoe waar' ons dit leven één ellende,
Zoo in deez' storm uw vuurbaak wierd
(gebluscht.
Naar wat voor streken zouden wij ons wenden,
Zoo er geen golven braken aan uw kust?
Uit „De Keerende Kudde" van
Adama van Scheltema.
(Nadruk verboden).
Bij de herlezing van Comenius' „Groote
Onderwijsleer" trof mij, hoe dikwijls deze
groote opvoedkundige met blijkbaren af.
schrik het woord „verwarring" noemt. Als
doel van de opvoeding is daarentegen de
orde hem het hoogste goed. In de ontwik,
keling uit verwarring tot orde ziet hij het
streven van mensch en maatschappij be.
lichaamd.
In de inleiding tot zijn beroemde boek
verklaart Comenius o. a., dat hij hierin ge.
poogd heeft, een aanwijzing te zoeken en
te vinden, waarnaar de samenleving min.
der duisternis, verwarring en tweespalt,
daarentegen meer licht, orde, vrede en rust
kan hebben.
En wanneer hij de kunst der zedelijke
vorming omschrijft en daartoe zestien
grondregels opstelt, legt hij allen nadruk
op de zelfbeheersching, waarvan de grond
gelegd word, zoo men de kinderen gewent,
niets met opgewondenheid en in gemoeds-
beroering te doen, doch zich door de rede
te laten besturen. Omtrent kinderen, die
aldus opgevoed zijn, roept de schrijver uit
„0, welke hoop mag men op hen bouwen,
dat de menschelijke verwarringen, waar.
van de wereld vol is, door hen verbeterd
zullen worden!"
Later noemt Comenius de eigenliefde als
„de bron der menigvuldigste verwarrin.
gen in de menschenwereld", en vermaant
hij de ouders en onderwijzers, hun pupil,
len in te scherpen, dat zij niet leven voor
zich alleen, maar voor God en den naaste,
dat is de menschenmaatschappij. En, na
opgemerkte te hebben, dat alleen zij de
een den ander kunnen en willen helpen,
die daartoe opgeleid zijn, vestigt hij de
aandacht op de kracht der gewoonte. Ge.
lijk men het gaan door gaan leert en het
spreken door spreken, leert men ook de
waarchtigheid slechts door waarheid spre-
ken, de onthoudzaamheid door onthouding,
de volhardendheid door volharding.
Het is begrijpelijk, dat dergelijke uit.
spraken van driehonderd jaren her, de
Groote Onderwijsleer dateert uit 1628,
ons juist thans wederom treffen, omdat
4
vernikkeld Lucifersdoosje
j 1-jP/lTtx ontvangt U bij uwen win- J
UI llilO keiier door inlevering van
deze BON met zes ledige
J LINCOL-busjes, -doozen of -pakjes.
BEWAAR DEZE BON
Wenscht U geen doosje dan onvangt U de
vastgestelde prijzen
DONKERE SPAARNE 2, HAARLEM 5
OCXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXJ
KL. HOUTSTR. 10, TEL. 12896
CXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX30000000000
ook onze tijd gelijk die van Comenius een
tijd van de „menigvuldigste verwarrin.
gen" is en ook vóór alles zelftucht en zelf.
beheersching behoeft.
De groote opvoedkundige, die als stich.
ter van de volksschool en van een nog
steeds gevolgde methode van onderricht
door de regeeringen van verschillende lan.
den te hulp werd geroepen om het onder,
wijs van zijn tijd te hervormen, heeft in
zijn veelbewogen leven de verwarring ge.
kend. Door oorlog en opstand voortdurend
opgejaagd; van betrekking en bezit, van
vrouw en kinderen beroofd, moest hij
zwervende door het leven gaan. Pas had
hij een belangrijke boekerij bijeenverza.
meld, of brand vernielde al zijn papieren,
waarbij het handschrift van vele zijner
eigen werken. De vrucht van jarenlange
studie en inspanning was met één slag
verloren. En dit geschiedde niet één keer,
maar herhaaldelijk.
Aldus was zijn persoonlijk leven de be.
lichaming van hetgeen de maatschappij
zijner dagen te zien gaf. Volk streed tegen
volk, stad tegen stad en stand tegen stand.
De gevestigde godsdienst was versnipperd
in secten; geloofsvervolgingen, verban,
ningen en hongeroproeren teisterden de
wereld. Alle zekerheid was uit het per.
soonlijk en maatschappelijk leven ver.
dwenenmen wist niet meer wat men doen
of gelooven moest.
Men moet een boek lezen in verband met
de omstandigheden, waaronder het is ge-
schreven. Zou men zeggen, dat het rustige,
weloverwogen, gëlijkmatig opgebouwde
werk van Comenius geschreven kon zijn
door een voortvluchtig slachtoffer van ge.
loofsvervolging en oorlog, temidden van
brand en puinhoopen? Wat gaf dezen
eenzame, wiens woonplaats verwoest,
wiens vrouw en kinderen omgekomen,
wiens bezittingen verloren waren, de
kracht, niet slechts om zelf staande te
blijven, maar om een steunpunt te zijn
voor de zakelijke vorming van geheel
Europa en een lichtpunt, waarnaar toe.
komstige eeuwen zich zouden oriënteeren?
Zou de waarde van Comenius' uitspraken
niet wezen, dat ze vrucht zijn van eigen er.
varing? Aan eigen leven had hij het on.
dervonden, dat slechts het redelijk be-
heerschen van gevoelens en gemoedsaan.
doeningen, dat slechts de zelftucht de
kracht geeft, die het leven aan kan onder
alle omstandigheden. Leven, zoowel per.
soonlijk als maatschappelijk, is een zaak
van organisatie; het is welbewuste, wel.
overlegde bouw; het is het oordeelkundig
profijt trekken van hetgeen het gevoel en
de omstandigheden als bouwstoffen op.
werpen.
De levenskunstenaar is een architect,
een bouwmeester, die, zeer zeker uit be.
zieling tot den arbeid gedreven wordt,
maar zich nimmer tot uitzinnigheid laat
verleiden. En dit is het, wat onze tijd, die
zooveel op dien van Comenius lijkt, we.
derom van den grooten opvoeder kan lee-
ren: dat het leven, persoonlijk en maat.
schappelijk, vóór alles een stijl en een zin
moet hebben, eri dat stijl en zin slechts de
uitkomst van orde en stelsel zijn.
Wat wij, evenals het veelbeproefd slacht,
offer van vroegere oorlogsjaren, gevoelen
als het krenkendst en noodlottigst ken.
merk van onzen tijd, is: de menigvuldige
verwarring, die den mensch als redelijk
wezen onwaardig is. Ook nu weder hunke.
ren wij het allermeest naar orde; wij be
seffen, dat eerst de overwinning van den
chaos ons zelfrespect zal herstellen.
En het is geenszins overbodig, dat wij,
die als kinderen van een andere eeuw een
anderen levensstijl en een andere maat.
schappelijke orde behoeven dan de leer
meester van driehonderd jaar her, toch ons
door hem laten herinneren, dat orde en
stijl slechts zijn te bereiken door hen, die
zich de orde en stijl van kindsbeen af heb.
ben eigen gemaakt. In onze opvoeding zal
men dan in vorige jaren op den voorgrond
dienen te treden het besef, dat het beste,
waaraan wij onze kinderen kunnen gewen,
nen, is: stiptheid en zelfbedwang, tucht
en organisatie. Slechts wie zich in het ver.
band leert voegen, zal een steen kunnen
worden in den nieuwen harmonischen tem
pel der menschheid. C.
BLOEMENDAALSCHE GYMNASTIEK-
VEREENIGING.
Dinsdagavond1 j.l. vergaderde "het bestuur en Tech
nische commissie der B. G. V. in hotel Vreeburg.
Te ruim 8 uur opende de voorzitter der B.G.V.
de SheerW. Pronk, de bijeenkomst. In ziyn openings
woord herinnerde hij aan de uitstekend geslaagde
winteruitvoeringen en bracht den directeur, den
heer 'P. A. Kok, dank voor zijn uitstekende leiding
op deze avonden, waaraan het groote succes hoofd
zakelijk te danken is. Verder had de T. C. ook een
pluimpje in ontvangst te nemen. De notulen der
vorige vergadering als steeds ook nu weder uitste
kend door den secretaris, den heer F. J.Ri'kkerink,
opgesteld, werden onveranderd goedgekeurd.
Het gymnastisch gedeelte der onderlinge wed
strijden, waarvan het atletisch gedeelte reeds in
September verwerkt is, zal plaats vinden voor de
heeren op Woensdag 3 Febr. en voor de dames op
Donderdag 11 Febr. Voor deze wedstrijden zijn in
de verschillende graden eenige medailles en di
ploma's beschikbaar gesteld.
De onderlinge feestavond voor de adspiranten
wordt gehouden op Zaterdag 30 Januari a.s., terwijl
de feestavond voor de dames en heerenleden op
een nader vast te stellen datum zal plaats vinden.
Er werd verder vastgesteld, de steeds meer naast
de gymnastiek naar voren tredende atlet'hiek ook
in de B.G.V. in de aanstaande zomer flink te be
oefenen. Er is met het oog hierop reeds een com
missie samengesteld bestaande uit mej. M. v. Nog-
geren en de heeren P. J. v. d. Klinkerberg en A. v.
Zadel, die de atlethiek-belaixgen der B.G.V. zal
behartigen.
De vereeniging zal zich aansluiten bij de N.A.U.
Verder ligt het in de bedoeling voor de a.s. zomer
een atlethiekleider te engageeren.
TELEFOON 14454
Met ingang van 17 Januari e. k. zal te Bloemen-
daal en Overveen de Zondagsbestelling worden op
geheven.
Tusschen 9 en 10 uur voorm. zal des Zondags ge
legenheid bestaan, aan de aldaar gevestigde Post
kantoren, de correspondentie kosteloos af te halen.
Dezer 'dagen is ingebroken in perceel ter Hoff-
steedeweg 5 hoek Lonbarpetrilaan. Het betreft een
tijdelijk onbewoonde villa, waarin de diefjven) zich
toegang verschaft heeft (hebben) door het inwer
pen van' serre- en keukenruiten.
Door een familielid der afwezige bewoners is een
voorloopig onderzoek ingesteld. Alles is overhoop
gehaald, doch voorloopig werd geconstateerd, dat
weinig of niets vermist is.
Op 15 Januari a.s. 'hoopt de heer A. Yzerman,
hoofd van de openbare scihool voor M.U.L.O. aan
den Vijverweg, dew 'dag te herdenken, dat hij voor
40 jaar bij het onderwijs kwam. Hiervan werdén
29 jaar besteed aan de opvoeding van de Bloe-
mendaalsche jeugd. Voorheen was 'hij werkzaam in
Amsterdam en Muiden.
De Gem. Arbeiders Zangvereeniging „Morgen
rood", directeur G. J. 'Kalt, geeft hedenavond een
concert in de groote zaal van Vreeburg.
De heeren Hans Blom (viool) en Max Nathan
(piano) verleenen medewerking.
THIJSSE'S HOF.
In Thijsse's hof is 't stil, 't lijkt vergeten. Toen de
eiken, iepen en heesters hun blad verloren, de
laatste gele kelken van de teunisbloem als versla
gen door de strenge nachtvorst neerhingen, vond
niemand meer genoegen in Thijsse's hof. Er leek
ook niets te groeien, er was geen kleur, geen leven
meer. Maar juist toen de strenge vorst daar re
geerde en alles tot rust dwong, vierden de mossen
hoogtij. Hoe klein en nietig lijken zij, maar welk
een levenskracht bezitten ze! Zoo stil en verborgen
doen ze 't groote werk. Stel U eens onze duinen
voor zonder haar groen, zacht kleed. Zouden die
kale duinen ooit die heerlijke flora bezitten, als de
mossen niet in hun zachte, vochtige kleed de zaad
jes deden ontkiemen, door vogels 'daar neergewor
pen? Zouden zij ook niet haar werk hebben gedaan
bij de vorming der boschjes? Zouden de kleurige
paddestoelen ooit tot ontwikkeling zijn gekomen
zonder die vochthoudende bedekking in 't bosch?
Over de kale rotsen werpen zij ook een zachte
mantel om de scherpe punten eenmaal met bloem
of plant te sieren. In en onder hun warme kleed
koesteren zij een fauma van wonderlijke vormén.
Zoodra de strenge vorst iets zachter gestemd is,
krioelen de spinnetjes en allerlei insecten naar
buiten. Lang duurt die vreugde echter niet, want
ze worden al vlug opgepikt door de vogels, die zoo
goed weten dat ze in die mossen verborgen waren.
De vogels zouden de mossen dan ook niet graag
missen, niet alleen om al het voedsel, dat zij voor
hen bergen, maar zij kunnen die zachte warme be
kleeding zoo goed gebruiken voor hun nestjes. In
T mosparadijs „Schapeduinen" had een fitisje on
der 't moskleed op "n helling haar nestje verscholen.
Ook de menschen weten de mossen in hun
dienst te stellen. Hoe heerlijk liggen ze te rusten of
te droomen op 'dat zachte, groene mos! En hoe
zouden de bloemkweekers hun planten en 'heesters
moeten verpakken zonder 'de mossen? De orchi-
deeënkweekers zouden ze ook al niet kunnen mis
sen bij 't verzorgen van hun kostbare planten. Deze
zoo belangrijke flora is zeker wel een wonder in de
natuur. Juist als alles rust werkt zij met levenslust
en kracht. Ze groeit en bloeit zoo uitbundig en ver
menigvuldigt zich op vele manieren 't heele jaar
door. Zij draagt kapsels of sporedoosjes, waaruit zij
duizende sporen strooit. In de bladoksels of bl'ad-
tcppen of onder de bladnerven draagt zij broed-
knoppen, die door insecten verplaatst worden. Nu
is 't de tijd dat die broedknoppen ontkiemen. Door
een vergrootglas zien we doorzichtige fijne draad
je uit 'de bolletjes zich vormen, waaruit de
plantjes groeien. Ieder stekje, ja ieder blaadje
dat in goede aarde valt, kan zich tot een plantje
ontwikkelen, zelfs dan ook nog als 't op zeer on-
vruchtbaren grond terecht komt. De levenskracht
der mossen blijft lang voortduren. Eenige maanden
lagen bladmossen droog in doosjes opgeborgen en
toen ze eenmaal weer buiten in aarde werden ge
zet werd alles weer groen en overal ontsproten
weer nieuwe toppen.
De mossen onderschelden zich in 3 hoofdgroe
pen: korstmossen, levermossen en bladmossen, Oit
stukje is vooral geschreven voor de laatste groep,
ofschoon Thijsse's hof van alle 3 groepen soort .n
bezit. De belangrijkste groep is die der bladmos-
sen. Ze groeien overal, op den grond, in en onder
water, en op boomen, In de „Mosflora van Neder
land" door Dr, A. J. M. Garjeanne geschreven, tel
len we 88 mosgeslachten en als we weten dat ieder
geslacht nog vele soorten heeft, dan begrijpen we
hoe uitgebreid deze flora is. In „Onkruid" door on
zen grooten natuurvriend F. W. van Eden werden
eenige soorten uit Kennemerland beschreven, In
Thijsse's hof groeit nu het Barhula ruralis of Veld-
kronkeltand, het Polytrichum formosum of vrou
wenhaarmos, het Brachythecium rutabulum, het
mnium hornura of sterremos, en het ortotrichum op
de oude vlierboomen.
Het 'hypnum fluitans, of waterdekmos groeit aan
den waterkant. Maar 't allerfijnste mosje, door een
jongetje donsmos genoemd, met z'lï zacht-groene
fijn-vertakte stengels: Eur'hynchium Stokesü of
snavelmos, groeit in Thijsse's hof overal. Dit mos
werd door onzen grooten vriend Van Eden niet
beschreven. Of 't vroeger in Kennemerland niet
zooveel-voorkwam, dat 'de schrijver van „Onkruid"
't niet vermeldde, of dat 't een soort is, die zich
zoo zeer heeft uitgebreid in de laatste jaren, is
niet békend. In 't heele Bloemendaalsche bosch
groeit het welig. Ook het Brachythecium velutinum
met z'n purpere steeltjes en sporedoosjes en het
Hypnum cupressiforme, die nu overvloedig kap
sels dragen, staan niet vermeld. Er zullen in
Thijsse's hof nog wel vele soorten verborgen zijn,
die we nog niet gezien hebben.
Wie kennis wil maken met deze fijne, kleine flora
kan rondgeleide vragen aan de waarn. secretaresse
adres Parkweg 5 Bloemendaal, tel, 22135.
OVERVEEN
TELEF. 10856
WERKEN NAAR EIGEN EN
GEGEVEN ONTWERPEN
TEGENOVER DE MIDDELB. TECHN. SCHOOL
OPGERICHT 1903
Het 24e jaarfeest v. d. Chr. Nat. Werkmansbond
afd. Bloemendaal zal gehouden worden op Woens
dag 13 Januari a.s. in H-otel Vreeburg 's avonds
7.30 uur, met welwillende medewerking van den
Iheer en mevrouw v. Kempenv. Leeuwen.
Programma:
1. Opening door den Voorzitter.
2. Jaarverslagen Secretaris -e*n Penningmeester.
3. Groeten afgevaardigden.
4. Rapsodie Pastorale Hongroise, F. Dopper.
5. Eé half uurtje bij den Kapper.
(Blijspel in 1 bedrijf).
6. W edergevonden.
(Vermakelijke schets uit de mobilisatie).
Pauze:
7. Allegretto, E. Grieg.
8. De groote Revue,
(Kluchtspel in 1 bedrijf).
9. Rapsodie Pastorale, Hon.
Gezang 180.
Tot plaatsvervangend lid in de commissie, be
last met het afnemen van de examens ter verkrij
ging van een diploma als machinist aan boord van
koopvaardijschepen en als machinist voor de
sleepvaart, is o.m. benoemd de heer D. Duursma,
gepensioneerd hoofdmachinist der Stoomvaartmij.
..Nederland", alhier.
Onze plaatsgenoot, de heer Adr, Cassee, werd
5 Januari voor de arrondissements-rechtbank te
Haarlem 'beëedigd als makelaar in de vakken hy
potheken, assurantiën en meubilair.
De heer Cassee, die tevens onze medewerker is
zal het ons ten goede houden, dat wij hem op deze
plaats met zijne beëediging gelukwenschen en de
verwachting uitspreken dat hier het begin ligt van
een even eerzame als winstgevende loopbaan.
Maandagmiddag rukte de motorbrandspuit uit
voor een droge oefening in de nabijheid van Kraan
tjelek. Wij maken de inwoners er op attent, dat bij
oefeningen het voertuig voorzien is van een witte
vlag, ingeval van brand, van een roode vlag.
De heer S., in dienst bij den bloemist Beunder,
had geen gelukkige nieuwjaarsdag. Nabij Rusthoek
werd hij aangereden, door een ongelukkige samen
loop van omstandigheden, door een motorrijwiel,
S. werd tegen den grond gesmakt, en bleek na on
derzoek van Dr. Brongersma een hersenschudding
bekomen te hebben. Per ziekenauto werd hij naar
zijn woning te Schoten vervoerd. Bij informatie
-bleek ons, dat de toestand van den patiën geen
reden tot ongerustheid geeft.
Het rijwiel van S. is totaal vernield.
In den nacht van 1 op 2 Januari, ontmoetten de
agenten van politie Boslooper en Zwarteveen op
VIOLEN, ALTEN, CELLO'S
Speciaal Oude Meester Instrumenten
Pirastro Snaren „STIMMGABEL"
