xeverpark"
KORT
tweede blad
FIAT 509
jeugdgebouw
tentoonstelling
ZOMER
ACH
HRAND"
Het Bloemendaalsch Weekblad
FL. 2400.-
GEBR. BEEKMAN
P. H. BRINKMAN firma wed, j. de reiger
RIETEN TUIN- EN SERREMEUBELEN
Twee Kamers te Huur
O-CENTRALE
JEALER
PLEIN 24
Telefoon 10131
IE YEER8TRAAT
tARLEM
ILOEMENDAAL
>RD voor rust-
nten. Stroomend,
ers en lighallen.
ndaalsche Bosch.
No. 20
ZATERDAG 21 MEI 1927
tegelijkertijd bloemen
daalsch raadslid.
ZONDAG 22 MEI 1927
plaatselijk nieuws
BLOEMENDAAL
VOGELENZANG.
OVERVEEN.
TOONEEL
Bij brand een der volgende
nummers opbellen:
BLOEMENDAAL
OVERVEEN - -
AERDENHOUT
BENTVELD -
VOGELENZANG
Telefoonnummer 10960
Telefoonnummer 26103
Telefoonnummer 26017
Telefoonnummer 28129
VERGADERINGEN,
LARD TOULET
uur - ENTRÉE f 0.25
HARLESTON BOYS
acantie, doch vergeet
itstekend leenen, tot
- Zee en bosch zijn
ireiken. De kosten
RD is laag in eigen
houd en aanschaffing.
f 1450.—
f 1940.—
TELEF. 14125
GED. VERPLEEGSTER
ND TEL. 22385
te zamen rs, e -f- n is en,
rbij s opgeteld totaal dus
lenten zijn jullie, dus her
studenten is 0, want jullie
zie je, dat behoort nu tot
•dappelboer, en dat terrein
t te vinden, dag heeren.
et 'het boertje bij de eerst-
m. 'Het boertje heeft na-
i berweren, dat geen enkele
naar den' bedoelden heeren
l, dat men ieder in zijn
a. Niet ieder kan even ge-
nensch, ook de eenvoudig-
t in dat groote raderwerk,
noemt. En strikt genomen
•ergeefs. Ieder draagt f00'1
ieten dan misschien uitge-
heeft bet recht een ander
e rekenen. Lijden wij niet
ng, voelen wij ons niet dik-
medemenschen, die mis-
van aanleg zijn. Straks staan
n van de verkiezingen, en
ot opdoen over de deugden
zijn partij, desnoods me'
Welk belang wordt daar-
niet de oorzaak van veel
lewis, als de eenc mensch
waarde leerde schatten, de
r zijn. Voert evolutie niet
Maken wij het leven n'e'
'Het leven' is geen lolletje,
i dat is het ook inderdaad
wij redeneeren dikwijls zoo
rling overleg, gegrond °P
ring zooveel eenvoudiger
sch is altijd egoïst geweest,
ook wel altijd blijven, en
de strijd. Maar dat neemt
j eigen omgeving kan be
hen te waardeeren, hu» °P
ren, en door overleg ver
ïooveel mogelijk op te 'os
jnmen'wij allen geloof ik e
>oertje wel ter harte nemen
eds 'het kenmerk van e
Trompetter-
DR bornwater haarlemmer en
De zonderlinge beslissing door Gedepu
teerde Staten van N oord holland gegeven
inzake de woonplaats van dr. Bornwater
en door de dagbladen wereldkundig ge
maakt heeft ons aanleiding gegeven de
wetten nog eens na te slaan. Wij verbeeld
den ons, dat voor verandering van woon
plaats het niet voldoende was aan het ge
meentebestuur of het bevolkingsregister
van de plaats, waar men zich vestigde
mededeeling van zijne verhuizing te doen.
Er lag ons nog zoo iets in de herinnering,
dat men ongeveer zjjn heele hebben en
houden naar de nieuwe plaats van vesti
ging moest overbrengen. En voor zoover
wij konden nagaan had dr. Bornwater niet
anders gedaan dan voor den vorm een of
twee kamers in huur genomen van een
woning, een paar stappen gelegen van de
Haarlemsche grens en heeft hij noch zijn
inboedel, noch zijn gezin, noch zijn dok-
tersingredienten uit de oude, in h'lem ge
legen woning naar 't Zandvoorterpad over
gebracht. In overeenstemming daarmede
is aan zijne oude woning uiterlijk alles
zoo gebleven als het vóór 1 Mei was, of
vóór 28 April, den datum waarop dr. Born
water opgegeven heeft verhuisd te zijn.
Dr. Bornwater werd dus op 1 Mei inge
zeten van Haarlem en is dit nog, een en
ander in overeenstemming met de geves
tigde jurisprudentie, zoowel naar admini
stratief recht als naar het gewone burger
lijk recht.
Zij die kennis namen van de Koninklijke
Besluiten van 28 Mei 1855 S. 42, van 5
I Juli 1918 W. B. A. 3609, van 6 Dec. 1920
A. B. blz. 416, van art. 19 2e lid der Ge-
meentewet in verband met de artikelen
i 75 en 76 van het Burgerlijk Wetboek en
van den geest dér Koninklijke Besluiten
van 3 Juli 1900 en 28 December 1905 W.
B. A. 2666 en 2953 en het arrest van den
Hoogen Raad van 28 Mei 1924 B. no. 285
kunnen dienaangaande bezwaarlijk van
meening verschillen.
De beslissing van Gedeputeerde Staten
wordt hier dan ook vrij algemeen zeer zon
derling gevonden. Dr. Bornwater zelf heeft
aanvankelijk ook niet anders gedacht dan
onze gemeente en den Raad te moeten ver
laten, adres aan het interview dat het
Haarlem's Dagblad omstreeks 23 April j.l.
met hem had. Hij nam daarin formeel af
scheid van ons. Bij geruchten, waarvan we
geen officieele bevestiging konden vragen,
omdat alles zich in besloten bijeenkomsten
heeft afgespeeld, moet in den Raad de ge
dachte zijn geopperd of toepassing van de
wet in hare zuiverheid in persoonlijke ge
voelens van B. en W. of van den Burge
meester jegens dr. Bornwater gegrond is
geweest.
Wij achten, gezien de wet en de recht
spraak, een dergelijke onderstelling vrij
belachelijk. Dat het gewenscht kon zijn,
dr. Bornwater als hij later weder echt in
Bloemendaal was komen wonen, weder in
den gemeenteraad te kiezen, zou t.z.t. een
quaestie zijn, die de kiezers aanging, maar
wat nu is gebeurd strekt o.i. niet om het
aanzien van onzen Raad, noch dat van de-
deputeerde Staten te verhoogen. Met eene
kleine verzachting van de geduchte uit
spraak der Romeinen.corruptio optimi
pessima (corruptie van den hoogstge-
plaatste is voor de gemeenschap het
slechtste wat zich denken Iaat) zijn wij
geneigd te vragen, waarom deze overigens
zoo geachte geneesheer, waarom onze ge
meenteraad, waarom een zoo invloedrijk
college als Ged. Staten van Noordholland
het hebben bestaan zoo klaarblijkelijk met
de wet de hand te lichten en te spelen? Zij
moeten er wel zeer op hebben^ gerekend,
dat de voorlichting der publieke opinie in
ons quasi-demokratisch bestuurd land op
wettelijk gebied zoo goed als alles te
wenschen overlaat!
Mcj. T. Mentet werd gekozen als secretaresse. Be-
sloten werd, dat bij de wedstrijden te IJmuiden op
6 Juni a.s. de heeren-afdeeling zal uitkomen met i
hoogrek en springtafel, de dames-afdeejing met
lage ibrug en tremplin-paard-oefeningen. De ver-
eeniging_zal niet deelnemen aan de uit te voeren
vrije oefeningen.
Daarna werden de medailles, behaald bij de
laatstgehouden wedstrijden, uitgereikt. Van de
James ontvingen een medaille: H. Schiphorst, M.
Berkhout en G. Vermeer, resp. Ie, 2e en 3e prijs.
De heeren A. van Zadel, J. Freyser en M. Beek,
ontvingen medailles voor resp. Ie, 2e en 3e prijs.
Op Hemelvaartsdag zal een fietstocht onder
nomen worden naar de Kagerplassen en café „De
Vink".
De adrpiranten zullen een uitstapje maken naar
Castricum aan Zee.
Voor de vacature van onderwijzeres aan de
M.U.L.C. school aan den Vijverweg (Hoofd de 'heer
A. IJzerman) hebben zich 37 sollicitanten aange
meld.
Woensdag had in Hotel Rozendaal te Overveen
een leden-vergadering der Bloemendaalsche Red
dingsbrigade plaats, welke bij ontstentenis van den
voorzitter gepresideerd werd door den heer Hiem-
stra, bestuurslid dier vereeniging.
Hoewel de vergadering niet druk bezoc.it was,
vlotten de besprekingen uitstekend.
Zondag 5 Juni a.s. zal de Brigade 'haar post aan
'het Bloemendaalsche strand reed's betrekken. De
heer Postma zal een „wachtrooster" voor dezen
dienst samenstellen.
In vereeniging met de Haarlemsche zusterver-
eeniging zal Donderdagavond van 78 en Zon
dagmorgen van 1011 uur resp. in het zwemhad
aan de Kleverlaan en de Houtvaart geoefend wor
den.
Eens per week, beurtelings op Maandag- er.
Dinsdagavond' strandoefening; samenkomsten der
leden 7 uur aan' het eind: van den Zeeweg.
'Bij de rondvraag werd gewezen op de noodzaak
goed drinkwater aan 't strand te hebben, terwijl
een lichtere brancard' aan te bevelen zou zijn.
Daarna sluiting.
Het meesterstuk Jerhedenduagsche Auto-techniek
De Torpedo 4 plaatsen
compleet uitgerust
BLOENI ENE'AAL HAARLEM
Bioemendéalscheweg 107 Zijlweg 91
(gevestigd sedert 1819)
VERWULFT 7, HAARLEM - TELEFOON 12155
Mandenmakerij Reparatie-Inrichting
DER INGEKOMEN VOORWERPEN OP
VAN 3—5 UUR IN HET GEBOUW
„MARANATHA", DONKERELAAN
HET BESTUUR
Jubileum Mej. A. Wiebes.
Maandag was 'het 25 jaar geleden1, dat Mej. A.
iebes, thans chef der afd. Sterilisatie der fa.
r'an^:ai 'v-'h' de Olecq's Proefstation, hij ge-
inoemd bedrijf in dienst trad.
j Van de directie ontving M'ej. Wiebes een gouden
or oge, van het overige personeel eenige fraaie
bloemstukken.
Duidelijk bleek ter receptie, ook door den vader
er juhilaresse bijgewoond, 'hoe geacht en bemind
L *s kij directie en personeel.
De middag werd
bracht, waar nog menigeen
L COluplimenteeren.
in huiselijken kring doorge-
Mej. Wiehes kwam
Ledenvergadering Bloemendaalsche
Gymnastiekvereeniging.
Maandagavond vergaderde de B.G.V. in hotel
rteburg. Na de gewone punten van behandeling
a aan te 'hebben, werd overgegaan tot benoe
min.g van een leider en verkiezing van een secre-
l A™' ^recteur werd benoemd, inplaats van
r>eip^eer K°k, die sinds de oprichting der
r, V. in 1918 als leider heeft gefungeerd, de
eer H. Beets, leeraar Gymnastiek M.O. te Haar-
lem. m ,T!
18 Mei herdenking.
'Werd 18 Mei verleden jaar, ten gevolge van de
pogingen van de afd'eeling van Volkenbond en
Vrede (die toen nog lang niet zoo talrijk waren
als nü) hier en daar sporadisch herdacht dit
jaar werd daaraan zoowel door talrijke vergade
ringen, alsook door massa's scholen, met animo
deelgenomen, ook in 'Bloemendaal. Elders werd de
Volkentbondsfilih vertoond, werden voordrachten
met lantaarnplaatjes gehouden, in Den 'Haag wer
den auto-optochten1 met 40 auto's in 4 gedeelten
van de stad gehouden, kortom 18 Mei is ingesla
gen, evenals in het buitenland.
Wat daartoe zeker in 'hooge mate heeft bijge
dragen is het feit, dat onze tegenwoordige Minister
van Onderwijs, net als zijn voorganger, geheel ge
wonnen is voor de" opvoeding tot de Volkenbonds
gedachte in de school, evenals voor de herdenking
van 1-8 Mei, getuige de verschillende circulaires
v/elke o-ver beide punten onlangs zoowel aan. do-
Middelbare als aan de lagere scholen van regee-
ringswege werden .gezonden, teneinde hier voor de
medewerking van het onderwijzend personeel te
winnen.
Op 18 Mei 1899 werd de eerste, beteekenis-
volle officieele poging ondernomen, om interna
tionaal te streven naar gezamenlijke vermindering
van bewapening en om ook 'het streven naar ar
bitrage, naar rechtspraak tusschen de volken in
plaats van het recht van de sterkste naar voren
te brengen.
W«el 'heeft dat eerste Vredescongres, in Den
Haag in het Huis Ten Bosch gehouden, lang niei
beantwoord aan de hooggespannen verwachtingen
van vredesvrienden uit alle landen die daaraan
deelnamen tóch is dit congres de eerste stap
op den goeden weg geweest, die zou leiden tot
den Volkenbond, (vandaar de naam van Goodwill
Day, die er b.v, in alle Engelsche sprekende lan
den reeds vóór den oorlog aan werd gegeven)
zooals Prof. Jhr. van Eysinga het zoo treffend en
glashelder in zijn radiovoordracht van 1.1. Woens
dag deed uitkomen en waarvan de meeste groote
bladen uitvoerige verslagen deden verschijnen.
iDe misdadige wedloop in bewapeningen, ge
paard aan 't militairistisc'he drijven naar algemee-
ne dienstplicht (welk laatste drijven o ironie
óók met kracht uit democratische principes werd
gepropageerd, want rijke vaders mochten immers
niet langer in de gelegenheid worden gesteld om
remplacanten voor hun zoons te betalen) is een
verschijnsel, dat zich eerst in de eerste zestig jaren
begon te ontwikkelen en dat in de hoogste mate
bijdroeg tot het ontketenen van een wereldoorlog.
De fabelachtige vlucht welke de ontdekkingen op
wetenschappelijk gebied namén, droeg 'het hare
er bij, evenals een samenloop van allerlei andere
ongunstige factoren. Het is bovendien zoowel een
doelbewuste, als ook dikwerf een onopzettelijke
opvoeding van de publieke opinie geweest in een
nieuwe richting, die fataal is gebleken voor onze
samenleving in haar geheel en die nóg grootere
gevaren voor den toekomst van de menschjieid
medebrengt.
Nu is de Volkenbond in Genève niet almachtig,
het is geen superstaat, die met geweld van wape
nen zijn wil kan opleggen: zijn macht berust op
zedelijk overwicht. Er kleeft ook nog menig on
volkomenheid aan. Maar toch is het tot dusverre
de machtigste organisatie die arbeidt aan het hooge
doel; oorlogen te ondervangen, recht te stellen
boven macht op internationaal gebied én samen
werking tusschen de volken te bevorderen op elk
zedelijk en stoffelijk gebied. Een- keurkorps van
400 mannen en vrouwen uit alle landen arbeidt
daaraan sedert 7 jaren in Genève en met klim
mend succes.
Aan ons, aan de vereenigingen voor Volken
bond en Vrede, welke reeds in 34 landen werden
gevormd', om de leiding op zich te nemen- van de
opvoeding tot de Volkenbondsgedachte bij oud en
jong, en om daar zooveel doenlijk eenheid in te
brengen, om met de grootste toewijding deze taak
te volbrengen. In de handen van deze generatie
ligt de beslissing. 'Het is een wedloop tusschen d-e
oude, duistere krachten en de nieuwe idealen, die
voor verwezenlijking vatbaar zijn en de mensch-
heid voorgoed op een hooger plan zullen brengen
zoodra ons aller hart en eweten er voor gewon
nen zal zijn. Nederland vooraan: het land van Gro-
tius, van de eerste Vredesconferentie, ivan het
Vredespaleis en van het Internationale (Hof van
Justitie.
Woensdag werd in een openbare zitting der Ge
deputeerde Staten van Noord-Holland het beroep
behandeld, ingesteld door Mevr, Klinkenberg
Meeter tegen haar ontslag als onderwijzeres aan
de O.L.-school te Vogelenzang.
Het gemeentebestuur had Mevr. K. ontslagen
naar aanleiding eener vermeende mishandeling van
een barer leerlingen. Onlan !s is zij -door de Haar
lemsche rechtbank van de Jiaar ten laste gelegde
mishandeling vrijgesproken.
In de vergadering verschenen o.a. Mevr. Klin
kenbergMeeter, de heeren Lamers en Posthumes,
hoofdbestuurderen van den Nederi. Bond van On
derwijzers, J. Snippen'berg, hoofd der O.L. school
te Vogelenzang, en S. Huir. nk, chef der afdeeling
onderwijs ter gemeente-secretarie te Bloemendaal.
Na een langdurig verhoor en wederhoor, hebben
de Ged. Staten het gemeentebesluit tot het ver-
leeiïen van ongevraagd onislag aan Mevr. Klin
kenbergM'eeter vernietigd.
Zaterdag is door de pol tie op de Julianalaan
aangehouden de Zandvoortür J. Y. E., die op een
handwagen, gedekt onder zeil en kleedingstukken
30 M. electrische kabel vervoerde.
!Bij nader onderzoek 'biel en deze ontvreemd te
zijn van de P.E.N.-opslagpl'ats te Zandvoort.
E. ontkende aanvankelijk maar viel later door
de mand.
Proces-verbaal werd opgemaakt, waarna E. over
geleverd is aan de Zandvoortsche politie.
Zondagmiddag omstreeks half twee reed een
auto op de ELswoutslaan bij „Elswouts'hoek" in de
gevaarlijke ibocht tegen een boom. De stuurinrich
ting werd zoodanig beschadigd, dat het voertuig
moest worden weggesleept.
De verklaringen omtrent de oorzaak van het on
geval zijn zóó tegenstrijdig, dat er voor de politie
geen termen aanwezig waren proces-verbaal op
te maken.
Groot Hippisch Sportleest bij Kraantjelek.
Ten bate van het plaatselijk comité te Haarlem
van de centrale commissie voor Uitzending van
Nederlandsche kinderen naar 'buiten, wordt op 4
Juni a.s. een groot hippisch sportfeest nabij Kraan
tjelek georganiseerd. De voorzitter van het comité
de heer W. Dys-erinck, heeft grootsche plannen,
en worden deze werkelijkheid, dan zal er iets te
genieten zijn, eenig in zijn soort.
Uitgevoerd zal worden een fragment van den
slag op den Blinkert in 1304 onder Witte van HaCm-
stede geleverd.
Medewerking verleenen de volgende hippische
vereenigingen: de Haarlemsche Manége, de Rij-
vereeniging „Van der Wal", te Haarlemmermeer
en de Sint Joris Ruitergroep te Haarlem, te samen
100 gecostumeerde ruiters. Bovendien zullen nog
300 personen voetvolk aan den „slag" deelnemen.
Ook zal nog een nummer carousselrijden uitge
voerd worden door een aantal dames en heeren
in costuum Lodewijk XVI
Gemaakt worden: 2000 tribuneplaatsen, benevens
een groot aantal staanplaatsen.
Het Comité stelt zich voor 2500 plaatsen voor
scholieren ter 'beschikking te stellen.
Waar het feest staat in het teek en der liefdadig
heid hopen we, dat een belangrijk bedrag van 'het
beoogde doel ter beschikking komt en wekken we
ieder op, deze feesten te bezoeken.
'Het program is als volgt samengesteld:
1. Openings-manoeuvre, gereden in costumes
Louis XV, door 10 dames en 10 heeren.
2. Harlekijn, in de Campagne-school, voorge
reden door den beer Phil. 'Kok Sr., directeur der
Haarlemsche Manége.
3. Tandem-manoeuvre, gereden door 4 dames
en 4 heeren.
4. Reine de Coeur, in de Hooge School afge
richt en voorgereden door den heer H. J. Lijsen.
5. Parade, te rijden door de St. Joris Ruiter
groep.
6. Tally Ho (100 M. stap, 100 M. 'draf en 140
M. galop).
Pauze.
7. Witte van Haemstede. Slag op den Blinkert.
8. Riddermanoeuvre, gereden door ridders van
Witte van Haemstede.
Groot Russisch Balalaika-orkest, met mannenkoor
en Nationale dansen.
Zaterdag 21 (heden) en Zondag 22 Mei >dés
avonds 8 uur, en Zondag 22 Mei des middags
half drie, treedt in den Stadsschouwburg te Haar
lem het beroemde Balalaika-orkest op, onder lei
ding van de Dirigent Georg Wassilieff en Aléx
Michailewski.
'Het 'Russisch Balalaika-orkest bestaat uit on
geveer 25 personen, en beschikt over een voor
treffelijk geschoold mannenkoor, met bizondere
golo-stemmen.
Ook de dansen, met de solodanser Iwan Orlik
en zijne vrouwelijke partners Helene Bojarskaja
en Serge Dmitriewski genieten overal een groot
succes.
Verrassend zijn de solovoordrachten met kwar
tetbegeleiding van den Balalaikaspeler Wladimir
Pogorelöff, solist van het voormalige Keizerlijke
'Hoforkest te Petersburg.
Eind April tradt dit gezelschap op te Amsterdam
in het Theater Tuschinsky, had daar een storm
achtig succes en werd door de Amsterdamsche
Pers algemeen geprezen.
met vrijen keuken liefst voor dame,
bezigheden buitenshuis, Bloemen-
daalscheweg 60, a.n.l. J. Gijzen-
vaart.
(Laatste nieuws).
Het Balalaika-orkest had gisteravond op het
Wilsonsplein een uitbundig succes. Orkest, solo, i
zang en dans, bijna alles was even zuiver en mu
zikaal, De russisc'he dans 'bracht het publiek zoo in
vervoering, dat het ten slotte ryth'misch aan het
klappen sloeg om de dansers te dwingen nog eens
voor het voetlicht te komen. Instrumenten', de
eostuums, ontworpen door Solo'nko, en de orches-
treering van den muzikalen leider A. Michailowsky,
alles was van eerste qualiteit, en wat 'n stemmen
hebben de russische mannen toch, in koor bespan
den zij zeker vijf octaven. En welk een instrumen
taal virtuoos bleek Wladimir Pogoreloffl Men ver-
zuime hedenavond, morgenmiddag 2.30 of morgen
avond 8 uur niet naar den Haarlemsche Stads
schouwburg op te trekken, 't Is echt, goed en
heerlijk verfrisschend!
Onder den titel
„EEN ZONDERLING ONDERHOUD"
ontvangen wij het volgende stukje ter plaatsing:
Eene andere benaming is moeilijk te geven aan
'het onderhoud, dat de Gouverneur-Generaal, de
vertegenwoordiger van geheel het Nederlandsch
gezag, de uitvoerder van de aanwijzingen van de
Koningin, heeft toegestaan aan Dr. Soetomo, den
Voorzitter van de Soerahaya Studieclub, die tot
de zeer extremistische elementen in Indië behoort.
Men kan twijfel opperen omtrent het nut, dat
heeft de aanwijzing van Dr. Soetomo als lid van
den Volksraad; dat de Gouverneur-Generaal zijn
benoemingsrecht in deze richting 'heeft gehan
teerd, teneinde blijk van onpartijdigheid te geven,
valt zeker niet af te keuren. De Studieclub staat
evenwel op het standpunt van non-coöperation;
gevoelt niets voor deelneming aan den Volksraads-
arbeid, zoolang naar 'haar oordeel het Indisch ge
zag in Indië op geheel onjuisten grondslag rust.
Dr. Soetomo stond nu voor het moeilijk geval om
te doen wat hij zelf wenschelijk achtte; de be
noeming aan te nemen, maar daarmede zijn Stu
dieclub voor het hoofd te stooten, of die benoe
ming te weigeren, maar daarmede de kans op
vruchtbare samenwerking met de Regeering te doen
verloren gaan.
Hij redde zich nu uit deze moeilijkheid door een
onderhoud met den G.-G. aan te vragen, teneinde
„een nader inzicht te verkrijgen in de politieke
inzichten van Jhr. de Graeff." Men dient voor
Jhr. de Graeff in elk geval te lezen: Gouverneur-
Generaal; de politieke inzichten van dezen privé,
voorzoover hij ze heeft, zijn uiteraard voor het
hoofd van het Indisch Bestuur van weinig of geen
beteekenis!
Het is aan twijfel onderhevig of één der voor
gangers van den heer De Graeff bereid zou zijn
geweest om een onderhoud op dezen grondslag
toe te staan. Ieder ontwikkelde weet wat eene
benoeming door den G-G. in den Volksraad zeg
gen wil; men heeft die benoeming te aanvaarden
of af te wijzen, maar kan toch moeilijk verlangen,
dat de G.-G. 'hem eerst eens nader inlicht over de
motieven, die tot zijne benoeming geleid hebben.
Stel, dat alle 22 benoemden op gelijke wijze had
den gehandeld, zou de G.-G. dan 22 audiënties
moeten toestaan? En zou hij niet partijdig zijn ge
weest, wanneer hij den een 'n audiëntie had toege
staan en deze dezelfde audiëntie aan den ander
had geweigerd?
Aneta heeft ons nu bericht, dat 't onderhoud 'n
zuiver ophelderend karakter heeft gehad. Er was
in de Indische pers beweerd, dat de G.-G. eenige
politieke toezeggingen 'had gedaan. Aangezien dit,
zelfs onder het tegenwoordige regime te mal zou
zijn geweest, is daaraan weinig geloof gehecht en
behoefde die opheldering nauwelijks te worden ge
geven. Maar dat op politiek gebied toch wel
zaken zijn besproken, die niet in de eerste plaats
tusschen den G.-G. en een particulier besproken
behooren te worden, blijkt nu duidelijk. Immers,
de G.-G., die reeds vroeger de wensc'helijk'heid
eener herziening van de Indische Staatsinrichting
te kennen gaf, in dezen zin, dat de meerderheid
in den Volksraad voortaan een Inlandsche zoude
zijn, heeft hij aan Dr. Soetomo nu medegedeeld,
dat een ontwerp tot wijziging in die richting in
behandeling is. Hij stelt zich voor nog in de a.s.
voorjaarszitting van den Volksraad dit wijzigings
voorstel in te dienen. Dat Dr. Soetomo op die
wijze een primeur kreeg, 'die zoo niet aan de
•pen'bare meening, dan toch zeker aan den Volks
raad toebehoorde, kan in het midden gelaten wor-
den. Maar dat op die wijze de Inlandsche intel-
lectueelen verband zuUen leggen tusschen de desi
derata van d'e Indologische Studie-club van Dr.
Soetomo en de houding van den G.-G. staat wel
vast, ook al heeft deze het niet zoo bedoeld.
De G.-G. en Dr. Soetomo hebben verder, zoo leert
Aneta, van gedachten gewisseld over de Elirn-
peesche meerderheid in de Indische Gemeente
raden, over kwesties van vergaderrecht en inter-
neering. Aneta stelt ons gerust: de G.-G. heeft
ook dienaangaande geenerlei toezegging gedaan.
Het feit, dat dit vermeld wordt, teekent den toe
stand. De Indische Regeering gevoelt dus zelf, dat
men het niet onmogelijk acht, dat zij zoodanige
toezegging 'had gedaan. Zonder in eenigerlei
staatsrechterlijk beginsel te treden, behoeft het
volmaakt belachelijke van die figuur niet in het
licht te worden gesteld. Maar eene vraag is toch
zeker of het, nu niet formeel en staatsrechterlijk
mogelijk, maar voor de onpartijdige en hooge po
sitie van den G-G. wenschelijk is, dat in een on
derhoud, toegestaan aan een Inlandsfc'he intellec
tueel van extremistische 'huize, zaken worden be
sproken, die men kan er zeker van zijn
geen Nederlander met den G.-G. op een audiëntie
had kunnen en durven aanroeren!
Naschrift van de 'Redactie.
Bovenstaand stukje, dat de al of niet bewuste
strekking heeft om stemming te wekken tegen den
Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië, Jhr. De
Graeff, ontvingen wij van eene zijde die in nauw
vedband kan worden gedacht met den geestes
kring van den afgetreden Gouverneur-Generaal,
mr. Fock, opvolger van wijlen mr. Dresselhuys als
voorzitter van het hoofdbestuur van den Vrijheids
bond. Moeten wij daaruit opmaken, dat dit stukje
in den- geest valt van dien Bond?
Dit zou ons teleurstellen. Het 'heette
vóór jaren reeds, dat omtrent de in Ned. O. Indië
te volgen groot-politieke (staatkundige) gedrags
lijnen zelfs in ons, in hokjes verdeeld parlement
eenstemmigheid bestond. Alleen omtrent het tem
po, waarin de ethische lijn zou worden gevolgd
bestond verschil en zal natuurlijk altijd verschil
blijven bestaan, omdat wij menschen nu eenmaal
allen verschillen van temperament, de een houdt
van flink opschieten, de ander van voortdurend'
ampel overwegen; en daartusschen liggen vele
nuanceermgen.
De Vrijheidsbond, die een weefsel is, samenge
steld uit oud-leden van den Bond van vrije libe
ralen en van de Liberale Unie, zou zijn eigen in
houd verloochenen, indien hij niet zoo liberaal
mogelijk bleef.
'Het zou zeker voor velen onzer lezers, die allen
medeleven met de enorm vergroote belangstelling
in ons Indië, belangwekkend zijn, indien een der
hier wonende leden van den Vrijheidsbond, die
van de Indische vraagstukken studie hebben ge
maakt en Oost-Indië uit ervaring kennen voor
ons eens iets dieper op deze zaak, die velen onzer
slechts van dë buitenzijde bezien, wilde ingaan.
Wij stellen gaarne onze kolommen voor 'hem of
haar, die dit zou willen doen, ter beschikking.
Het is van belang voor onze lezers, die uit de
aardige artikelen van den heer Doorman in ons
blad een overzicht verkregen van Land en Volk
van Ned. O. Indië nu hunne indrukken verder en
dieper te kunnen uitbouwen. Wie helpt ons?
