IIETS
DIT BUD
BEHOEFT NIET
LANSDORP
atiewerk?
AFDALEN
Bloemenflaals IJzermasazijn
idan f2650
HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING
>RST
3LOEMENDAAL
RTIKELEN
ISVERIAGING
AL. Telet. 22387
PEN ZOON
21 ste JAARGANG
ZATERDAG 18 JUNI I9Z7
No. 24
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR BLOEMENDAAL, OVERVEEN, /ERDENHOUT
VOGELENZANG, SCHOTEN, SANTPOORT, ENZ.
BIJ KANTOOR VOOR ADVERTENTIES: ADVERTENTIEBUREAU D. Y. ALTA, DUVENVOORDESTRAAT 28, HAARLEM
KLUIS-IN RICHTING i4,? ^Tl".™?.
Korte Kleverlaan 22-24
Telefoon 22704
U Uw adres voor ALLE SOORTEN
Gereedschappen, speciaal op Tuin
bouwgebied. Komt U eens kijken;
A, ZETSTRA.-t|MMERman EN AANNEMER
RIJWIELSTALLING
Geschiedkunde van
Bloemendaal
iGARAGE F. STAFFERS I
Gedempte Oude Gracht 40, Haarlem
S le kl. Reparatie-inrichting. Expertise 1
PLAATSELIJK NIEUWS
DAMES-KAPSALONS
BOS-WAN DEN ENDEN
ooooooooooooooaooooooooooooooooo
ELECTR. REPARATIE-INRICHTING
van alle soorten Schoenen en Laarzen
L. FABER ZN.
Kuipers&Davids
HAARLEM
Nassaulaan 4
Levering van le klas
Maatwerk en prima
ENGELSCHESTOFFEN
HET JEUODOEBOUW
NacMveiligheidsdienst- Controle
Intensieve bewaking
Billijke tarieven
Kantoor Raaks 13, Haarlem, Tel. 13880
A. G. POST, Verbindingsweg 53
- TELEFOON 22196
:ult dit ondervinden
It uitgevoerd door
i, BOSGHLAAN 39-43
res Verkoop van
lolineum, Teer, enz.
(REIKEN ONDER No. 22565
(gevoerd met vierwiel-
ïe ruitenwisscher, enz.
oote serie vervaardigd.
U wordtin den kortst
I en billijk bediend.
ELAARS, STUCADOORS
20, BLOEMENDAAL
nu, tot straks hoor, adieu!'
ren. de weer ronddraaiende
de Geer veranderde eenige
houding, en bleef hem met
trad op het buffet toe, nam
a proefde even, schijnbaar
ie het glas vasthield, beefde,
de Geer langzaam het gor
ily, die met vochtige oogen
;ft hij je aangeraakt, Tilly?
ze gilde het bijna uit, nu
ke beseffend, dat bijna ge-
heeft maar erven, terwijl h'j
mijn schouders laten rusten
niet meer, Herbert?" vroeg
:acht om haar heen. „Zeker
aarom durfde ik je zoo dik-
laten, hoewel ik hem kende,
ït toelegde, maar mijn ver-
groot, jij die zes jaar van
net kussen,
00 mag je niet spreken, m11
illy," onderbrak -hij haar, ge-
heele leven, maar dan ook
/eet, wie me straks wegriep,
en een telegram uit Indiü
ssel, wiens plaats ik over
is overleden, en nu vroegen
me al geschikt achtte voor
dat ik zoo gewerkt heb,
rtrekken, wanneer ik w'
imen. Wil je nu mijn vrouw
ïogelijk?" Met half geopen-
1 aangehoord en vroeg: ,JS
werkelijk?"
lijk," en hij drukte haar i®
hap tegen zich aan', 'daar-
ï-d: „Werkelijk, Tilly, en nu
celijkheid worden. O, nl'ia
me steeds zoo moeten in'
je zoo lief200 Me
Hij eindigde met een
beloften.
'hebben ze nooit terugge*
Trompetter'
ABONNEMENTSPRIJS f 3.50 per jaar, f 1.75 per half
jaar bij vooruitbetaling vóór l Januari ot 1 Juli, na dien
datum verhooging van f 0.15 incassokosten. Voor Indië en
't Buitenland met verhooging der porto. Losse nummers
71/2 ct. Abonnementen kunnen met elk nummer beginnen
REDACTIE EN ADMINISTRATIE: DRUKKERIJ T. TIMMER, DE GENESTETWEG 23, BLOEMENDAAL
TELEFOON 220O3 POSTGIRO 30785
ADVERTENTIËN: 18 cent per regel, bij contract
belangrijke korting. Kleintjes: Vraag en aanbod, huur
en verhuur, koop en verkoop, van 1 tot 5 regels 60 cent
elke regel meer 12 cent uitsluitend bij vooruitbetaling.
Boven, onder of naast den tekst speciaal tarief
iacaasaiaBBBiiBBaBa
BIJKANTOOR: BLOEMENDAAL, BLOEMENDAALSCHEWEQ 147 a
(Nadruk verboden)
Het is altijd moeilijk, de juiste verhou
ding te vinden tusschen den meergevor
derde en' hen, die op het betrokken gebied
minder volgroeid zijn. Met opzet druk ik
me zoo algemeen, mogelijk uit, om de een
zijdigheid te vermijden, als zou ontwikke
ling slechts één bepaald terrein, bijv. dat
van de verstandelijke kennis betreffen.
Men kan heel goed op het ééne terrein een
leek zijn en op het andere een leider.
Menschen, die een langdurige schoolop
leiding hebben gehad en met diploma's in
den zak loopen, kunnen van een ambachts
man, die zijn vak verstaat, evenveel op
steken als de ambachtsman op zijn beurt
van hen. Het kan voor een boer even
moeilijk zijn, iets van de geheimen der
veeteelt of der zuivelbereiding aan een
doctor in de letteren mede te deelen als
voor den doctor in de letteren, om den
boer een begrip bij te brengen van de
synthaxis.
Toch wil ieder wel graag iets weten om
trent het gebied, dat het zijne niet is. Wie
hgt program van een volks-universiteit
doorleest, staat verbaast over de verschei
denheid van stof. En de aftrek, die vlug
schriftjes vinden, waarin op een vel druks
een overzicht wordt gegeven omtrent een
tak van wetenschap of techniek, bewijst,
hoe leergierig wij allen zijn.
De kunst voor den leeraar, op welk ge
bied ook, is: begrijpelijk zijn. Wie zijn
onderwerp niet zoo eenvoudig behandelen
kan, dat het elk zijner leerlingen duidelijk
wordt, is geen goed onderwijzer.
Hoe spoedig is het den leeken in 't vak
te hoog! Men kan zijn gehoor eigenlijk
nooit laag genoeg aanslaan. In een tijd,
waarin iedereen naar algemeene ontwik
keling haakt, pleegt men het zijn hoorders
zoo gemakkelijk mogelijk te maken. Met
afbeeldingen en anecdoten, met een grapje
af en toe, tracht men de aandacht te boei
en en de belangstelling te winnen.
De geleerde, de kunstenaar, de prediker,
de politicus, die in onze democratische eeuw
zich met een hooghartig gebaar boven de
menigte plaatst, begrijpt niets van zijn
tijd. De leider troont thans niet langer bo
ven op den berg, waarheen zijn vereerders
met moeizame schreden moeten naar
boven klimmende leider daalt af naar be
neden en richt zich naar het peil van de
menigte aan zijne voeten.
Deze opzichzelf juiste methode heeft
.echter een schaduwzijde, waarop het wel
eens goed is te wijzen. Dit afdalen mag
niet te ver gaan. Men mag het zijn leer
lingen niet al te gemakkelijk maken. Op
voeden, onderrichten is opheffen. De ware
opvoeder maakt zichzelf overbodig, door
dat hij zijn pupil opvoert tot het peil, dat
hij zelf heeft bereikt. De stof moet altijd
even te moeilijk wezen, zoodat zij naden
ken en inspanning vergt. Want slechts
door eigen nadenken en inspanning ont
wikkelt men zich. De vrucht hangt een
weinig boven 't bereik van de grijpende
hand; geen nood! door het voortdurend
reiken en rekken oefent de begeerige zich,
totdat hij er bij kan. In die oefening is
voor hem tenslotte het heil gelegen.
Men doet de betrokkenen geen dienst,
door te opzettelijk tot hen af te dalen,
sommige ouders richten zich in alles naar
hunne kinderenze nemen hun onbeholpen
taaltje over en gewennen zich, in het ge-
zeischap der kinderen, alles uit het kin
derlijk gezichtspunt te zien. Ze vereen
zelvigen zich met hun kroost en verlagen
zich tot het peil van hun kleuters.
Het gevolg is, dat de kinderen krom
blijven spreken, zich gebrekkig blijven
uitdrukken en in hun onbeholpen houding
volharden nog lang nadat ze het eerste
ontwikkelingstijdperk reeds doorschreden
hadden moeten zijn.
Voor de ouders is dit meegaan met de
kinderen wel veel gemakkelijker dan het
voortdurend verbieden en verbeteren,
maar voor de kinderen is het een ramp.
Want wat kinderen noodig hebben, is een
voorbeeld om na te volgen, een toetssteen
om hun gehalte te beproeven, een ladder
om zich naar boven te werken. Niet de
ouders moeten afdalen tot de kinderen,
maar de kinderen moeten opklimmen tot
de ouders.
Afdalen kan slechts tot een zekere grens
gaan. Men klaagt wel eens over de on
toereikendheid van hetgeen het tooneel,
boek en courant, de architectuur, de bin
nenhuiskunst, de galanteriewinkel hun
cliënteele aanbieden. Maar, voert men dan
ter verontschuldiging aan, ze moeten ook
rekening houden met den smaak van het
publiek.
Dit laatste is ongetwijfeld waar. Wie
zich van het publiek vervreemdt, toont zich
een onmaatschappelijk wezen. Men arbeidt
nu eenmaal niet louter voor zichzelfmen
wil nuttig zijn ook voor anderen en de
vruchten van zijn vernuft en zijn inspan
ning profijtelijk maken voor de gemeen
schap. Maar de groote taak van den kun
stenaar en den koopman, den politicus en
den publicist, kortom van allen, die het
publiek iets te geven hebben, is: het iets
meer en iets beters geven dan het reeds
bezit.
Het is een zaak van voorzichtig beleid,
deze opheffing van kennis, smaak en zeden
ongemerkt en geleideüjk te volvoeren. Het
al te zware en ongewone schrikt af, maar
hetgeen met eenige inspanning te begrij
pen en te waardeeren valt, prikkelt de be
langstelling.
Moet een kunstzinnig man, die bjj een
in kunst ongeoefende een monsterlijk
voorwerp ontdekt, op barschen of spot-
tenden toon den bezitter smakeloosheid
verwijten? Neen, wat hij doen moet, is,
door het monsterlijk voorwerp met een
voorwerp van smaak te vergelijken, den
bezitter het verschil tusschen schoon en
leelijk te leeren zien. Op hoffelijke wijze
gelukt hem, wat hem op hooghartige wijze
mislukken zou.
Eén ding mag hij echter nooit doen;
tegen eigen overtuiging in zeggen: dat
voorwerp is mooi. Daarmee zou hij den
ongeoefende in zijn waan laten, gelijk on
verstandige ouders hun kinderen in den
waan laten, dat ze met hun krom brabbel
taaltje goed spreken.
Zich richten naar den zwakkere is plicht
van den sterke, maar zich richten naar den
zwakkere alleen, om de hand te kunnen
vatten, waarmee hij den zwakkere op
waarts trekt.
H. G. Cannegieter
(Vervolg).'
Heerlijkheden.
,,'s Is me de 'heerlijkheid' wel!" hoort men vaak
zeggen, als men spreekt van een kleine plaats
buiten het groote verkeer gelegen. Evenwel zijn
uit die heerlijkheden van vroeger de plattelandsge
meenschappen, de landelijke gemeenten vam nu,
gegroeid.
Zoo is de gemeente Bloemendaal ontstaan uit de
vereeniging der heerlijkheden Aelbertsberg, Tet
terode en Vogelenzang. Heemstede bevat behalve
't dorp met naaste omgeving o.a. de heerlijkheden
de Glip, Berkenrode, Heerenizandvaart, Kraaien
nest.
Schoten ontstond uit de bijeenvoeging van het
dorp Schoten, meer bekend als Oud-Schoten, met
de heerlijkheden Schoterbosch, Zaanen, Hooge
woerd en Zuid-Akendam. In elk zoo'n heerlijkheid
had de ambachtsheer bijna alle macht. Gebeurde
BHMHBBHBffiSaSBEEaSSiilBiaaeaiaEHËysaB
Telefoon 14454
te Haarlem een moord en wist de misdadiger uit
de handen der Haarlemsche politie te blijven, dan
was hij vrij, zoodra hij de grens der Haarlemsche
jurisdictie (d. i. de machtssfeer der Haarlemsche
Schepenrechtbank) overschreden had (zie b.v. de
grenspaal op den Schoterweg even voorbij het
Frans Halsplein en die in de Kennemerstraat een
vijftig pas van het buitenhuis).
Tetterode met Aelbertsberg en Vogelenzang ver-
eenigd, behoorde tot 1722 aan het baljuwschap
van Brederode; die uitgestrekte heerlijkheid werd
bij verkoop in verschillende heerlijkheden ge
splitst. Haarlem kocht in 17?2 de ambachtsheerlijk-
aeid der drie verbonden heerlijkheden en was
eigenaar van 't Huis ter Kleef met „Kleefferlaan"
en de gabelle (of tol) met de halve sloot ter weers
zijde sinds 1715.
Ook andere, aan het grondgebied der stad gren
zende heerlijkheden werden gekocht, terwijl de
itaten vau 'Holland en West Friesland de hooge
jurisdictie (rechtspraak) aan zich behielden. Door
de vroedschap werd dan meestal een der 'burge
meesters tot sterfheer benoemd. Die bleef dan am
bachtsheer- tot aan zijn dood. Zijn zoon volgde
hem dus niet op, maar een andere burgemeester
ontving den titel van ambachtsheer. Deze bezat
dan de heerlijke rechten (b.v. recht van benoeming
van schoolmeesters en predikanten), terwijl de in
komsten van dit heerlijkheden, aan de stad ver
vielen.
Voor de stad was 'het van groot belang, dat zij
haar rechts gebied kon uitstrekken over land
streken, vanwaaruit haar burgerij tot dusver zoo
veel overlast had ondervonden van dieven en
straatschenders, die zich in de heerlijkheid' dan
ongestraft konden terugtrekken, (De verhoudingen
zijn in dit opzicht nu precies omgekeerd; niet het
platteland, maar de steden zijn tegenwoordig
schuilplaatsen voor de bedrijvers van misdaden.
Red. Bl.W.) Die heerlijkheden bezit Haarlem al
langer dan 75 jaar niet meer.
Op 26 Juli 1851 werden ze in „de Gouden Leeuw"
aan de Zijlstraat van gemeentewege publiek ge
veild. Zie hier de lijst:
Heerlijkheid Vogelenzang, Overveen, Bloemen
daal voor 900 aan H. van Houten; Heerlijkheid
Schoten, Noord- en Zuid-Akendam voor
590.aan J, van der Vlugt; Heerlijkheid
Haarlemmerliede en Hofambacht voor 305 aan
A. J. van Bloes Clement; Heerlijkheid Kalslagen
en Bilderdaim (bij Uithoorn) voor 350 aan R.
van der Voorst; Nieuwveen, Uiterbuurt aan de
grens UtrechtZuidholland voor 760 aan D. J.
Bollaart; Heerlijkheid Zevenhoven noorden (in
de nabijheid der vorige heerlijkheid) voor 550,
aan J. L. van der Burch; Heerlijkheid Schoter
bosch en Hoogewoerd, opgehouden. Van Hooge-
woerd werden de heerlijkheidsrechten in 1886 voor
600 verkocht.
Genoemde heerlijkheden waren in 1688, 1700,
1714, 1722, 1758 en 1766 door de Haarlemsche
regeering te zamen voor 146807 gekocht, ze
brachten in 1851 samen 3405 op.
Zoo men weet kocht Haarlem in 1914 eenige
bunders land tusschen Kleverpark en Kleverlaan,
nog eenige jaren vroeger enkele hektaren onder
Hoogewoerd; ruim een jaar geleden het huis ter
Zaanen cn vroeger nog land tusschen Middenweg
en Schoterweg tegenover Spaarnhove,
Gezondheidscommissie, gezeteld te Bloemendaal.
In de Juni-vergadermg der Gezondheidscommis
sie voor de gemeenten Bennebroek, Bloemendaal,
Haarlemmerliede c.a., Heemstede en Zandvoort,
werden o.m. de volgende punten behandeld:
I. De drinkwatervoorziening der perceelen 'Domp-
vloedslaan 1 tot en met 39 te Bloemendaal. Deze
voorziening bestaat uit nortonpompen welke geen
water meer geven, aangezien de boringen verzand
zijn. Daar in de 'Dompvloedslaan nog geen 'duin
waterleiding ligt is dringend gevraagd aan B. en
W. over te gaan tot het aanleggen dier leiding.
'II. De rattenplaag, veroorzaakt door eene vuil-
verzamelinig gelegen achter de garage van Hotel
„'Duin en Daal' te Bloemendaal. Gevraagd is aan
'B. en W. deze verzameling te doen verwijderen.
HAARWERKEN PARFUMERGEËN
DORPSSTRAAT 27 - BLOEMENDAAL
BIJ HET POSTKANTOOR, TELEFOON 22386
KLEINE HOUTSTRAAT 10, TEL. 12896
Goncnrr. prijzen en vlugge bediening
III. Het woonwagen-kamp aan den Meerweg te
Heemstede. Besloten werd dienaangaande 'n nader
onderzoek in te stellen.
IV. Het inlasschen int de politieverordening van
Heemstede van een artikel met betrekking tot het
wasschen van groenten, vruchten of ooft in ander
water dan hetgeen verschaft wordt, door een mid
del van drinkwatervoorziening, dat goed' drink
water oplevert.
V. Het vervuilen vam de gronden gelegen nabij
de van Speykstraat en Brugstraat te Zandvoort.
Hierop werd 'B. en W. gewezen.
VI. Verder werd verzocht aan alle gemeente
besturen van het ressort toe te zien op de bewaring
en 'bereiding van z.g. roomijs, welk z.g. ijs vaak op
de meest primitieve wijze en op zeer onhygiënische
plaatsen wordt bereid en bewaard.
VII. Nog werd aan alle gemeentebesturen ver
zocht een artikel in de politieverordeninig op te
nemen i.z. bezorgen van onverpakt brood bij de
verbruikers.
Aangezien de bezorgers niet altijd1 even frissche
of reine handen hebben; oordeelt de commissie
het noodzakelijk, dat het brood verpakt uit de
bakkerij wordt bezorgd, gelijk aan een bakkerij in
Zandvoort reeds geschiedt.
FIRMA
DAMES-en HEERENKLEER
MAKERS, BONTWERKERS
Naast de Nationale Bank"
TELEFOON 13309
Concurreerende prijzen
Vraagt onze UITGEBREIDE
ZOMER COLLECTIE aan
De verkiezings-campagne.
Blijkens een in dit nummer voorkomende adver
tentie zal van de Neutrale Middenstandskiesver-
eeniging in de vier wijken onzer Gemeente: Voge
lenzang, Aerdenhout, Overveen en Bloemendaal
een lezing gehouden worden, met het onderwerp:
Middenstanders in den Raad. Naar we vernemen
zal als spreker optreden de heer Adr. Cassée, No.
1 van de lijst dier Kiesvereeniging.
Onder groote belangstelling werd Zaterdagmid
dag op de Algemeene Begraafplaats het stoffelijk
overschot van. Dr. A. Rutgers v. d. Loeff, rustend
predikant, ter aarde besteld.
In de aula voerden het woord Dr. A. Rutgers
v. d. Loeff uit Den Haag, Ds. Trouw uit Haarlem,
Prof. L. Knappert uit Leiden en Ds. Beversluis uit
Zutfen.
Een zoon van den overledene dankte voor de
OVERVEEN - TELEF. 10956
WERKEN NAAR EIGEN EN
GEGEVEN ONTWERPEN
belangstelling welke de familie ira zoo groote mate
mocht ondervinden.
Woensdagavond gaf de H.O.V. onder leiding van
haar dirigent een concert in de muziektent in het
Bloemendaalsche Bosch.
Onnoodig is het te zeggen goede wijn be
hoeft geen krans dat vele luisteraars zich om
onze muziektent geschaard hadden.
En allen genoten van de hoogstaande, edele mu
ziek door Gerhardz' mannen t engehoore gebracht.
Wat zou het te betreuren zijn, als de H.O.V.
moest verdwijnen!
In ons nummer van 20 Mei deelden we mede,
dat het ontwerp voor een te bouwen Jeugdhuis aan
de 'Donkerelaan, ingezonden onder het motto „Mei"
door den architect H, van Kempen, voor de. be
kroning in aanmerking kwam.
Het gebouw, waarvan wij hierboven een repro
ductie geven, zal idus naar dit ontwerp verrijzen.
Van het portaal komt men in de 'hal, waarom
alle appartementen gegroepeerd zijn.
Reé'hts twee kamers met een oppervlakte van
resp. 20 en 48 M2., links eet en'/of leeszaal met
buffet, keuken, kelder, toiletten en kleedkamer.
Achter in de hal bevindt zich de garderobe, ter
wijl aan 't einde de toegang is voor de groote
vergader- of feestzaal, welke ruimte biedt aan
268 personen en die zoo gebouwd wordt, dat de
mogelijkheid blijft bestaan, haar nog uit te brei
den.
Een ruim podium met kleedkamers maakt (de
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOCXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX200000000
zaal voor alle doeleinden geschikt, terwijl zij door
een rolscherm in twee kl'eine zalen verdeeld kan
worden.
'Door het geheele gebouw komt centrale verwar
ming. Een groot terras biedt gelegenheid voor een
gezellig zitje, terwijl een royale fietsenbergplaats
niet vergeten is.
Hoe eerder het 'bedrag bijeen is (de bouwkosten
worden geraamd op 25000.hoe eerder met
(den bouw begonnen kan worden. Wij wekken der
halve ieder op, bij de aanbieding der inteekenlijst,
zijn gave te schenken. Ieder bedrag, groot of klein
is welkom! Het is een Bloemendaalsch belang, dat
het Jeugdhuis ten spoedigst gereed komt. In Maart
bestaat de vereenjigin'g voor Jeugdwerk 10 Jaar.
Zou 't geen schitterend 'bewijs voor 't bestuur zijn,
hoe de Bloemendalers het werk (door hen verricht
weten te waardeeren, als 't Jeugdgebouw dan
feestelijk ingewijd kan worden?
Wagenmaker Tuinbouwgereedschappen
Beveeld zich beleefd aan voor alle voor
komende werkzaamheden in deze branche
Verhuurinrichting van HANDWAGENS
