HENNY MÜLLER
TENTOONSTELLING
EMSER-WATER
IVEDFT-STOOMTj
GOED-SMEL
JL0TTGERING
STODMER'J-VERVERU,
BINNENLAND
BUITENLAND
BIJ BRAND EEN DER VOLGENDE
NUMMERS OPBELLEN:
A. G. G. M. GI0RGIS EN ZOON
HUMOR EN S AT Y RE
"f
Een aardige illustratie van één der dingen, waarin
een klein land groot kan zijn, is wel het ontzaglijke
werk der Zuiderzee-drooglegging, dat alom in het
buitenland groote belangstelling trekt. Zoo ver
trekt 22 dezer de voorzitter van den Zuiderzeeraad,
oud-minister dr. C. Lely naar Amerika, cmi aldaar
in verschillende plaatsen lezingen' te houden over
de afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee.
Een van onze landgenooten, waarop wij met recht
trotsch kunnen zijn, en wiens naam ook in het
buitenland zeer goed bekend was, ml. Prof. Dr.
H. A. Lorentz, is te Haarlem overleden. Hoezeer
deze geleerde gewaardeerd werd, blijkt wel uit
de artikelen die over zijn werk en loopbaan in d'e
buitenlandsche pers verschijnen.
De arti-omkocperi» en anti-corruptie-actie, die
zich op buitengemeen krachtige wijze in ons lanld
ontwikkelt, leidde in Apeldoorn o.m. tot een ver
gadering van het departement van de Mij. v. Nij
verheid en handel, waarin met algemeene stem
men een voorstel werd aangenomen, om het hoofd
bestuur (der Mij.) voor te stellen, een commissie
te benoemen, welke de mogelijkheid onderzoekt
c«m te komen tot een landelijke vereeniging ter
bestrijding van de corruptie.
Het ja&ilijksche handelsfestijn dat evenwel lang
zamerhand hoe langer hoe meer een onmisbaar
instituut wordt voor zeer belangrijken handel
de Utrechtsche Jaarbeurs, zal van 21 Februari tot
en met 1 Maart gehouden worden. De vooruitzich
ten moeten weer gunstig zijn.
Thans wordt gemeld, dat het gerechterlijk voor
onderzoek inzake de gearresteerde Indische stu
denten, gesloten is. Het dosier is in handen van
den president der strafkamer van de Haagsc'he
rechtbank voor de bepaling van een dag voor de
behandeling. 'Is dat gebeurd, dan wordt dadelijk
dagvaardiging uitgebracht. Den studenten wordt
opruiing ten laste gelegd.
De benoeming van Jhr. van Nispen tot Sevenaer
tot Nederlandsch gezant te Brussel, wordt over
het algemeen gunstig beoordeeld in de Belgische
pers. Men vestigt er de aandacht op, dat de
nieuwe gezant hartelijke relaties onderhoudt met
vele Brusselsche families, hetgeen er op zou dui
den, dat Nederland een hartelijke toenadering tot
België tot stand wil brengen.
In Den Haag hield de afd. Den Haag van de Ver.
voor Volkenbond en Vrede een vergadering, waar
de film ,,Van geweld tot recht" vertoond werd,
en o.m. door den heer F. M. Wibaut een rede werd
gehouden over de economische voorwaarden voor
den wereldvrede. Hij wees er op, dat een inter
nationale regeling noodig omtrent d'e verdeeling
van grondstoffen, die slechts in enkele landen voor
komen, maar 'die andere landen noodig hebben.
Verder waren internationale regelingen noodig be
treffende prijsvorming, verkeerswegen en afzetge
bieden. De Volkenbond was nog een teere plant,
maar zijn- ontwikkeling zou op den duur moeten
gaan in de richting van erkenning der supra-sou-
vereiniteit van zijn gezag boven het gezag der
staten.
Dan weid in Den Haag een vergadering gehouden
van het Verbond voor Europeesche toenadering,
en de Europeesche Tolvereeniging, waar door een
bestuurslid van laatstgenoemde vereeniging o.a.
werd uiteengezet, dat men, om door een vrij ruil
verkeer de gezondheid van 'Europa te bevorderen,
een economische politiek voorstaat dat tot eind
deel heeft het vrije ruilverkeer. De verbinding met
andere werelddeelen wilde men vastleggen door
een collectief contract, waarbij de bestaande tol
len als maximum worden vastgelegd, terwijl de
jaarlijksche vermindering bedraagt 2^%.
Te Amsterdam werd het 150-jarig bestaan gevierd
van het departement Amsterdam der Ned. Mij.
v. Nijverheid en Handel. Aan den feestmaaltijd
werd door lal van autoriteiten deelgenomen, o.a.
door burgemeester De Vlugt, Jhr. Roëll, commis
saris der Koningin, Mr. C. H. Guépin, voorzitter
der Mij, oud-minister Posthuma, enz.
Engeland. De koning heeft het Parlement met
een rede geopend .waarin o.m. verklaard werd,
dat de betrekkingen met vreemde mogendheden
van vrien'dschajppelijken aard Wijven. Het streven
der regeerirag was er op gericht, om in samenwer
king met den Volkenbond de bijlegging te ver
zekeren van internationale geschillen en de zaak
van de vrede te bevorderen. De toestand in China
was in zooverre «verbeterd, dat een belangrijke
vermindering va® de uitgezonden afdeelingen land
en zeemacht kon plaats vinden. De algemeene toe
stand van handel 'en bedrijf in 'Engeland gaf voor
talrijke takken een toenemende verbetering te
zien. Er werd een onderzoek ingesteld naar de
mogelijkheid van een verlichting «der zware plaat
selijke belastingen voor de industrie. Deze mede-
deeling werd in de Londensche City zeer gunstig
ontvangen. Omtrent het Amerikaansche voorstel
tot een' internationaal verbod van onderzeeërs,
constateert men dat Amerika blijkbaar 't Engel-
sche standpunt is gaan deelen. Men betwijfelt
echter, of het voorstel succes zal hebben. Italië en
Frankrijk zouden er o.m, op tegen hebben.
Frankrijk. Poincaré heeft in zijn groote reide
nogmaals een uiteenzetting gegeven 'van «den finan-
cieelen toestand des lands en verklaard, dat de
stabilisatie van den franc tot na de verkiezingen
moet wachten. IBrianld gaf van een geneigdheid tot
onderhandelen met Italië blijk, toen bij verklaarde:
„De goede wil zou voldoende zijn om een gunstige
oplossing te vinden voor een broederlijke ver
standhouding met Italië. Het is de Fransche poli
tiek den vrede te organiseeren." Een motie van
vertrouwen in Briand's politiek werd aangenomen.
Verder werd Maandag in Parijs en Washington
het nieuwe Fransch-Amerikaansche arbitrage-ver
drag geteekend. Ten slotte is men eenigszins onge
rust over het feit, dat Engeland definitief weigerde
de conventie van Washington inzake den 8-urigen
werkdag te onderteekenen. Frankrijk heeft wel
geteekend, maar door Engeland's weigering zou
dit weer op losse schroeven worden gebracht. De
ministerraad «besloot evenwel zijn houding, inge-
Korte Kleverla an 26
Tel. 22861Bloemendaal
Modern Bloemwerk
Decoraties
nomen tijdens «de ratificatie, te «handhaven en zich
tegen elke herziening der conventie te verzetten.
De onderhandelingen met België over een econo
misch verdrag werden hervat,
Duitschland. De Thiirimgsche landbond organi
seerde een groote betooging te Rudelstadt, waar
aan door 25.000 boeren werd deelgenomen, om
tegen den nood en barre armoede der «boeren te
demonstreeren. Verschillende eischen werden aan
den minister van financiën voorgelegd.
De arbeidsrechtbank te Dresden verklaarde de
scheidsrechterlij'ke uitspraak (welke idoor den mi
nister van arbeid bindend was verklaard) betref
fende het arbeidsconflict in de Saksische ijzerin
dustrie (overwerk 'en Zoradagsarheidf voor ongeldig.
Diveisen. «New-York. De Mexicaansche regee
ring zond sterke troep en afdeelingen en vliegtuigen
uil, tot zuivering eens en voor «goed van verschil
lende staten, van revolutionnairen en bandieten.
De zaak «wordt nu zeer krachtig aangepakt.
Washington. Kellog verklaarde dat de Ameri
kaansche regeering bereid was, met alle mogend
heden der wereld een verdrag te sluiten tot alge
heel verbod van bouw en gebruik van onder
zeeërs. Er is voorts een nieuwe emigratie-wet in
gediend, waarbij de quota voor verschillende lan
den met belangrijke cijfers verhoogd worden, o.a.
ook voor Nederland. Zoo mo«gien er, wordt de
nieuwe wet aangenomen, voortaan twee keer zoo
veel Engelschen, en Russen, en 50% meer Itali
anen binnenkomen. Ten slotte is door Senator
Gillett weer een resolutie ingediend om te komen
tot Ameri'ka's onderwerping aan het Permanente
Hof van fnternationale Justitie.
Athene. Het kabinet Zaimis trad af. Men ver
wacht een nieuw kabinet, van dezelfde samenstel
ling, waarin alleen 'de minister van landbouw ver
vangen is.
Lissabon. Maandag werden geruchten omtrent
revolutie in Portugal en moord op den president,
in Parijs verspreid. Deze geruchten waren absoluut
valsch en verzonnen.
BLOEMENDAAL
0VERVEEN - -
AERDENH0UT
BENTVELD - -
VOGELENZANG
Telefoonnummer 10960
Telefoonnummer 26103
Telefoonnummer 26017
Telefoonnummer 28129
„HET NEDERLANDSCHE BOEK 1927".
De Nederlandsche Uitgeversbond zal dit jaar eene
tentoonstelling houden van de belangrijkste boe
ken, welke in het jaar 1927 in Nederland zijn ver
schenen, zooals deze in den catalogus 'Het Neder
landsche Boek 1927 zijn vermeld.
Op deze tentoonstelling, welke door eene daartoe
benoemde commissie werd samengesteld, zullen
dus in« de eerste plaats aanwezig zijn al die boe
ken, welke in de breedste kringen der boeken
liefhebbers belangstelling kunnen vinden; de wer
ken onzer 'Nederlandsche schrijvers en schrijfsters,
voor zoover deze in 1927 in druk zijn verschenen;
alle romans, gedichtenbundels en tooneelwerken,
verder alle vertaalde romans en de ontspannings
lectuur en ten slotte alles, wat verschenen is op
het tegenwoordig zoo belangrijke en uitgebreide ge
bied der lectuur voor de Jeugd, prentenboeken
en kinderboeken, zal worden tentoongesteld. Ieder
belangstellende zal het voorts vrij staan, de keurig
gebonden exemplaren in «de hand te nemen en in
te zien, zelfs te lezen.
Bovendien zullen worden tentoongesteld alle be
langrijke uitgaven, welke op het geibied der let
terkunde, 'der wetenschappen' en «der kunst ver
schenen zijn. Deze werken zullen rubrieksge wijs
worden gerangschikt, zoodat elke afdeeling een
volledig beeld geeft van wat op elk gebied is ver
schenen.
Aan pracht- en plaatwerken zal eene afzonderlijke
afdeeling 'worden besteed en eveneens aan de uit
gaven voor bibliolieten.
Ten slotte zal de firma Joh. Enschedé Zonen
te Haarlem een overzicht geven vani hare 15e, 16e
en 17e eeuwsc«he letters en hare toepassing, waar
bij 'het kostbare authentieke materiaal, «dat zich in
haar bezit bevindt, zooveel mogelijk aanwezig zal
zijn.
Deze tentoonstelling zal in den loop van dit jaar
achtereenvolgens in de hoofdsteden «der provinciën
en te Amsterdam worden gehouden. De medewer
king der daarbij betrokken autoriteiten, die wel
willend .locaiiteiten beschikbaar stelden, is daar
voor verkregen; ook de leeszalen in verschillende
sleden zegden medewerking toe.
Gedurende een tiental dagen of langer zal deze
tentoonstelling, welke voor eiken belangstellende
kosteloos toegankelijk is, in elke stad geopend
blijven.
Zij zal voor de eerste maal van 1118 Februari
•aanstaande gehouden worden te Haarlem «in' het
Prinsenhof, waar zij «heden te half «drie zal worden
geopend en van half vier af voor het publiek
toegankelijk zal zijn.
Nader meldt men ons de volgende interessante
bizonderhedem:
De Tentoonstelling Het Nederlandsche Boek 1927
heeft, evenals de catalogus van dienzelfden naam,
tot «doel, bekendheid te geven aan wat in Neder
land aan hoeken verschijnt. In den catalogus wor
den deze boeken vermeld1 en «wat de catalogus
vermeldt, laat de tentoonstelling dus zien.
De catalogus Het Nederlandsche Boek vermeldt
alles, op welk gebied ook, waarvoor de liefhebbers
van boeken belangstelling kunnen hebben. «Dit is in
de breedste «beteekenis van het woord opgevat,
en er is daarbij dus niet alleen gedacht aan den
liefhebber van letterkundige «werken, van ont
spanningslectuur en aan den grootsten liefhebber
va® 'het «boek: het kind, maar bovendien aan
ieder, die, op welk terrein van geestelijk leven,
of van welke wetenschap ook, medeleeft en be-
'angstellend is voor wat op dat gebied verschijnt.
De liefdevolle moeder, die voor haar eerste 'kindje
een prentenboek wil hebben, de zorgzame vader,
die voor zijn jongen een boek dat goed is zoekt,
de jonge man die slechts leeft „voor de litteratuur",
maar ook de trouwe echtgenoote, die medeleeft
met haar hard werkenden man, die steeds zoekt
naar middelen om zijn kennis te verrijken, de
occultist, die naar stof voor zijne theoriën zoekt,
de landbouwer, die verbeteringen wenscht in te
voeren, «en ten slotte zelfs de stroefste vakge
leerde, die weten wil wat op zijn gebied in Neder
land is verschenen, die allen zullen vinden wat
zij zoeken, voor zoover een boek daarbij betrok
ken, is, in den catalogus Het 'Nederlandsche Boek,
en op deze tentoonstelling zal men alles wat deze
catalogus vermeldt bijeen kunnen zien.
Bij deze breede opvatting is stellig niet vergeten
de opvoedkunde en ontwikkelende kracht, welke
«van het boek, reeds bij d«eze vermelding erva®, en
stellig bij 't zien ervan, kan en moet uitgaan. Wie
'het boek zoekt als een goede, maar vooral als een
aangename bekende, «d'ie wordt gewaardeerd, om
dat hij zoo menig oogenblikje wist te vullen,
waarvoor in 'het eigen leven geen «bezigheid en
inhoud was, en dat anders leeg zou zijn gebleven,
zal ongetwijfeld herinneringen van de prettigste
soort aan boeken hebben. Doch deze vriend van
«het boek wordt zijne liefde vaak ontrouw, zoodra
een nieuwe liefde, voor een nieuwe vulling van
wat hij zelf leeg liet, zich mocht voordoen.
Daarom moge ie«d'er in dezen catalogus en op deze
tentoonstelling zien, dat er nog een andere kant
is aan het «boek, welke minder aanleiding geeft
tot deze wispelturigheid. Hij komt voor den dag,
wanneer boeken niet meer wordent ter hand ge
nomen om' de leege plekken in het eigen leven te
vullen, maar wa«n«neer zij noodig zijn om de met
■eigen geestelijk leven gevulde en overvolle ge
deelten groeiend en 'bloeiend te houden. Dat is
dus, wanneer boeken niet meer 'de rol spelen van
den hofdichter, die op zijn oogenblik om te voor
schijn te komen, moet wachten, maar omgekeerd,
naar «hunne 'komst reeds sinds langen tijd werd
uitgezien, omdat zij het onmisbare moeten en
zullen brengen, waarop reeds lang werd gewacht.
Met deze opvatting is in den catalogus en met
deze tentoonstelling op de breedste wijze reke
ning gehouden. Want in dezen catalogus worden
niet alleen vermeld die werken, welke voor ieder
«die op eenig gebied van geestelijke ontwikkeling
of wetenschap medeleeft, van belang zijn, en voor
hem een kostbaar, lang verwacht en gewenscht
bezit kunnen vormen, doch bovendien werd aan
d'e behandeling alle hierbij betrokken onderwer
pen zulk eene uitvoerigheid gegeven, dat ieder op
elk gebied steeds kon overzien wat er al niet o:p
zulk een terrein werd gedacht en gedaan, en wat
er al niet op zijn terrein versoheen en bestond,
ook al stond het voor ieder ingewijde van te voren
vast, dat koopers voor deze, vaak zeer kostbare
en zeer omvangrijke werken, zich uit den «kring
der gebruikers van dezen catalogus wel niet zouden
voordoen. En om dezelfde reden zullen ook deze
werken, onder wel'ke er vele zijn, welke het ge
wone boeken'koopend publiek nooit of zelden onder
de oogen heeft gehad, eveneens op deze tentoon
stelling aanwezig zijn.
Zoo werd er naar gestreefd, een overzicht te
geven «van de «belangrijkste boeken welke- in den
loop van één jaar in Nederland verschijnen. Ieder,
van welken aard zijn smaak en opvattingen oo'k
mogen zijn, zal er 'het boek zijner keuze onder
vinden. En déze boeken mogen verder ieder die
hen ziet er van doordringen, dat op het gebied
van het boek oneindig veel meer is te vinden,
dan men voor het vullen van zijn leege oogenblik-
ken noodig heeft, of in zijn overige, reeds ge
vulde bestaan kan «doorbrengen.
Het doel va«n« den catalogus Het Nederlandsche
Boek en van deze tentoonstelling is ook, een denk
beeld te geven van de beteekenis van wat in
Nederland aan «boeken verschijnt. De volgende ge
gevens mogen dit beeld verduidelijken.
In den catalogus Het Nederlandsche Boek worden
jaarlijks vermeld 2000 a 2500 boeken, nieuwe
uitgaven en «nieuwe drukken, welke in den loop
van één jaar in Nederland het licht ziet; de andere
helft, bestaande uit school- en leerboeken en uit
gaven op elk gebied, welke niet van voldoende
«belang zij® voor den breedsten kring van belang
stellende, werden niet in dezen' catalogus opge
nomen.
Met deze 5000 «boeken, bij wel'ke nog komen onge
veer 1200 tijdschriften (geen dag- en nieuwsbladen)
.staat Nederland op de tweede plaats in de rij der
«boeken uitgevende landen, en wel met 660 boe
ken op el'k millioen inwoners. Op de eerste plaats
staat Denemarken met 1427 boeken op elk millioen
inwoners, en eerst op de 'laatste plaats, als nummer
17, komt Amerika, met 81 boeken per millioen.
Duitschland, Engeland en Frankrijk op de 4e, 13e
en 14e plaats, met resp, 500, 260 en 230 boeken
per jaar en per millioen 'inwoners.
Neemt men het aantal boeken op letterkundig ge
bied en die welke tot ontspanning dienen, als
maatstaf voor alles wat verschijnt, hetzij ten
gunste van de beteekenis dezer boeken, hetzij om
gekeerd, dan komt Engeland op de eerste plaats.
Romans, «gedichten, tooneelwerken en kinderboe
ken vormen n.l. 40 procent van al wat in Engeland
j verschijnt. Dan volgen Amerika met 30 procent,
Het sedert eeuwen bekende en onovertroffen middel tegen
HOEST, VERKOUDHEID en alle aandoeningen der slijmvliezen.
PRIJS PER KRUIK OF FLESCH 65 CT.
Nederland met 25 en Duitschland en Frankrijk, elk
ongeveer met 20 prooent.
Men heeft in elk land, ook in het onze, wel eens
gezegd, dat er tegenwoordig te veel «boeken ver
schijnen en« men «bedoelt daarmede dan in het bi-
zonder de romans, enz. Vergeleken met «den toe
stand van 25 jaar gele'den, vertoont «echter alles
een zelfden, geleidelijken vooruitgang. Vijf en
twintig jaar geleden, in 1902, verschenen er in
Nederland nog geen 3000 boeken en tijdschriften:
2907; thans verschijnt meer dan het dubbele; 6047.
Het aantal romans, gedichten en kinderhoeken, dat
in 1902 bedroeg 654, is in die 25 jaren ook ver
dubbeld: 1328, en hetzefde ziet men bij alle andere
boeken. Er wordt dus blijkbaar, door de inmid
dels toegenomen bevolking, meer gelezen en ge
studeerd idan vroeger.
Men heeft ook wel eens gezegd', dat de in Neder
land verschijnende boeken duur zijn, vergeleken
met het buitenland. Dat is echter niet zoo.
De cataloguswaarde van alle boeken wel'ke in
Nederland «in den loop van één jaar verschijnen,
■bedraagt ongeveer 7000 gulden. Per boek be,draagt
dat dus gemiddeld ongeveer 1.77 J. 'De gemid
delde prijs per boek in Duitschland (van de andere
landen is dat niet bekend) bedraagt 5.21 Reichs-
mark.
De oorspronkelijke roman kost in Nederland' per
exemplaar gemiddeld 2.27, de vertaalde 1.88,
het kinderboek 1.091,I® Duitschland kosten
de beide eerste 'door elkander gemiddeld 3.50
Mark, het kinderboek 2.01 Mark.
Het boek over geneeskunde kost in Nederland ge
middeld 2.43, in «Duitschland: 8.48 Mark; het boek
over wijsbegeerte; 2.98J, in Duitschland: 6 Mark;
dat over rechtsgeleerdheid 2.83; 't Duitsche hoek
4.85 Mark enz.
Het «boek uitgegeven' in Nederland, is «dus niet hoo—
ger in prijs, vaak zelfs goedkooper, dan het Duit
sche boek.
JOH. ENSCHEDé ZONEN.
De firma Joh. Enschedé Zonen te Haarlem heeft
op verzoek van den Nederlandsch en Uitgeversbond
aan deze tentoonstelling toegevoegd een overzicht
van de zeldzaamheden uit «die geschiedenis der druk
kunst, zooals die alleen bij haar aanwezig zijn.
Een staaltje hiervan laat reeds zien het aanplak
biljet voor déze tentoonstelling, dat door baar is
gedrukt met de „Chalcographia", een letter der
zestiende eeuw, gesneden 'door Hans von Peders-
heim, welke in 1767 door Johannes Enschedé van
d«e Frankfortsche gieterij «der familie Luther werd
gekocht. Deze letter laat zien wat aan vele mo
derne letters, welke eene bepaalde rangschikking
noodig «hebben «om tot 'hun recht te komen ont
breekt, terwijl de „Chalcographia" zelf zulk een
sprekende fraaiheid van vorm heeft, dat zij onder
alle omstandigheden tot haar recht komt.
Behalve het oorspronkelijke materiaal waarmede
deze letter gemaakt wordt, laat de firma Enschedé
ook ziem het voornaamste van hare andere, be
roemde oude- letters Er is aanwezig «het authen
tieke materiaal dér letter van Henri lettersnider te
Delft, de eerste „handels"-letter, welke door hem
i® het eind der 15e eeuw het was toen iets
«nieuws ook aan and«ere drukkers werd geleverd.
Er is ook alles wat betrekking heeft op de „carac-
tères de civi'lite", de letter uit d«e 16e eeuw welke
eene nabootsing is van het toenmalige handschrift
van welke d'e firma Enschedé verschillende soor
ten «bezit, en er is voorts de vijftiende eeuwsche
'etter, welke wordt toegeschreven aan Peter
Schoeffer von Gerusheim.
Met dit zeldzame materiaal heeft d«e firma En
schedé tal van kostbare boeken voor binnen- en
«buitenland gedrukt; Thomas a Kempis' Navolging;
Botermans bewerking van Die hystorie van die
seven wijse mannen van rom'en; de Vrouwenpeerle,
en met «de letter va® Schoeffer, vele uitgaven van
De Zilverdistel. Een groot aantal van deze werken
is eveneens aanwezig.
Al het historische materiaal der firma werd door
wijlen mr. Oh. Enschedé gebruikt voor zijn groote
werk „Fouderies de caractères", terwijl nog kort
geleden is begonnen met de nieuwe, fraaie letter
proef, in afzonderlijke deelen en planodrukken,
welke elk e'en geheel uit deze letters gezetten
tekst geven. Het „Pater noster", gedrukt met de
„Chalcographia", is een 'der fraaiste drukken welke
in d'en laatste® tijd zijn gemaakt.
Afbeeldingen van 15e eeuwsche matrijzen, schetsen
voor 17e en 18e eeuwsche initialen met reproduc
ties van het AbcJdarium, het Catholicon en de
than's verschijnende Rijmprenten, zijn gebruikt als
wandversiering.
Twee merkwaardige stukken zijn voorts te zien.
Het eene is de drukvorm van het Evangile selon
Saint Mattieu' dat werd gedrukt met de micros
copische letter, die door iHenri Didot op 66-jari-
gen leeftijd werd gesneden. Het geheele evangelie
is gedrukt op 52 bladzijden, 6 bij 41 centimeter
groot, terwijl de zetspiegel 42 bij 30 millimeter
■meet.
Het andere is een product van, den laatsten tijd en
in zand gegoten letters. De onregelmatigheden welke
pan de 15e eeuwsche letters zijn op te merken,
hebben bij vele onderzoekers het vermoeden doen
ontstaan, dat deze letters niet zijn gegoten op de
thans gebruikelijke wijze in koperen, of zelfs in
lood'en matrijzen. Matrijzen van metaal kunnen im-
jners nimmer de groote afwijkingen, welke de 15e
eeuwsche letters vertoonen, mogelijk maken, en
dit deed denken aan eene andere wijze van gie
ten, en wel in een zachte, meegevende stof. Dit
is natuurlijk zand; het gieten in zand is trouwens
ouder dan het gieten in metaal en in de 15e eeuw
Was het gieten in zand voor het maken van aller
lei metalen voorwerpen, gewoon, het gieten in
metaal was ongewoon en nieuw.
De firma Joh. Enschedé Zonen heeft op eene
zeer primitieve wijze een harer oude letters af
gegoten in za®d« en met de aldus verkregen letters
een boekje va® zeven bladzijden „Dies est iaeti-
tiae", een! middeleeuwsch gezang, «gedrukt. Wat
men verwachten mocht is bewaarheid; de grillig
heden der 15e 'eeuwsche letters vindt men in dit
idrukje alle en op dezelfde wijze terug.
«pok hij dit werkje is de drukvorm met de i® zand
gegoten letters en het primitieve materiaal, waar
mede de proef werd uitgevoerd; de zandbak 'met
toebehooren aanwezig.
SCHOORSTEENVEGERS.
RIDDERSTRAAT 18a zw, Teleloon 13310.
HAARLEM.
De deftige 'burgemeester zou op een avond hei
„feestje van kinderen voor kinderen" bezoeken.
Zeg niet, dat ik er aan kom, «zei hij tegen den
deurwachter. Hij liet jas en hoed beneden en ging
naar boven, naar de zaal, waar het feestje gehou
den werd. Hij deed zachtjes de deur open. Het
stemmengedruisch* meldde hem, dat er menschen
binnen waren. Meteen liet hij zich op handen en
voeten vallen en kroop zoo de zaal binnen, terwijl
hij allerlei gekke geluiden maakte, die wel wat
weg hadden van het hinniken van een paard.
Op eens bemerkte hij, dat het doodstil om hem
heen was geworden. Hij keek op en zag, dat een
aantal dames en heeren in avondcostumes aan 'n
diner-tafel hem met afkeer, zelfs met angst be
keken.
'Hei kinderfeestje was 'namelijk in de zaal ernaast!
Ze hadden een muziekavondje en de gastvrouw
vroeg den bekenden tenor nog een nummertje ten
beste te geven.
Ik ben bang dat het te laat is„ zei deze, ik
zou de menschen hiernaast hinderen.
O, dat is wel goed, zei de gastvrouw, verleden
week hebben ze onzen hond vergeven!
Een Hollander, die heel weinig van het Fransch
kende, «bezocht Parijs. Op een tentoonstelling zag
hij een mooi schilderij en hij vroeg aan een der
aanwezigen, wie het geschilderd had. «Deze ant
woordde; Seepa (sais pas weet ik niet). Dank u,
zei de Hollander en ging heen.
Den voigenden dag zag hij een schitterende brui
loft. De bruidegom was zwaar gedecoreerd, met
wel 20 medailles en kruizen. Aan een der toe
schouwers vroeg hij, die dat was.
Seepa, was het antwoord.
Zoo, -dat is ook toevallig, dacht de Hollander.
Dien zelfden middag zag hij een -heel deftige be
grafenis, met heel veel bloemen. Wie is dat, vroeg
hij weer aan een voorbijganger,
Seepa, antwoordde deze.
Wat, riep de Hollander stomverwonderd uit, nu
al? En hij is vanmorgen pas getrouwd!
Een zuinige Schot, die op een zakenreis ging, riep
zijn vrouw nog vanuit den spoorwegcoupé toe: En
denk er om, dat je Henkie zijn bril afneemt, als
hij nergens 'naar kijkt!
Hotelgast ('boos, dat men hem aan het station heeft
laten wachen): Was het zoo moeilijk om me te
vinden .heeft je baas dan niet gezegd, hoe ik er
uit zag?
Kruier: Jawel meneer. Maar er zijn zooveel oude
heeren met een kaal hoofd en een roode neus!
Er was een nieuwigheid in de stad. Een bioscoop
adverteerde, -dat er gratis voorstellingen werden
gegeven. De bezoekers waren echter alleen ver
plicht, iets te gebruiken, een kop thee, glas limo
nade, of iets dergelijks. «De 'minste consumptie kost
te 30 cent. Op den -eersten dag van deze nieuwig
heid, kwam een man met 7 kinderen de bioscoop
binnen. Hij vond met veel «moeite in donker 8
plaatsen naast elkaar. Toen -de kellner 'kwam, be
stelde hij: Eén glas Ran'ja met 8 rietjes!
De kellner legde hem uit, dat elk persoon minstens
één consumptie van 30'cent moest nemen. De man
zocht zijn spruiten bij elkaar en ging naar den
uitgang, terwijl «hij zei:
Zie je wel, ik dacht 'het wel, dat er ergens een
valstrik in zou zitten!
Een man moest dieet houden en visc'h eten, iets
waarvan hij absoluut niet hield. Hij trad een eet
huis binnen en vroeg den kellner: Hebben jelui
waivisch vandaag?
Nee, meneer
Geen haai?
'Nee, meneer
Ook geen zaagvisch?
Nee, meneer
Breng me dan een groote biefstuk met uien.
De Hemel weet, dat ik naar visc'h gevraagd heb
en dat die er niet was!
Advocaat: Ik zou u adviseeren, dezen man een
beleefd, kalm briefje te schrijven en dan af te
wachten wat er gebeurt.
Cliënt: Best, dat zal ik doen. Hm, weet u misschien
-hoe je precies „aartsoplichter" schrijft?
Ik heb 20 jaar bij den zelfden baas gewerkt!
Dat record kan ik nog verbeteren, volgende
week is mijn zilveren bruiloft!
Booze' vader: Ik zag heel duidelijk dat je mijn
dochter kuste onder mijn eigen oogen!
Jongeman (kalm): Nee meneer onder haar
eigen oogen I
Uitslagen van 5 Fe
«B. F. C—V. V.
ZandvoortVel-
Bloemendaal
Program voor Zond;
HaarlemZeehi
(H.V.CV.V.A.
A.F.C.Zandvo
DonarB.F.C.
BloemendaalI
Konden wij 'de voi
vermelden, dat de
den, nu is 't juist a
gingen de gasten n
nog eigenaardiger
tallen wisten te sc<
Nu was wat de
winning van V. V
zwarte Amsterdam]
gespeeld, zooda't B
kreeg. Jammer, da
regelmatigheden ve;
genoodzaakt van b
handtastelijkheden
In Zandvoort en I
verdiende nederlag
Zeeburgia, beide c:
op zeer gelukkige
In Zandvoort was
strijd zoo goed als
ren te tellen, en t
lukkig te doelpunt
macht te verdedige
te klagen hadden
komen.
Zeeburgia was eve
eerst een bal in eij
Ly, Beijk (die overi
liet een houdbaren
hoede voor het do
pech te kampen hi
dikwijls met ku
seerd werd!
We gelooven dan
den Schoterweg t
te 'brengen, en ner
ook Ve'lox hier s®
naren toch de kar
De overige wedsti
We geven V.V.A.
sen, hoewel een gi
mogelijk is.
Van' de lagere elft
tegen Schoten 2
in den hoe«k (81
R.C.H. 8 doen (3-
Mid'denweg verger
2 wachtte.
De junioren speel
een ongeval werd
Onze reserves gaa
krijgen daar de la
nutten, betwijfelen
capaciteiten ontbr
wijs voor het aanv
dat twee spelers,
voor het H.V,B.-£
Het derde speelt
Zandvoort 3, era
pioenschap in der
eigen terrein Zanc
stel gevraagd en
Het vijfde sipeelt
2, en wint met dul
DE JA VA-S
HAAR I
LA
Mr.
Geen tak van n:
leven zóózeer en
trokken als de s
Vooral sedert de
Van den Bosch 2
zij de belangstel!
belangstelling, wa
heugen, doch die
Zoowel de Indisc
gever 'hebben re;
speciaal haar bet
wetten, verorden:
bij de uitoefening
te 'houden.
Doch niet alleen
het doen en late
culiere zijde was
Zoowel van den
of middellijk bij h
de zijde van hen,
relatie hebben, ii
en in tal van br
wijze de industrie
d«e «belangstelling
Hoog is de Indus
guisd. Naast deg
waarop Java «drijl
een vloek te he<
enkelen «die mee
voor Java, indien
deren, en deze vi
zijn er van over
onherstelbare on
leven op dit eilai
niet te berekene
voor het moeder
De suikerindustr
centrum der pub
