EFFECTEN - COUPONS
ALGE M.NIEUW5 enADVERTENTIEBLAD
VooR KENNEMECLAND en HAARLEM
EXPL?%nADMIH?e:DRUKKER V T. TIMMER
DE 0ENE5TETWE0.23, BLOEMEND
UITGAVE NV HET HIDDEN
Crêpe Schoenen
Boekhandel „Lectura"
De trappen des levens
Plaatselijk Nieuws
De Vrije Haarlemsche Schildersschool
HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING
W. G. HOOGESTEIN
TELEF. 22003
GIRO 30785
BIJKANTOOR: BLOEMENDAAL, BLOEMENDAALSCHEWEG 147
worden bij ons Vakkundig gerepareerd
VOOR RADIOTOESTELLEN
Bloemendaalscbeweg 123 - Telef. 2287k
L FABER Zn., KL HOUTSTRAAT 10
Telefoon 12896 Opgericht 1898
HUWELIJK EN KAMERAADSCHAP
Tentoonstelling van werk der Leerlingen
Kampersingel 42
ZATERDAG 15 SEPT. 1928
22e JAARGANG No. 37
Abonnementsprijs 3.50 per jaar, 1.75 per halfjaar bij vooruit
betaling vóór 1 Jan. of 1 Juli. Na dien datum verhooging van 0.15
incassokosten. Voor Indië en het Buitenland met verhooging der porto.
Losse nummers 0.10. Abonnementen kunnen met elk nummer ingaan.
KBLAD
Advertentiën: 18 cent per regel, bij contract belangrijke korting.
Kleintjes: Vraag- en Aanbod, Huur en Verhuur, Koop en Verkoop,
van 1 tot 5 regels 60 cent, elke regel meer 12 cent uitsluitend bij
vooruitbetaling. Boven, onder of naast den tekst dubbel tarief.
OOK GEHEEL WISSELSTROOM
BOSCHLAAN 43 - BLOEMENDAAL
LINDSY EFANS
QEB. Fl. 5.00
De in dit blad opgenomen met T. Sr. getitelde bijdragen
zijn van de hand van den algemeenen redacteur Mr. P.
Tideman.
(Nadruk verboden)
Nog niet heelemaal vergeten zijn de eeuwenoude pren
ten, waarop de „trappen des levens" voorgesteld
waren. De „trap der jeugd", de „trap des ouder-
doms"In kort bestek was hier het zich einde
loos herhalend spel van groeien, bloeien en vergaan
afgebeeld, tot leerzame overdenking van kinderen en
volwassenen samen.
Het valt heden ten dage niet zoo gemakkelijk meer,
het leven in zijn verschillende stadiën in te deelen. De
overgangen zijn minder scherp en men legt zich buiten
dien bij de snelle verwisseling minder gelaten neer.
Vroeger duidde de kleeding den leeftijd aan. Een ge
huwde vrouw was van een ongehuwd meisje te onder
kennen en reeds door haar uiterlijk buitengesloten van
het vrije gemeenschapsleven. Zij hoorde in huis, bij
kelder, keuken en kinderen. En de man nam met de aan
vaarding van zijn maatschappelijk beroep een derge
lijke verplichting op zich. De wilde haren waren hem
uitgetrokken en zijn zedig habijt belichaamde de def
tigheid, welke hem in den vervolge behoorde te ken
merken. Men hoefde in den huiselijken kring niet lang
te zoeken naar grootvader en grootmoeder; ook deze
waren door hun aartsvaderlijke emblemen van de rest
te onderscheiden.
Zoo had ieder zijn eigen ressort en inderdaad was
het leven een huis met verschillende verdiepingen,
waarin men zich niet kon vergissen. Trapsgewijze
steeg men tot het hoogtepunt van wijsheid, vreugde
en kracht en trapsgewijze daalde men meer naar het
graf
Dit alles is in de moderne wereld veranderd. Men
houdt zich niet meer aan de oorspronkelijke, natuur
lijke indeeling. Men is volwassen, zoodra men 't ver
kiest; men blijft jong, zoolang men maar wil. Kleeding
noch levensgedrag verraden den natuurlijken leeftijd;
er zijn geen conventioneele voorschriften meer, welke
in dezen den eisch der natuur ondersteunen.
Zoo hebben soms kinderen de wijsheid in pacht en
grijsaards bestendigen het spel en de dwaasheid der
jeugd. Men behandelt elkaar op voet van gelijkheid;
er heerscht kameraadschap tusschen het opkomend en
het verdwijnend geslacht; de afstanden, welke in het
verleden de leeftijden jegens elkander in acht namen,
zijn tot op het minimum ingekrompen..
Toch verloochent de natuur zich niet. Zij laat zich
niet dan ten koste van het levensgeluk forceeren. Zij
eischt haar rechten, wat ook de toevallige mode van
het oogenblik voorschrijft. Verwaarloost men haar, dan
wreekt zij zich onmeedoogend.
En zoo heeft zij aan elk der verschillende levensstadia
haar eigen doel gesteld. Dit doel wil zij bereikt hebben,
tot allen prijs. Eerst wanneer elk stadium zijn eigen
taak heeft vervuld, kan er sprake zijn van een ge
zonde ontwikkeling.
Het leven is te vergelijken bij een bouwwerk. Be
steedt men niet alle aandacht aan het fundament, dan
zullen de muren verzakken. Werkt men de muren niet
volkomen af, dan krijgt men last met het dak. Zijn
de binten niet stevig, dan waait het torentje, dat het
werk bekroont, met den eersten storm scheef.
Het leven is een keten. Deugt er een schakel niet en
springt deze open, dan doen ook de volgende schakels
geen dienst meer.
Het leven is een spoorweg. Het blokstelsel laat geen
trein een nieuw baanvak berijden, aleer de vorige
trein dit baanvak is gepasseerd. Alles heeft zijn volg
orde; zoo men deze uit het oog verliest, dreigen er
ongevallen.
Niemand minder dan de beroemde Fröbel heeft er de
opmerkzaamheid op gevestigd, dat de krachtige en
volledige ontwikkeling en vorming op eiken volgenden
trap des levens op de krachtige, volledige en eigen
aardige ontwikkeling van eiken afzonderlijken, voor-
afgaanden trap berust.
„Evenmin als de jongen jongen en de jongeling daar
door jongeling wordt, dat hij den jongens- en jonge
lingsleeftijd bereikt heeft, maar alleen daardoor, dat
hij de kindsheid en verder den jongensleeftijd getrouw
aan de eischen van zijn geest, gemoed en lichaam
heeft doorleefd," zegt hij, „evenmin wordt de man,
doordat hij den mannelijken leeftijd bereikt heeft, een
man, maar alleen daardoor, dat de eischen van zijn
kindsheid, jongens- en jongelingsleeftijd getrouw door
hem zijn vervuld."
Het kind is vader van den man. Wie nooit goed kind
is geweest, zal nooit goed man worden. En wie nooit
goed man is geweest, wordt nooit goed grijsaard. Het
ééne stadium des levens ontwikkelt zich op natuurlijke
wijze uit het andere.
Loopen wij in onze moderne menschengemeenschap,
welke de jeugd reeds zoo spoedig als volwassen be
schouwt en haar voortijdig de voorrechten toekent,
welke men vroeger voor den rijperen leeftijd bewaarde,
geen kans, dat velen onzer tijdgenooten zich eenmaal
zullen beklagen, dat ze eigenlijk nooit kind zijn ge
weest?
Het leven wreekt zich. Wat gebeurt er met hen, die
een vroeger levenstijdperk hebben overgeslagen? Wat
gebeurt er met een gebouw, waarvan de grondslag niet
deugt? Wat met een keten, waarvan een schakel ge
sprongen is? Wat met een spoortrein, die door onveilig
signaal is gereden?
Het gebouw wordt tot den grond afgebroken en er
wordt een nieuwe grondslag gelegd. De ontbrekende
schakel wordt in den keten gevoegd. De voorbarige
trein moet terug rijden.
Gelijk een mislukt schoolwerk moet men een mislukt
stuk leven overdoen. Men moet, en nu beter,
herhalen wat men vroeger verzuimd heeft. Zou het
jeugdig doen van volwassen personen niet dikwijls een
dergelijke poging beteekenen? Wie niet als een kind
gespeeld en gedroomd heeft in zijn kindertijd, is ge
doemd als volwassene te spelen en droomen. Wie in
zijn jonge jaren het bloed niet heeft laten schuimen en
In haar smaakvol verzorgde ruimten, waarin menig
goed gekozen detail de aandacht vraagt om te ge
tuigen van het aesthetisch inzicht der leiders, biedt de
Vrije Haarlemsche Schilderschool den belangstellenden
bezoeker een overzicht uit datgene, wat door haar
studiosi met veel ernst en ambitie in het afgeloopen
jaar werd geproduceerd.
We willen daarbij nu eens niet treden in beschouwin
gen over het beginsel dat hier voorop staat, n.l. het
zich vrij laten uitleven der individueele persoonlijkheid,
noch willen we er ons in verdiepen of dit nu wel
ligt in den lijn van wat in de huidige kunstbestrevingen
als het algemeen geldend beginsel kan worden aange
merkt, evenmin of dit alles voor de verdieping van
onze moderne kunsten van veel of weinig, van essen-
tieel-overwegend of van ondergeschikt belang is.
Kortom: we willen in onze waardeering nu eens niet
principieel zijn! Want, de Haarlemsche
Schilderschool bestaat en blijkens de belangstelling
van jong en oud in haar aanwezigheid en de daardoor
geschapen gelegenheid tot arbeiden, kan men dus
zeggen, dat deze instelling inderdaad in de behoefte
voorziet van velen, die zich tot de beoefening der
kunst en dan vooralsnog de schilder- en teeken
kunst voelen aangetrokken.
Of bij die velen nu ook het besef aanwezig is om zich,
wat men zou kunnen noemen, „Cum grano satis" eigen
te maken, wat door de leiders wordt voorgestaan is een
vraag die maar niet zoo direct met ja of neeen valt te
beantwoorden. Het beginsel der vrijheid blijkt in ieder
geval, terecht of ten onrechte, uit de groote verschei
denheid in de keuze van onderwerp van hen die aan
de schilderschool studeeren.
Het belangrijkste is echter dat de gelegenheid tot ern-
stigen en volhardenden arbeid geboden wordt, en hoe
wel men bij dergelijke gelegenheden het diletantisch ge
vaar, om het willen voor het kunnen te nemen, niet
dient te onderschatten, staat daartegenover weer dat
juist het scheppen van een gelegenheid tot gezamen-
lijken arbeid velen stimuleert tot het uiten van dikwijls
'latent aanwezige eigenschappen of talenten voor de
schoone kunst.
Laat ons echter eerlijk zijn en erkennen dat in dit
alles ook het gevaar schuilt, dat de kunst een lief
hebberij en een tijdverdrijf kan worden voor hen, die
overigens missen de diepe en ontembare drang tot het
kunstenaarschap, waarvoor men tenslotte droog brood
zou willen eten. Ik zeg niet dat dit altijd zoo moet
zijn, doch waar dit geliefhebber een echt verschijnsel
van onzen tijd is, evenals het overschatten van allerlei
kleine talenten en talentjes, en dit alles zoo licht kan
ontaarden in een soort artistieke beunhazerij, lijkt het
voor inrichtingen die geen toelatings eischen stellen en
geen diploma's uitreiken dubbel noodzakelijk hiervoor
te waken.
We constateeren dus dat dit alles z'n voor en tegen
heeft, al wil het mij voorkomen, dat de frissche en
toch studieuze geest, welke uit het werk der schilder
school tot den bezoeker spreekt, voor mij de schaal
eer naar het voor dan het tegen doet over hellen.
De studieruimten, die men eenvoudig doch smaakvol
bruisen, wordt in zijn ouderdom door den drang van
het bloed gekweld.
Het leven eischt al zijn rechten en laat niet toe, dat
een onderdeel wordt overgeslagen. Eerst als het ver
zuim is ingehaald, hersteld zich de harmonie.
Inhalen is steeds verdrietig, tijdroovend en onteerend
werk. Daarom doet men het best, zijn tijd waar te
nemen. Vaak echter verhinderen beletselen van in-
wendigen en uitwendigen aard het te rechter tijd ver
vullen van den levensplicht. Hoeveier kindertijd wordt
in armoede en bitterheid doorgebracht! Eerst met de
volwassenheid komt de ontworsteling aan den eco-
nomischen nood. En dan is 't vaak te laat; de geleden
schade heeft in de ziel een te diep lidteeken gekerfd.
Is 't niet begrijpelijk, dat vele ouders zich opofferingen
getroosten, om hun kinderen te schenken, wat zij zelf
in hun jeugd hebben moeten ontberen? Zij hebben aan
den lijve ondervonden, dat men niet ongestraft een
der trappen des levens kan overslaan.
Moeilijk is in onze eeuw, welke alle grenzen vervaagt,
de zelfbepaling ook ten opzichte van den leeftijd. Men
schame zich niet een volslagen kind, een volslagen
jonkman, een volwassene en een volslagen grijsaard
te wezen. Doch dit kan men eerst, als men de klok van
het leven, voorzoover deze ten achter was, bijgezet
heeft.
H. G. Cannegieter
en met besef van de ruimtelijke eischen eener moderne
interieur-inrichting heeft opgevat, en vooral de situ
atie van het complex, afgezonderd van het steedsche
rumoer, bieden daardoor reeds een ideale rustige ge
legenheid tot intensieven arbeid.
Het zou echter onbillijk zijn het geëxposeerde werk
van beginners en meergevorderden te beoordeelen
naar den maatstaf eener gebruikelijke critische waar
deering (voor zoover dan van algemeene en bepaalde
eischen kan worden gesproken).
We zien er n.l. van alles bijen. Soms zijn het niet meer
dan pogingen, soms zijn er onderwerpen ik denk aan
enkele model-studies, aan een paar negerkoppen, aan
een oude mannenkop in sangiune, aan enkele stil
levens die niet meer aan dilettantisme herinneren,
doch waarin naast een bewuste uitdrukkingswijze ook
gevoel wordt getoond voor vorm- en kleurwaarden,
etc.
Afzonderlijk te vermelden, om het aardige frissche
teeken en schilderwerk met potlood, krijt, pen en inkt
en waterverf, is de „kinderhoek". Hiermede is niets
oneerbiedigs bedoeld: integendeel! Ik vindt n.l. hier
het bewijs hoe, door een soepele leiding en vooral ook
door de sfeer, welke het samen arbeiden schept, de
jeugdige mensch, in wien alles meer direct reageert op
ontvangen indrukken, zich dikwijls verrassend spon
taan vermag te uiten, bij wijlen vermag weer te geven
soms spelenderwijs de blijde ontroering, welke
wij zoo dikwijls te vergeefs zoeken in de werken der
kunstenaars van reputatie.
In 't bijzonder wil ik mij nog wijzen op de aardige il
lustraties, met weliswaar soms misteekende poppetjes,
waarin echter een in vele gevallen boeiende en zeer
zuivere expressie in de houdingen en het gansche on
derlinge beweeg' der figuurtjes werd bereikt. Enkelen
die reeds wat meer routine bezitten vonden reeds een
uitgever voor hun zwart-wit werk, dat zich gemakke
lijk laat reproduceeren.
De bezoeker dit dit allees zijn aandacht schenkt, be-
kijke b.v. ook eens de smakelijk uitgevoerde Lyceum
agenda waarvoor een der leerlingen een geslaagde
ornamentaal goed-begrepen omslag-versiering en
enkele vlotte penteekeningen vervaardigde.
Het onbevangene van dit werk der jongeren mist men
natuurlijk bij de uitingen der ouderen, die meer be
wust zien en ook meer bewust zich richten naar het
voorbeeld der leiders. In vele gevallen kost het weinig
moeite om b.v. het werk aan te wijzen dat onder de
meer of minder directe invloed van den heer Boot ont
stond. Hij stond zelf nog twee doeken af, een portret
en een modelstudie, die geheel met het omringende
werk vertrouwd zijn, al spreekt er natuurlijk de mees
terhand uit.
Maar toch ook blijkt al reeds dat er enkelen zijn, die
de kracht in zich hebben om onder bepaalde invloeden
uit te komen en een zekere eigenheid in de behandeling
van het onderwerp toonen.
Animo en ambitie is er overigens genoeg.
De groote verscheidenheid en het uiteraard minder
belangrijk karakter der onderwerpen, die in vrijwel
alle gevallen zijn terug te brengen op het directe voor
beeld zonder meer, maakt een volledige opsomming
van alles, wat geëxposeerd is ondoenlijk en ook over
bodig.
Bovendien wilde ik met deze bespreking ook meer de
aardige maatschappelijke kant der Haarl. Vrije Schil
derschool naar voren brengen, die voor ons land
werkelijk iets nieuws is, waar b.v. in Parijs en Londen
jreeds jaren lang groote ateliers bestaan, waar de
kunstenaars (die we hier juist nog missen!) voor een
knip van hun „tienrittenkaart" toegang hebben om
zich op allerlei wijze te oefenen. In ieder geval blijkt
het wel ware het slechts door de toenemende be
langstelling der leerlingen dat een inrichting als
deze schilderschool voor slapend Haarlem een taak
heeft te vervullen. Zij bewijst dat trouwens ook door
haar bescheiden, en uiteraard eenzijdig gerichte,
werkzaamheid gedurende de twee jaren van haar be
staan. En ook de leiders zien zich hier voor een be
langrijke taak geplaatst naast hun eigen produceerende
werkzaamheid.
Immers het leiderschap dwingt den kunstenaar zich
allerlei dingen bewust te maken, waardoor een voort
durende uitwisseling van gedachten mogelijk is. Dik
wijls wordt hij voor problemen geplaatst die anders
aan zijn aandacht zouden ontsnappen, en zoo kan dit
alles bij elkaar genomen den grondslag vormen voor
een vruchtbare werkzaamheid der Vrije Schilderschool,
vooral als men door de zoo begeerde mogelijkheid tot
meerdere expansie en daarmee beoogde uitbreiding
der te beoefenen kunsttechnieken den waren grond
slag zal kunnen vinden om zich meer volledig te ont
plooien. A. VAN DER BOOM.
Met ingang van 1 Nov. wordt te Vogelenzang het
nieuw in te richten postkantoor aan de Leidschevaart
te Vogelenzang in gebruik genomen. Het wordt nu een
volwassen postkantoor met een kantoorhouder en twee
bestellers.
Een deel der Schapenduinen is verkocht aan Mr. J. Bie-
rens de Haan, gedurende vele jaren bewoner van
Caprera. Mevr. de Wed. Van der WijckTeding van
Berkhout zal zelve Caprera gaan bewonen. De heer
Bierens de Haan zal een nieuw landhuis laten bouwen.
Het wordt in de Schapenduinen binnenkort verboden
wandeling.
De Algem. Ned. Geheel-Onthouders Bond hield j.l.
Zondag hier een zeer geslaagden landdag van zijne
afdeelingen in Noordholland.
Kennemerkring van „Volksonderwijs".
Evenals verleden jaar zal de „Kennemerkring" van
Volksonderwijs een landdag organiseeren en wel op
Zondag 23 September a.s. Werd deze de vorige maal
in IJmuiden gehouden, thans zal Santpoort de meeting-
gangers ontvangen. Op een der mooiste gedeelten van
het landgoed „Spaarnberg", ingang aan de Wustelaan
te Santpoort, hiervoor welwillend afgestaan door Mr.
C. H. Guépin, zal de meeting plaats vinden. De namen
der sprekers kunnen nog niet met zekerheid worden
medegedeeld. De muziekvereeniging „Wilhelmina" en
de Turnvereeniging „Santpoort" zullen hare mede
werking verleenen. De meeting zal aanvangen des na
middags 2 uur en eindigen om plm. 5 uur.
Het landgoed is vanaf het station Santpoort in plm.
10 minuten te bereiken;
In een keuken van een woonhuis aan den Zuider Sta
tionsweg is uit een lade 25.ontvreemd. Wie is
de dader? De politie probeert het raadsel op te lossen.
Een fietsrijder, die met zijn fiets aan de hand liep, werd
op den Militairenweg door een auto aangereden. Fiets
en man tuimelden over de straat. Het rijwiel werd licht
beschadigd terwijl de man een paar schrammen opliep.
Autobestuurders schijnen wandelaars te willen uit
roeien, want de aanrijdingen zijn niet van de lucht.
Donderdag- op Vrijdagnacht heeft een onbekend ge
bleven persoon, de automaat staande in den tuin van
de uitspanning Kraantje Lek gelicht. Hij wist er op
handige wijze 10.aan dubbeltjes uit te halen. Een
goede leer voor den gérant van Kraantje Lek om zijn
brandkast in het vervolg 's avonds naar binnen te
balen, of te ledigen.
Een paardrijder viel van zijn paard doordat de leidsels
van het beest verward raakten om een „been" van
zijn metgezel (het paard dat naast hem liep). De ruiter
kreeg een lichte hoofdwonde en kon na verbonden te
zijn, zijn weg vervolgen.