ALAOE
UITGAVE NV HETHIDDEN
EFFECTEN - COUPONS
Crêpe Schoenen
EAUHARNAIS
GISCH
M TE HAARLEM
ALGE M.NIEUW5 enADVERTENTIEBLAD
VooRKENNEMECLAND en HAARLEM
EXPL?%nADMINT^DRUKKER U T.TIMMER
DE 0ENE5TETWEG.23. BLOEMENDE
A. ZETSTRA
Plaatselijk Nieuws
erk te Bloemendaal
leerlingen
De Mikroskoop
De oplossing van een
Stadhuis-kwestie
Ophelderingen
JWBURG
A. B. c.
?E MAN
I MARY
3KUS
HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING
DRUKKERIJ TIMMER - TELEF. 22003
APRIL
f APRIL
3ANKS IN
8 UUR
MA:
ECHT
TOT 27 APRIL 1929
i) Visser" is te Haarlein
i. Telef. 12400
TELEF. 22003
30785
BIJKANTOOR, BLOEMENDAAL, BLOEMENDAALSCHEWEG 147
PLAATSING VAN ALLE ADVERTENTIES
in elk gewenscht blad SV zonder prijsverhooging
SCHOPPEN - HARKEN SCHOFFELS
TELEFOON 10188
APRIL
SEMBLE
ir. door Marcel Pagnol
)NEEL
rry E. Johnson
.LING 2de SERIE
ichols.
.LING 4de SERIE
ïen naspel van CurtGoetz
TOONEEL
erbeek).
lg met
ILEM - TELEFOON 11837
OFDNUMMER
ivonturenfilm. DOUGLAS
s één film per jaar maakt
Een wereldsuccesfilm,
indacht verzoeken.
sl in kleuren opgenomen
ibreid HOLLANDSCH EN
NIEUWS
•DEN 14 JAAR
IFEEST DOOR DE
VREEBURG ALHIER.
een Tooneelstukje.
ig verkrijgbaar bij Drukkerij
ENDAAL" VRAAGT EEN
leedhuis. Reflectant wordt
het toezicht op de terreinen
ïg door hem geëxploiteerd
isioneerde. Alleen schrifte-
eg No. 19.
zwaar hebt tegen 'n operatie,
Je beste breukband is zonder
fAC BREUKBAND, waarvan
D - TELEF, 11288
Llleenverkooper is
3AND koopen zoolang U de
B R E U K B A N D niet kent
Burgerschool met
en B.)
ir plaats hebben bij den
>kade43 bij de Schouwtjes'
urafgegaan overleg.
worden opgegeven op bij de
Tel. 11776.
IET WAGENPARK VAN
IE(S) SNELLE(N) VISSER(S)
utobedrijf bestaat uit 30keurig
eschilderde, goed onderhol"
en,gesloten vrachtauto's welK®
i eigen, puik ingerichte, werK-
laatsen regelmatig worden na-
ezien en voor het bedrijf g®'
sedgemaakt. Hierdoor is ae
egelmatigheid van de diensten
houdt ver boven het gemiddei"'
"-v
Abonnementsprijs 3.50 per jaar, 1.75 per halfjaar bij vooruit
betaling vóór 1 Jan. of 1 Juli. Na dien datum verhooging van 0.15
incassokosten. Voor Indië en het Buitenland met verhooging der porto.
Losse nummers 0.10. Abonnementen kunnen met elk nummer ingaan.
Advertentiën: 18 cent per regel, bjj contract belangrijke korting.
Kleintjes: Vraag- en Aanbod, Huur en Verhuur, Koop en Verkoop,
van 1 tot 5 regels 60 cent, elke regel meer 12 cent uitsluitend bij
vooruitbetaling. Boven, onder of naast den tekst dubbel tarief.
'B
worden bij ons Vakkundig gerepareerd
L. FABER Zn., KL. HOUTSTRAAT 10
Telefoon 12896 Opgericht 1898
(Nadruk verboden)
Hoe zijn wij slachtoffer van onzen beperkten blik!
Wij meenen de wereld te kennen en matigen ons een
oordeel over haar aan. Doch zij breidt zich oneindig
veel verder uit dan ons bescheiden gezichtsveld. Naar
mate de optische techniek is verbeterd, is het heelal
verruimd. Een sterker glas in den verrekijker en nieuwe
zonnestelsels ontstaan. Een sterker glas in den mikros
koop en het ondeelbare atoompje blijkt een heelai op
zichzelf. Naar boven en naar beneden onbegrensde
verschieten.
Wat mij trof, toen ik kortgeleden het voorrecht had,
op een wetenschappelijke film de wereld van het kleine
te zien gereproduceerd, was de overeenkomst met onze
bekende wereld. Die mikrokosmos, oogenschijnlijk
levende naar volmaakt andere wetten, blijkt gelijk
soortig aan de onze. Het tempo moge verschillend zijn.
wanneer de film op kunstmatige wijze zijn beweging
versnelt of de onze vertraagt, loopt de weg langs
dezelfde banen.
De bloem, die zich ontsluit; de knop, die zich ont
plooit; de stengels, die zich met de zon rondwentelen,
zij zijn even actief als de schrijvende hand of het
peinzend zich buigende hoofd. In de bijna onzichtbare
haren van een meeldraad bestaat een verkeer, druk
ker dan in de Kalverstraat. In den stroom, waarin het
protoplasma zich bij drommen en in geweldige snel
heid naar zijn doel voortspoedt, houdt ieder celletje
even keurig rechts als de strengst gedisciplineerde
bevolking der wereldstad.
In het millioenste gedeelte van een druppeltje water
voeren haaien en krokodillen hun strijd en de bloeds
omloop of de spijsvertering van wezens, waarvan er
een milliard op de punt van een naald gaan, is even
doeltreffend en even ingewikkeld als de machinerie
van de grootste, door menschelijk vernuft gedreven
fabriek.
Wij denken een eenheid te zijn, maar de mikroskoop
leert ons ,dat ons lichaam een heelal is van om elkaar
wentelende, elkaar dienende en elkaar bestrijdende
wezens, elk met een eigen intelligentie bedeeld. En
wat is ons lichaam, deze tijdelijke samenklontering van
millioenvoudige gemeenschappen weer anders dan een
mikro-organisme in het samengestelde aardleven, dat
als onderdeel van het voor ons zichtbare heelal op
zijn beurt weer niet meer is dan een mikroskopisch
klein celletje?
Zoo splitsen zich protozoën tot heelallen en heelallen
stapelen zich tot koloniën op. Geen grens beneden,
geen grens naar boven. Alles vloeit, stroomt, trekt
aan, stoot af; alles verbindt zich en schift om zich
tot nieuwe verbindingen samen te voegen.
Waar is het verschil tusschen organisch en anorga
nisch, wanneer wij chemische stoffen zich spontaan
tot de prachtigste patronen zien kristalliseeren? Waar
eindigt de plant en waar vangt het dier aan? Waar
gaat de dood over in 't leven en waar loopt het leven
uit op den dood?
Ik kan mij begrijpen, dat, zooals ik eens ergens las,
er menschen bestaan, die godsdienstig geworden zijn
door den mikroskoop. Wanneer men onder godsdienst
verstaat, hetgeen een onzer bekende geloofspropagan-
disten er mede bedoelt als hij zegt: godsdienst is
samenhang beleven.
Want het ontzagwekkend organisme,dat zich in zijn
milliardvoudige verscheidenheid aan ons ontsluierd
oog openbaart, de blijvende wisselwerking tusschen
die zich steeds weer saamvoegende en ontbindende
bestanddeelen, het oneindig groote in het oneindig
kleine en het oneindig klein in het oneindig groote,
het stemt den ontvankelijken beschouwer tot eerbied.
Een grootsch en ondoorgrondelijk mysterie openbaart
zich hier en aan dat mysterie hebben wij allen deel. Alles
is in alles en niets is buitengesloten. Wij zien onszelf
weerkaatst in het uitspansel en in het droppeltje water.
Wij leven in het heelal, zooals het heelal in ons leeft.
Deze alzijdige samenhang doet ons zwijgen. Wij
vragen niet meer, wij eischen niet meer, wij vreezen
niet meer. Gelijk de reizigers zich duttend en koutend
laten meesleepen in de trein, welks razende vaart zij
in hun onderonsje niet merken, geven wij ons over
aan de werveling van het leven, dat ons met ons knus
se bestaantje mee opneemt in zijn grenzelooze beweeg
lijkheid. Wij voelen zijn rhythme denderen gelijk de
reiziger den trein hoort daveren onder zijn voeten
BLOEMENDAALSCH IJZER MAGAZIJN
KORTE KLEVERLAAN 22-24
TELEF. 22704
Maar wij raken gewend aan het eentonig gedreun en
verwezenlijken ons het niet langer. Wij keuvelen,
doen zaken, lezen de krant bij het vertrouwelijk licht
van de verwarmde coupé.
Maar als wij toevallig het venster uitkijken en onze
blik glijdt langs de voorbijgierende telefoonpalen in
den onherbergzamen nacht, dan kan ons een huivering
doorvaren. Dat is de blik door den mikroskoop, die
ons opschrikt uit onze genoeglijke benepenheid en ons
onverhoeds plaatst tegenover de majesteit van het on
metelijk heelal.
Hoe noodig is het, dat zij ons eens een enkel oogenblik
onze ware positie bewust maakt!
H. G. Cannegieter.
Niet van de Bloemendaalsche, maar van de Ensche-
desche! In Bloemendaal heeft men daar meer tijd voor
noodig. Ik herinner mij tenminste een ontwerp voor
een nieuw raadhuis in deze gemeente, op het bekende
terrein bij de voormalige tol, van den Amsterdamschen
architect H. Th. Wijdeveld. Dit ontwerp werd als
ik mij niet vergis omstreeks 1920 door Wijdeveld
gemaakt. Het zal inmiddels wel veilig opgeborgen
liggen en...yblijven. Op zichzelf is dat afgezien
van de mogelijke toezeggingen indertijd misschien
aan dezen ontwerper gedaan niet zoo'n groot euvel.
De inzichten kunnen zich gewijzigd hebben, de eischen
kunnen anders zijn geworden, de groei van de ge
meente kan een ander ligging met andere situatie (en
andere mogelijkheden voor een nieuwen bouw!) wen-
schelijk maken etc., etc.
Ik wil mij hier niet begeven in pro- of contra-beschou
wingen over terrein hier of daar, aan den Zeeweg
of ergens anders. Ik wil de zaak eenvoudig stellen en
ze ontdoen van alle vertroebelende bijkomstigheden.
Ze is louter deze: Bloemendaal heeft sinds lang be
hoefte aan een raadhuis. Het is dus noodzakelijk dat
daartoe de deskundigen aan den gang gaan en de
zaak vooral buiten de politiek gehouden wordt. Onder
deskundigen versta ik in dit geval lieden, die studie
maakten van stedebouwkundige vraagstukken, die tot
oordeelen bevoegd zijn in zake zuiver architectonische
aangelegenheden, etc.
Onder niet-deskundigen reken ik de edelachtbare
heeren die als no. zooveel van lijst zooveel van deze
of gene politieke partij hun zetel in den raad innemen
en wier eenigst en beste blijk van deskundigheid en
vermogen om zich zelf kritisch te zien zou moeten be
staan in het instellen van 'n commissie van erkende des
kundigen, die dit vraagstuk in studie zou kunnen
nemen.
Dit toch zou de eerste stap in de goede richting zijn.
Voor zoover mij bekend is bleef deze nog altijd achter
wege. Toch vraagt de oplossing van de Bloemendaal
sche raadhuiskwestie twijfelloos om zoo'n breed ge
baar.
Laat ons eens nagaan wat kort geleden te Enschede
werd gedaan om daarna onze conclusie te trekken
over wat hier mogelijk en wenschelijk was.
Enschede, stadje van druk bedrijfsleven met een oude
kernbebouwing, welke in de situatie van den platte
grond feitelijk nog een middeleeuwsch karakter draagt;
Enschede moet een nieuw stadhuis hebben. Direct
heeft men daar begrepen, dat de keuze van een ge
schikt bouwmeester voor een raadhuis geen kwestie
is die op het terrein der politiek oftewel binnen de
muren van de raadzaal behoort te worden uitgemaakt
(zelfs al hebben in zulk een raad enkele leden zitting,
die als eigenbouwers of aannemer een zekere bouw-
bedrijvigheid hoewel meestal niet van een erg ver
heven soort! ontwikkelen). Het gemeentebestuur
van Enschede met z'n voortvarenden en doortasten
den burgemeester Edo Bergsma wendde zich dan ook
(en van welk een niet te onderschatten waarde
blijkt toch in zoo'n geval weer de houding en de op
vatting, kortom: de heele persoonlijkheid van hem die
aan het-hoofd van een gemeente staat! tot de per
manente commissie van voorlichting die werd inge
steld door den Bond van Nederlandsche Architecten.
De commissie, waarin de bekwaamste architecten en
stedebouwkundigen zitting hebben, doch op bepaalde
tijden door andere worden vervangen, geeft desge
vraagd advies in de meest uiteenloopende bouwkun
dige aangelegenheden.
Dit advies kan zich in de eerste plaats bepalen tot de
keuze van één architect, die, dan onmiddellijk met de
opdracht in kwestie wordt belast; in de tweede plaats
strekt het zich uit tot het van voorlichting dienen
over eventueel te houden prijsvragen; zij het beslo
ten prijsvragen onder een klein aantal uitgenoodigde
(door de commissie voorgedragen) architecten, of an
ders de open prijsvragen oftewel vrije wedstrijden,
waaraan een ieder kan deelnemen. Vooral op 't ge
bied der architectuur biedt deze laatste soort gewoon
lijk zeer weinig positieve en bruikbare resultaten. On
langs werd een dergelijke wedstrijd gehouden voor
het ontwerp van een bankgebouw te Schiedam, waar
aan 88 mededingers hun krachten verspilden en het
resultaat van dien aard was, dat geen eerste prijs
dus volledige bekroning kon worden toegekend
Tegenover de enorme arbeidsprestatie dezer 88 men
schen stond een geldelijke vergoeding aan enkele ge-
premieerden van te samen circa f 2000. Terecht heeft
de bouwkundige medewerker van de Nieuwe Rott.
Courant op het verkeerde van deze wedstrijden, die
voornamelijk bestaan uit het oplossen van raadseltjes
gewezen. Een gedeelte van zijn betoog dat ik voor zoo
ver het slaat op de open prijsvraag (op de besloten
prijsvraag zal ik straks wijzen) gaarne onderschrijf
moge hier volgen:
„Een prijsvraag wordt meestal uitgeschreven,
wanneer de opdrachtgever twijfelt aan zijn keuze
van een architect of wanneer hij in het geheel
geen keuze heeft. Men gevoelt hierin al een zwak
ken kant, die in zoo'n geval naar voren komt.
Het beste kunstwerk toch zal ontstaan, indien
de opdrachtgever vertrouwt in zijn eigen keuze,
waardoor de architect, gesteund door dat vertrou
wen en overtuigd van een zoo volledig mogelijke
samenwerking, zijn arbeid begint. Bij een prijs
vraag echter staat de mededingende architect
meestal tegenover een voor hem onbekenden op
drachtgever, terwijl tevens en dit is het be-
zwaarlijkste van levend contact tusschen par
tijen geen sprake kan zii-i, daar immers door di
rect contact de anonimiteit van de prijsvraag in
het gedrang zou komen. Bovendien zou dan de
mogelijkheid ontstaan, een grove onzuiverheid
te scheppen tegenover andere mededingers.
Waar nu dezelfde medewerker in zijn artikel verder
nog schrijft over „een gemis van elk levend contact
met den opdrachtgever" bij den besloten prijsvraag,
waaraan alleen uitgenoodigden deelnemen, moet ik
juist naar aanleiding van het verloop te Enschedé,
waarover de le prijswinnaar Ir. G. Friedhoff zoo
vriendelijk was mij uitvoerig in te lichten, hem ten
stelligste tegenspreken.
Want 't contact tusschen gemeentebestuur en deskun-
gen en de 5 deelnemende architecten was volgens Ir
Friedhoff van den beginne af uitstekend, het gaf zelfs
aanleiding tot een uitbreiding van het beschikbare
terrein toen dit, terwijl de prijsvraag al aan den gang
was, noodzakelijk bleek.
Biedt nu de keuze der uitgenoodigden bij den beslo
ten prijsvraag al direct zekere waarborgen voor de
artistieke kwaliteiten der in te zenden concepties, een
groot voordeel van vooral moreelen aard is wel dat
de gepresteerde arbeid der deelnemende architecten
gelijkelijk wordt gehonoreerd, terwijl door de jury
tenslotte een der concepten voor uitvoering wordt
voorgedragen, waardoor te Enschede het uitnemende
ontwerp van Ir. Friedhoff werd gekozen. Het zou te ver
voeren in details dit ontwerp te beschrijven en het te on
derwerpen aan een critische beschouwing, welke boven
al een waardeering zou beteekenen. Van meer belang
is het thans er op te wijzen hoe men op de beste wij
ze de eigen raadhuiskwestie zal kunnen oplossen
Want het wordt meer dan tijd, dat men ga beseffen,
dat de moderne Nederlandsche architectuur, die te
recht een wereldnaam heeft gekregen, ook in Bloe
mendaal een officieele kans tot ontwikkeling dient te
krijgen. Bekwame bouwmeesters zijn er genoeg, die
een opgave als deze tot een blij einde kunnen brengen.
De gemeenschap in dit geval, alle bewoners van Bloe
mendaal, Overveen en verdere „onderhoorigheden'
kunnen er niet anders dan baat bij hebben.
Summa summarum:
Men wende zich dus tot de Commissie van voorlich
ting van den Bond van Nederlandsche Architecten,
die haar adviezen geheel gratis verstrekt, waarmee
een eerste stap in de goede richting wordt gedaan.
A. VAN DER BOOM.
Noot van de Redactie.
Onze geachte medewerker doelt op den Burgemeester en dat
het in zaken als deze aankomt op diens houding en opvat
ting; hij vergist zich; want aan het hoofd eener Nederland
sche gemeente staat de Raad...en die heeft meestal geen per
soonlijkheid!
Om misverstand te voorkomen wordt hier nog eens
bekend gemaakt, dat voor den inhoud van het
redactioneele gedeele van ons blad uitsluitend aan
sprakelijk is de redacteur of hoofdredacteur, zooals
men hem weieens wijdsch betitelt: Mr. P. Tideman,
wonende aan den Duinwijckweg no. 3, (tel. 22177),
alhier, dezelfde die te Haarlem kantoor heeft als ad
vocaat en procureur aan de Gedempte Oude Gracht
no. 63 (tel. 11862); aan beide genoemde plaatsen kan
hij voor aangelegenheden het blad betreffende steeds
worden bezocht of opgebeld. De eenige reden, waarom
dit niet aan het hoofd van dit blad wordt vermeld, is.
dat verschillende advocaten, collega's van Mr. Tide
man voornoemd, geen juist inzicht hebben in bedoeling
en werkwijze van hun ambtgenoot met dit blad en
de wekelijksche vermelding van zijn naam boven aan
onverschillig welk orgaan, dat geen vakblad is, on
gaarne zouden zien.
De inhoud van het Bloemendaalsch Weekblad wordt
óf door den redacteur zeiven bewerkt (zooals, in den
regel, met raadsverslagen, nabetrachting, en tooneel-
recensie's het geval is) óf is afkomstig van met hun
naam of pseudoniem teekende medewerkers of redac
teuren (zooals de heeren H. G. Cannegieter, A.
van der Boom en mevr. Jeanne Veen) terwijl plaatse
lijke correspondenten (waaronder geene raadsleden
zijn) de gegevens verschaffen vóór of op berichten
redigeeren van het plaatselijk nieuws. De meening van
een onzer abonnée's dat ons blad zich tot het plaat
selijk nieuws heeft te bepalen, houdt uit den aard der
zaak geen steek. Intusschen spreekt het van zelf. dat
in de berichten van allerlei aard onnauwkeurigheden
bij de gegeven samenstelling van redactie en mede
werking somtijds onvermijdelijk zijn en dan eerst later
kunnen worden achterhaald. Ook is het niet altijd
mogelijk en zou het ook niet goed zijn steeds in dit
blad het uitspreken van elk oordeel achterwege te
laten. Dat het daarbij nimmer in de bedoeling ligt
iemand onnoodig te kwetsen, ligt in de rede voor
ieder, die weet, dat de heer T. Timmer, de drukker-
exploitant, gelijk ieder vakman kan nagaan, voorloopig
bij het blad geen dikke zijde spint en dat Mr. Tide
man sedert den zomer van 1923 veel tijd, arbeid en
geld, volstrekt onvergolden aan dit blad besteedt.
Beider streven is ook in het belang van de aandeel
houders der N.V. „Het Midden", de eigenaresse, er
in de eerste plaats op gericht het blad zijn oude be
kendheid te doen handhaven en het vooruit te
brengen, tot heil der gemeente, waaraan het zijn naam
en beteekenis ontleent. Ons blad beoogt geen hervor
ming van de wereld, noch het onderwijs, noch
van de Radio- of bouwpolitiek, of zoo iets, doch naast
berichtgeving het ontwikkelend bezig houden van
zijne lezers. Bij aangrijpende gebeurtenissen heeft na
tuurlijk de redacteur het recht en de macht zich per
soonlijk te uiten. Een groote ontwapeningsbeweging,
een beweging tot voeren eener waarlijk onbaatzuchtige
koloniale politiek, om maar een paar voorbeelden te
noemen, zouden daartoe aanleiding kunnen geven. Tot
dusver heeft zulk een aanleiding nog niet bestaan.
Ook plaatselijk heeft het Bloemendaalsch Weekblad
geene enkele bizondere tendenz. Het waardeert de
coede bedoeling en de hulpvaardigheid van het
Gemeentebestuur, hoog en laag. maar ziet dit bestuur
of de ambtenaren niet naar de oogen. Het is onafhan
kelijk van iedere politieke kerkelijke of andere af
geronde groep en dient in hoogste instantie niets
anders dan de waarheid. Het staat open voor ieder
ingezetene en elk ander, die in Bloemendaal belang
stelt om er zijne gedachten in uit te spreken. Het is
dankbaar voor den steun, dien het van zijne vaste ad
verteerders ondervindt en de redactie behoudt zich
het recht voor steeds in het bizonder op hunne zaken
en handelingen de aandacht der lezers te vestigen.
Wij ondervinden sedert 1923 weder in steeds stijgen
de mate de medewerking en sympathie vooral van
onze ontwikkelde ingezetenen. Een vergelijking Van
het Bloemendaalsch Weekblad met een plaatselijk ad
vertentie-blaadje, gelijk zoovele landelijke gemeenten
tegenwoordig bezitten, is op grond van een en ander
misplaatst.
De heer Adr. Cassee in de wolken. Het nieuwe naar
de eischen des tijds ingerichte clubgebouw op de sport
terreinen aan den Brederodeweg, zal Zaterdag 4 Mei
a.s. des namiddags 4 uur officieel geopend worden.
We gaan dus vooruit. De collecte voor het alom
bekende Emmabloempje, gehouden door de afdeeling
Bennebroek-Vogelenzang van het Witte Kruis bracht
242 op. Het vorige jaar was het bedrag 214.