I. F. KEUZEN, BLOEMENMAGAZIJN „DE DAHLIA" VISCH „ADMIRAAL" EFFECTEN-DEPOSITO'S-COUPONS BAYUK SIGAREN. Rijwielen, Radio, Electriciteit. VOOR KENNEMERLAND EN HAARLEM P. H. BRINKMAN, BOEKHANDEL „LECTURA" Fotografisch Atelier „RICHE" UITNOODIGING LEERDAM's GLAS. 28 September 1929 N°. 39 NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING LUCHTPOST NEDERLAN D-N E D. I N D I E Famili e- en Bruidsgroepen Orchideeënbloeiiien geregeld voorhanden. A. H. VAN DER STEUR Jr. J. BALM ZOON MONTA-WANDELSCHOENEN. i. FABER Zn., Kleine Houtstraat 10, Haarlem. P. VAN DER STAD C. I. GUDE - Cuisinier j 23ste Jaargang Verbindingsweg 10 Telefoon 22608, BLOEMENDAAL. N.V. DRUKKERIJ VOORHEEN DE ERVEN LOOSIES Mandenmakerij Reparatie-Inrichting. Vlechten van Matten voor Weener Stoelen. Bloemendaalscheweg 123A - Tel. 22874, PARKER DUOFOLD. ADVERTENTIEN. gebeurtenis van de week. Gr. Houtstr. 169 WILD EN GEVOGELTE lordensstraat 74 - Haarlem - Tel. 13132 ELSA VAN DEN BOSCH HILDA VAN DEN BOSCH Oranje Nassaulaan 9 - OVERVEEN. Het Bloemendaalsch Weekblad ADVERTENTIEN. Advertentiën per regel0.25 Vraag en Aanbod, 4 regels, 0.35 Elke regel meer 0.10 Advertentiën bij contract belangrijke korting. VOOR REDACTIE, ADMINISTRATIE EN ADVERTENTIËN - wende men zich tot de - Ged. Oude Gracht 88, Haarlt m. - Tel. 10144. ABONNEMENTEN Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 1.75 per halfjaar. Verwulft 7 - HAARLEM TELEFOON 12156 - GIRO 138934 Oudste Zaak op Manden industrie hier ter stede. Gevestigd sedert 1819. Beleefd aanbevelend, P. H. BRINKMAN. BIJKANTOOR: BLOEMENDAAL, BLOEMENDAALSCHEWEG 147 i_i Er worden zes vliegtochten van Nederland ar Ned.-Indië uitgevoerd, n.l. Postvluchten. ■t eerste postvliegtuig is reeds behouden in d-Indië aangekomen. Het tweede, dat onder leg is, wordt op 30 September te Bandoeng erwacht. Deze vliegtuigen vertrekken des mor ns te 6 uur van Amsterdam (Schiphol). Met deze vliegtuigen zullen alléén gewone en ïgeteekende luchtpost-correspondentie, met zondering van stukken met aangegeven waar- do) voor Ned-Indië worden verzonden. Het verdient aanbeveling de corresponden- voor Ned.-Indië per luchtpost te verzenden, n bevordert daarmede de totstandkoming van snelle lüchtverbinding tusschen Nederland Ned.-Indië. :Iet voor vorenbedoelde luchtpostcorrespon- itie boven de gewone porten en rechten ver- uldigde luchtrecht bedraagt, evenals voor de 1928 uitgevoerde vliegtochten: oor briefkaarten en postwissels 40 cent per rstuk; voor brieven en andere stukken 75 cent per 20 gram of gedeelte van 20 gram. Dit luchtrecht moet worden verantwoord door middel van de bijzondere luchtpostzegels aan de postkantoren te verkrijgen (van ƒ0.40, ƒ0.75, ƒ1.50, ƒ4.50 en ƒ7.50). Laatste buslichting ten hoofpostkantore op de dagen van vertrek is 3.10. Het adres moet worden voorzien van duide- lijke aanwijzing of étiket: Per Luchtpost. De derde vlucht begint op 3 October van Schiphol uit des voormiddags 6 uur. Verwacht wordt, dat daarna de navolgende plaatsen op de daarnevens vermelde data ongeveer/worden be reikt: Te Medan 12 October, te Palembang 13 October, te Batavia 14 October, te Bandoeng 14 October. Lezers, die van dezen luchtpost wenschen ge bruik te maken, weten dus wat ze te doen hebben. Ten einde' onze uitgebreide adver- rttie-rubriek naar den eisch te zorgen, is het noodig, dat wij vóór Donderdags 12 uur 'smiddags alle /ertentiën in ons bezit hebben, aarne noodigen wij H.H. Adver sers uit, hiermede rekening te den. De Administratie. NEDERLAND EN INDIE. gebeurtenis van de week mag zeker wel 1 'iemd worden: de herdenking van den -^ten sterfdag van een groot Nederlander, Pieterszoon Coen. Vooral in de Koloniën i g de herdenking een luisterrijk karakter. merkelijk is, dat, toen te Batavia door den I mdsarchivaris een rede werd gehouden, onder ;C aandachtig luisterenden ook „vele inheem se hen" waren. Zegt dat niets tot ons Nederlanders, die zoo ang gedaan hebben alsof de inheemsche bevol- king iets was, waar we eigenlijk alléén mede iden te maken „als er wat uit was te halen" ten bate van het moederland, instede, dat we diep ons ervan bewust waren, dat Nederland 1 ten opzichte van Indië en de inheemsche bevol king óók een zedelijke roeping heeft, dat daar j in Indië menschen wonen, die we hebben op te voeden tot al wat goed en edel is en den mensch verheft Zeker doet het dat in den tijd van het heden, nu zoovelen zeggen„Indië los van Nederland", loont het niet, dat er nog zijn onder de „in- heemschen", die gevoelenneen, dien kant moet net niet opgaan, maar wel moet getracht wor den, dat Nederland denkt ook aan het belang van Indië en de Indische volken, niet alleen ter wille van" de eigenbaat, maar uit besef, dat de belangen van Indië en Nederland hand aan hand gaan, dat aan dit inzicht de koloniale politiek moet dienstbaar gemaakt worden. Van een onzer lezers, een goed vriend van ons blad, den heer V. D. K„ ontvingen we een ar tikel, dat te uitvoerig is om in een blad met be perkte plaatsruimte als het onze in zijn geheel te worden opgenomen; met bijzonderheden uit et leven van Coen. Maar is het noodig nog te uemonstreeren, wie Coen was, hoe hij de O.-I. mpagnie trouw gediend heeft, ook als Gouver- neur-Generaal Is Coen niet de man, die popu- air is, van wien schier elk weet mede te Pi'aten? Anders echter staat het met de kennis van de jhoote massa omtrent de geschiedenis van het estuur over de Koloniën en van de hedfendaag- sche Koloniale vraagstukken. Mede naar aan leiding van het slot van het artikel van den heer V. D. K., dat we gaarne opnemen, daarover in het kort een en ander. Er moge aan worden herinnerd, dat de grond slagen van het Koloniale Rijk van Nederland werden gelegd in het begin der 17e eeuw. Ge dwongen den handel in Koloniale producten of op te geven, of deze zelf te gaan halen in de lan den van oorsprong, kozen de Hollanders het laatste. Hun doel was aanvankelijk niet koloniën te stichten of veroveringen te maken, maar alléén handel en ruilverkeer te drijven. Echter, genoodzaakt tot bescherming hunner handels belangen, hunner factorijen en stapelplaatsen van goederen, het zwaard te trekken, werden ze vanzelf tot steeds grooter veroveringen aange dreven. Zoo heeft de Vereenigde Oost-Indische Compagnie tenslotte een groot koloniaal Rijk in het Zuid-Oosten van Azië gesticht. De Vereenigde Oost-Indische Compagnie was een handelslichaam en reederij, welke het mono polie had van den handel in de Indische Zeeën tusschen Kaap De Goede Hoop en Straat Magel- laan. Zij verkreeg een publiekrechterlijk karak ter door het haar verleende' recht om In naam van de Staten-Generaal der Vereenigde Neder landen verdragen te sluiten met Indische vorsten en volken, forten te bouwen, krijgsge vangenen te werven, bestuur en rechtspraak uit te oefenen. De Oost-Indische Compagnie regeerde echter op een wel eigenaardige wijze. Zij huldigde een zuiver exploitatiestelsel. Het was haar te doen om dividenden voor de aandeelhouders, de be volking had op den gang van zaken niet den minsten invloed. Door haar machtmiddelen hield de Compagnie de bevolking in onderwerping. Met een streng doorgevoerd monopoliestelsel beheerschte zij alle handelsbetrekkingen. De Oost-Indische Compagnie, die niet dacht aan de bevolking, maar uitsluitend het belang van de aandeelhouders op het oog had, heeft een groote macht uitgeoefend tot aan den Franschen tijd. Bekend mag geoordeeld worden, hoe daar na Nederland de macht in de Koloniën verloor. Bij de Conventie van Londen van 1814 werden onze koloniën aan ons teruggegeven, behalve de Kaap, Ceylon en drie West-Indische koloniën, die Engeland behield als zijn aandeel in den oor logsbuit. Echter, al bestond dan de Oost-Indische Com pagnie niet meer, feitelijk is nog lang het kolo niale beleid in haar geest gevoerd. Van een zich aantrekken van het lot der Inlandsche bevolking was geen sprake. Denk maar aan de invoering van het cultuurstelsel. Daarvan was de bedoe ling Indië productief te maken om aan het noo- dige geld te komen om den Nederlandschen han del en de scheepvaart, die in de put geraakt waren, te steunen. Dit cultuurstelsel heeft in de periode van 1840 tot 1875 den Staat netto niet minder dan 781 millioen gulden opgebracht. Gelukkig gingen eindelijk in Nederland de oogen open voor den enormen druk, dien het cultuurstelsel aan de bevolking oplegde. Ten slotte werd met de gouvernements-exploitatie gebroken en het particuliere initiatief vrij gelaten. Geheel een einde aan de uitbuiting van den inlander kwam daarna nog niet. En ook werd geen aandacht geschonken aan het gewenschte om aan de Inlandsche bevolking althans een zekere mate van zelfstandigheid te geven. Het heeft nog tot 1903 geduurd eer dat in het In dische Regeer-reglement eenige artikelen wer den ingevoerd, waarbij tenminste een zekere mate van zelfstandigheid is geschonken aan gewesten, deelen van gewesten en gemeenten met Westersch karakter. Het was in den tijd, dat meer op den voorgrond kwam de idee van den ethischen koers in de koloniale politiek, óók de gedachte dat Nederland een roeping heeft ten opzichte van de inlandsche bevolking, dat aan het systeem van alléén maar uitbuiting ten baté van Nederland een einde moest komen. In dat verband mogen wel met groote dankbaarheid herdacht worden mannen als Mr. Brooshooft en Mr. Van Deventer. Nog later kwam het tot de instelling van den Volksraad. In dat lichaam kunnen thans de ver tegenwoordigers van de inlandsche bevolking zich vrij uitspreken over het regeeringsbeleid, en kunnen ze hun wenschen ten aanzien van de landsaangelegenheden doen hooren. De beteeke- nis van dit lichaam moet niet overschat worden, doch mag ook niet onderschat worden. Zóó werd gaandeweg meer gedaan om te komen tot bevre diging van .de ontstemming, die ging heerschen onder de inlandsche bevolking, welke ontstem ming heeft geleid tot de bewegingen onder de Inlandsche volken. Maar de algemeene bevredi ging is er nog niet. Geen wonder. Want hetgeen door eeuwen van verkeerd Koloniaal beleid is bedorven, kan niet opeens worden goedgemaakt. Het zal noodig zijn, om aan te halen een woord van Colijn: „de grondslagen voor Indië's Staatkundige ontwik keling nog eens principiëel onder de oogen te zien en een weg zoeken te banen tot staatkun digen groei, zonder daarbij de bevolking van Indië in conflict te brengen met ons en met elkander." Waarheen zal het moeten gaan? In verband daarmede zal zeker veler aandacht trekken hetgeen de heer V. D. K. doet opmerken aan het einde van zijn artikel. Zie het hier: 300 jaren zijn verstreken, veel is veranderd, ook in de verhouding van Nederland en Indië. Toch zou ook heden ten dage nog ten volle het opwekkend woord van Coen kunnen gelden en aan het Nederlandsche volk toegeroepen kunnen wordenDispereert niet, daer can in Indiën wat groots verricht worden. Vaderlandsliefde is menschelijk en een deugd, evenals liefde voor het ouderlijk huis het is. Nationalisme moge begrijpelijk zijn, het is, en toch zeker voor velen, die het nationalisme in Indië aanwakkeren en bevorderen, uit den tijd. Er is tengevolge van nationalisme genoeg ellen de op aarde geleden en indien het werk van Genève ook thans nog, naar veler meening, te langzaam gaat, dan is weder de oorzaak te zoe ken in nationalisme. De leuze: „Los van Neder land" is ruw en negatief. Juist naar verbondenheid en gebondenheid wordt te Genève getracht; losheid der staten, door het verouderde begrip van onaantastbare souvereiniteit, is oorzaak geweest van strijd en oorlog en veel menschelijk leed. Het nationalis me niet tegenwerken, ja bevorderen, wordt door vele Nederlanders gezien als een daad van rechtvaardigheid; maar het mag juist door hen toch wel eens overwogen worden of het nood zakelijk is, dat het volk van Indië dezen weg, die bezaaid is met lijken, gaat; of het niet mogelijk is om voor Indië te streven naar hooger plan. Het prediken van nationalisme, het los van Nederland, is een preek naar een oude en ver ouderde tekst. Neen, juist „Vast aan Neder land" moet het doel zijn van den modern den- Tel. 13472, Haarlem VERBINDINGSWEG - Tel. 22338. TOT DE BEZICHTIGING IN ONS MAGA ZIJN VAN I)E NIEUWSTE MODELLEN KLEVERPARKWEG 154 Tegenover de Middelbaar Technische School le kl. Heeren- en Dameskleermakerij Opgericht 1903 Telefoon 10303 STEEDS HET NIEUWSTE in stoffen en modellen. PRIJZEN BILLIJK. VOOR UW Diner, Souper of gewoon. MIDDAGMAAL Fijnste Lunch of Dagelijksche KOFFIETAFEL Bloemend, weg 60, Bloemendaal. ANNO 1861 TEL. 23280, 2 lijnen. Bezorgen in den geheeien omtrek. VRAAGT VOOR U OP REIS GAAT Opgericht 1898. Telef. 12896. TEL. 10188. POULARDES. BRAADKIPPEN. SOEPKIPPEN. REEVLEESCH. FAZANTEN. JONQE PATRIJZEN. WILDE EENDVOGELS DUINKONIJNEN. Opgericht 1870. KL. HOUTSTRAAT 136 - HAARLEM. SIGARENMAGAZIJN Zandvoortschelaan 157 - Telefoon 26136 tJDDOOQDDDnDDODODOOaQQQDüDQUUDO Uitzending van DINERS aan huis g Prijscour. wordt op aanvrage gaarne toegezonden g n DDDODDaDDDaDnnDnDncnannnnonnnannDDonDnnDnnaDDaDDDDDnna VIOOLONDER RICHT. PIANO- en ENSEMBLE-LESSEN. Gediplomeerd door Ned. Toonk. Ycreeniging.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1929 | | pagina 1