Rijwielen, Radio,
Electriciteit.
VOOR KENNEMERLAND EN HAARLEM
LIPS' KLUISINRICHTING EN KOFFERKLUIS
BOEKHANDEL „LECTUBA"
Bloemenmagazijn „DE DAHLIA"
I3
L_ ANDREA
Fotografisch Atelier „RICHE"
CADENA'S
j. P. KENZEN,
„ADMIRAAL"
TAXI-STANDPLAATS, Militaiiewei, tak Bl'weg
Banketbakkerij Kokerij le Klasse
24ste Jaargang
18 Januari 1930
N°. 3
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
FOTO-ALBUMS
Famili
e- en
Bruidsgroepen
naast Restaurant „Boekenroode"
A. H. VAN OER STEUR Jr.
J. BALM ZOON
Verbindingsweg 10
BLOEMENDAAL.
N.V. DRUKKERIJ VOORHEEN OE ERVEH LOOSIES
P. RUTTE
Bloemendaalsche Kopjes
en Pannekoekjes
HAARLEMSCHEBANKVEREENIGBNG
ADVERTENTIEN.
DE gebeurtenis van de week.
Verbindingsweg Bloemendaal. Tel. 22338
ARTISTIEK BLOEMWERK
BRUIDSWERK - KRANSEN
Plaatselijk Nieuws.
Gr. Houtstr. 169
le kl. Heeren- en Dameskleermakerij
1 WILD EN GEVOGELTE f
P. VAN DER STAD
MONTA-WANDELSCHOENEN.
L FABER Zn Kleine Houtstraat 10, Haarlem.
I C. i. GUDE - Cuisinier I
ELSA VAN DEN BOSCH
HILDA VAN DEN BOSCH
Ostadestraat 12 - Telefoonnummer 11738
BÖTERSPECULAAS.
E. DE REK.
Het Bloemendaalseh Weekblad
Telefoon 22608,
ADVERTENTIEN.
Advertentiën per regel0.25
Vraag en Aanbod, 4 regels, f 0.35
Elke regel meer 0.10
Advertentiën bij contract belangrijke korting.
VOOR REDACTIE, ADMINISTRATIE
EN ADVERTENTIËN
- wende men zich tot de -
Ged. Oude Gracht 88, Haarlem. - Tel. 10144.
ABONNEMENTEN
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 1.75
per halfjaar.
Bloeinendaalscheweg 69-61
Telel. 221S4.
COMESTIBLES
FIJNE VLEESCHWAREN
DELICATESSEN
Heeft U onze heerlijke
al geproefd
IETS FIJNS BIJ DE THEE.
WETTIG GEDEPONEERD.
BIJKANTOOR: BLOEMENDAAL, BLOEM IENDAALSCHEWEG 147
Ten einde onze uitgebreide adver
tentie-rubriek naar den eisch te
verzorgen, is het noodig, dat wi] vóór
des Donderdags 12 uur 'smiddags alle
advertentiën in ons bezit hebben.
Gaarne noodigen wij H.H. Adver
teerders uit, hiermede rekening te
houden. De Administratie.
DE FILM: „MIJN REIS DOOR BORNEO".
Onze plaatsgenoot, de heer Tillema,
over zijn film. Doel en strekking
ervan.
De heer H. F. Tillema schrijft ons:
Kort voor mijn reis door de Westerafdeeling
van Borneo waren daar twee Italiaansche prin
sen geweest. De heeren waren voorzien van de
allerhoogste aanbevelingen, waardoor ze in
staat waren veel te zien en waar te nemen. Over
hun bezoek schreven ze in Italiaansche bladen.
Die berichten zijn in de Indische pers terecht
gekomen. Deze heeft er zich aan geërgerd, om
dat er kort en goed in stond, dat het, gezien de
achterlijke toestanden daar duidelijk was, dat
het kleine Nederland niet in staat was. die
streken tot ontwikkeling te brengen, waarom
liet goed zou zijn, dat een groot land als Italië
die taak overnam.
Nederland wordt om zijn „koloniaal" beleid
door bezoekers steeds geprezen. Het is dus wel
merkwaardig", dat de Italiaansche gasten het
afkeurden. Nu moet men wel bedenken, dat be
wonderaars van het beleid uitsluitend op Java,
Bali en een deel van Sumatra komen. Dit is
slechts een deel van den uitgestrekten archipel,
"el het economisch meest belangrijke, maar dat
deel is Indië niet! 't Is er slechts een klein
deel van!
Daar maken ze kennis met de groote cultures,
belangrijke technische werken (irrigatiewerken,
spoorwegen, havens, enz., enz.). Die mogen
inderdaad worden geroemd! Ze maken auto
tochten door Weltevreden, Bandoeng, Sema-
rang, Soerabaja, Medan, en ze bewonderen de
goede wegen, het drukke verkeer, de merkwaar
dige stadsuitleg, de ruime bebouwing. Dat is de
'uitenkant. Het gaat er mee als met de schilder
achtige stadsgrachten van Amsterdamschilder
achtig doen de huizen in die omgeving aan,
maar van binnen vallen ze wat bewoonbaarheid
betreft, tegen. Kwamen de Indische gasten in
de stadskampongs der steden, die ze bezochten,
dan zou hun oordeel anders luiden (aangenomen
dat ze sociaal voelen!)
Dit geldt zoowel voor Nederlandsche bezoe
kers als voor buitenlandsche. Sommigen strek
ken hun onderzoekingstochten uit tot de Buiten
gewesten. Maar in meer of minder onbereisbare
streken, plaatsen niet door de komfortabele
schepen der K.P.M. aangedaan, komen ze niet.
(Ik zonder wetenschappelijke bezoekers uit,
omdat die niet komen om den mensch te zien).
Het gevolg er van is, dat men van den on-
metelijken archipel weinig weet, noch hier, noch
in Indië. Men is niet in staat om met kennis van
zaken toestanden te beoordeelen. Was men beter
georiënteerd, men zou het oordeel van de
Italianen niet maar zoo ter zijde leggen. Ik wil
eerlijk zijn en erkennen, dat ik, na een paar jaar
door den archipel te hebben rondgezworven, niet
geneigd ben om de kritiek naast me neer te
leggen. Wat toch is het geval?
Nederland heeft overal „orde en rust" ge
schapen. Dit is voor de bevolking van groote be-
teekenis. Ik erken het gaarne! (Om een ty
peerend staaltje van onbekendheid met de
Buitengewesten te vermelden, merk ik hier op,
dat men er in militaire kringen te Weltevreden
zelfs zijn verwondering over te kennen gaf, dat
!k .uit de binnenlanden van Borneo teruggekeerd
was met mijn hoofd nog op de romp!)
Maar naast het consigne: „orde en rust be
waren", luidt het bevel„de zaak aan den gang-
houden, verder niets doen, want meer kunnen
we toch niet. Ik heb den indruk gekregen, dat
men het zoo volhandig heeft met Java, een deel
van Sumatra en van Celebes, dat men hieraan
meer dan genoeg heeft. Het is noch hier, noch in
Indië bekend, dat er b.v. op Borneo streken zijn,
waar in geen 4 jaar, ja zelfs in geen 20 jaar
een besturend ambtenaar is geweest. Die ambte
naar kan dat nietHij heeft het veel te volhan
dig met zijn paperassen. Hij kan onmogelijk
voldoende contact houden met de menschen in
zijn gebied. Veel, dat op andere standplaatsen
door ondergeschikt personeel kan worden ge
daan, moet hij zelf doen, want hij heeft derge
lijke geschikte personen niet!
Aan hun eigenlijke bestuurstaak kunnen de
ambtenaren slechts een deel van hun tijd wijden.
In de belangrijke Chineesche districten van
Borneo b.v. hebben zij het zoo volhandig met de
roerige Chineesche bevolking dat de oorspronke
lijke bewoners, de Dajaks, onmogelijk van de
bestuurszorgen kunnen genieten. Die ambte
naren weten dit nog veel en veel beter dan ik,
maar zooals ik reeds zeize kunnen niet anders.
Ook ten opzichte van andere zaken is er reden
tot kritiek. Zoo is er in een gebied, 5 maal zoo
groot als Nederland, maar één rechterlijk
ambtenaar! En die mag nog niet eens alles be
rechten! Voor meer ernstige gevallen moet dit
de rechter op Java, te Batavia doenOok op het
gebied van landbouw, technische werken, is die
afdeeling slecht voorzien. Ik merk op, dat van
Borneo aanzienlijke bedragen, „netto winst" in
's lands kas vloeien.
Nederland heeft in veel streken „rust en
orde" gebracht. De beteekenis hiervan is groot,
ik merkte dit al op. Dit is vaak gegaan met het
verbieden van oude, eerbiedwaardige, heilige
gewoonten, die in onze oogen ontoelaatbaar
waren. Dat overwegingen van buitenlandsche
kritiek op ons „koloniaal" beleid daarbij een rol
hebben gespeeld, staat vast. Maar heeft men wel
eens bedacht, dat tegenover „ontnemen" ook
„geven" moet staan, dat besturen niet uitslui
tend verbieden beteekent, maar vooral opvoeden,
leiden? Beseft men wel, dat men door dat ont
nemen de primitieve maatschappij aan het
wankelen brengt, het geestelijk evenwicht ver
stoort? Begrijpt men het wel goed, dat die maat
schappij plotseling met onze kuituur in aan
raking komt, die haar allerlei zaken brengt,
waaraan wij ons in den loop van vele eeuwen
hebben leeren aanpassen, er ons tegen hebben
weten te immuniseeren Dat alles eischt: voor
zorg. Mag ik een typisch staaltje noemen? Diep
in het binnenland van Borneo was, toen ik er
reisde, een pokkenepidemie uitgebroken. Het
bestuur stond er machteloos tegenover, want er
was geen „pokstof" om in te enten. En dit ter
wijl men te Bandoeng een instituut bezit, dat
wereldreputatie bezit
Primair bij dit alles is onbekendheid met
menschen en land. Noch in de regeerings-
bureaux te Weltevreden, Buitenzorg en Den
Haag, noch in de beide volksvertegenwoordi
gingen kent men de wenschen, de nooden der
Buitengewesten. Voor Midden-Celebes wees ik
op de misstanden onder de Toradja's: sommige
stammen sterven er uit. Het geboorte-vraagstuk
eischt onderzoek. Niemand heeft op dat droevige
feit gereageerd. Als het babi's inplaats van
baby's waren, zou men wel maatregelen treffen
(zie Soemba).
Zooals ik reeds zei: primair is de onbekend
heid met land en volk. Meer bekendheid leidt tot
belangstelling en meer belangstelling leidt tot
medegevoel, tot den wensch tot verbeteringen.
Met mij n films over Borneo nu wil ik trachten
dat land met zijn sympathieke Dajaks bekend
te maken.
De film bestaat uit drie deelen, die samen één
geheel vormen. Wil men ze rustig beschouwen,
dan dient men er drie avonden voor te nemen.
Wie de heele cyclus heeft gezien, zal zeggen:
„ik heb Borneo gezien, kennis gemaakt met een
mooi land, een sympathieke bevolking, 't was
voor mij een openbaring!"
Bloemendaaischeweg 123A - Tel.22874.
KANTOORBOEKEN.
ORIGINEELE ONTWERPEN voor tuinaanleg.
Bekroond met hoogste onderscheiding.
W. BEUNDER.
LIMMEM.HALF PERKAMENT, LEDER
GR.H0UT5TR.K33 TEL.1 i
i Tot zoover de beschouwingen van den heer
Tillema, die wij gaarne een plaats verleenen,
maar die wij natuurlijk geheel voor rekening
van den schrijver laten. Wij voegen daaraan toe,
dat vanwege den „Kennemer Photokring"
Woensdag een filmavond in een der zalen van
het Gemeentelijk Concertgebouw te Haarlem is
gegeven, waarop 't eerste deel van de film van
den heer Tillema is afgedraaid.
Diegenen, die dit eerste deel van den film
zagen, zullen zeker verlangend naar de andere
deelen ervan zijn.
STEEDS VOORTGAANDE WEGVER-
BETERING.
Aan den H. Duin en Daalscheweg hebben be
langrijke verbeteringen plaats gehad. De weg
is veel breeder gemaakt, hetgeen het verkeer
ten goede komt. Verder zijn de vele scherpe
bochten, waardoor de weg berucht was, belang
rijk ronder gemaakt. Verbeteringen, die de
„hooge" weg in „hooger aanzien" doet komen.
Ook de Ter Hoffsteedeweg wordt verbeterd
en voor het verkeer geriefelijker gemaakt. Het
gedeelte van den M. Duin en Daalscheweg, dat
is opgebroken en van groote stukken keislag is
voorzien, zal spoedig door de stoomwals bewerkt
worden, zoodat men van den zomer alles gereed
heeft om dit stuk te asphalteeren.
Zoo ziet men, dat er in den winter ook veel
aan ons wegennet gedaan wordt.
VEREENIGING VOOR JEUGDWERK.
Men deelt ons mede, dat het aantal douche-
baden, de vorige week genomen, reeds 53 be
draagt. Niettegenstaande de nog weinige be
kendheid, die deze zaak heeft, kan men dit zeker
een bevredigend aantal noemen.
Voorts verzoekt men ons te melden, dat op
Zaterdag 18 Januari, des avonds half acht, een
Film-avond zal gegeven worden in het Jeugd
huis. De film, die speciaal uit Duitschland is
aangevraagd, zal een goeden blik werpen op de
„Jeugdherbergen in Duitschland". Waar het
Jeugdherberg-vraagstuk een onderwerp van den
dag is, zal men zeker de gelegenheid niet
laten voorbijgaan om nader met dit werk kennis
te maken.
Op Vrijdag 24 dezer zal de heer J. C. Mol te
Bloemendaal een filmvoorstelling geven, ge
titeld „Wetenschap en Film". De films van den
heer Mol zijn te gunstig bekend om nog eenige
aanbeveling te vragen.
DE LUID-INSTALLATIE IN DE NED.
HERV. KERK.
Er zijn proeven genomen met de luidinstal-
latie, die in den toren van de Ned. Herv. Kerk
is aangebracht. Gaat alles naar wensch, dan zal
Zondag a.s. de installatie in gebruik genomen
worden. Over deze installatie een volgenden
keer meer.
Tel. 13472, Haarlem
SIGARENMAGAZIJN
Telefoon 26136.
KLEVERPARKWEG 154
Tegenover de Middelbaar Technische School
Opgericht 1903 Telefoon 10303
«TEEDS HET NIEUWSTE
In stoffen en modellen.
PRIJZEN BILLIJK.
VOOR UW
Fijnste Lunch
of dagelijksche
KOFFIETAFEL
VISCH
Diner, Souper
of gewoon
MIDDAGMAAL
Bloemend, weg" 60, Bloemendaal.
ANNO 1861 TEL. 23280, 2 lijnen.
Bezorgen in den geheelen omtrek.
TEL. 10188.
Opgericht 1870.
KL. HOUTSTRAAT 136 - HAARLEM.
VRAAGT VOOR U OP REIS GAAT
Telef. 12896.
Opgericht 1898.
Uitzending van DINERS aan huis
lordansstraat 74 - Haarlem - Tel. 13132
g Prijscour. wordt op aanvrage gaarne toegezonden g
Tel. 10588
is steeds voor U disponibel.
F Speciale gelegenheid voor
Trouwauto's.
F. J. BOUCKAERT, Rozenstr. 7. Tel. 14903
VIOOLONDER RICHT.
PIANO- en ENSEMBLE-LESSEN.
Gediplomeerd door Ned. Toonk. Verceniging.
Oranje Nassaulaan 9 - OVERVEEN.
OPGERICHT 1909
Beleefd aanbevelend,