HET GOOI ALS RADIOLAND
Burgerlijke Stand.
TOONEEL.
Uit Boek en Blad.
BLOEMENDAALSCHE SCHOOL-
VEREENIGING.
Klassen voor Montessori-onderwijs.
Men schrijft ons:
Van 1 September a.s. af zullen aan de school
■r Bloemendaalsche Schoolvereeniging klassen
worden geopend, waarin onderwijs zal worden
gegeven op Montessoriaanschen grondslag: een
klasse voor voorbereidend onderwijs (een kleu-
klasse dus) en een voor lager onderwijs, in
welke laatste kinderen, die 1 September 5Vè
jaar of ouder zijn kunnen worden toegelaten.
De kleuterklasse is bestemd voor jongere kin-
1 n (van 35V-> jaar). Het bestuur der school
meende de gelegenheid tot individueel onderwijs
te moeten scheppen, nu de drang tot het los
laten van het klassikaal onderwijs grooter wordt.
Het meende dit onderwijs te moeten stellen
op Montessoriaanschen grondslag, omdat de
methode Montessori van de nieuwere de oudste
is, de methodiek dientengevolge vaste vormen
heeft aangenomen en de invoering niet al de
kenmerken en nadeelen van een experiment
heeft te dragen, zooals dat op dit oogenblik nog
het geval zou zijn met ondervijs op Decroly- of
Dewey-grondslag.
Ten einde zooveel mogelijk verzekerd te zijn
van ervaren onderwijzeressen voor de nieuwe
methode, besloot het bestuur verleden jaar twee
van haar beproefde krachten te doen opleiden
voor de nieuwe klassen. De leidster der kleuter
klasse, mejuffrouw L. v. d. Zwaan, en de onder
wijzeres mejuffrouw A. J. Uyttenboogaard wer
den aangewezen om een cursus te volgen, de
eerste in Amsterdam, de tweede in Den Haag,
beide cursussen van goeden naam, waarvan de
:erste zijn cursisten opleidt uitsluitend wqor de
Montessori-methode, terwijl de laatste naast
leze ook andere methoden onderwijst.
De gemeente Den Haag maakt van Den Haag
ehen cursus o.a. gebruik voor de opleiding van
oerkrachten voor haar Montessori- en andere
noderne scholen.
Het bestuur nam alle maatregelen, die noodig
varen om het nieuwe onderwijs ten volle tot
ijn recht te doen komen. Bovendien is de naam
ran de school en die van de leiding er borg voor,
dat de practische eischen van het leven -
iten wij noemen de aansluiting bij het M.O.
een gevaar zullen loopen.
Naast de klassen in dit bericht genoemd,
lijven de oude bestaan. Er wordt dus ook een
te klasse, waarin onderwij s volgens de gewone
klassikale methode wordt gegeven, gevormd.
WAT ER VERLOREN IS.
Terug te bekomen bijH. v. d. Wijden, Domp-
.ioedslaan 11, Overveen, een zwart lederen
vasch; van Amerongen, Bloemendaalscheweg
!75, Overveen, een gladde gouden ring; Mr. van
Dorp, Parallelweg 1, Bloemendaal, een blauw
wollen ceintuur; Jonkergouw, Verlengde Koepel-
iaan 1, Bloemendaal, een zilveren damesbeursje;
J. B. Zwiersen, Rollandspad 17, Haarlem, een
zilveren damesringetje; Eben Haezer, Zomer-
zorgerlaan, Bloemendaal, een snoer koralen met
;ouden slot; C. de Jong, Esschilderstraat 22,
Haarlem, een voetbal; A. v. d. Laan, Stolberg-
aan 32, Aerdenhout, een hangslot; Kuiper,
iterreboschlaan 2, Bloemendaal, een ring met
leutels; Postkantoor Bloemendaal, een vulpen;
'renen, Dompvloedslaan 5, Overveen, een
vollen handschoen; Hagen, Zijlweg 290, Haar-
■m, een portemonnaieaan den politiepost
\erdenhout, een dameshandschoen, een pet, een
iongensmuts, een Lipssleutel; aan het bureau
an politie te Overveen, een kinderschoentje, een
chaar, een huissleutel, een nappa handschoen,
en motorhandschoen, een zakmes, een paar
■■rijze dameshandschoenen, een paar bruine
tameshandschoenen, een garbardine regenjas.
Men zendt ons onderstaand artikel:
Het mooie' Gooi met zijn wijde heiden en
plechtige bosschen is in korten tijd een echt radio-
md geworden. Het heeft er een attractie bij-
vekregen en 's zomers weer een aanleiding méér
oor de fietsers en automobilisten, om de vele
vegen, die in het Gooi uitmonden in te slaan
n dan maar hun oogen uit te kijken aan het
nbekrompen groen en paars, en vol enthou
siasme te wijzen naar het puntje van een
ntenne-toren, dat achter een groepje huisjes of
- •oomen opduikt.
De Gooische burger ziet nu langs zijn huisje
raan, menschen die eigenlijk in zijn afgesloten
milieu nooit zullen passen, maar toch weer te
eel Gooier worden om bij de forensen te kunnen
worden ingedeeld; het zijn de menschen van de
..radio", door industrie of omroep naar het Gooi
gezogen.
Het begon in 1918. Het buitenland leverde
geen radio-installaties voor de schepen meer en
de reeders wilden vooral in dien tijd van mijnen
en torpedo's hun schepen zoo maar niet de zee
opsturen; er moest dus een nationale industrie
komen en die kwam er met de oprichting van
de Nederlandsche Seintoestellen Fabriek te Hil
versum, maar deze onderneming heeft zich niet
tot haar eerste taak beperkt; behalve dat de
vliegtuigen met haar installaties werden toe
gerust, heeft zij ook de grondslagen gelegd van
ons huidig omroepwezen.
Er werd n.l. in 1923 een, telefoniezender
gebouwd, die later nog eens vernieuwd werd, en
rondom dien zender vormde zich een clubje,
eerst in, later buiten den boezem der onder
neming, welks eerste naam uit de letters H.D.O.
bestond: de Hilversumsche Draadlooze Omroep.
Maar wat zijn een zender en een omroep
zonder ontvangers? Er werden dus ook omroep-
ontvangtoestellen gefabriceerd. Steeds eenvoudi
ger en naarmate het aantal zendstations in
Europa waste, steeds selectiever ook.
i PERSONALIA.
Voor het eindexamen (diploma A) is ge
slaagd aan de Electro-technische school te Am
sterdam de leerling M. Vinke van Bloemendaal.
VAN HET JEUGDHUIS.
Bijzondere samenkomsten.
Wij lezen in „De Zondagsbode": Op een
bijeenkomst van het Bestuur der Jeugdvereeni-
ging, de clubleiders en de oudere jongens en
meisjes, is besloten, een proef te nemen met het
houden van bijzondere samenkomsten (pl.m.
eens per maand) op Zondagavond in het Jeugd
huis, voor jonge menschen van 16 jaar en
ouder. De eerste zal plaats vinden op 2 Maart
a.s. Ds. Straatsma van Den Haag heeft zich be
reid verklaard dan te spreken.
OPGAAF BURGERLIJKE STAND.
Ondertrouwd: J. M. van Dijke en J. E. Lind-
houtW. G. Hopman en M. H. van Scheppingen
J. W. Huel en E. van de Ven.
GetrouwdA. J. L. Katte en W. A. C. Melsert
Jhr. E. G. van Benthem van den Bergh en E A.
Verschuijl.
Bevallen: A. Reeling BrouwerHermann z.
Overrleden: E. F. W. van Peperzeel 5 j.; P.
Geutskens 53 j., wonende te Haarlemmermeer;
W. H. A. M. Huijing 51 j., overl. te Haarlem;
A. M. M. F. Bijvoet 65 j, overleden te Haarlem.
STADSSCHOUWBURG»
Op Zaterdag 8 Februari woonden we de op-
Voering bij van „De Schuldige", gespeeld door
Het Schouwtooneel.
Beschouwd vanuit het standpunt van het
strafrecht, is het motief een aanklacht tegen de
doodstraf. Ons leven en onze maatschappij zijn
tè ingewikkeld, om zekerheid te geven, dat mis
verstand en dwaling buitengesloten zijn. En
bovendien begint de strafwetgeving een andere
richting te volgen. Elk misdadiger is in den
grond een zieke. Meestal ongenees'lijk, maar zoo
goed als een medicus verplicht is zijn patiënten
te helpen, heeft ook de maatschappij tegenover
haar zeden-delinquenten die taak. We stellen
ons niet meer op het standpunt „oog om oog en
tand om tand".
De auteur geeft een zeer goede uitbeelding èn
van den valsch-beschuldigde, èn van den waren
schuldige: het rijkelui's zoontje, wien „pa" de
hand boven 't hoofd houdt, zelfs ten koste van
een onschuldige. Pa, die alle middelen zegt aan
gewend te hebben en zijn schouders ophaalt met
een„Wat kunnen we nog méér doen
„Alle middelen?" vraagt een oom, wiens ge
weten nog zuiver is van zelfbegoocheling.
Gelukkig is de jongeman in zijn hart te veel
gentleman om die woorden niet in heel hun ont
zettende waarheid te begrijpen. Hij wacht het
vonnis af, en als hij verneemt, dat zelfs het ver
zoek om gratie is afgewezen, geeft hij zich aan.
De dwaalweg, waarop vader en oom hem willen
brengen om een bekentenis te vermijden, brengt
hem nog meer tot wanhoop, want het krank-
zinnigen-asyl lokt hem evenmin als de doodstraf.
Door zelfmoord onttrekt hij zich aan beide.
Jammer, dat de auteur hiertoe zijn toevlucht
nam. Dit is slijk met slijk afwasschen. Ook de
rol van den vader is of zwak öf onzedelijk. Een
jongen, die tot zoo iets in staat is, mag niet in
de gelegenheid gesteld worden opnieuw te be
ginnen en behoort onder toezicht gesteld te
worden. Het is trouwens voor dit stuk over het
geheel teekenend, dat de krachtige bouw aan het
Er is in Hilversum echter niet- alleen een
industrie met een zendstation, er zijn ook nog
plaatsen, waar men datgene maakt, dat die
zender in electrische trillingen omzet en door het
ontvangtoestel weer in zijn oorspronkelijken
vorm wordt teruggebracht, dus geluid, maar dan
gemoduleerd geluid: mooie muziek en verstan
dige woorden. Er zijn n.l. ook drie studio'seen
van de A.V.R.O., een van de V.A.R.A. en een
van de N.C.R.V., waarvan de laatste met het
zendstation van den Ned. Draadloozen Omroep
een naamlooze vennootschap gevormd dooi
den Katholieken Radio Omroep, de Nederl.
Christ. Radio Vereeniging en de Nederlandsche
Seintoestellen Fabriek -te Huizen is verbonden.
Maar er is in Hilversum eigenlijk nog meer, de
wereldwijde kortegolf-zender PCJ in welks studio
de „five languages announcer" Eduard Startz
zijn practisch internationalisme botviert, door
elk land op zijn eigen wijze te amuseeren en
aldus prettig te stemmen voor de Nederlandsche
Industrie, die dezen zender bestaan doet.
We hebben ons laten vertellen, dat een zend
toestel eigenlijk niet zoo heel veel van een ont
vangtoestel verschilt, alleen gaat alles in om
gekeerde volgorde en is, omdat een zender reus
achtige afstanden te overschreeuwen heeft, alles
veel grooter en monstrueuzer, zoodat iemand,
die van een ontvanger naar een zender loopt,
zich zoo'n beetje voelt als Gulliver op reis van
de dwergen naar de reuzen, bij wie hij dan
spoelen krijgt te zien als vogelkooien, conden
sators als stellages en lampen als bloemenvazen
ja, met water erin!, want er zijn „water-
gekoelde" lampen om te voorkomen, dat door
een buitengewone verhitting ongewenschte uit
zettingen zouden plaats vinden.Plet benoodigde
water krijgt de Hilversumsche zender uit de
waterleiding, maar in Huizen is geen waterlei
ding en zoo hoorden we daar in den z.g. Phohi-
zender, dat hier 27 watergekoelde lampen wor
den gebruikt, waarvoor 100 Ms. water in één
uur tijds een „vijver", een pomp en de lampen
doorloopt en dan weer met 10° verhooging op
nieuw in den „vijver" terecht komt.
begin, volgehouden ondanks het gesplitste
tweede bedrijf, voor en na de peripetitie zakt
als een baksteen in een sloot. Het slot is slap van
compositie en vol onwaarschijnlijkheden.
Mevrouw De Boer van Rijk, als de oude moe
der van den onschuldig veroordeelde, gaf mooi,
ontroerend spel, vulde het laatste tafereel, dat
anders walgelijk van sentimenteele theater
trucjes zou zijn. Het neerknielen der aanwezigen
bij het slaan van de „big ben", die het doodsuur
aankondigt en het bidden van het De Profundus,
in het bijzijn dier diepgefolterde moeder, wier
eenig lichtpuntje is: het geloof aan de onschuld
van haar kindNeen, het verdient de door
haar als waarheid gevoelde reactie: Schei uit!
Sta opGod bedriegt ons. In déze rol heeft de
schrijver zijn kracht gelegd.
Ko Arnoldi was „geknipt" voor Hope. Jacque
Snoek ais de onschuldig veroordeelde Tim, vol
deed ook. Ook Carel Rijken, als het sentimenteele
schuldige zoontje, speelde zijn slappe rol goed.
Minder aanneembaar was diens vader: Ko van
Dijk, die nu en dan den indruk gaf er niet „in"
te zijn.
Overigens in elk geval een interessante avond
voor wie weten op te merken en toe te passen.
JEANNE VEEN.
De Wandelaar.
„Naar buitenHet is zoo heel verkeerd in den
winter je heil binnen te willen zoeken; juist in
den wintertijd moet je naar buiten, zoover
mogelijk wegtrekken uit de steden, om in de
ongerepte pracht van het land, van bosch of hei
of waterland ergens, te gaan genieten van de
eindelooze schoonheid die de winter kan bieden."
Zóó het slot van een artikel van Willem ter
Haer, getiteld „Naar Buiten", in het Februari
nummer van „De Wandelaar", het geïllustreerde
maandblad, dat uitkomt bij den heer A. G.
Schoonderbeek te Laren. Inderdaad, het is zoo.
Buiten is óók des winters veel te genieten van
natuurschoon. B
Over „winter op de Zuiderzee" schrijft N.
Tinbergen in hetzelfde nummer, waarin voren-
vermelde opwekking is opgenomen om naar bui
ten te gaan. Cor Sanders verhaalt van zijn
wintersche vrienden, waarmede hij bedoelt de
„bonte kraaien". Met een wintergezicht wordt
de aflevering geopend.
Van het overige in deze aflevering vermelden
we een artikel van B. Stoffel over „Boschbouw
en Natuurbescherming", dat heel lezenswaardig
is en één van Dr. M. Minnaert over „de echo".
Met voorbeelden wordt aangetoond welk een
verscheidenheid van belangwekkende verschijn
selen de echo ons waar te nemen geeft.
Voor den wandelaar, zegt schrijver, geeft de
echo leven aan het landschap en brengt een bij
zondere aantrekkelijkheid met een spoor van
geheimzinnige sprookjes-mystiek. Een mooie
echo is een echt natuurmonument; dikwijls
heeft zij een geschiedenis, waarin een stuk
volksleven tot uiting komt, en meestal hangen
haar eigenaardigheden af van allerlei bijzonder
heden van het terrein, die nergens elders op die
zelfde wijze nagebootst kunnen worden. Daar
om is het van belang, dat wij d'e echo's van onze
omgeving kennen en bestudeeren
Voor hen, die willen voldoen aan het verzoek
van den schrijver hem inlichtingen te geven over
minder bekende Nederlandsche echo's vermelden
we dat des schrijvers adres is: Bilthoven, Park
laan 70.
Ten slotte vestigen we nog de aandacht op de
„Walchersche beelden", die Jan R. Th. Campert
geeft. Interessant is wat dè schrijver verhaalt
van Veere. Zie het hier:
In Veere ligt een wonderlijk geheim besloten,
In elk van de drie Hilversumsche omroep-
studio's die, zooals oorspronkelijk de gewoonte
was, dus afgezien van de door den Minister
voorgeschreven omruiling, op den zender van de
Nederlandsche Seintoestellen Fabriek te Hilver
sum zijn aangesloten, heeft deze haar „enclave"
in den vorm van een controlekamer, waar het
ter studio geproduceerde geluid, gecontroleerd
en versterkt wordt voordat het per lijn naar den
zender gaat. Door middel van lichtsignalen staat
de controleerende technicus met dengene, die in
de studio optreedt, in contact, in dier voege, dat
de eerste tijdig zorgt, dat hij de lijnverbinding
instelt en de laatste niet te vroeg begint te
spelen of te speechen, en niet met een collega
een genoegelijk praatje maakt, in de meening,
dat de microfoon is afgezet!
In het gebouw van de A.V.R.O. aan den Oude-
Engweg ontdekten wij twee studio's, een tame
lijk groote voor muziek en een kleine voor
sprekers. In de kleine studio is een royale
katheder opgesteld, die den „aangezochte" on
getwijfeld in staat moet stellen rustig en wel
„in de ruimte" te praten. Voor groote uit
voeringen heeft men beslag gelegd op de
concertzaal van het hotel „Hof van Holland",
dat via een speciale lijn met het A.V.R.O.-ge-
bouw is verbonden.
Om den echo, die het geluid zijn volheid geeft
en door studio's dikwijls opgeheven wordt, te
herwinnen, is een leeg kamertje als echo-kamer
ingericht: wat de microfoon in de studio op
slorpt, geeft de luidspreker hier weer, om het,
nu van wat echo voorzien, door een tweede
microfoon weer te laten opnemen. Ook de
V.A.R.A. heeft in haar residentie aan de Heuvel
laan een kamer om echo te maken.
Als groote studio van de Ned. Chr. Radio-
vereeniging doet, aan de Boomberglaan een
Luthersche kerk dienst, tenzij er een godsdienst
oefening gehouden moet worden. De voort
durende omwisseling kerk-studio heeft de heeren
van de N.C.R.V. op vernuftige middeltjes doen
zinnen om dien zoo vlot mogelijk te doen ge
schieden: het doet eenigszins denken aan het
dat u roept, waarvan gij echter den oorsprong
nimmer zult kennen.
In een gesprek vertelde mij een daar wonende
schilderes eens, dat zij trachtte het licht in Veere
te schilderen, dien heimelijken glans, die te leven
begint over bloemen en rondom de oude huizen.
Deze sfeer van licht en stilte vormt Veere's
geheim. Het licht in den morgen, in den middag
en vooral tegen den avond, ijl en doorschijnend
als nergens anders ter wereld. Van eenzelfde
besloten teederheid als enkele verzen van
Leopold. Het ligt om de huizen, de oude, voor
name woningen langs het water en het houdt
heel Veere omvat als een kostbaar juweel.
Later op den avond komt zijn makker de
stilte ik stond een avond op het hoofd, de
bewoners sliepen, enkel schemerde hier en daar
nog door de boomen een schaarsche gouden
lamp, het water liep monotoon en eenzelvig langs
de hooge palen; als gevallen vogels lagen de
schepen, opgetrokken tegen het slib. Een enkele
zeevogel-kreet verdiepte deze stilte....
Misschien vergingen uren.ik weet alleen dat
ik nimmer inniger in contact was met het geheim
dat Veere in zich bergt....
OVER UITGEBLOEIDE AZALEA'S.
Hoe ze iveder in bloei te krijgen.
W. D. schrijft in „Floralia" en we meenen
velen een dienst te bewijzen met het over te
nemen, het volgende:
Meermalen hebben we de verzuchting hooren
slaken, dat door liefhebbers de Azalea's volgend
jaar niet in bloei te krijgen zijn, zelfs beweerde
iemand in een dagblad, dat zulks voor een lief
hebber nagenoeg onmogelijk was. Niets is min
der waar, als er maar de noodige zorg en goede
wil is. Is de plant uitgebloeid, dan worden
bloemresten en vruchtbeginsels met duim en
vinger verwijderd. De plant wordt wat koeler
gezet, maar goed in 't licht en vooral mag niet
vergeten worden, de plant op tijd water te
geven. Ongeveer half Mei brengen we de plant
naar buiten.
Tevoren hebben we een lekker bedje voor
haar klaargemaakt van boschgrond of turf-
strooisel, en wat ouden koemest. Hierin wordt
de plant in den vollen grond gezet. Kunnen we
haar zoodanig zetten, dat ze 's middags uit de zon
is, des te beter, maar liever den geheelen dag in
de zon dan in de schaduw. In geen geval onder
heesters. Zomers volop water geven, bij zonnig
weer ook over den kop. Zoo behandeld, zullen
de meeste planten volgend jaar weer bloeien.
Floralia.
Van „Floralia", het bekende geïllustreerde
Tuinbouwblad, dat wordt uitgegeven door de
firma Joh. Enschedé Zonen te Haarlem, is
verschenen een speciaal Zaadbloemennummer.
Plantenliefhebbers kunnen uit dit nummer heel
wat leeren. In vele gevallen zal men uit zaad
heel veel mooie bloemen gedurende de zomer
maanden tot zijn beschikking kunnen hebben.
Het is werkelijk verrassend hoeveel er met deze
gewassen te bereiken valt. Met zaaibloemen kan
een tuin in een waar bloemenparadijs her
schapen worden. Maar men dient kennis te heb
ben van de eischen, die bepaalde planten stellen.
Men dient ook te weten welke zaaibloemen het
mooiste het doen. Verder, het zaad moet bij ver
trouwde adressen worden besteld.
Het speciale nummer geeft beschrijvingen van
verschillende soorten van Zaadbloemen. Het
behelst verder afbeeldingen van zaadbloemen.
Wat zooal uit zaad kan gekweekt worden, kan
men uit dit nummer leeren. Opmerkelijk is, dat
de éénjarige zaaibloemen een dankbaar en uit
gebreid materiaal zijn óók voor kasversiering.
We zijn van oordeel, dat de Redactie van
„Floralia" met het uitgeven van dergelijke num
mers velen een dienst bewijst.
voormalige schuilkerkje op de O.Z. Voorburgwal
te Amsterdam, dat nu als „Museum Amstel-
kring" de geniale maskeeringen voor belang
stellenden demonstreert.
We zijn ook eens naar Huizen geweest, het
rustige dorp met zijn zwarte rokken en breede
kappen, dat nu telkens in zijn rust verstoord
wordt door vreemdelingen, die een van de beide
zenders komen bezichtigen.
In een klein vriendelijk en modern gestyleerd
gebouwtje is het station van den N.D.O. onder
gebracht. Er is ook een allerknust studiootje
met een celotex (suikerrietvezel)-bekleeding in
plaats van draperieën. Dit vertrekje is er echter
alleen volledigheidshalve, doch wordt practisch
nooit gebruikt. Men vestigde onze aandacht ook
op een inrichting, om in tijd van rijpvorming
de antenne des nachts, wanneer de zender niet
„draait", te verwarmen en de wintersche para
siet te doen smelten.
Een belangrijk grooter gebouw herbergt den
zender van den Philips' Omroep Holland-Indië,
welke op een golflengte van ongeveer 16 M.
proefuitzéndingen doet naar onze koloniën in
het Oosten en Westen en daartoe een speciaal
antenne-stelsel in toepassing brengt, dat de in
de studio te Amsterdam geproduceerde muziek
slechts in twee richtingen den aether injaagt.
Uit deze vluchtige trip blijkt wel, dat wie het
Gooi een echt radioland noemt, niet overdrijft.
Waar de N.S.F. 12 jaren geleden begon in een
klein huisje met een schuin dak, zooals er nog
zooveel in de kern van Hilversum staan, als een
oorlogskindje met onzekere toekomst, maar doel
bewust opgevoed, is thans opgegroeid een groote
industrie, die nog andere uitingen van radio
leven naar het Gooi toe trokwaarbij komt, dat
het Gooi niet alleen voor industriëele doeleinden
gunstig gelegen is, doch ook als centrum, dat het
heele land met de electrische uitstralingen van
twee zenders, zooals een tuinsproeier een bloem
perk, gelijkelijk besproeien wil, wèl gelegen is.
M. v. W.
