j. P. KEN
Als gij drukwerk
De Drukkerij LOOSJES
ABONNEERT U OP DIT BLAD.
Rijwielen, R
Electriciti
LIPS'
24ste Jaarga
HAARL
Dit nummer best
VAN OVERAL.
ALLERLEI.
Verbindingsw
BLOEMEND
TWEE
DE gebeurten
VERSCHILLENDE TALEN TEGELIJK
SPREKEN.
Reeds duizendtallen van j aren ondervindt de
mensen de moeilijkheid, dat zijn taal siechts op
een beperkt gebied van den wereldbol gespro
ken wordt en men hem buiten dit gebied niet
oi slechts ten deele kan verstaan.
De taalverschillen maken het noodig, dat de
redevoeringen bij internationale besprekingen
en congressen ten gerieve van de vreemdelingen
dilc wij is in meerdere talen vertolkt moeten
worden, waarmede natuurlijk steeds veel tijd
gemoeid is. Vooral voor de op de redevoeringen
meestal volgende debatten en opmerkingen,
welke voor de betrokken personen zeer belang
rijk kunnen zijn, beteekenen de taalverschillen
een sterke draw-back, daar de belangstelling
der toehoorders gemakkelijk verflauwt, wanneer
zy met alles kunnen verstaan.
üp het Wereldcongres, dat in Juni vele der
voornaamste deskundigen op het gebied van op
wekking en verdeeling van energie in de Duit-
sche hoofdstad verzameld had, heeft men der
halve van een vei'taalinrichtmg gebruik ge
maakt, waarbij de woorden van den spreker
direct in verschillende talen vertolkt aan de toe
hoorder doorgezonden werden. In Berlijn werd
van drie talen gebruik gemaakt, Fransch,
Duitsch en Engelsch. Echter konden bovendien
nog twee andere talen doorgegeven worden.
De bovenstaande, door Siemens en Halske
gebouwde inrichting werkt als volgt: voor den
lessenaar van den spreker nemen de tolken
plaats, die de woorden van den spreker direct
vertaald in een microfoon fluisteren. Deze mi
crofoon is van een passend aan den mond aan-
sluitenden spreektrechter voorzien, waardoor
storen van de tolken onderling en van de ver
gadering vermeden wordt. Iedere tolk heeft de
beschikking over 2 microfoons, waardoor een
ononderbroken aflossing mogelijk is. De tolken
moeten natuurlijk zeer ervaren zijn in hun vak,
zoodat zij bij groote verschillen in zinsbouw,
uitdrukkingen, enz., onder meer tot een snelle
vertaling in staat zijn.
De van de microfoons komende spreekstroo-
men worden toegevoerd aan versterkers en van
daal' over de bij de verschillende zitplaatsen
aangebrachte kiesschakelaars gedistribueerd. Bij
iedere zitplaats hangt een hoofdtelefoon, die
door middel van dezen kiesschakelaar op de
verschillende taallijnen geschakeld kan worden.
Ook bestaat nog de mogelijkheid, om de ge
luidsterkte te regelen. In totaal kunnen 1000
telefoons op de inrichting aangesloten worden.
De woorden van den spreker worden even
eens via een microfoon aan den versterker door
gegeven, zoodat ook deze in de telefoons te
hooren zijn.
Om aan te geven, in welke talen vertolkt
wordt, bevindt zich boven den spreker een
lichttableau, waarop automatisch door het afne
men van den tolk- en den spreker-microfoon de
betreffende taal aangegeven wordt. Ook bij den
versterker gaat dan een signaallampje gloeien
ten teeken, dat deze in bedrijf is. De totale
lengte van den voor 'n dergelijke inrichting be-
noodigden dubbeldraad bedraagt ca. 5 tot 6
K.M., afhankelijk van de grootte en het aantal
zitplaatsen in de zaal.
Dergelijke inrichtingen toonen ons weer, dat
de techniek tenslotte alle moeilijkheden over
wint.
NAAR AMERIKA.
Amerika verovert zich in de Europeesche be
langstelling een steeds grootere plaats. De tal
rijke boeken, die in de laatste jaren in Europa
over dat land verschijnen, de artikelen in de
dagbladen en tijdschriften bewijzen het:
Amerika is het land, dat Europa fascineert en
aanlokt door het groote en het nieuwe. Want in
Yankee-land overheerscht het economische be
wust in de maatschappelijke structuur; de ge-
heele Amerikaansche cultuur is op het econo-
misch-massale georiënteerd, en dwingt de Euro
peesche economie tot verdere „veramerikani
seering".
Ook de toerist komt diep onder den indruk
van de overvloeiende energie in de Vereenigde
Staten, die geweldige wolkenkrabbers bouwde
in tallooze steden, die de 48 Staten samenbond,
met 25.000 mijn luchtverbindingen, die op de
groote verkeerswegen 25 millioen automobielen
bracht, die ieder jaar meer dan 1 millioen jonge
mannen en vrouwen naar universiteiten zond en
een groote mate van welvaart (in voeding, klee
ding en amusement) verschafte aan 120 mil
lioen personen. Het zijn vooral de machtige
wolkenkrabbers, die zoozeer tot de verbeelding
van den Europeaan spreken.
Wegens de duurte van den grond (een vier
kante voet in Wallstreet is minstens 2000.
waard) begint men in Amerika voor wolken
krabbers een aantal van minder dan 100 ver
diepingen al geen „economische hoogte" meer
te achten. De nieuwe wolkenkrabber aan Be-
neden-Broadway te New-York zal 150 verdie
pingen (600 M.) hoog zijn en kantoorlokalen
bevatten, die 50.000 personen kunnen her
bergen; op het dak van dezen hemelbestormer
zal een landingsterrein voor vliegtuigen worden
ingericht.
De spanning des levens komt vooral tot uit
drukking in de „jachtende" menschen, dit voor
ons zoo typische Amerikaansche beeld. De toe
rist, die niet voortdurend vergeet dat hij Euro
peaan is, en bij iederen indruk dadelijk een ver
gelijking trekt met zijn eigen land of stad, zal
nimmer iets van deze gejaagde samenleving be
grijpen. Want de menschen dringen bij duizen
den in de restaurants, hangen aan de hooge
tafels, om schielijk den maaltijd te nuttigen.
De telefonen ratelen: New-York heeft even
veel telefoon-aansluitingen als Groot-Brittanië
(de telefoongids weegt 5 pond) en voert per dag
8 millioen gesprekken. Zelfs de dooden schijnen
haast te hebben: in de lijk-auto worden zij op
derde versnelling weggereden. Het Amerikaan
sche leven is een machine van emoties, en er zijn
op Broadway eiken dag opnieuw meer emoties
te beleven dan in alle Europeesche hoofdsteden
samen. En een stad als New-York slaapt nim
mer; ook de avond grijpt weer in razend tempo
de menschen; de duizelingwekkende reclames
werpen hun machtige lichtbundels in den nacht
in de straten deint het verkeer en boven de
menigte donderen de bliksemtreinen door de
stations. Want de expressetreinen rennen met
een snelheid van 70 K.M. per uur onder en
boven de aarde, dag of nacht, zonder onder
breking.
Durf en organisatie, ziedaar de grondslagen
van de Amerikaansche maatschappij, in welke
de grootte een in Europa onbekende rol speelt.
Het is de strijd om een nieuwe cultuur: de ge-
standariseerde massa, de millioenen menschen
met de door de reclame, de films en de couran
ten gestandariseerde behoeften en gevoelens.
Het is deze cultuur, welke in Amerika die twin-
tigste-eeuwsch wonderen heeft gewrocht, en
nog steeds rusteloos voortgaat te scheppen. Een
cultuur, die nimmer toestaat tevredenheid en
voldaanheid over het machtig vele, dat reeds be
reikt is. Hierin ligt het geheim van Amerika's
ongebreidelde ontwikkeling; de stimulans voor
de talrijke factoren, die steeds bezig zijn de be
volking samen te smeden tot steeds nieuwe soli
dariteit van denken en handelen. In de moderne
Amerikaansche samenleving is voor tevreden
heid met het bereikte geen plaats.
Europa is zich pijnlijk bewust geworden van
zijn ouderdom tegenover het jonge, energieke
Amerika. En terwijl drommen Amerikanen den
Oceaan overstaken om zich in de Oude Wereld
te laven aan de bronnen van kunst en historie,
volstond de Europeaan met de lectuur van een
of ander boek over Amerika. Dit nu gaat ver
anderen, door de steeds voortschrijdende tech
niek is de Oceaan smaller geworden, en het rei
zen in gezelschap vormt een middel om het ver
schil in de waarde van het geld te overbruggen.
Voor de Nederlandsche Reisvereeniging is
Amerika ook toeristenland geworden; op 24 Juli
a.s. zal zich een reisgroep naar het „Mekka van
het Modernisme" begeven, Gelukkig te prijzen
zijn degenen, die al deze twintigste-eeuwsche
wonderen, geschapen door menschen zooals wij
zelf zijn, met eigen oogen mogen aanschouwen!
EEN GRIEZELIGE EED.
Het mag als bekend worden verondersteld,
dat zoowel in crimineele als in civiele zaken de
getuigen, alvorens te worden gehoord, eerst
moeten worden beëedigd, op de wijze, die hun
godsdienstige gezindheid voorschrijft. Ook een
partij in een civiel geding kan een gerechtelijke
eed worde.n opgedragen, dan wel aan de andere
partij een beslissende eed worden opgelegd ter
beslissing van de aanhangige zaak.
Zooals eveneens als bekend mag worden ver
ondersteld, belijden de Alfoeren, de bewoners
o.a. van het binnenland van Halmaheira, geen
bepaalden godsdienst. Zij worden dan ook voor
heidenen uitgescholden. Er is ook een vrij
scherpe afscheiding tusschen de geloovige Mo-
hammedaansche bewoners en deze heidenen.
Moet nu een Alfoer, hetzij partij in een civiel
geding, hetzij als getuige in eenige zaak voor den
landraad verschijnen en dus een eed zweren, dan
is het duidelijk, dat dit hier op een zeer
bizondere wijze zal geschieden. Dit geschiedt als
volgt, vertelt het „Soer. Hbld."
Op een groot bord wordt een hoeveelheid
water geschonken, waarin fijngestampte Spaan-
sche peper wordt gedaan. Een groote stalen of
ijzeren kogel wordt vervolgens op het bord
neergelegd en twee personen houden op mans
hoogte twee zwaarden kruiselings boven het
bord. De te beëedigen personen laat men met
het gezicht naar het water gekeerd naast het
bord staan, waarop men gelast, dat hij, indien
hij getuige is, den hem opgelegden eed zal af
leggen. Dan laat men hem zeggen, dat wanneer
hij onwaarheid spreekt in de zaak, waarin hij
getuigen moet, zijn hals zal worden verwond
door zwaarden, dan wel een kogel zijn hart zal
doorboren en de Spaansche peperoplossing als
een vergif zijn ingewanden zal verteren. Verder
zal hij als hij onwaarheid spreekt, op zee door
een grooten visch worden opgegeten en in het
bosch zal hij door een wild dier worden ver
scheurd, dan wel door een grooten boom worden
verpletterd.
Ter bevestiging van dit alles laat men den
te beëedigen Alfoer zes keeren heen en terug
over het bord stappen onder de zwaarden door
en vervolgens laat men hem neerknielen en een
weinig van de Spaansche peper-oplossing op
slurpen. Ook laat men hem zijn rechterhandpalm
met dezelfde peperoplossing bevochtigen, zijn
aangezicht besmeren, waarmede deze plechtig
heid is afgeloopen en de eed is afgelegd.
te bestellen hebt, zullen wij U gaarne met offerte
en inlichtingen ten dienste staan -
is sinds honderdvijftig jaar DE DRUKKERIJ VOOR
DE BOLLENSTREEK
Echtgenoote: „In 't water geval'en? Na
tuurlijk moet jij weer in het water vallen.
Als je een vacantiedag nam naar de Sa
hara, dan zou je nóg een oase opzoeken,
en daarin vallen!" (Humorist.)
AMY JOHNSON IN AUSTRALIË.
De Australische mail brengt de kranten en
tijdschriften, waarin de aankomst van Miss
Amy Johnson, die per vliegtuig den tocht van
Engeland naar Australië heeft gemaakt, uit
voerig wordt besproken.
Het blijkt, dat de Philips' „Stem van den
Reus"-installatie, die in Australië bekend staat
onder den naam „Big Bill", hierbij een zeer be
langrijke rol heeft gespeeld.
Nabij het Mascot-vliegveld was een houten
toren opgericht. Hierop was plaats voor een ver
slaggever, die voor de microfoon een verslag gaf
van alles wat hij tijdens den aankomst zag, zoo
dat ook zij, die geen goede plaats hadden om
Miss Amy uit haar vliegtuig te zien stappen,
toch het heele gebeuren duidelijk konden volgen.
Bovendien werden van tevoren reeds uitvoe
rige mededeelingen gedaan door middel van luid
sprekers over het laatste gedeelte van den tocht
van Miss Johnson. Een vliegtuig, dat de Engel-
sche vliegster was tegemoet gegaan, zond n.l.
regelmatige berichten uit, die door de technici
van de „Stem van den Reus"-installatie werden
ontvangen en door midel van de luidsprekers
aan de wachtenden bij het vliegveld werden
doorgegeven.
Bovendien werd door middel van „Big Bill"
een lied ten gehoore gebracht, dat speciaal ter
eere van de aankomst van Miss Johnson was
gecomponeerd en dat door duizenden aanwezi
gen geestdriftig werd meegezonden.
De Australische pers is vol enthousiasme over
de uitmuntende prestaties, die de „Stem van
den Reus" thans weer geleverd heeft.
iiieiiiiituiiHiiiinnniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiUHiiiuiiuHHiiuiiiiiiiiiiiiniiiiiHiiiuiiiuiiui
De man zonder een doel is als een schip
zonder roer: een zwerver, een niets, een nul.
Heb een doel in het leven, al is het om goed
ossen te slachten en te verkoopen, maar heb
een doel. (T. Carlyle.)
HOE IN HET JAAR 3000 DE BENOODIGDE
ENERGIE VERKREGEN WORDT.
Zooals wel algemeen bekend is, wordt onder
arbeidsvermogen of energie verstaan de macht
om arbeid te verrichten. Evenals de stof in ver
schillende vormen bestaat, zijn er ook allerlei
energievormen. We noemen slechts kinetische-
(bewegings-), chemische-, magnetische-, stra
lende energie en warmte. Door het plooibare
karakter der energie kan de eene vorm in
iederen anderen vorm worden overgebracht. Zoo
kan bijv. de chemische energie van een stuk
kool omgezet worden in warmte, deze in mecha
nische energie, vervolgens in electrische, om dan
naar een zeer ver verwijderd punt gevoerd te
worden, waar zij als stralende energie van een
booglamp te voorschijn treedt. Bij iedere om
zetting gaat echter een deel der energie over in
warmte, welke zich gelijkertijd over de om
ringende voorwerpen verdeelt; een deel der om
te zetten energie gaat dus eigenlijk verloren. In
de natuur gaat deze omzetting eveneens haar
gang en het is eene oude vraag, of het verbruik
der vrije energie op de eene plaats, aangevuld
wordt door eene vorming op de andere. Is
m.a.w. het heelal onsterfelijk en eeuwig, zoowel
in het verleden als in de toekomst, is het heelal
een verschijningsvorm van het Opperwezen en
ontleent het aan Zijn Wezen zijne eeuwigheid?
Of wordt vrije energie in het heelal voortdurend
in een onbruikbaren vorm omgezet en moeten
wij het dus vergelijken met een klok, door zijn
Maker opgewonden en aan zichzelf overgelaten
om af te loopen?
Hoe belangwekkend de beantwoording dezer
vraag ook moge zijn, zij was niet de oorzaak,
waarom wij boven ons opstel plaatsten: hoe in
het jaar 3000 de benoodigde energie verkregen
wordt.
Het was de vraag wat er gedaan zal moeten
worden, wanneer straks wat is duizend jaar
in de eeuwigheid! steenkool en olie niet meer
in voldoende hoeveelheid aanwezig zijn om ons
de noodige energie te verschaffen.
Herhaalde malen heeft de wereldberoemde
Nederlandsche hoogleeraar Jaeger' zijne waar
schuwende stem laten hooren, dat de roekelooze
wijze, waarop de kolen- en petroleum velden
worden geëxploiteerd, gepaard met een verbruik
der gewonnen producten, dat spot met ieder
begrip van zuinigheid, ertoe moeten leiden, dat
deze velden binnen niet al te langen tijd uit
geput zijn. Van dergelijke waarschuwingen trekt
men zich echter maar weinig aan, speciaal wan
neer er andere geleerden zijn en die zijn er
altijd! die betoogen, dat er nog geen reden
is voor dergelijke pessimistische beschouwingen.
Het is te verklaren eenerzijds uit den geest van
het „Après nous le déluge" (na ons de zond
vloed), anderzijds uit het blinde vertrouwen in
de vorderingen der wetenschap.
Daarom is het ook veel meer de wensch naar
goedkoopere energie dan de zorg voor het na
geslacht, welke geleid heeft tot de veie onder-
zoekignen om energie langs andere wegen dan
door verbranding van steenkool en olie te ver
krijgen. Men meende eene oplossing te kunnen
vinden door gebruik te maken van de op aarde
aanwezige en als energiebron in aanmerking
komende waterkracht. Evenwel hebben bereke
ningen aangetoond, dat de op deze wijze ter
beschikking komende energie niet meer dan
4 is van die, verkregen uit de jaarlijks ver
bruikte steenkool, en dus bij lange na niet in
de behoeften zal kunnen voorzien. Een tweede
oplossing bestond in het gebruikmaken van de
energie, aanwezig in den neervallenden regen.
Maar aan de verzameling dezer energie en hare
verdeeling schijnen schier onoverkomelijke
moeilijkheden verbonden te zijn. Succesvoller
beloofden de pogingen te worden, welke de
werking van eb en vloed tot uitingspunt namen.
Zij leden tot nu toe echter schipbreuk door de
enorme kosten, verbonden aan den aanleg en
het onderhoud der noodige installaties.
Meer verwacht men daarom thans van de
onderzoekingen om gebruik te maken van de
temperatuurverschillen, welke het geheele jaar
door bestaan tusschen de door de zonnestralen
verhitte oppervlakte der tropische zeeën en de
dieper liggende lagen.
De allergrootste verwachtingen heeft men
echter van de methode, welke gebruik maakt
van de ontzaggelijke hoeveelheden stralings
energie, welke de zon ons voortdurend toezendt
en thans nagenoeg geheel verloren gaat. Mocht
men erin slagen om bijv. door de Sahara-
woestijn ontvangen stralingsenergie te kunnen
gebruiken, dan was daarmede het kolen- en olie
probleem volledig van de baan.
Tegelijk was dan een woestijn in een wel
varend land herschapen. De vraag is maar, hoe
wij die zonne-energie kunnen opvangen en be
nutten om mechanisch en electrisch vermogen
op te wekken.
Het schijnt, dat de oplossing van het vraag
stuk moet worden gezocht in het gebruik maken
van de bijzondere photo-chemische (scheikun
dige werking van het licht) reacties van de
stralingsenergie. Zoo kan vochtig koolstof-
dioxyde in samenwerking met bepaalde stoffen
door ultravioletlicht bijv. in suiker worden om
gezet.
Eene andere manier om de zonnestralen
dienstbaar te maken voor de levering van
mechanischen arbeid is de toepassing van
omkeerbare photo-chemische reacties, die zoo
danig verloopen, dat de geabsorbeerde stralings
energie omgezet wordt in een meer bruikbaren
vorm, bijv. in electrisch arbeidsvermogen. Wordt
bijv. eene oplossing van kwik- en ijzerchloridt
in water blootgesteld aan de inwerking van het
zonnelicht, dan ontstaat eene reactie, waarbij
bepaalde hoeveelheden kalomel en ferrichloride
gevormd worden en men ten slotte een schei
kundig evenwicht van de vier zouten onderling'
verkrijgt. Plaatst men nu die oplossing in het
donker, dan keeren deze stoffen tot hun oor
spronkelijke samenstelling terug en tijdens die
omkeer-reactie komt de opgeslorpte stralings
energie vrij in den vorm van electrische energie.
Wij zien hieruit, dat het werkelijk mogelijk
is de stralingenergie in electrische energie om
te zetten. Alleen blijft de vraag over, hoe men
deze wetenschap kan uitbuiten en op groote
schaal toepassen.
De leer van de scheikundige werking van het
licht staat nog in haar kinderschoenen. Het is
zeer goed mogelijk, dat zij later den weg zal
openen om ons onafhankelijk te maken van de
zoo nuttige en noodige steenkool en petroleum.
H.
„Beleefdheid".
Het was avond en het had den geheelen dag
al gestadig door gemotregend. Geen wonder dan
ook, dat de laatste bus al geheel vol was, toen
hij stopte bij de laatste halte. Een dame wilde
echter nog gaarne mee: en de chauffeur vroeg:
„Wil een van de heeren misschien plaats maken
voor een dame en de bus verlaten?"
Een heer stond op en informeerde: „Weet u
zeker dat 't een dame is en geen arme vrouw?"
„O ja, ze is in alle opzichten een dame!"
„En goed gekleed ook?"
„Ja zeker, het is een zeer chique, beschaafde
dame
„O," zei de heer, en ging weer behageljjk
zitten, „dan kan ze wel een taxi nemen".
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiimmiimiiiiiiiimHiiii
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHII
Telefoon 22
BIJKANTOOR
Onder onzen natio
dag van 2 Augustus ei
is de verjaardag der
Van Haar, die zie
met groote toewij dinj
het overlijden van
haar dochter, die ze
verstandig beleid heel
het land, dat ze, met
plicht, gediend heeft
En, daarna, nadat
hooge plaats die ze zo
leven had ingenomei
trouw. De roeping,
Vele instellingen gal
dadigheidszin en van
Pers niet nu nog, nu
is gekomen, daarvan t
De zorg voor de
maken op haar steur
beoogt het lijden te
het leven zóó, dat dar
weggelegd. Een taal
vermag, moet tracht
zonniger te maken,
alleen door de gave te
warm van medelevc
spreken. En ze vine
den geest en voor he
Het is een echt
geeft ter navolging,
j aarde Vorstin zich
pathie. Ze heeft er e
kregen in het hart va
Het volk dat Haar h
Als de Koningin-M
werken, dan mag ze 1
wel eens iets bij die h
lijke gevoelens wekkei
zeker zijn het gevoel
Haar is gegeven gew
echten zin van het wo
van het leven zij het
van Gods genade blij
Op 2 Augustus gi
Ned. volk naar de I
dankbaarheid uit. I
gewenscht bij het
hierin de vertolking
richtte en bestuurde 1
verder, zegene Haar e
zegen van ons zijn.
door Hem helder gen
Leve de Koningin-1
FILMEN EN FOT
TROPISC
De heer H. F. Tillej
Juni voor zijn gezii
„een kostelijke heri
maakt", uit erken'
Augustusnummer vai
Nederlandsch-Indië,
van zijne hand voorkc
en fotografeeren in
is een belangwekkend
noegen lazen, toen hi
Er blijkt uit, dat aan
heel wat vastzit. Maa:
die heel wat filmen 1
heden met behulp van
toestanden in den Ir
rend heeft weten te i
tekst van het artikel
van foto's, die betrek
onbekende Borneo, da
heeft doortrokken. W
versteld over al da:
denken moet bij het r
1 ropische Rimboe.
Het filmen en fotoj
bevolking eischt, wil
