eine Frai BURG hebt LIPS' KMsinricËinif en Kofferkluis Fotografisch Ateliir „RICIE" Viseh Raaf caar HAAK Dameskapsalons Boekhandel „LEüTBBfl" L.Faber Zn., iloemenmagazijn JE DAHLIA" 1atergolf lassage VOOR KENNEMERLAND EN HAARLE P. RUTTE Kleine Houtstraat 10, Haarlem P. VAN DER STAD A H. VAN DEI STEUR Ir. \é7 rbehoeften, iriété CTOBER en, en hee ur refluiters" 8 uur: eel 7 October NST 8 uur, Tooneel 10-3 uur. een van ikapsalon - HAARLEM VERKEN dicure, >seuse. ïr en volgens lieden. MINAPLEIN 9, isteefe. 24ste Jaargang. 10 October 1930. No. «L Bos-van den Enden Haarwerken - Permanent Wave Parfumeriëen - Water-Ondulatie NIEUWS-, EN ADVERTENTIEBLAD H.V. DRUKKER)! VOORHEEN DE ERVEN LOQSIES Bloemendaalsche Kopjes en Pannekoekjes BIJKANTOOR TE BLOEMENDAAL: DRUKKERIJ TIMMER, DE GENESTETWEG 23 HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING m BIJKANTOOR: BLOEMENDAAL, BLOEMENDAALSCHEWEG 147 Eerste Blad Dialectenonderzoek. De Gebeurtenis van die Week. Bioemendaalscheweg 123A - Tel. 22874 Onze Gemeentekweek. Wilt U gemakkelijk loopen, probeert U dan onze SCHOENEN eens MAAT- en REPARATIE-INRICHTING Wijnen, Bieren, Medicinale» en Bronwateren Gr. Houfstr.169 Familie- en Bruidsgroepen Verbindingsweg Bloemendaal, Tel. 22338 ARTISTIEK BLOEMWERK BRUIDSWERK - KRANSEN ORIGINEELE ONTWERPEN voor tuinaanleg. W. BEUNDER. J. BALM ZOON WILD EN GEVOGELTE A Oaf élestauraist Joefeenroode" Tel. 26167. ÏSEEiSTEDE-AERDENHOUT ÏBESTAUMNT DEN GEHEELEN DAG» I -GELEGENHEID VOOR PARTIJEN J. J. M. DIGKMANN le klas Hceren- en Dameskleermakerij STEEDS MET NIEUWSTE in stoffen en modellen Prijzen billijk PLAATSELIJK NIEUWS. ■■BBSBHHHi e amusante als adsleven toont. iramma. rÉ. lag, Donderdag uur. r en uur. te 2Yi uur. ir. igd" M. DE JONG. -D BACH Musch /an Dijk Winnie Wish enbeek 1 Courant 3EEK GRANT. .erveerd, Ned- Octrooi 4166 Het Bloemendaalsch Weekblad Bioemendaalscheweg 27, Tel. 22388 bij het Postkantoor ADVERTENTIEN Advertentiën per regel f 0.15 Vraag en Aanbod, 4 regels f 0.35, bij vooruitbetaling Elke regel meer t 0.10 Advertentiën bij contract belangrijke korting VOOR REDACTIE, ADMINISTRATIE EN ADVERTENTIEN wende men zich tot de Ged. Oude Gracht 88, Haarlem Telef. 10144 ABONNEMENTEN Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 1.73 per haljaar 59-71 Bioemendaalscheweg Tel. 22184 COMESTIBLES FIJNE VLEESCHWAREN DELICATESSEN Heelt U onze heerlijke al geproefd??? IETS FIJNS BIJ DE THEE WETTIG GEDEPONEERD Advertenties kunnen tot uiterlijk Donder dags tien uur worden aangenomen. Ingezonden stukken vóór Woensdag 13 uur. Klachten over de bezorging richte men recht streeks tot de Administratie. Een werk van wijdschen omvang is ter hand genomen, waarop we gaarne de aandacht ves tigen. De Dialectencommissie der Koninklijke Aka- demie van Wetenschappen te Amsterdam, welke enkele jaren geleden is ingesteld, heeft voor kort een Centraal Bureau voor het onderzoek der Nederlandsche en Priesche Dialecten opge richt, en daarmede een aanvang gemaakt met haar werkzaamheden in eigenlijken zin: de stu die der Nederlandsche en Priesche dialecten in haar wijdschen omvang. Terwijl Frankrijk, Duitschland, België, Zwit serland en Italië reeds langer of korter geleden de studie der dialecten stelselmatig ter hand hebben genomen, en in den loop der jaren reeds een belangrijk en aanmerkelijk materiaal (dia lectkaarten en -monografiën in het licht hebben kunnen geven, bleef Nederland op dit terrein van wetenschap achter, en werd hier te lande de in zoo menig opzicht toch zoo belangrijke stu die der dialecten aan het particulier initiatief overgelaten. Verdienstelijk werk werd op onder scheidene wijze geleverd; van stelselmatige be arbeiding van het terrein kon echter uiteraard, daar een centraal lichaam ontbrak, geen sprake zijn. Aangezien de nivelleering van het moderne leven den woordenschat en de syntactische eigenaardigheden der verschillende dialecten meer en meer doet verdwijnen en de grenzen tusschen dialect en algemeene beschaafde taal hoe langer hoe vager worden, zoodat vooral op dit gebied uitstel afstel dreigt te worden, heeft de Koninklijke Akademie van Wetenschappen gemeend, een dergelijk centraal lichaam voor Nederland in het leven te moeten roepen, en te dien einde de bovengenoemde Dialectencommis sie ingesteld. Door subsidie van de regeering, van provinciale en gemeentelijke besturen, bene vens van wetenschappelijke vereenigingen daar toe in staat gesteld, heeft deze Commissie thans een Centraal Bureau gesticht, dat tot taak heeft de dialecten van de Nederlandsche en van de Friesche taal, voor zoover deze binnen de lands grenzen worden gesproken, vast te leggen, zoo wel in geschrifte als door middel van gramo- foonplaten, waardoor ook het nageslacht zich een zoo volledig mogelijken indruk zal kunnen vormen van de taal, die hun voorouders een maal gesproken hebben. Het behoeft geen betoog, dat dit werk, op breeden grondslag ondernomen, tientallen jaren zal vorderen: het vastleggen van alle dialect eigenaardigheden op kaarten en het verwerken der verkregen gegevens in een groot aantal mo nografieën is" natuurlijk een zeer omvangrijk eil tijdroovende taak. Een eerste vereischte van welslagen is, dat het Centraal Bureau zich kan verzekeren van de medewerking van allen, die daartoe op eenigerlei wijze in staat zijn. Daarom doet het een beroep op de lezers van dezen om roep, 'die in het bezit zijn van geschreven of ge drukte stukken in dialect, welke zij genegen zijn terstond of te eeniger tijd ten geschenke of in bruikleen af te staan. Een Centraal Bureau voor het onderzoek der Nederlandsche en Priesche Dialecten heeft immers alleen dan beteekenis, als het een zoo volledig mogelijk dialectmateri aal bezit, waarmede het degenen, die zich tot het Bureau wenden, zoo goed mogelijk kan ïnlieh- ten. Vervolgens zijn zoowel in de steden als ten plattelande vele personen, 'die het een of ander dialect volkomen beheerschen, en andere die, zonder zelf een dialect goed te kunnen spreken, door jarenlange inwoning of belangstelling niet temin met den woordvoorraad en verschillende eigenaardigheden van dat dialect vertrouwd zfln. Ook op hen doet het Centraal Bureau een beroep, teneinde bei'de categorieën op een of an dere wijze aan zich te verbinden; opgave van namen en adressen zal op hoogen prijs worden gesteld. De Dialectencommissie heeft reeds thans van verscheidene zijden meer of minder belangrijke toezeggingen ontvangen en ziet met het volste vertrouwen de medewerking van allen tegemoet, die het groote wetenschappelijke, filologische, sociologische en algemeen-cultureele belang in zien van een stelselmatig bestudeering der dia lecten, zooals zij die wil ondernemen. Het Cen traal Bureau, gevestigd in het gebouw der Koninklijke Akademie van Wetenschappen (Klo veniersburgwal 29, Amsterdam, C.) zal elke bij drage of toezegging, hoe gering ook, en elk aan bod tot medewerking van belangstellenden dankbaar aanvaarden. De namen van de leden der Commissie, waarin ook een vertegenwoordi ger voor Friesland zal worden uitgenoodigd zitting te nemen, vindt men hieronder vermeld. De Dialectencommissie der Koninklijke Akademie van Wetenschappen; Prof. Dr. J. H. Kern, Voorzitter. P. J. Meertens, ^Secretaris. Mej. Dr. B. Kaiser, Penningmeesteresse (Postgirorekening No. 167415, kantoor Amsterdam.) Prof. Dr. H. T. Colenbrander. Dr. H. J. E. Endepols, (vertegenwoor diger van de Spreektalencommis- sie van het Alg. Ned. Verbond.) Prof. Dr. J. van Ginneken. Dr. S. Hoogerwerf. Dr. M. Schoenfeld. Prof. Dr. Jos. Schrijnen. Prof. Dr. C. G. N. de VOOYS. Prof. Dr. N. van Wijk. Wassermarm. Das Gansemannchen Goedk. editie f 1.85 Welk nut en voordeel ze heeft. Wat ze te zien geeft. Bloemen- daal, de gemeente met de mooie plantsoenen voor weinig geld. Zy, die een ritje maken met de autobus naar Aerdenhout, hébben niet ver van het eindpunt van den rit wel eens een bord gezien, dat aanduidt, waar het terrein 'der gemeentekweek is. Maar, wat daar is te zien, is voor menigeen een diep geheim. Alléén weet de groote „men",' dat de kweek iets met de plantsoenen heeft te maken. Doch daarbij blijft over het algemeen de kennis. Het is een feit, dat plaatsgenoot en vreemde ling er niets dan woorden van lof over hebben, dat de plansoenen er zoo mooi uitzien en zoo langzamerhand is het wel doorgedrongen, dat alles wat er in de plantsoenen is, uit de gemeen te-kweek komt. Veel overigens wordt er niet over de kweek gesproken. Men weet dat wet houder van Nederhasselt de leiding heeft, als wethouder, van het geheel. Doch daarbij blijft het dan. Echter in de jongste raadszitting is de kweek in zekeren zin „over de tong gegaan", is de kweek in opspraak gekomen. Als men zoo een raadslid van gezag, niet maar de eerste de beste, hoort zeggen, dat de aanleg der plantsoenen zoo weelderig is en dat het niet noodig is dat er zooveel exotische plan ten ztjn, dan wordt daarover in de gemeente ge sproken; dan gaat de groote „men" denken; nu, die kweek zal wel heel wat geld kosten, of; het is zeker een liefhebberijtje van den wethou der, wiens vader, een dokter, al zoo'n groote liefhebberij voor bloem en plant had, zoodat het gansch niet vreemd is, dat de wethouder zich zoo met de kweek occupeert. Nu staat het er zóó mede, dat de kweek in onze gemeente betrekkelijk goedkoop is. De post die op de begrooting is uitgetrokken voor wan delplaatsen en plantsoenen, is ieder jaar maar gering en men kan niet zeggen dat er een over vloed van personeel is, of, dat het de kweek is, die het zoo duur maakt. Dat al is buiten kijf. Haarlem is een grootere gemeente, maar, als de vergelijking wordt gemaakt; de wethouder zeide het al in den Raad, dan zijn we hier goed koop uit. Maar het is toch maar een feit, hooren we zeggen, dat in onze plantsoenen vele fraaie pal men van grooten omvang, bananen en andere kostbare planten zijn, daarop doelde de opmer king van den heer Luden in den Raad. Zekar, dat valt niet te ontkennen, en menig vreemde ling die onze gemeente bezoekt staat vol van verwondering stil, als hij het aanschouwt. En hij denkt: nu, dat is in die gemeente Bloemen- daal toch maar in orde. Maar, al hebben we dan die exotische plan ten, daarmede is nóg niet gezegd, dat ze zooveel geld kosten. We hadden dezer dagen een onder houd met wethouder Van Nederhasselt, met wien we een tocht 'door de kweek maakten. „Och", zeide de wethouder, toen hij ons eeni- ge "hooge palmen in kuip, die eerst nog een bij zondere verzorging moeten hebben, vóórdat ze naar de plantsoenen kunnen gaan, liet zien, „ze kosten heusch zooveel niet." „Vele van die groote krijg ik cadeau. Hier is er nog een, deelde de wethouder ons mede, die ik van den heer Kremer kreeg. En verder koop 'ik er op oude buitenplaatsen tegen zeer gerin gen prijs. Voor die groote ex betaal ik gemid deld f 7 tot f 10, met den bak er bij. Een bak alleen kost haast zooveel." „Maar hoe komt dat", vroegen we den wet houder. ,Dat zit zoo", antwoordde de wethouder, „dat de planten van dien omvang zijn, dat hij het kleiner worden der buitens, op vele er geen plaats voor is. Verder, het geheele leven is an ders geworden. Het gebeurt nu, dat men des zomers op reis gaat, terwijl men in vroegere jaren meer op de buitens bleef vertoeven. Het heeft gemaakt dat de liefhebberij er zoo lang zamerhand is afgegaan, voor de cultuur van die groote palmen. Het is om die reden dan ook, dat als er eens een verkooping is op een buiten, er niet zooveel liefhebbers zijn, zoodat de planten goedkoop weggaan." De wethouder was toevallig in de gelegenheid, ons eenige cijfers te laten zien, die zijn verkla ringen bevestigden. De wethouder vertelde ons nog met trotsch, nu we het hadden over die exotische planten, die gelijk bleek, niet zooveel geld kosten, dat hij ergens op een veiling een partij planten had ge kocht, waaronder zeldzame fraaie aloës, tegen geringeh prijs er. dat hem dadelijk daarna alleen voor die zeldzame aloës een prijs was.geboden, gelijk aan de som, die hij had besteed voor de geheele partij. De wethouder, wien het juist te doen was om die zeldzame ex, sloeg het aan bod af. Inmiddels is het medegedeelde, den prijs dien de wethouder had 'besteed, werd ons ook ge noemd, het bewijs, dat groote geldsommen niet worden besteed voor de exotische planten, en waar wordt voor het geld verkregen. Na de bezichtiging der kweek, we willen dat aanstonds vermelden, gingen we met den wet houder enkele plantsoenen langs. Het bleek ons, dat de palmen, 'de bananen en de andere platten in bakken, het wat goed doen, dat ze eeu mooi effect geven te midden van het andere groen. Zoo ging de tocht naar het plantsoen asn de Westerlaan. Daar stonden ze nog, de banaten en de andere fraaie planten in een beschutten hoek, waar ze een prachtige groepeering vomden. De tocht ging verder naar Kweekduin. Daar stonden nog d« exotische planten, door iepen, nog niet door de iepenziekte aangetaste boomen, beschut. Daar vas ook een mooi perk met 'n pracht van alo^s, om ons te bepalen tot den meest gangbarel en voor het publiek "begrijpe- lijken naam. Enwe konden ons niet ontveinzen, dat als ze er riet zouden staan, de gemeente een mooi hoekji minder zou tellen. Zeker, men kan volstaan net wat gewone bloemen in de plantsoenen te zetten, maar een gemeente als Bloemendaal mig toch wel iets zeldzaams heb ben, temeer, da4: het niet zooveel geld kost. Op den tocht door de plantsoenen liet de wet houder ons ook pas aangelegde heesters zien en eenige, die reedsVerzorging op de kweek hadden gehad. Het ondrscheid was voor den leek zelfs, duidelijk waaraembaar. Komen we opde kweek terug. Daar zagen we een groote kas.yvaar des winters de koude kas planten in konen, de palmen, de oranjeboomp jes, de mimosa.' en de andere planten, die zo mers de perkensieren. Het is een kas van groo ten omvang. Oil die kas ook des zomers te ge bruiken, is er eh basin gemaakt, waarin gedu rende het andeiï seizoen, de Victoria Regia zich ontwikkelt. Ton we er kwamen, was de Vic toria Regia er .bg. Het kleine stekje, op 3 Juni geplant, had len reusachtigen omvang aange- nomen. De ster.e bladen waren wijd en zijd over het water versteld. Knop en bloem .komen tel kens te voorsaijn. Voor een goede waterver- versching is gzorgd. In het basin zijn verder ook goudvisscbn. De wethoude' deelde ons eenige cijfers mede van het aanta.'bezoekers, dat de Victoria Regi- het afgelooperjaargetijde in bloei had gezien. „In de zome^aanden heb ik de kas toch niet noodig, waaror zou ik haar dan niet een prac- tisch gebruik 'éven", zeide de wethouder. Het kost zoogoed ife niets en vele ingezetenen zijn in de gelegenhid iets moois te zien," Een redeneeing waarvoor zeker iets valt te gevoelen. ZekJ is dat de post aangaande de plantsoenen eihiet aanmerkelijk door zal stij gen. o 00 w u •M fa V SS O e. TEL. 22444. Tel. 13472, Haarlem Bekroond met hoogste onderscheiding. VOOR UW Fijnste Lunch of dagelijksche KOFFIETAFEL Diner, Souper of gewoon M IDDAGMAAL Bloemend, weg 60, Bloemendaal ANNO 1861 TEL. 23280, 2 lijnen. BEZORGEN IN DEN GEHEELEN OMTREK. TEL. 10188. Opgericht 1870. KL. HOUTSTRAAT 136 - HAARLEM Bij den vederen rondgang door de Kweek zagen we nogzeel vermeldenswaardigs. Er was niet alleen eci Oranjeappel-boompje met bloem en knop, maalook een azalea van 2 Meter in doorsnede er!een stam-azalea van grootere hoogte dan lie welke in België worden ge kweekt,. Dar j trok de aandacht een Koorts boom, die 'hetvater opzuigt en die daarom van veel waarde is ter verdelging van kweekplaat sen van malariamuggen. De bladen van die zoogenaamden koortsboom hebben een terpen- tijnachtige lucht. Het maakt, dat waar de boom groeit, maar weinig muggen ,fzich ver- toonen. We noemen maar enkele merkwaardig heden. Maar, natuurlijk, er is nog zeer veel meer interessants te zien. Zoo ontbreekt ook niet de papyrusplant waarvan de oude Egyp- tenaren de papyrusrollen maakten. Er wordt in de Kweek ook aanschouwelijk onderwijs in de botanie gegeven gelijk be kend hebber, de leerlingen der twee hoogste klassen der scholen in onze gemeente in het afgelojpen seizoen de kweek bezocht en heeft de wethouder hen daar van veel verklaring en uitlegging gegeven, daartoe is dienstig het aanwezig zyn van allerlei kleine planten als de koffie, thee, kaneelplant, enz. Buiten kijf kun nen de kinderen veel meer leeren van het zien van de planten zelf, dan van het aanschouwen van afbeeldingen er van. Hooge kosten brengt het niet mede en het levert ten bate van het onderwijs veel nut af. Met zekeren trots vestigde de wethouder onze aandacht op een der kassen, die als het ware een stukje tropische natuur te zien geeft. Het is, als is men daar in de tropen. SA1 wat groeit in de Tropen, is hier bijna aanwezig, waarohder palmen van groote afmetingen, enorme groote bananen, een schroefboom, die naar schatting wel drie honderd jaar oud is, zeldzame groote varens enz. Het is inderdaad een der mooiste kassen der Kweek. Vervolgens zagen we nog een paar kleine kassen, waar de varens worden gekweekt, een kas met aller lei planten, ten bate van het onderwijs, en de kassen waar de bloemen en de planten voor, de plantsoenen worden gekweekt. Hier kan men de kweek van de stekken zien. De mooie geraniums, de begonia's, de sierplantjes, die men des zomers in de perken in de plantsoenen kan bewonderen; ze worden alle in die ^kassen gekweekt. Het zijn de „voorraadschuren" als het ware van de bloemen en de plantjes in de plantsoenen. Het mag wel aangeteekend worden, dat als de Kweek er eens niet was, en al hetgeen in de perken staat moest gekocht of door kwee kers geleverd, de gemeente veel en veel duur der uit zou zijn dan nu. De kweek levert zoo voordeel aan de gemeente op in financieelen zin. Wc kunnen daaraan nog toevoegen, dat wat aangaat den plantsoenaanleg, de opzet is, dat de aanleg om de vier jaar anders wordt; dat dan andere bloemen en planten in de per ken komen te staan. Het kan, omdat de eigen- kweek er is! Tien jaar is de heer Van Nederhasselt nu wethouder. Toen hij wethouder werd, waren er slechts een paar eenvoudige kassen op'het ter rein der Kweek. En nu niet minder dan 9 kassen totaal. Wel dus een groote uitbreiding! Nadat we de Kweek hadden bezichtigd en het zij gezegd 'met klimmende belangstelling deelde de heer Van Nederhasselt ons nog bij- tegenover halte Station. JsESSSKleverparkweg 154 Tegenover de Middelbaar Technische School Opgericht 1903 Telefoon 10303 zonderheden mede aanghande de indeeling der werkzaamheden bij den dienst der plantsoenen. Het bleek daarbij, dat er zijn vaste plantsoen- arbeiders, aan wie tevens de bewaking van het Bosch is toevertrouwd, dat er op de Kweek een voorman is, die alles met den wethouder be spreekt en die geregeld met den wethouder overleg pleegt aangaande aanleg van nieuwe plantsoenwerken enz. en verder, dat er ook een vaste arbeider is, die na overleg met den wethouder, het werk verdeelt en het toezicht houdt wat aangaat het onderhoud van de plantsoenen. Het is een regeling, die voldoet verzekerde de wethouder ons. Onze totaal-indruk is, dat onze gemeente prat mag gaan op het bezit eener Kweek, zooals de onze is; dat er alle zorg aan wordt besteed dat onze plantsoenen er steeds zoo uitzien als in een gemeente als Bloemendaal, die door veel vreemdelingen wordt bezocht, mag worden verwacht cn dat wethouder Van Nederhasselt met groote toe wijding zich geeft aan de taak als leider van den dienst der plantsoenen, enz. Zeker, de Kweek is, naast een voorwerp van groote zorg, naar het ons voorkwam, 'een liefhebberij van den heer Van Nederhasselt; maar eene, die de gemeente ten goede komt en die geen overdreven eischen aan de gemeente- finantiën stelt. Daarop wenschen we ten slotte nog nadruk te leggen. Het is die indruk, dien we kregen na het bezichtigen der Kweek. B. VOORBEREIDENDE SCHOOL TE AERDENHOUT? In ons nummer van 19 September deelden we mede, dat de afdeeling Haarlem van het Ned. Onderwijzersgenootschap, den Raad een adres heeft gezonden, waarbij wordt verzocht over te gaan tot de stichting eener gemeentelijke school voor voorbereidend lager onderwijs te Aerden hout. Het adres werd gesteld in handen van B. en W. om pfae-advies. Naar vernomen wordt, heeft de afdeeling Haarlem van den Bond van Fröbel onderwijzeressen den Raad adhaesie betuigd met het adres van de afdeeling van het N. O. G. DE GEMEENTEBEGROOTING. Naar we bij informatie vernamen, zal de be- grooting der gemeente Bloemendaal voor het jaar 1931 een dezer dagen uitkomen. PERSONALIA. .Aan de Vrije Universiteit te Amsterdam is geslaagd voor het doctoraal examen in de rech ten, de heer K. van Giffen, van Bloemendaal. ■1: ..ü-'ÜL-i

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1930 | | pagina 1