TWEEDE BLAD KAPITEIN KLAKKEBOS GAAT NAAR AMERIKA. Geduld. Brokjes Levenswijsheid. Gifgassen. VOOR DE VROUW. door G. Th. ROTMAN. Vergissingen, die de geschiedenis veranderen. SCH AAKRUBRIEK. In een onzer grootste steden Is een kleedingmagazfjn, Waar onlangs in d'etalage 'n Winterjas stond, extra fijn. Alle arme slokkers keken Heel begeerig naar de jas, Die, zooals een kaart vermeldde, Voor één cent te krijgen was. En zou worden toegewezen Aan wie 't eerste er om vroeg. Nu, liefhebbers voor dat jasje Waren er meer dan genoeg. 's Maandags zou men 't gaan verkoopen.. Vrijdagsavonds ging er een, Die beslist de jas wou hebben, Naar het magazijn al heen. En twee dagen en drie nachten Stond of zat hij steeds op post. (Of dit avontuur den man niet Zijn gezondheid heeft gekost?) Maandag was hij d'allereerste In den winkel met zijn geld, Maar toen hij de jas ging passen Werd hjj wreed teleurgesteld! Daar had hij .niet opgerekend: Het begeerde kleedingstuk Bleek hem veel te groot te wezen Had die man geen ongeluk? Maar de winkelier, goedhartig, Zei: „Ik maak die jas wel pas" Nu, ik vind, dat 's man geduld wel Een belooning waardig was! (nadruk verboden) Schadelijke gedachten doortrekken de mensch- heid aJs gifgassen. Ook zij werken verlammend en op den langen duur doodelijk. Ook zij tasten aks en iedereen aan. man, vrouw en kind. Als epidemieën besmetten zij de wereld: zoo'n gees telijke griep is een vloedgolf, waaraan niemand ontkomt. "De één krijgt de ziekte in erger mate dan de ander; men heeft lichte en zware geval len, maar de heele aarde is ziek. Waar komen zij vandaan, deze schadelijke dampen? Wie heeft ze uitgebroed, deze ont moedigende gedachten, deze gevoelens van haat en opstandigheid, deze verbittering, deze verslagenheid, deze angst? De haard van dergelijke besmetting is moeilijk te vinden. Op een goeden dag in het voorjaar zijn alle jongens aan het tollen en alle meisjes aan 't touwtje springen. Wie is er mee begon-, nen, wie is de eerste geweest? Op een goeden dag Ioopen eensklaps de vrouwen met kort haar en de mannen in korte broek. Wie nam tot deze mode het initiatief? Op een goeden dag ziet men den roman van een zekere schrijfster voor alle boekwinkels en in alle spoorwegcoupé's. Een paar jaar later spreekt eensklaps niemand een woord meer over de schrijfster of haar roman. Wie is de gangmaker voor het succes en wie ce gangmaker voor de vergetelheid? De schepper van menschelijke verdwazing is evenmin te vinden als de eerste influenza-bacil. Te vergeefs pijnigen wij ons af om den verwek ker van oorlogsroes, rassenhaat, gewelds- fanstisme of paniek op te sporen. Als een giftig gas drijft de waanzin over de aarde; geen grenzen houden die kwade damp tegen, waartegen men zich vergeefs achter huiskamer wanden of in kelders verschuilt. Het is, of het gif door de poriën van het lichaam tot den geest doordringt en zelfs de helderste hersens besmet. Edelen en verst&ndi- gen worden het slachtoffer en later begrijpen zij niet, hoe zij ten prooi zijn gevallen aan een waan, waarover zij zich na afloop schamen. Niets is voor de menschheid noodlottiger dan massawaan. Deze ziekte komt in de vreemd- soortigste schakeeringen voor. De geschiedenis maakt gewag van tijden, waarin gansche gewes ten door danswoede ontzind werden of waarin de bevolking van een heele streek plotseling naakt ging lcopen. Er is een tijd geweest, waarin de menschheid door zwaarmoedigheid werd geplaagd en bleeke jongelingen op kerkhoven grafliederen dichtten. Er zijn zelfmoord-epidemieën bekend en uitbarstingen van de misdadige neiging tot moord en roof en vernieling. Godsdienst waanzin heeft dorpen en steden tot het tooneel van ce afschuwelijkste verschrikkingen gemaakt. Wereldoorlog, wereldrevolutie, wereldcrisis, waar vinden dergelijke katastrofale verschij ningen hun oorsprong? Waar is de haard van dergelijke gedrochtelijke ziekten? Wist men het maar, mien kon er zich tegen inenten of men kon ae bacil uitroeien. De techniek vindt tegen elk kwaad tevens het geneesmiddel uit. Tegen het gifgas het gas masker. Maar kan men zich tegen geestelijke gifgassen met gasmaskers beschermen? Er zijn er, dis het beproeven. Zij sluiten hun geest van de buitenlucht af. Zij trekken zich de beschermende kap over het hoofd en zuigen zich vol met ae geprepareerde lucht, welke zij voor persoonlijk gebruik met zich om dragen. Met angstige oogen turen zij door de bril van hun duikerhelm, of van hier of daar onraad naakt. Zoo ziet men ze zitten, als wantstaltige wezens, als caricaturen van hun eigen, in knecht schap levenden tijd. Helaas, slechts kort strekt hun luchtreserve. In him beschermenden duikerhelm wacht ds verstikkingsdood dezen angstvalligen. Maar daarbuiten trekt de schadelijke nevel reeds weder op en de slachtoffers herstellen zich van hun bedwelming. Het heelal is zoo wijd en de dampkring zoo uitgestrekt, dat 't gif zich verdunt van minuut tot minuut. Het lost op in .'de ruimte en de herboren menschheid wrijft zich de oogen uit en vult zich' de longen met het aroom van de vrijheid. Bij epidemieën leggen de zwaksten het loodje. Ook als de epidemie is van geestelijken aard. Het beste voorbehoedmiddel blijft ook hier ver sterking van het weerstandsvermogen. En de geest groeit het gezondst evenals het lichaam, bij vrije beweging in open lucht. H. G. CANNEGIETER. De een bekijkt alles door een vergrootglas en de ander door een verkleinglas. Maar ze vergeten, dat men de dingen door beide kan bekijken en daarbij toch nog ver van de werke lijkheid blijft. HET ZELFMAKEN VAN KLEEREN. JAPON VOOR GEZETTE FIGUREN. Bijzonder goed leent deze japon zich om door gezette figuren gedragen te worden door de zeer af- kleedende schuine lijn der halsuitsnij ding aan de voor zijde. In plaats van een kraag is hier een platte bies ge-, stikt; een licht crêpe georgette vest wordt in de halsopening gedragen. De rok kleedt slank af, daar het heupgedeelte glad is en van de kniehoogte af de klokken beginnen. Het model is even eens geschikt voor a.s. moeders: de rok wordt dan tvenwel niet dicht gestikt, zooals dit gebruike lijk is, maar dé rech ter voorzijde komt in dat geval met druk- knoopen over de breede onderslag. Patronen verkrijg baar tot en met maat 52. (D 805). GEKLEED MEISJESJURKJE. Zeer ongemeen Is het jurkje, dat onze afbeelding te zien geeft. Het rond doorloopende pasje, puntig aan de voor zijde met schouder sluiting heeft als versiering eenige eenvoudige motieven in den steelsteek, die met kleine Fransche knoopjes kunnen worden aangevuld. De jurk wordt met leenige groepen plooien aan de pas gezet, terwijl de lijn van het armsgat laag valt. Patronen geschikt voor meisjes van 26 jaar. (Nadruk verboden.) f,... Wv° V 17. Ook de volgende dagen kwam er geen be richt van tante Ophelia, zelfs geen onnoozele ansichtkaart. „We praten er niet meer over!" zei de kapitein, met moeite een traan inslikkendj „want dat helpt toch niets". En hij begon aan een nieuw bootje en toen dat veertien dagen later klaar was, werd het op den trein gezet en trokken ze er mee naar Zuidzande. 18. Onder groote belangstelling van badgasten en pootjesbaders werd het bootje daar in zee gezet. De kapitein laadde de raketten, en, nadat het drietal er in plaatsgenomen had. duwde hij het eerst een flink eind van het strand af. „Eerst 'moeten we naar Engeland!" zei hij, „nou jongens, daar gaat-ie; hou je vast!" 19. Boem! Een geweldige knal volgde, waar voor de badgasten in de verte verschrikt op de vlucht sloegen. Het bootje schoot als een wild geworden paling vooruit. „Als het zoo doorgaat, schreeuwde de kapitein na een kwartier, heele- maal bulten adem, „schieten we binnen tien mi nuten den mond van de Theems binnen!" 20. En zoowaar, ze schoten een mond binnen, alleen niet van de Theems, maar van een groo- ten walvisch, die juist zijn kop boven water stak om een luchtje te 'scheppen. „Au!" dacht de walvisch, zeggen kon hij het niet, want het bootje vloog precies tegen zijn derden amandel. „Mooie toestand!" gromde de kapitein, zich ach ter z'n ooren krabbend. (D 806). VOOR ONZE LEZERESSEN! Duidelijke patronen voor het zelf maken van dit model worden U tegen kostprijs toegezonden na overschrijving van 58 ct. op postrek. 62626 van den Modedienst te den Haag, of na inzen ding van dit bedrag in postzegels of per post wissel aan de mode-redactrice van dit blad, Roe lofsstraat 109. den Haag. Juiste maat en numme dient men op te geven. D 3 DE PRACTISCHE HUISVROUW. O Bruine schoenen. Een lezeres vraagt mij om een middel voor het verwijderen van donkere vlekken uit bruine schoenen. Om deze te verwijderen maakt men een meng sel van gelijke deelen ammoniak, melk en water, schudt dit goed door elkander, b.v. in een fl^chje en bevochtigd een lapje met dit mengsel en wrijf de schoenen hiermee in. Laten drogen en nawrij- ven met goede bruine was. Indien men het fleschje goed gesloten houdt kan men het ge- runnen tijd bewaren. Het schoonmaken van gordijnen. Een lezeres- uit Antwerpen wil tulle gordijnen reinigen. Hier is het recept: Tulle of kanten gordijnen kan men heel goed schoonmaken zonder ze te wasschen en wel op de volgende manier. Nadat ze afgenomen zijn worden ze opgevouwen op couranten gelegd en tusschen Iedere laag een flinke hoeveelheid fijn krijt gestrooid. Nu worden de opgevouwen gordijnen In een schoon kussensloop gedaan, dat buiten aan een drooglijn vastgemaakt wordt. Men begint het sloop flink heen en weer te schudden en er tegen te slaan met een houten lepel b.v. zoodat het krijt goed in de gordijnen komt en laat ze daarna nog twee dagen in het sloop, af en toe den inhoud goed door elkaar schuddende. Na dit tijdsverloop worden de gordijnen buiten over drooglijnen gehangen en met 'n zachte bor stel goed aan beide zijden afgeborsteld; alle stof en vuil komen met het krijt mee; ten overvloede kan men de gordijnen nog eens luchtig uit kloppen, zoo noodig een weinig opstrijken. De gordijnen hebben door deze wijze van schoon maken niets te lijden. Ijzer tegen roest beschutten. Tenslotte een antwoord aan een lezeres uit Enschede: Om ijzer tegen roest te beschutten, kan men doen door 1 L. koud water te vermen gen met 250 gram ongebluschte kalk en dit zoolang te laten staan totdat het bovenste deel der vloeistof helder is geworden; daarna wordt het water er voorzichtig afgeschonken en bij het bezinksel slaolie gevoegd, totdat dit er uitziet als dikke room. Hiermede worden staken en ijzeren voorwerpen ingewreven en zoodoende lan gen tijd voor roesten bewaard. (Nadruk verboden). HIJ WEET HET BETER. „Zeg, Haverstroo, die wandelstok van je is veel te lang. Daar moet je een stuk af snijden!" „Zoo? En dan zeker van dien mooien ivoren '■nop „Nee, van onder natuurlijk!" „Idioot, déar past-ie toch!" Kleine oorzaken, groote gevolgen. Fouten regeeren de wereld. Twee duizend jaar geleden maakt een Grieksch aardrijkskundige twee fouten bij zijn berekening van de grootte der aarde. Eenige eeuwen na die vergissing ontdekte iemand een van de fouten en verbeterde haar, maar de an dere ontging hem. En dat is de oorzaak, dat Columbus Amerika ontdekte. Aldus de Atheensche hoogleeraar Demetrios Eginitis in een recent rapport aan de Fransche Academie van Wetenschappen over een van die eigenaardige vergissingen, die den loop der his torie en de geschiedenis der menschheid hebben veranderd. De oeteekenis van de fout van den Griek- schen geograaf voor den tocht van Columbus was deze, dat de ontdekker werd misleid inzake de grootte van den oceaan, dien hij had over te steken. Die oceaan immers is duizenden mijlen breed en Columbus meende, dat hij rondom de aarde naar Indië zeilde; hij wist niets van een tusscheniiggend continent. Als de oceaan inder daad de breedte had gehad, die Columbus hem toedacht, dan was er ook geen ruimte voor een onbekend werelddeel. Had hij dus de ware ver houding gekend aldus Professor Eginitis, dan zou hij hoogstwaarschijnlijk het uitstapje nooit hébben gewaagd. Deze merkwaardige historie begon als volgt: de groote philosoof en astronoom Eratosthenes, die iange jaren aan het hoofd stond van de beroemde bibliotheek van Alexandrië, besliste dat de aarde rond moest zijn in plaats van plat en berekende den omtrek op 252.000 Grieksche stadia, wat iets minder is dan de 40.000 K.M. die wij als aardomtrek hebben uitgerekend. Zijn berekening was dus verwonderlijk nauwkeurig. Een paar honderd jaar later herhaalde Posei- donius deze meting: bij maakte daarbij twee fouten, die elkar-'er echter ongeveer ophieven, zoodat hij tot vrij .vel hetzelfde resultaat kwam als Eratosthenes. De latere geograaf, wiens naam Eginitis niet kent, ontdekte, zooals ge zegd, slechts één van de fouten. Het gevolg daarvan was, dat hij zich in den aardomtrek voor een vierde deel vergiste. Zoo onjuist nam de atlas van Ptolemaeus de kaart over en Ptole- maeus' atlas werd tot in den tijd van Colum bus gebruikt. Wat de Amerikanen zeggen. Een andere historische vergissing, die vol gens de Amerikanen een enormen invloed heeft gehad op de geschiedenis van Amerika, werd gemaakt bij den aankoop dcor de Engelschen van een st.uk grond van Hollandsche kolonisten op de plek waar thans New-York is gebouwd. Bij den vrede van Westminster stonden de Hol landers hun kolonie hij de Hudson Rivier af aan de Engelschen in ruil voor Suriname. Die Zuid- Amerikaansche kolonie bezat toen een aantal waardevolle suikerplantages en daardoor wer den de Hollanders verleid. Dat was hun fout en de Amerikanen gelooven nog steeds, dat daarvoor New-York Engelsch is geworden. De overwinning van George Washington in den Vrijheidsoorlog was waarschijnlijk ook het gevolg van een beroemde vergissing, die ge maakt is door Sir William Howe, den Britschen bevelhebber op Long Island, of wellicht door iemand in Londen, die den generaal opdracht heeft gegeven. In den zomer van 1777 stcnden de zaken er voor de Amerikaansche legers nu niet zoo heel goed voor. Voorraden en soldaten waren sehaarsch en de opgestane koloniën hadden weinig weerstandsvermogen. De Britsche aan voerders besloten toen van twee zijden George Washington aan te vallen. Generaal Burgoyne zou van uit het Zuiden en generaal Howe van uit het Noorden optrekken. Millitaire autori teiten zijn het er over een3, dat 'deze dubbele beweging de troepen van Washington zou heb ben vernietigd en een einde gemaakt aan den oorlog. Edoch, Howe maakte niet de verwachte ma noeuvre, Burgoyne trok alleen van uit het Zui den op en werd bij Saratoga verslagen. De koning, die op het verkeerde moment uit het portier zag. Een kleine onhandigheid, die groote gevol gen had voor de geschiedenis van Europa en waarschijnlijk van de gekeele wereld, beging de koning die op een verkeerd moment uit zijn •ijtuig keek. In den zomer van 1791 verkeerde c!e Fransche Revolutie nog in het eerste sta dium. Lodewijk XVI was nog koning van Frankrijk, althans in naam, maar hij was met zijn gezin opgesloten in Parijs. Hij en de konin gin besloten te vluchten naar zekere nog ko ningsgezinde regimenten, die de zaak der mo- archie zouden hebben gesteund of de koning zouden hebben geholpen naar het buitenland te ontvluchten, waar hij dan de restauratie van de monarchie zou hebben kunnen voorbereiden. Alle voorzorgsmaatregelen voor de ontvluch ting uit Parijs waren in het geheim gemaakt. De koning en de koningin werden in een ge sloten rijtuig gesmokkeld en de tocht naar de grenzen nam een aanvang. Er was niemand die vermoedde, dat de koninklijke familie in dat rijtuig zat, ieder waande ze goed en wel in bed. Alles ging naar wensch, totdat bij een klein poststation op eenige kilometers afstand van de wachtende regimenten het rijtuig een kort op onthoud had. Toen maakte Lodewijk een fout, die hem zijn troon en zijn leven kostte. Hij lichtte het gordijntje van het portier op en keek naar buiten om te zien, wat de oorzaak van de vertraging was. Op dat oogenblik werd hij her kend door den jongen Drouet, den zoon van den beambte van het poststation. De koning en de koningin werden naar Parijs terug geleid, waar zij onder de guillotine stierven. Zoo werd door Lodewijks' op zichzelf onbeteeken'de fout de geheele loop van Frankrijks historie veran derd en niemand kan zeggen, welken invloed dit voorval, op de wereldgeschiedenis heeft gehad. Een medische vergissing. Ook een medische vergissing heeft haar ge- seheidenls gehad. Beweerd wordt, dat Alexan der de Groote gestorven is aan een koorts, die het gevolg was van overmatig eten en drinken bij de feestmaaltijden, aie gehouden werden ter eere van zijn overwinning. Maar de Grieksche en Babylonische dokters hebben er geen acht op geslagen, dat Alexanders ziekte werd ver oorzaakt door het dirnken van woestijnwater, dat sterke alkalizouter. bevat. Hadden zij de ziekte herkend, dan was Alexander gemakke- PROBLEEM No. 362*). A. E11 e r ma n, (Buenos Aires.) Mat in twee zetren. Stand der stukken: Wit: Kb7, Db6, Ta5, Tg3, Le7, Pd5. Zwart: Kh5, Dhl, Pg8, d3, h7. S-coiat Szachowy, 1932. GEDENKBOEK-WEENÏNK. Bjj de „Technische Boekhandel" H. Stam AmsterdamHaarlem is, enkele dagen vóór den 17en October, den datum waarop wijlen meester H. G. M. Weenink 40 jaar zou zijn geworden, een beek over hem verschenen, samengesteld door Dr. M. Euwe, Dr. M. Nie- meyer, Mr. A. Rueb en B. J. v. Trotsenburg. Een goed gelijkend portret opent het in alle opzichten fraai uitgevoerd gedenkboek. De door Weenink in de jaren 19081932 gecomponeerde probleemen (359) zijn met de oplossingen, in het werk opgenomen. Dr. M. Niemeyer, voorzit ter van den Bond van probleemvrienden, schrijft over Weenink als groot componist. Aan de hand van 57 door Weenink gespeelde partijen, her denkt Dr. Euwe hem als partijspeler. De genoemde algemeene bekende schaak spelers hebben het prachtige werk geheel be langeloos samengesteld voor het Vereenigd Am- sterdamsche Schaakgenootschap en den Neder- landschen Bond van probleemvrienden. De heer B. J. v. Trotsenburg, voorzitter van het V.A.S., geeft in korte trekken (15 pagina's) de necro logie van den zoo vroeg gestorven meester. Terecht zegt de voorzitter van den Wereld- staakbond, Mr. A. Rueb, die de beteekenis van Weenink voor de schaakstudie schetst, dat nimmer een gedenkboek dan ook grooter en al gemeen beteekenis gehad heeft, dan dat ter eering van de nagedachtenis van deze, der schaakkunst toegewijde persoonlijkheid. Aangezien de prijs van het in prachtband verschenen werk betrekkelijk gering is, f 2.50, hopen wij dat de schaakspelers zich zuilen haas ten met de aanschaffing, want de oplage zal o.i. in een minimum van tijd „vergriffen" zijn, ter wijl een gedenkboek op schaakgebied weinig kans heeft te worden herdrukt. OPLOSSING PROBLEEM No. 359. (J. v. Dp A z n.) Stand der stukken: Wit: Kg5, Dd7, Tdl, Le3, Le6, Pal, Pc3, d2, e7, f3. Zwart: Kd3, Tb7, Ld6, a7, c7, e2. 1. Pc3d5, enz. Goéde oplossing ontvangen van: H. J. S. Beek, te Bloemendaal; H. W. v. Dort, te Haar lem. lijk te genezen geweest. Nu lieten zij hem op jongen leeftijd sterven, waardoor de geschiede- ras van het Oosten en van Rome een geheel an deren loop heeft gekregen. Antonius' noodlot. Op Rome's historie heeft nog een andere ver gissing een waarschijnlijk grooten invloed ge had. In het jaar 31 voor Christus bestond een groote rivaliteit tusschen Octavianus en An tonius, de beide heerschers over het Romeinsche Rijk. Antonius verbleef toen in Egypte bij de bekoorlijke Cleopatra en droomde van den op bouw van een Romeinseh-Egyptiseh Rijk. De beslissende strijd werd gestreden bij Actium. Een tijdlang was het onzeker, welke der beide vloten de overwinning zou behalen. Toen vluchtte Cleopatra met haar zestig schepen uit het gevecht, gevolgd door Antonius. Zijn vloot werd daarna volkomen verslagen en Octa vianus was onbetwist werelaheerscher. Kleine oorzaken hebben groote gevolgen! Hoe zou de wereld er uit hebben gezien, wanneer al deze vergissingen niet hadden plaats ge vonden? Wij kunnen ons daar geen voorstelling van vormen en ons slechts tevreden stellen met de philosophische overweging, dat het leven van ieder mensch zoowel als van ieder land mede door vergissingen wordt bepaald. EEN VREEMDSOORTIGE BRANDSTOF. In de Sovjet-Unie worden de locomotieven in den regel door verhitte olie gedreven. Op alle groote kruispunten bevinden zich groote tanks, waaruit de olie in de ketels der loco motieven wordt gepompt. Kort geleden nu kwamen twee ketelwagens met verhitte olie in Ursatijwskaja binnen, een station aan den Midden-Aziatischen spoorweg. De olie werd onmiddellijk in de groote sta tionstank gepompt. Een uur later liep de Mos- kauer express binnen. Hij vulde zijn voorraad olie aan, waarop hij de verdere reis voort zette. Toen de trein 20 K.M. had afgelegd, weigerde de locomotief plotseling. Trots alle bemoeiingen van den machinist was het on mogelijk, de locomotief weer op gang te bren gen. Een paar ingenieurs inspecteerden de lo comotief nauwkeurig. Alle deelen der machine werden zorgvuldig onderzocht, de oorzaak van het weigeren kon echter niet, worden ontdekt.. Een van de tech nici maakte den ketel open, om te zien of deze nog voldoende met olie gevuld was. Hij stak een vinger in de vloeistof en bemerkte tot zijn groote verrassing dat deze ditmaal van een zeer eigenaardig substantie was. Zij was dik, taai en zoet. Het bleek, dat in de tank aan het station Urtatijewlcaja bij vergissing in plaats van olie, honing was gepompt....!

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1932 | | pagina 3