GOSEN
OOK IN CHINA NOG... SLAVERNIJ!
VAN SPOORWEGEN, TUNNELS EN
STATIONS.
Wollen Jongens
Heeren Slipover
IK KOOP MENSCHEN IN SHISTOEAN!
Hoe Jack Payne aan de
B. B* C. kwasïi.
Kijkjes I
Vogelk
Bijzondere Correspondentie,
PEKING, Januari 1933.
Auto's flitsen over het natte asfalt der stra
ten, treinen met reuzenlocomotieven sleepen
salcnwagens door het Rijk van Duizend Jaren,
in étn dag brengt mij van Peking naar Sjang
hai het modernste vliegtuig, dat men zich
maar bedenken kan, terwjjl op de eeuwige
slagvelden van China de machinegeweren rate
len en de mcdernste vliegerbommen hun ver
woestend werk doen. In het modern-ingerichte
hospitaal knettert de Rüntgenlamp. terwijl een
geraffineerd-fijn geconstrueerde electrische
ventilator de zieken verkoeling toewaait. Op
de renbaan worden de laatste Parijsche model
len gedragen, de volgende bridge-drives ge
arrangeerd. en er wordt geflirt, zooals men tot
nu tce slechts de Amerikaansche stars op het
witte doek zag doen. Ik .zit op den daktuin van
het Grand Hotel Peking, blader in een cou
rant die grooter is dan de grootste Ameri
kaansche dagbladen. Kortom: ik ben in een
modernen staat. En juist in deze courant valt
mij een kort berichtje op, dat heelemaal nist
in dit moderne China past
„Nanking wil de slavernij in China ein
delek volkomen afschaffen!"
!>at berichtje in de „China Star" blijft mij
door het hoofd spoken. In mijn herinnering
doemen weer beelden op, die ik vroeger inder
daad in werkelijkheid beleefd heb
8 Gulden voor een meisje.
Kansoe ligt voor mijn voeten. Een klein
provinciedorpje, een sleuneven, vermoeide, uit
gemergelde boeren, een dorpsplein met man
nen, vrouwen en kinderen, stinkend en vervuld
van hondegeblafTemidden van het men-
schengejoel schrilt een zwakke stem: „Ba"
(Acht). Reeds wordt een „Dju" er tegen in
gezet. Het is de openbare verkooping en
iemand biedt nu „negen". Geen koe, geen ezel,
geen paard wordt daar versjacherd. Wat werd
er dan aangeboden? Naast de afslager staat....
een jong meisje, ongeveer 15 jaar oud. Met
een akeiig-krakende stem roept de man het
laatstgebcdene getal nog eens uit, om de koo-
per3 te prikkelen. Aerzelend biedt een vette
Chinees uit het Zuiden, die merkwaardig van
de overigen verschilt, twee Djau (ongeveer 1
kwartje) meer. Een woedenat blik van zijn
concurrent treft hem. Hij wordt door dsn laat
ste weer met 'n drietal Djau's vernietigd. Dat
is edelmoedig. Ongeveer 40 cent voor dit kina
weggeworpen! Aarzelend kijkt een derde naai
zyn Tsiansnoer. Deze bijna waardelooss mun
ten met gaatjes er in worden aan een kooro
om den hals gedragen. Hoewel zij officieel
niet meer als betaalmiddel gelden, worden zg
in het binnenland nog altijd als zoodanig be
schouwd Hij nam drie van de zware touw-'
ringen en hield ze in de hoogte. Geschreeuw,
stof, snikken en lachen. Nog een kort heen c:j
weer praten en voor acht gulden omgerekend
in ons geld, ging het verkochte meisje rustig
naar haar kooper, die haar bij een kleine troep
anders menschen duwde ook zijn eigendom.
Armoede is de oorzaak.
Het kind was gedoopt en volgens de zeden
en gewoonten een stuk van de bazitting van
den man geworden. Iemand siste het woord
„Janguitse" (vreemde duivel) tusschen de
tanden door. Ik was tusschen de menschen-
menigte opgemerkt. Het was beter, als ik
verdweenGeen haan zou naar mij kraaien
als ik met verpletterde schedel hier ergens
onder den grond gestopt zou worden! Daarom
slenterde ik naar onze colonne terug, dia bij
den ingang van het dorp rust hield. Mijn beide
vrienden voerden een druk gesprek met onzen
tolk. Hoewel het niet de eerste maal was, dat
ik een menschenverkooping zag, ben ik er toch
steeds weer opnieuw verbaasd over geweest en
ik vertelde mijn kameraden in geuren en kleu
ren het gebeurde. Hsiansin, de Chinees, keek
mij glimlachend aan, liet mij uitrazen en knik
te deen met het hoofd:
„O Sir, U heb geen recht zoo te spreken
Weet U dan wel vroeggeborene waarom dit
plaats heeft? U zegt, dat er geen reden voor
bestaat. O, neen, de k.nderen moeten dank
baar zijn, dat er iemand zoo vriendelijk is.
zich hun lot aan te trekken. Hoe komen zij
anders in het oneindige leven? Beiden zijn ge
holpen. De ouders hebben hun winstaandeel,
de kinderen komen uit de armoede van het
ouderlijke tehuis."
De armoede had inderdaad wel een stem in
het kapittel. Arm zijn de menschen wérkelijk.
Koeken van boonenmeel, kaas van boonen,
rijst en een beetje slechte thee, dat zijn hun
voedingsmiddelen! Zij kennen niets anders. Dan
nog werk van het ondergaan der zon tot laat
in den nacht. Het jaanijksche inkomen ver
andert er echter weinig aan. Onwillekeurig
stond ik verbaasd toen ik voor het eerst de
som hoorde. 2.500.000 Djau. In Mexicaansche
Dollars nmgerekend krimpt die som aanzien-
len en is' het niet meer dan 100 Dollars. Dat
beteekent ongeveer 125 gulden per jaar! Mei-
deze reuzensom moeten families van 6 tot 10
hoofden er komen! Leven? Neen zij vegetee-
ren!Het opmerkelijkste daarvan is dat zy
tóch nog. de kracht vinden voor den harden
arbeid die zij verrichten moeten. Graag geeft
hat ouderpaar natuurlijk een der etetrs uit huis.
En als men er dan neg winstaandeel van
krijgtDe meeste verkoopingen vallen r.a
slechte oogstjaren of na langdurige droogten
Zij gaan met alle rechten aan den koopei
over
De Bloemenbooten
Wat wordt er van de kinderen en vrouwen,
die de rijke Zuid-Chineas tegen prijzen van 5
tot 12 gulden koopt? Ds jongens worder
knechten der boeren en de rijke man koopt za
om een aantal koelies te hebben die hij ver
huurt. zy worden niet zoo graag genomen, al»
meisjts. wier lot heel wat harder ls. B^na
zonder uitzondering eindigen zfj in een haven
stad op de zoogenaamde „bloeipenbooten". een
fraaie naam voor een drijvend bordeel. In de
stinkende havens liggen deze schuiten, door
dierlijke kerels bewaakt en die er voor zorgen,
dat de arme schepsels die de ooot betreden
daar nooit meer van af komen. Hier is de
échte slavenmarkt. Verkocht, verhuurd eu
uitgeleend kan het arme ding worden, hoe de
eigenaar er over denkt. Waagt het slachtoffer
het te ontvluchten, dan wordt het opgevangen
en half dood geslagen! Herhaalt zich dezt
drang naar vrijheid, dan kan rraen er zeker
van zijn, dat er binnen korten tgd tuazchen
de hooien in de haven een lijk drijft.. Niemand
vraagt iets, de autoriteiten zijn big, dat nie
mand iets zegt. Daar kemt allerlei onaange-
afgebrckkelde stadsmuren, stoffige straten,
kalmpjes door de visschen weggewerkt wordt!..
Een heele karavaan ltost 20 Glil.
Op den terugweg uit Kansoe rustten wg in
oen kleine stad. Een ècht-Chineesche omgeving
afgebrokkelde stadsmuren, stoffige stranUn,
eentonig gezang van blinde bedelaars, kameelen
met hun schreeuwende drgversIn onze
buurt hield een karavaan halt. Ik knoopte een
gesprek aan met den Hgingnoezcon, de „man,
aie aangeeft de richting" ,of in goed-Neder-'
.andsch: de Gids. Hij vertelde van de slechte
straten, schold op de roovers en ging te keer
over de hooge transportkosten, die zijn winst
oedierven.
„Hebben gegeven een man 500 Djau (1 kw.)
Krijgen nog veel, veel geld, nog eens 500
Djau! Mg kosten heele reis 10 Jitsien (12
gulden)!"
Wij schudden het hoofd. Voor 12 gulden dre
ven ongeveer 20 man maandenlang achtereen
de kameelen voort, betaalden zg nog geld aan
een soort verpiegingskas, zg mochten slapen
naast hun dieren en kregen, omdat de slechte
straatweg den handelaar ergerde, nog stokslagen
op het hsofd tce! Werd het hen te bont, mor-
c-en zg of wilde er een, onder acheriating van
zijn „ruime 'belooning'' vluchten, dan knalde
de Liuntse. de revolver van den handelaar.
Was de man dood, zooveel te beter voor hem.
Want zelfs een gewonde neemt men op de
.ange straatwegen niet mee. Die moet maar
zelf zien, hoe hij opknapt. En als de koelie ge
werkt heeft en thuis komt kan hij met trots
1CC0 Djau neerleggenhij heeft zich voor dat
geld maandenlang aan den handelaar verkocht,
die hem naar believen kan neerschieten, als hij
weerstreeft. Een protest ?an de andere koelie's
zou niets helpen. Bij de volgende reis zouden zij
niet meer meegenomen worden!
Een goede grap......
Ik sprak verder met een van de talrijke Chi-
neesche zwervers, een van de millloenen onge
ziene slachtoffers, die moeten sterven, omdat
hun een bete broods ontbreekt, teneinde in
leven te blijven. En toen vertelde ik, dat men
in imijn vaderland vcor zulke arme menschen
een fonds heeft opgericht, waaruit zij g'-elo
Uregen. wanneer zij geen werk hadden. De Chi
nees keek mij Stomverbaasd aan en riep toen
zijn assistent iets toe, waarop beiden harteigk
lachten. Ik verstond zooiets van, dat ik „een
handige leugenaar was en dat ik hun wilde
wijsmaken, dat men in mijn land voor niets
deen ge d kreeg!" Daarop wendde hij zich tot
mg. Of het geen goede grap van mij was, wat
ik had gezegd? Hg kon de inrichting van de
.ver.tloozencndêrsteuning niet begrijpen. Toen
ik hem van ouderdomsrente, kostelooze behan
deling dcor middel van ziekteverzekeringen en
-kassen, van achturen dag en andere sociale
instellingen vertelde, verdween de lach var. zijn
gezicht. Daarop verklaarde hy, dat alle blan
ken „fungsse", dwazen, waren!
„Vroeggeborene, U maakt grappen met ons!
Waarom betaalt men een man, die niet werkt?
Bij U krijgen men 5 Jitsien (6 gld.) een dsu
en niet hebben werk? Boe Choei, soo. Dat is
onmogelijk!"
Gekrenkt stond hij op en ging naar zijn ka
meeldrijvers!, toe. Deze kookten in een morsi-
gen ketel rijst. De dagelijksche spijs sedert het
begin van hun reis. Zooveel ik er van begreep,
verbelde hij hun, wat ik zcoeven gezegd had. De
halfnaakte kerels keken in mijn richting, grin
nikten en lachten over de goede grap, die ik
had verteld. Janguitse, vreemde, onbegrijpe
lijke duivel dat blijven wg in hun oogen en
hun gedachten
Een mensch, die geen werk heeft en geen
rijke familieleden heeft, moet maar zien, on
opgemerkt te sterven, opdat de omgeving niet
door zijn dood wordt lastiggevallen. In het
Chineezenland zgn er millioenen die practisch
niets anders zijn, dan de slaven van hun broods-
heeren. Dat zijnde vreemden, de zwervende
kinderen van andere districten, hongerdistric-
ten, die door anderen gekocht zijn. Zij werden
de knechten van hun heer. Stilzwijgend be
schouwden zij dien als hun redder, den redder
van den dood en zonder toestemming doen
zij niets, en geduldig verdragen zij zijn luimen
en plagerijen. Zg zijn echte slaven geworden.
Ik was zélf slavenhandelaar.
Maar waarom ga ik zoo tekeer? Mag ik U,
beste lezers, den schrijver van deze regels voor
stellen alsslavenhandelaar! Jawel, als de
directe eigenaar van een mensch, die ik vooi
mijn vrouw heb gekocht
Bijna vier jaar geleden was ik nog met een
autokolcnne in Huphe. Wij hadden meer, dap
ons wel lief was te doen. De rit bracht ons
raar Shis'-'cen, een uitstervende stad. De be
woners Waren door honger en ziekte zoo ver
minderd, dat men niet kon begrijpen, waartoe
al die huizen en gebouwen dienden, waar slechts
luttele inwoners hun ellendig bestaartje
rechtten te verlengenMijn boy had ge
stolen, werd betrapt en volgens landsge
bruik midden op den weg achtergelaten.
Help U zelf! De ersatz vcor hem was een luie
slungel, die zich bij voorkeur bij den proviand
wagen ophield.
Daarom keek ik in Shittoen ns&r een beteren
boy om. Toen bij het koken van ons avondmaal
een aantal „hongerigen" om ons heenstonden,
vroeg ik een man, of hij niet een flinken jon
gen wist die mee wilde en kon gaan naar Kai-
fong. Ik heb een bediende noodig"
Een jongengekocht!
De oogen van den Chinees begonnen te stra
len. Opgewonden brabbelde hij een stroom var.
onverstaanbare woorden tegen mij, zoodat ik de
tolk moes halen. Na lang heen en weer praten
scheen de tolk eveneens voor een moeilijkheid
te komen, want hij krabbelde zich nadenkeno
op den kaalgeschoren schedel: „Of ik een 11-
jarige jongen, een zoon van den man, wiidt
koopen? Hij zou hem goedkoop afstaan."
Mijn verbazing over dit aanbod legde de
vader anders uit, want hij keerde Zich om en
rende een huis binnen. Al heel spoedig kwam
hjj met een mageren jongen terug, die hij me",
stralende blikken naar mij toeschoof.
„Geef 15 zilveren Dollars en hij behoort U
vroeggeborene!'! Ik was zoo stomverbaasd
c-ver deze manier van „zakendoen", dat ik af
werend de hand ophief. Onmiddellijk ging de
prijs omlaag, hetgeen heelemaal niet in mijn
bedoeling lag.
Maar 12 is hij toch wel waard. Hij is gewil-
.ig en eerlijk. Alleen omdat we niets te eten
hebben, geef ik hem zoo goedkoop"
Ik liet hem zeggen, dat ik niets aan den jon
gen had, daar hij geen Engelsch verstond.
„Dus10 Dollar. Hij zal de Hooge Taai
der Vreemden spoedig geleerd hebben!
Ik keek vader en zoon eens aan en zag de
naderbijgekomen broers en zusters, mager, met
holle wangen en hongerige oogen.. Binnen een
maand zouden zij allen van honger gestorven
zijn. Ik keek naar den joegenOm hem
ging alles, hij Zou verkocht wordenzijn
blikken hingen, neen, verslonden een geopende
eonserver.bus! Honger en nood had datgene bij
hem afgestompt, wat wij hooghouden: liefde
"ot huis, land en ouders. Ik knikte. Sidderend
van vreugde nam hij 12 dollars in ontvangst,
twee meer, dan zgn laatste aanbod. Een even
sidderend betaalde Ik de 12 Dollars uit
Ik had een mensch gekocht! Ahssing was
mgn onbetwist eigendom geworden! Geroerd
nam zijn vader afscheid van hem, gaf hem nog
geoden raad mee en taonde zich buitensporig
verheugd over de extra-gift van twee blikken
corned-beef. Mijn „slaaf" zou het goed hebben!
Hij ging mee, leerde werkelijk spoedig En
gelsen en Nederlandsch en bediende mijn echt-
genoote, waar hij twee jaar trouw en aanhan
kelijk als bediende zijn werk deed. Wij deden
hem op de zendingsschool in T„ waar hjj een
vak leerde, toen wij later moesten verhuizen
naar Peking.
Ik si aarde voor mij heenen uit het
droomgezicht van den kleinen Asshing komen
letters te voorschijnik ben weer cp het
dak van het Grand Hotel Peking, ik hoor weer
naar den luidspreker en ik lees verder aan het
berichtje in de „China Star"; en heeft
de doorvoering van deze wet ln 1933 plaats,
zoodat einde 1933 geen s'avernij meer mag be
staan! In geval van niet nakomen dezer wet
telijke bepalingen zal de slavenhouder per s.aaf
gestraft worden met een geldboete van 309
Mexicaansche Dollar en onmiddellijke ïnvrjj-
heidsstelling van den slaaf in kwestie.
M ij kan de straf niet meer treffen, lk houd
geen slaaf meer!..,...
(Nadruk verboden).
door
Dr. ARTHUR G. WEISS.
Dwars door zee een spoorweg.
Sinds de opkomst der spoorwogen zjjn talrijke
en merkwaardige bouwwerken ontstaan, die ten
doel hebben, den tjjd, dien de mensch n co dig
heeft cm bepaalde afstanden op aarde af te leg-
sen, steeds meer te verkorten. Bruggen van
groote lengte. tunnels van verbazingwekkende
afmetingen zijn gebouwd, maar neg altijd had
den de spcorljjnen tot dusverre opgehouden aan
de kust der Wereldzeeën. De oceaan scheen
voor de sterkste locomotief een onoverkomelijke
hindernis te vormen.
Amerikaansche durf heeft echter cok op dit
•gebied een overwinning behaald. Men ls er in ge
daagd, dwars dcor de zee een spoorlijn te leg
gen, die derhalve wel het grootste spoorweg-
wonder kan genoemd worden.
In 't Zuiden van Neord-Amerika strekt zich
het schiereiland Florida ver uit den oceaan in.
Een betrekkelijk nauwe zeestraat van slechts 200
K.M. breedte ligt hier tusschen het vasteland en
het eiland Cuba. In haar midden is cp een klein
eiland, de over geheel de wereld bekende bad
plaats Keywest aangelegd, die door de geldaristo-
kratie van Amerika bjj voorkeur wordt bezocht.
Maar hcewel reeds sinds lang alles in 't werk
werd gesteld, cm de reis van New-York naar
Key-West zcxTkcrt mogelijk te maliën, was het
ten slctte tcch niet te verhinderen, dat zelfs een
miliardalr san het eindstation Miami in Florida
meest overstappen op de stccmboot, die, zcoals
bekend, in snelheid belangrijk achterstaat bij de
vervoermiddelen op het land. Een eiland is nu
eenmaal op geen andere manier te bereiken.
Maar dit was slechts de opvatting van gewone
stervelingen. Een dcllarkoning stelt hcogere
eis--'- -i. En de heeren van de „Fifth Avenue"
ht' het klaargespeeld, dat de maatschappij
een uorweg liet aanleggen naar hun geliefde
badplaats,
midden door de zee. Eerst scheen
het een onmogelijkheid, dat zoo
iets gebeuren kon.
Maar de uitvoering van het project werd ver
gemakkelijkt, doordat er van de punt van het
schiereiland Florida tot aan de Key-West een rij
kleine eilanden zich uitstrekt, waartusschen het
water niet al te diep is.
Op sommige plaatsen was het mogelijk door
opheoging van den grond een spoordijk aan te
leggen, cp andere konden de pijlers voor een
brug met voldoende vastheid in beton worden
gefudamenteerd.
Maar toch blijven er bij een gezamenlijke lengte
van 210 K.M. niet minder dan 45 K.M. over, waar
de zeespcorlgn dcor epen water van belangrijke
diepte moest worden gevoerd.
Deze afstand is nauwelijks geringer dan de
lengte van de bekende veerlijn tusschen Duisch-
land en Denemarken, WarnemundeGjedser.
De grootste der viaducten, die von Long-Key,
is volgens mededeeling van Dr. Richard Hennig
11% K.M. lang en bestaat ln het geheel uit 158
bogen, wier steunpijlers op de koraalriffen van
den zeebodem rusten en door reusachtige beton-
o-O-o
Jack Payne, de bekende bandleader, die ln
den aanvang van het vorig jaar den diénst van
den Engelsehen radio-omroep verliet, heeft op
een merkwaardige, maar oppervlakkig bezien
niet zeer moeilijke wijze carrière gemaakt.
Een jaar of acht geleden solliciteerde Payne
by hotel Ceeil, maar hij geloofde zelf niet in
de mogelijkheid, dat hij zou worden aangeno
men. Johnnie Birmingham was daar met een
uitstekende band en het eenlge, wat de directie
van het hotel aan Payne kon belovon, was,
dat zij hem zou waarschuwen, zoo'dra er een
orkest noodig was.
Op zekeren avond hij was zijn sollicitatie
al weer half vergeten werd hem verzocht
den volgenden dag eens naar hotel Cecil te ko
men, om daar te spreken over een eventueele
baan.
Een etmaal later was het contract geteekend.
Jack zou voortaan alleen in hotel Cecil optre
den. In dien tijd had Payne rssd3 het stadhuis
bezocht met „Döris" en de financieale verlich
ting, die de nieuwe betrekking hem gaf wérd
niet door hem onderschat. Wie eenmaal iets
heeft, wil meer. Jack zag uit naar nieuwe
inkomstenbronnen. Draadlooze omroep had hem
altjjd geïnteresseerd en daar in het begin van
1925 de radio juist zoo wat over haar expe
rimenteerenden tijd heen was, wandelde Payne
zonder introductie naar Savoy Hill en vertelde
daar, dat hy, wanneer men maar wilde, een
goed dansorkest zou kunnen verzorgen.
Men ontving hem heel vriendelgk en be
loofde aan hem te zullen denken, wanneer men
ooit tot het geregeld uitzenden van dansmuziek
zou overgaan. Dit gaf den sollicitant moed en
hij vroeg, of het mogelgk was, dat hg eens
van hotel Cecil uit voor de B. B. C. zou spelen.
In de daarop volgende maanden verzond Jack
ettelgke brieven aan het adres van de B. B.
C. en zijn moeite werd tenslotte beloond.
„Oom Jack".
Op 28 December 1925 hoorde men voor 't
eerst over Daventry Jack Payne en zgn band,
concerteerend in hotel Cecil te Londen. Bg die
gelegenheid werden o.a. uitgevoerd „I want to
be happy", „Yes sir, that's my baby", „Ukulele
Baby". Sedertdien hadden er geregeld Payne-
uitzendingen plaats, in het bijzonder tijdens het
kinderuurtje, dat hg gedeeltelijk vulde, onder
den naam „Uncle Jack Payne" (Oom Jack
Payne). Draadlooze roem groeit sneller dan
kool. Binnen enkele maanden ontving hij brie
ven en telegrammen uit alle deelen der wereld
en zelfs werd hij vaak opgebeld door kinderen,
die „Oom Jack" wensehten te spreken.
zyn groote kans kreeg hij in 1928, toen Sid
ney Firman, de leider van de Londen Radio
Dance Band de B. B. C. verliet.
Jack Payne verhuisde toon met zijn jongens
naar Savpy Kill. Eet was er hard werken. Om
tien uur 's ochtends verscheen Jack en om een
uur 'f nachts ging hy naar huis. Een uur had
hij om te lunchen en een half uur om 's avonds
te eten.
Het aantal epistels, dat men hem vereerde,
nam nog toe. In 1930 ontving hij er 40.000.
Toen het bekend werd, dat hij de B. B. C. zou
verlaten, kreeg hg er 2000 per dag.
Ondanks het feit, dat Mr. C. B. Cochran ver
klaarde: „Een band hoort niet op de planken
thuis, probeerde Jack Payne het toch en hij
slaagde uitstekend.
Nieuwe successen,
In 1927 trad hy voor 't eerst op in een
varitété-theater, n.l. het Holborn Empire te
Londen. Een der nummers, die toen werden ge
speeld, had betrekking op de vliegsport en
Jack vond het aardig als „decor" een echte
vliegmachine te hebben, opgehangen aan on
zichtbare draden. Er raakte iets los en de
Vliegmachine begon te slingeren boven de ont
hutste hoofden der spelenden. Payne beduidde
zijn menschen, dat ze moesten door musiceeren,
alsof bet geslinger er bg hoorde. Onder trans-
pireeren bracht men het tot een goed ein'de.
Jack Payne heeft daarna de vliegmachine bij
dit nummer maar weggelaten.
Nog eens liep het hem tegen en wel tydens
een uitvoering, die ln 1930 voor den Koning
werd gegeven. George Blaek, van het Londen
Palladium wilde, dat Payne het volkslied zou
spelen en had hem derhalve als „laatste num
mer' op het programma laten zetten, d.w.z.
als laatste artist, die zou optreden, want hij
moest ook andere gedeelten van zgn reper
toire laten hooren.
Het werd een pech-dag. Om te beginnen
maakten de anderen het te lang, zoodat de tijd,
die Payne en zijn band was toegemeten, tot op
de helft werd bekort; waarbij kwam, dat Zijne
Majesteit pas een zware ziekte achter den rug
had en daardoor vermoeid was. Vervolgens
bleek, dat de z.g. tooneelmicrofoon ontbrak,
daar Jack tegelgkertyd voor de radio moest
spelen. Op het allerlaatste oogenblik werd het
heele theater uoorzocht om een megafoon te
vinden, maar tevergeefs. Dat was een extra-
tegei. caller, want Payne was er aan gewend
geraakt in de mocrofoon te zingen en moest
nu in een van Londens grootste theaters zonder
de hulp der techniek zyn stem doen hooren.
Desondanks sloeg hy zich er door.
Jack Payne is ln sommige oprichten een ori-
gineele kerel; toen hy in het Noorden van
Londen een huis liet neerzetten, zorgde hy er
voor, dat het zoo werd, als hij het wilde hebben
en niet zooals de architect het hem wilde op
dringen, zoodat er een merkwaardig gebouwtje
verrees. Het wordt bewoond door Jack, Doris,
drie honden, een kat en twee goudvisschen.
Payne maakt altijd met vereering gewag
van mensehen, die hem vooruit hebben ge
holpen, Hy geeft toe, dat hy populair- is, maar
verklaart fok, dat dat voor een deel aan „ge
luk" is te danken. Zonder de hulp van zijn
vrouw Doris, had hij het nooit zoo ver ge
bracht, zegt hij. Ook had hij het, naar hg zegt,
niet kunnen stellen zonder zijn uitstekende me
dewerkers, zijn manager, zijn secretaris, de
pers, het pabliek en de B. B. C., di» hem de
groote kans gaf. (Le.)
blokken vastgelegd zyn.
Wanneer de reiziger midden op de vladuot
gekomen, beleeft hg het grootste wonder van
dezen spoorweg, want als hg hier uit de coupé
ramen kijkt, is nergens meer land te ontdekken.
Evenals op een boot, bevindt hy zich in den
trein op hcogé zee.
En cm de sensatie nog grooter te doen worden,
bestaat er door een traject, in Key-West aan
sluitend op deze lijn, een verbinding met Havan
na, zcodat men dus tegenwoordig zonder over te
stappen van New-Ycrk naar de hoofdstad van
het tabaksciland kan reizen.
Deze spoorweg dcor zee heeft de kleinigheid
van ongeveer 36 millioen gulden gekest, cmdat,
alle andere moeiiykheden nog buiten beschou
wing gelaten, de viaducten tot 10 M. boven den
zeespiegel moesten werden opgehoogd, daar de
golven in dit gedeelte der zee dikwgls een hoogte
bereiken van meer dan 7 M.
De grootste tunnel der wereld. Hot
wonder der techniek.
Onder buitengewone moeilijkheden, ln aan
houdenden geweldigen strgd tegen de vijandelijke
natuur, die den aandringenden mensch voor
steeds nieuwe hindernissen plaatste, werd de
machtigste van alle tunnels dcor het gzerhard
gebergte gebroken.
Er was besloten, het geweldig massief van den
Samplen te doorboren en alle verschrikkingen,
waarmee de geheimzinnige cnderaardsche mach
ten den mensch overstelpten, hebben de ultvoe-
r.ng van het werk niet kunnen verhinderen.
Mens agltas molem de geest heeft hier een
duurzame overwinning op de materie.
De Slmplon-tunnel is 19730 M„ dus nagenceg
20 K.M. lang en strekt zich in rechte lijn uit
van het station Domo d'Osscla, het eindpunt
van de Italiaansche Middelandsche-zeespoor,
tot het station Brieg op Zwitsersch grondgebied.
Zg heeft van alle doorberingen in de Alpen de
diepste ligging, haar hoogste punt ligt neg 450
M. lager dan de St. Gctthardtunnel, en 600 M.
lager dan de tunnel door den Mont Cenis.
Uit deze diepe ligging der basis moet ook haar
buitengewone lengte werden verklaard.
Het geheele werk is m den betrekkelijk zeer
korten tijd van 6%jaar uitgevoerd. De belang
rijke vooruitgang in de techniek van den tunnel
bouw springt duidelijk in het co-, wanneer men
zich herinnert, dat de veel min r bezwaariyke
aanleg van de in 1880 geopende en slechts 15
K.M. lange St. Gctthardtunnel, 8 jaar en die van
den Mont Cenis (voltooid in 1871) zelfs 13 jaar
duurde. Op 13 Augustus 1893 begonnen de werk
zaamheden, die dcor de Firma Brandt, Brandau
en Co, waren aangenomen en op 24 Februari 1B05
viel de laatste schelding tusschen de aan beide
kanten uitgeholde gangen.
Over de geheele aarde werd dit
heuglijk feit gevierd als een over
winning van het menschelgk ge
slacht.
Niettegenstaande verschillende wijzigingen in
de oorsprcnkeiyice richting van den aanieg, ver
toonden de assen der twee bouwhelften bg het
samenkomen slechts een uiterst geringe afwij
king, namelijk 20 c.M. in horizontale en 2.80 M.
in verticale" lijn, wat ais een buitengewoon suc
ces werd aangemerkt vcor de opmetingkunde.
Reusachtige moeilijkheden deden zich steeds óp-
nieuw vcor bjj den aanleg van de Slmplon-
tunnel. Als cm den mensch te tarten, wierp de
berg hem altijd andere? hindernissen in den weg.
Nu eens steeg de temperatuur ln, de galergen
tot onverdraagbare hitte, dan weer stiettèn de
werktuigen in de boorvlakte op verraderlgk zacht
en brokkelig gesteente, met zgn onmetelijke
massa dreigde de berg het gewelf te vermorzelen
en bij tusschenpoozen stroomden uit verborgen
spelen koude en warme bronnen, gelijk wilde
bergbekensplsten, ontstulmig de met zooveel
moeite gebouwde gangen binnen, het geheele
werk met ondergang en vernietiging bedreigend,
Volgens de oorspronkelijke berekening moest
men in November 1803 met het doorboren van
de tunnel gereed komen.' Maar de vorderingen
van den eersten tijd in aanmerking genomen,
meende men, dat de verbinding der beide gangen
nog wel eerder zou bereikt zijn.
Maar teen het werk op de Noordzijde tot bij
den 6en K.M. was gevorderd, begon plotseling
de temperatuur op verontrustende en onver
wachte wyze te stijgen. Men had ze vcor den
7en K.M. berekend op 33 gr. a 37 gr. (Celsius),
in plaats daarvan vond men echter 45 a 45 gr,
vg'fhcnderd meter verder waren het reeds 53 gr.
en nog steeds scheen de hitte toe te nemen. De
toevoer vr.;i koude lucht alleen was niet meer
vcldcende om de voortzetting der werkzaamheden
mogelgk te maliën, en dcor middel van bgzon-
dere toestellen, die geweldige massa's ijskoud
water sproeiden, meest de atmosfeer bij de hoor
plaatsen zoo zeer worden-afgekoeld, dat de ar
beid kon worden hervat.
Zooals in de noordelijke galerg de hitte, waren
in het zuiden de verzakking van steenmassa's
en het onstuimige indringen van water de oor
zaak, dat het werk bijna geheel stilstond. De
drukking, die de berg uitoefende was reusachtig,
de sterkste ingebouwde boomstammen werden
vereplinteerd, dikke yzeren balken doorgebogen,
Eerst nadat greote cementblokken en zco sterk
mogelijke ijzeren dragers ter ondersteuning van
het gewelf waren gebruikt, gelukte het cok cp
den duur aan het ontzettend gewicht voldoenden
weerstand te bieden. De binnenstrccmende bron
nen, die de tunnel onder water zetten, moesten
met oneindige mceite gekanaliseerd worden en
afgeleid. Tegenwoordig vloeit door de spleten
van den rotswand ongeveer 1900 L. per sec. net
gewelf binnen, maar loopt weg lang een parrJel-
gang. Het maximum aantal werklieden bedroeg
4903 man. Meer dan een millioen M. puin meest
uit het binnenste van den berg naar buiten wer
den gebracht. Vcor de ncodige ontploffingen
werden ruim 1350 ton dynamiet gebruikt, daar
bij kwamen ongeveer 4 millioen springpatrenen
en 5300 K.M. lont. Het aantal boorgaten bedroeg
ruim 4 millioen.
Bij den greotsten watervloed, die geheel on
verwachts opkwam, werd een pleeg arbeiders
ander afbrokkelend gesteente bedelven. Ze rus
ten op da plaats waar zij omkwamen in een ge*
.r.eens ;happelijk graf. waarboven het Simplon°
gebergte zich verheft sus 't eawagwtktaeaite vafi
alle monumenten.
■B
W
•verplaatst acht ln het be
Huizen, waar eveneens he
ger optreedt. Om de veru
grooten, laten schryvers d
vaderhart niet gelukken, c
kracht en behendigheid. W
gen tijd voor mevrouw j
had kunnen blgven, wore
conflict tusschen vader ei
Het komt tot een openlijk
be.de echtgenooten en mw
bet buis cm intrek te ne
raster. De man wil nu vol
band met zgn vrouw verb:
op echtscheiding. Na v(
geeft de vrouw zich gewo
10 een wetteiyke scheidln
meer Mr. Armstrong in
hartewensch in vervulling
hij heeft, hoe onbegrg
schijnen, één ding vergete
toestemming met zijn tyj
welijk met zgn Edelachtl
verbazing, hoort zij dan oc
minnaar over haar toek<
slist, een lot dat geen
haar romaneske ziel hi
haar hart naar het avo
saupee'.jts, uitstapjes uaa
békcorlgkheden meer, m
genoten, maar, voor het
leven, tr dat nog wel re
fc»: zo-, oud is als zy, ie
ze fceste jk- En zoo zit d
en asch te xnediteeran o
d;e hij verstiet, zgn hu
vergitt d heeft. etc. e
verlangt geen vernictigii
een. heerlijks hereeniging
sohen, en het giet dit vi
volle bevredigd, dank zi
delen van de beide kmd
moeder weder in elkandei
Waredit gegéven doi
van Engelsche schrijvers
aan bekoorlijkheid en si
wonnen. Nu vergoedde
waarop de vertolkers st
in dit opzicht te wenschi
Dus, als Margaret Armsti
als George Armstrong, I
te overtreffen; prachtij
hun uitbeeldingen. Mar
aangewezen persoonlgkh
Jill, de dochter. Haar c
humeur, onverstoorbaar
guitig spel, vormden vooi
evenwicht. Met de sombe
dit spel overigens vervul
als haar broeder Jack," h
ten in zyn onderhoud mei
steun aanbiedt, met de
znet den vader; in dit las
saam hoogepunt bereikt.
Stella Hildrop, de zuste
in Mien v. KerkhovenK
raskunstenares, een niet
tolking. Droog en hardvi
in wezen was het de een
bijgelocvige figuur dezer
Rie Gilhugs speelde de
uit de volksklasse, di
machine, een weg baa
leven, dan haar jeugd
Ghris Baay, zich de ro
Cyril Field, de flegmatiek
man, die, als verloofde v
gelegenheid vond zgn dr
lanceeren. zy beiden en j
het aanminnige dienstme
plaats waardig naast die
naars; Tilly Lus en Cees
16 Januari.
Geen heter tgd dan d<
ginnen met vogeLiijken.
en struiken kaal en door
veel waard om dat schi
te krgg-en en te houden,
al te glad gezicht en eer
ult gean witte boord te
nen boven onschatbare d
Velen meenen, dat de
rfln. Nu, het getal soort
geslonken. Maar 't geta]
de kou invalt, eigenlgk
Want onze standvogels
sterkt met zwervers uit
met nieuwe soorten tré
Rusland, die hier vooi
plaatsje zoeken.
^Onder de beuker wgsl
„jek-jek-jek!" of het ge
aanwezigheid van keepe
schap van boekvinken na
dende beukenootjes kon
van vérre misschien
wei uit Lapland, en
ons doorbrengen. Zg he
horst (hy mannetjes-boe
zwarten kop en een wit:
'De wijfjes hebben een b
De keepen blgven in c
dorpen komen ze zelde:
myn vrouw voor eenigi
avond een „vink" tegen
