Kerstboom-Artikel en
J. W. C. VAN DE VEER
us les Jour".
Wenken voor de Kersttafel.
BUITENLAND
BINNENLAND
PREDIKBEURTEN
Illekeurig tot den
wilie van die
evolg dienen te
„met hèAst".
ïloos door allerlei
hun voornemens
bezigheden, die
trouw behartig-
ikere belang vrij-
>or de hand lig
ing hun wellicht
n, vermocht aan
reuk te doen. In-
di onderweg in
meer zelfzuchtige
hoe meer valsche
if ten hen in hun
intenser hielden
op het wenkend
ver sloten zij zich
door gegroeide
Dat is het wat
zelf getuigen
111e dingen schade
der kennis van
st viert, behoeft
de stellige ver-
tndien gij gelooft,
den". En het zien
Gods, die nog
gsheerlijkheid, dat
iijke vreugde. Dat
BRUSSAARD.
andacht weer op-
ge plek in Beth-
.sch in zijn jach-
stilte van den
nrustig en hegee
en in stille schou-
de en de rust, die
ihtige „Eenvoud"'
de Vertegenwoor-
cvoud en reinheid
aat verbijsterd bij
ven doorvoelt met
n noodeloos ge-
behoefte in zijn
n van de veelheid
g te keeren naar
Doch wat baat
>t daad wordt, als
feestviering beter,
en en als wij ons
eten op te heffen
heid en Liefde,
met deze verlan-
ezen drang naar
nadert, want voor
open, om iedere
mimen op de stra-
L
al in hem gewekt
en heiliger leven
MTiTi.pn werken aan
samenleving, die
dvest zal moeten
in alle dingen des
edoelingen.
nstenaars en alle
ür het welzijn van
worden, om hun
meer eenvoud te
schheid hun werk
>egrijpen en door-
r in eigen levens
voor het Christus-
zyn in de herberg
stuskind zullen zij
ar weinig plaats
»lan of een nieuw
vindt in den zui-
wat Waaraehtig-
'rstaanbaar en zal
tomen in ons han-
i ons leven onder
>ediger Vrede zijn.
Ko Borsten.
ités eu un titre
ël, fête annuelle
se tous les jours,
e de quotidien.
visite de Venfant-
Durs, nous voulons
It pourtant, sans
de bonnes raisons
jus les joi.rs Car,
ist nous n'aurions
:es quotdiens. Vbila
avec joie Noël <jul
veilleuse aventure
ient sur la terre et
main de l'Enfant.
inière des hommes,
-elle pas un tout
i développé. pauvre
aent par sa mar
les Refugiés, U»
moyen dout Dieu veut se servir pour tendre
la main aux hommes?
A la veille de Noël oü nous sommes, placés
en presence de la crèche de Bethleem, n'ést-il
pas permis de rappeler que Dieu peut se
servir des choses medestes, petites et sans
apparence pour son oeuvre ici-bas? Peut être,
sürement niême, l'Eglise tous les jours, sera-
t-elle un moyen d'entretenir tous les jours la
flamme de Noël?
Car, c'est bien tous les jours que nous
pouvons chanter:
Gloire k Dieu
Paix sur la terre.
F. Ch. KRAFFT.
Een aardig Kerstkandelaartje kan men ma
ken van een garenklosje. Met een fijn zaagje
wordt het door midden gezaagd, het middengat
met een scherp mesje, of vijltje dat verwijd en
we zijn al bijna klaar! Nu rest ons nog het ge
heel te kleuren, met glansvérf krijgen we al
een heel aardig effect. Als de verf nog nat is.
kunnen we er wat „glitter" op blazen, een klein
takje van de dennenboom er tegen aan geplakt,
een strikje er om heen, z'ehier al drie manieren
om het in een oogwenk klaar te maken.
Kleine takjes hulst op de Kersttafel deen al
tijd hbel aardig. Ook kan men enkele rcode lin
ten over het damast spannen. Vergeet niet een
naamkaartje cp elk servet te leggen. Hoe een
voudig kan men zooiets maken, een blanco
visitekaartje, een takje hulst, een pen, en wat
goede wil, ziedaar de mgredienten, maar voor
allesmaak het niet te druk!
Voor hen die wijn by de Kersttafel serveeren.
geldt nog het volgencte: Elke wijnsoort behoort
uit een nieuw glas gedronken te worden, zet
dus zooveel glazen bij elk couvert als U soorten
wyn schenkt. Meer dan 3 glazen, plus een wa
terglas echter liever niet, het wordt anders zoo
overladen. Thans nog een hint voor de volgorde
van wynen: VcórspijS McezeïwijtV of droge
witte Bordeaux, Soep: Sherry of Madera, Visch-
schotel: Witte Bordeaux, Hoofdschotel: gewone
lichte Bordeaux, GevogeltesehotelBourgogne of
betere Bordeaux, Dessert: Champagne. En
thans.... Smakehjk Eten!!
GEBRADEN KALKOEN.
1 Kalkoen,
125 gram boter,
125 gram vet spek,
vulsel,
zout.
De kalkoen uitnemen, kop, hals, en de uit
einden der vleugels en pooten verwyderen. Der.
krop voorzichtig leeg maken, eerst in lauw.
vervolgens In koud water 1/4 laten uittrekken,
zorgvuldig wasschen en afdrogen en met een der
hierachter volgende farces gevuld, weer in de
borstop:ning plaatsen en dichtnaaien. Den ge-
heelen vogel, die door deze vulling er mooi uit
ziet, met zout inwrijven, opzetten en met dunne
schyfjes spek bedekken. De boter bruin laten wor
den, den kalkoen er inleggen, in den oven plaat
sen en gedurende een half uur voortdurend met
de heete boter overgieten. Vervolgens water toe
voegen, de pan sluiten en den vogel gaar en
mooi licht bruin braden. (2% a 3uur).
Men kan des verkiezend de jus binden met
een weinig sago of puddingmöel.
Kalkoen wordt alsvolgt getrangeerd:
Eerst worden de vleugels en het borstvleeseh
(smaak als kip weggenomen en in vingerdikke
stukken gesneden. Vervolgens snydt men de
schenkels weg (smaak als van Rundvleesch
en ten laatste komt het rug- en lendenvleesch
aan den beurt (smaak als van varkensvleesch
Van den afval kan men met rundvleesch bouil
lon koken, of wel. men maakt er met knolletjes
of wortelen een smakeiyken stamppot van.
VULSELS VOOR GEBRADEN KALKOEN.
LEVERVULSFLS.
De kalkoenlever
2 a 3 ganzenlevers
2 chalotte
1 heel ei of 2 eier dooiers
150 gram oud brood
zout peper melk
Een halve eetliepel fijn gehakte peterselie.
De lever fijn hakken en door een zeef wrijven:
de fqn gehakte chalotte in boter licht frulten.
Overigens bereiden als van gehakt.
GEBRADEN KONIJN.
1 wild konyn
125 gram spek
100 gram boter
2 lepels zure room of dikke karnemelk.
Het konijn schoonmaken en event, larceeren.
In de braadpan de boter en de resten van het
spek licht bruin laten worden en hierin het
konijn onder herhaaldelyk bedruipen gaar en
bruin braden (pi. min. 1 uur). Evenals by haas
wordt aan het einde van den braadtijd de room
over het vlebsch uitgegoten en nog korten tyd
nageraden. Door de jus kan, indien men deze
een weinig pikant wil maken, 1 of 2 lepels mos
terd geroerd worden.
Het konijn wordt ook dikwijls voor het braden
gedurende 2 dagen gemarineerd, men gebruikt
er dan het volgende vocht voor: 1 Lr. niet te
sterken wynazyn met 2 in stukken gesneden
uien, laurierbladen, eenige peperkorrels en kruid
nagelen aan de kook brengen.
KREEFT KOKEN.
Overtuig U of de kreeft leeft. Pak het dier
bij het kopborststuk en wel zoo, dat de vin
gers niet in den naad tussehen het kopborst
stuk en het staartgedeelte bekneld kunnen
raken. Stop het in het kokende water en doe
snel het deksel op de pan. Kook de kreeft in
ruim water met 20 Gram zout per liter, al
naar de grootte in 20 k 25 minuten gaar. Naar
Fransche gewoonte, kan men wat selderij, ui,
wortel en petprselie aan het kooknat toe
voegen: sommigen geven echter den voorkeur
aan den natuurlijken kreeftsmaak. Laat het
dier eventueel in het kooknat koud worden.
Breek de scharen af en doe evenzoo met de
pooten. Leg de kreeft dan op een plankje,
met de rugzijde naar boven en de staart uit
gestrekt. Zet de punt van een flink mes in
den rugnaad en snijd de kreeft nu naar de
kopzij en daarna naar de staart toe, door
midden. Plaats de beide helften met de open
zijde tiaar boven op een schotel. D. v. k. kan
men den inhoud van het kopfiorstgedeelte.
vooral wanneer deze door het genoten voedsel
groen ziet ,er uit nemen en de holte met peter
selie vullen. Liefhebbers houden dezen er echter
graag in; eten hem mee Tik met een flink
mes of met een hakmes de schaal van de
scharen stuk, doch zoo dat het schaarvleesch
heel blijft. Hergeef dan de schaar haar model.
Leg de scharen terzijde van de kreeft. Dien
de kreeft warm op, met wat krulpeterseüe
erbij, en een sauskom met gesmolten boter.
„Koud" is kreeft echter meer geliefd; meestal
garneert men haar dan met slabladeren en
geeft men er mayonnaise bij.
Vergeet bij hei voorzetten van Kreeft niet de
kreefthaken om het vleesch gemakkelijk uit
de schaal van scharen en pootjes te bemach
tigen.
In de meeste winkels, waar dit artikel ver
krijgbaar is, kan men ook voortreffelijk ge
kookte kreeft koopen.
i Recept medegedeeld door de
fa. J. Balm Zn.)'
Maandag 25 December.
Eerste Kerstdag.
V.m. 10 uur, Ds. P. A E Sillevis Smitt.
N.m. 3 uur, Kinderkerstfeest.
De Vrije Katholieke Kerk,
Popellaan, Kinheimpark.
Zondag 24 December.
V.m. 10.30 uur, Gezongen H. Mis. Wijding van
het nieuwe orgel.
Des nachts 12 uur: Viering van het Kerst
feest. Gezongen H. Mis met praedicatie van
Priester Ko Borsten.
Woensdag 27 December.
N.m. 8 uur, Completen en Lof.
Donderdag 28 December.
V..m. 7.30 uur, Gesproken H. Mis.
derzoek voor de gestie's der W. v. Spooihout.
Zco deed niet de volksvyandige, uit bureau
cratie cmhooggewelde afschaffing der Gezond-
heids-Ccmmissiën. Intusschen is met dit al
ons parlement tot nieuw leven ontwaakt en
staat het parlementaire leven evenals voor
neen weer in het midden der publieke belang
stelling.
Zoo behoeven wij nog niet alle hoop op een
vreedzame herordening der dingen van dit
aardsche leven in oris land geheel op te geven.
EEN REIS VAN 1000 MILIJOFN Kif (.'METER.
KOUDE ZALM MET MAYONNAISE
BEDEKT.
Kook de mooten zalm gaar en laat ze in
wat van het kooknat koud worden. Neem ze
daaruit en verwijder net vel en de graat.
Plaats 2 mooten op een schotel en bestrijk
elke moot met mayonnaise. Leg er een rand
slabladen omheen, waarop partjes hardgekookt
ei. Garneer de mayonnaise op de mooten met
een margriet van ei. Snijd daartoe een kapje
van een hardgekookt ei af, plaats het met de
holle zijde naar boven; snyd het in dunne
plakjes, spreid die op de mayonnaise in krans-
vorm uit en geef de bloem een hartje van
eigeel, met wat fijngehakte peterselie er om.
D.v.k. kan men de bloem een steel en blaadjes
van die van de peterselie schenken.
ZONDAG 24 DECEMBER.
Eglise Walloiuie.
Arbre de Noël des enfants: le 22 Décembre k
7 h. 15.
Veillée de Noël: le 24 Décembre a 9 h. 30
Ste. Cêne.
Service de Noël:
le 25 Décembre a 10 h. 30.
le 25 Décembre a 11 h. 30 ste. Cêne.
Ned. Herv. Kerk, Bloemendaal.
Zondag 24 December.
V.m. 10 uur, Ds. P. de Haas, Pred. te Utrecht.
Eerste Kerstdag.
V.m. 10 uur, Ds. J. C. van Dyk. Koorzang.
Collecte vereen. Kincverzcrg i/h cl. Haarlem.
Tweede Kerstdag.
Geen dienst.
Jeugddienst in het Jeugdhuis.
Zondag 24 December.
V.m. 10 uur, de heer W. F. J. Dankbaar.
Overveen.
Zondag 24 December.
V.m. 10 uur, Ds. L. J. van Leeuwen,
Pred. te Den Haag.
Eerste Kerstdag.
V.m. 10 uur, Ds. W. Swaan, Pred. te IJ muiden.
Collecte vereen. Kinderzorg i/h cl. Haarlem.
Tweede Kerstdag.
Geen dienst.
Nederl. Protestantenbond,
Afd. Bloemendaal.
25 December, 1ste Kerstdag.
V.m. 10.30 uur, Ds. J. B. C. Poldervaart,
Naarden.
Ned, Herv. Kerkgenootschap Santpoort.
V.m. 10 uur Piof. Dr. G. A. van den Bergh van
Eyslnga. „Stille Kracht". (Jes. 42, vs.
2 v.)
Maandag 25 Dec. v.m. 10 uur dezelfde.
„Het Kerstgeheim". 1 Thim. 3 36. Mede
werking van het Zangkoor. Collecte voor
noodlydende kerken en personen.
Dinsdag 26 December, 's nam. 5 uur: Kerst
feestviering van de Zondagsschool,
Nederlandsche Protestantenbond
Afd. Bloemendaal.
25 December. Ds. J. P. C. Poldervaart.
Naarden.
Ned. Hervormde Evangelisatie te Santpoort.
V.m. 10 uur: Ds. A. A. Wildschut,
IJmuiden-Oost.
N.m. 5 uur; Ds. M. G. Blauw.
Schoten.
Eerste Kerstdag vcorm. 10 urn-:
Ds. C. M. Veenhuijsen,
Amsterdam.
Religieuze Kring, Aerdenhout.
Zondag 24 Dec.
V.m. 10% uur, Ds. W. Banning, Bentveld.
Maandag 25 Deo. geen dienst.
Zondag 31 Dec., 7 uur, Prof. R. Casemir,
Den Haag.
i
Geref. Kerk te Bloemendaal.
Zondag 24 December.
V.m. 10 uur, Ds. J. J. Siertsema, predikant te
Haarlem.
N.m. 3 uur, dezelfde.
Maandag 25 Dec., 1ste Kerstdag.
V.m. 10 uur, Ds. J. C. Brussaard.
N.m. 45 uur, Zangdienst. Zingen van Kerst
liederen door een koor en door de gemeente,
en voordragen van toepasselijke versen.
Geref. Kerk en H. V. Haarlem
Kerkzaal „Blauwe Kruis".
Zondag 24 December.
V.m. 10 uur. Ds. P. A. E. Sillevis Smitt. Heilig
Avondmaal.
N.m. 5 uur, Ds. P. A, E, Sillevis Smitt.
Pruis Hendrik heeft 25 jaar het voorzitter
schap bekleed van het Nederlandsche Roode
Kruis. Deze uit oorlogsellende voortgekomen en
corspronkeluk op voorziening daarin gerichte
vereeniging heeft zich, gelük de prins zelf tactvol
memoreerde, bij besluit onzer Koningin een vre
destaak zien toegewezen. Met de uitvoering van
die taak maakte het Roode Kruis zich steecs
meer populair, en de Prins deelde in ruime
mate in die vermeerderde populariteit. Trouwens
een oorlogstaak voor het Roode Kruis laat zich
nauwelijks meer denken. Het onbewoonbaar ma
ken van bepaalde deelen der aarde waarin de
moderne oorlogvoering bestaat, belet uit den
aard der zaak ook het menschlievend werk dezer
vereeniging in of tydens een oorlog. Er blijft
nog genoeg vcor haar te doen. Menigeen zal ten
onzent met belangstelling vernemen, dat onze
vroegere plaatsgenoot, de heer B. de Kanter,
ter zake van zijne langdurige functie by den
Prins en het Roode Kruis by deze gelegenheid
begiftigd is met de ridderorde van Oranje Nassau.
De Prins heeft zoowel van militaire als van
civiele zijde veel belangstelling ondervonden en
daarop naar züne gewoonte vriendelijk gerea
geerd. Hcoge boomen vangen veel wind. Ons
Prins-Gemaal brengt ons eerder het beeld in
de gedachte van den uitteraard door den heer-
schenden Westenwind is zyn groei naar het
Oosten gerichte duineik, die door zyn rustieke
bouw in ons landschap geen slecht figuur maakt
en het hoog opschieten en windvangen aan an
deren overlaat. Zulke anderen zou men in ons
land eigenlyk niet eens kunnen aanwijzen. De
eenvoud, -althans die onze Koningin en haar
dochter kenmerken, kan nog aan menigen
zoogenaamden hooge, ten voorbeeld strekken. Toch
is aan die als mensch eenvoudige personen een
waardigheid verbonden van zoo greote verant-
woordelykheid en van zoo groote beteekenis voor
de eenheid, de leefkracht en het uithoudings
vermogen van ons Volk, dat wy 't bezwaarlijk
voldoende kunnqn toejuichen dat er van regee-
ringswege èn in de pers, èn door de besturen
van politieke partyen en geestelijk georiënteerde
vereenigingen een halt wordt toegeroepen aan 't
onder den naam van nationaal-socialisme, ook
in ons land aan verschillende kanten opdringend
fascisme waarvan een der vertegenwoordigers de
Ir. Wigersma, leeraar nog wel -aan Haarlemsche
Middelbare Scholen, den euvelen moed heeft ge
had de verwachting te uiten, dat het H.M. moge
gegeven worden om, als de beschermeling des
heeren Ir. Wigersma, de heer Ir. Mussert (na
de priesters, de dominee's, de rechtsgeleerden, de
professoren, de onderwüzers, de journalisten en
de vakvereenigings politici, willen blijkbaar de
ingenieurs nu ook eens aan het politieke schaak
bord de groote stukken in handen hebben) of
eenig ander middenstands-menner de teugels van
het bewind over ons in handen neemt, dat, zeg
ik H.M. onze Koningin dit met dezelfde „waar
digheid" zich zal laten welgevallen als de Itali-
aansehe Koning dit. naar Uigertma's opvatting
deed. De Italiaansche Koning, is die kleine man
met die groote officierspet op, onze Koningin is
een weldenkende, in eigen roeping en bestem
ming rustig geloovênde burgsrlyke in den zin
van civiete figuur, buiten en boven welke wij nie
mand noodig hebben, en die beter kan worden
gediend dan bedild.
De groote vraag omtrent de naaste toe
komst van ons Volk heeft nog verschillende
andere kanten, een er van is deze: zal de
Middenstand, die in andere opzichten reeds zoo
vaak methoden van arbeidersklasse en groot
kapitaal navolgde en die een gouden tijd be
leefde onder het liberalisme (elk voor zich en
God voor ons allen) de andere groepen nu eens
navolgen in aaneensluiting organisatie
en samenwerking, óf zal hij zich bij één
dier groepen, in dit geval het groot-kapitaal
aansluiten om desnoods met geweld, de arbei
dersklasse in haar meer ondergeschikte en af-
hankeiyke positie van voor 50 jaar terug te
dringen.
Het eerste eischt zelfbezinning en vertrou
wen op anderen, het tweede bergt meer ge
varen in zich, dan de tijdelijke opluchting en
rust die een geweld-periode oogenschynlijk
met zich brengt laten vermoeden. De tijdelijke
ingang die het fascisme hier en daar vindt
b.v. bij de IJmuider treeders wijst o.m. bij
dezen op en aanvaarden van den tweeden
,-eg om tot oplossing te komen. Wie echte
het rapport der staatscommissie Rijkens heeft
gelezen ziet duidelijk, welke bepaalde ver
keerde toestanden door toepassing van geweld
naar ééne zijde als met een mantel van ave-
rechtsche liefde zou worden bedekt en be
stendigd.
Een andere kant der gestelde vraag is deze:
Zal onze Koningin rich steeds ty'dig door
raadslieden doen omringen die hunne en De
partementen in zoover de baas zqn, dat zij
deze kan oneconomische en ondeskundige en
dus onpractische elementen weten en durven
over te zuiveren, zoodat wij voortaan gespeend
blijven van eenzijdige en onredelijke wetten als
de Crisis-pachtwet, uit een initiatief voorstel
voort gekomen maar niet door een geharnast
Departement kapot gekritiseerd, als de Om-
zetbelastingwet onleesbaar en onhanteerbaar
zoodat om een ander voorbeeld te nemen, niet
langer onze geheele bloembollencultuur en
export aan bewerking eener ondeskundige
bureaucratie ten offer valt. De verzachting der
Winkelsluitingswet wijst in de goede richting:
Zoo deden ook de benoeming van Mr. dr. G.
A. W. ter Pelkwijk, den Oranjeman bij uit
nemendheid tot burgemeester van Utrecht en
broeiplaats van het Nationaal-Socialisme.
Zoo de benoeming eener Commissie van on-
De Engelschen zijn wel eens genoemd de
Romeinen, de Franschen, de Grieken en de
Duitschers de Aziaten van den nieuwen tijd.
Daar zit veel in. Zelfhandhaving en Veraee-
len-en-heerschen, ziedaar echte romeinsche en
ook echte engelsehe leuzen. Op het stuk van
geest, ook als geestigheid vernuft en goede
smaak betreft, waren de Grieken destijds in
Europa nummer één en stonden de franschen
steeds vooraan. En wat de Duitschers betreft
de eerbied voor het massale, kolossale, het als
met rukken neersmijten van andere volken, be
staande beschavingen, het waren kenmerken
de daden der oostersche voiken, die hongerden
en dorstten naar de wereldhegemonie, ze slui
ten aan bij typische karaktertrekken van den
duitscher a la Bismarck en a la Hitler. Verge
lykingen zyn echter niet meer dan analogieën
en zeker geen wetenschap, die gegevens il-
lustreeren, maar zelf niet ais feiten worden
beschouwd, welker kennis tot oordeelen be
voegd maakt en het recht geeft conclusie's te
bouwen, allerminst geven ze recht om er ge
volgtrekkingen uit af te leiden met betrekking
tot de toekomst. Het zijn de wetenschappen en
de haar op de voeten volgende technieken
waaraan (al wederom door en na de tegenwoor
dig vaak onverdiend in dan hoek geduwde Re
naissance) de geschiedenis een gansch ande
ren loop dankt, dan men zou hebben moeten
verwaci'ten uit een eenvoudig elkaar in de we
re'dlieerschappü opvolgende reeks daarom
strijdende volkeren. De Renaissance vond den
europocschen bodem bereid om het nieuwe
zaad te ontvangen, omdat een wel universeel,
maar slechts latimseerend en in machtsformu-
le's zich overspannend Christendom niet verder
kon eenerzyds zich verduisterde in mystiek,
anderzijds zich vernederde in wereldsche be-
strevingen. De Renaissance plaatste de in
Griekenland tot zelfbewustzijn ontloken vrije
menschelijke. persoonlijkheid in het midden van
het leven, niet in dien zin (gelijk men de re
naissance en in het aan haar verwante huma
nisme wel eens tracht in de schoenen te schui
ven) als zou de Mensch met groote M, nu de
alpha en de omega, de beginletter en de eind
letter van het alphabet van wijsheid, de oor
sprong en het doelwit van het leven op aarde
z.ijn gebleken, maar in dien zn, dat elk mensch
in wezen de kiem of kiemen van een oneindige
ontwikkeling en aldus verwantschap met het
allerhoogste in zich dragen en dooi- verstan
dige, eerbiedige, bezonnen ontwikkeling dier
kiemen èn mensch én maatschappy als geza-
menheid van menschen een eindeloos glori-
euse voortgang en opgang zou kunnen vinden
zoowel wat betreft de verzorging van zijn
lichaam, als van zijn ziel en zijn geest, die alle
zich sedert t'-ien verankerd weten in het glo-
rieuse geheel d.er Schepping welker niet met
iamen noembare Maker en Onderhouder voor
den vrome de plaats bleef innemen, die
's menschen bewustzijn Hem altijd had toege
kend, maar waarbij Hij nu niet meer in vreezen
en beven, maar in bewondering en liefde be
leden werd.
Met de Renaissance en het Humanisme ging
de europeesche cultuur praktisch gesproken
als het ware den hoek van een straat om, beter
trad zij van uit een benauwde cel in de buiten
lucht onder zon en sterrenhemel werd de men-
schenziel van kamerziel wereldziel. Op maat
schappelijk speciaal sociologisch en politiek
gebied werkte deze verandering zich door m
dien zin, dat het wereldlijke doorgeestelijkt
werd en het tot levensbeheersching niet meer
in staat zijnde enkel-geestelijke zich door de
levende aanraking met kennis en Kunst, met
wetenschap en techniek, regenereerde nieuw werd
door het andere, waardoor het overwonnen
werd in zijne voetstappen te volgen.
De. conflicten die toen ontstonden, waren
niet meer conflicten tussehen levende volke
ren, die elkander betwistten de uiterlijke
heerschappij over menschen en dingen, maar
ideeën en wereldbeschouwingen, die allengs
onder hooger licht elkaar en zich zélve be
ziend het eens werden over eigen en elkanders
eenzijdigheid, en hun gemeenschappelijk ver
mogen elkander aan te vullen.
Dat daarbij reactie's optraden, zooals wij er
nu een, die al tientallen jaren duurt ook be
leven, is voor den redelijken mensch van zelf
sprekend.
Hebben de afgeronde staatkundige eenheden
der kleinere volken, heeft ook ons volk daarbij
een bepaalde taak? Deze vraag onder de
oogen te zien kan in het tegenwoordig tyds-
gewricht zijn nut hebben, om onzen tijd te lee-
ren begrijpen en, als gevolg daarvan veel om
s menschen ziel weerzinwekkends dat daarin
gebeurt, te leeren vergeven.
'n ONDEUGD.
,Zoq_Jantje, hel' je veel gehad met St. Ni-
colaas?"
,Meer dan al myn broertjes en zusjes bij
elkaar." i
„Ei ei! en hoe kwam dat zoo?"
„Ik ben een uur vroeger opgestaan."
We naderen eten 21sten December, aen kort-
sten dag van 't jaar. Dan zal onze Aarde nadert
21 Dec. '32 weer den omtrek van een cirkelvor
mige elips doorloopen hebben, in eene brand
punt de zon staat.
Hoe we dat weten?
Door den gang van een onzer uurwerken ie
volgen. Niet het kleine dingetje dat we in ons
vestzakje of aan den pols dragen, ook niet de
huisklok of de torenklok maar het groote zui
ver loopende uurwerk aan den zuidbrhemel.
Daar zien we in heldere avonden vlak voor
ons het overweldigend schoone sterrenbeeld Orion.
Vier ste -en, waarvan twee met buitengewjiien
glan3, vorri.en een scheefstaanden vierhoe - met
nog een so r er boven en een schuinkxvende
rij van drie stenen er middenin. Deze gr~ep was
door de Gncker. gewijd aan den reus en jager
Oricn, die wegens zijn verdienste in volle wapen
rusting op voorbede van God (Morgenrood), de
godin van den dageraad, naar den hemel was
opgevaren.
De beide helderste sterren van den Orion zijn
die van linksboven en rechtsonder. De eerste, de
geweldige vuist van den reus heet Betelgeuze.
de andere, een voet, is Rigel. De drie blinkende
sterren in het midden vormen den gordel en wy-
zen met hun verlengde linies naar Sirius, den
ieeuwenbedwingenden Hond van Orion.
Dit sterrenbeeld 's in den winter by helder
avondweer altijd aan. den Zuiderliemel te vinden,
maar in den zomer nooit. Er zijn in den zomer
wel stenen aan dien kant, maar dat zijn andere
dan in den winter. Ieder jaargetijde heeft in
't Zuiden haar eigen sterren. Dat hebben de
Ouden een paar duizend jaar voor Christus al
opgemerkt. Zoo heet de groep die in 't laatst
van Maart daar zichtbaar wordt. Voi-g of de
Maagd. In 't begin van Juni krygen we er
Scorpio of de Schorpioen, en in September kun
nen we er het trapezium van de vier heldere
sterren van Pegatus zien.
Intusschen heeft dit praatje ons laten mer
ken. dat het buiten geweldig koud is. Welnu
laten we in de huiskamer terugkfierert. Daar kun
nen we verder zien. In 't midden aan 't plafond
hangt een 100-kaarslamp. Daaronder staat de
tafel. Ga nu met den rug naar de lamp en met
het gezicht naar de wand met met het dressoir
en de fruitschaal er op. Wandel dan, zywaarts
schrijdend', dus met den rug naar de lamp, naar
den tweeden wand. waarin de gesloten portebrisée
en een kast op zy daarvan. Vervolgens op de
zelfde manier naar den derden wand met ae
rustbank en het landschap er boven. En eindelijk,
altijd met den rug naar de lamp, naar den vier
den wand met het lichtraam. Nu heb je de vier
wanden van 't vertrek gezien. Maar om zeker
te zijn, dat er geen vijfdie is, ga je nog een
eindje dcor. Ja, zie je wel. daar heb je weer
het dressoir met het lokkende fruit. Je bent
weer, waar je begonnen was.
Zou er nog een andere mogelykheid zyn ge
weest om de wanden een voor een voor je te
krygen?
Ja, in 't ondenkbare geval, dat jé zelf stil
was blijven staan en de wanden los van den
vloer waren gaan draaien.
Ondenkbaar, nietwaar? Eh toch zyn er nog
velen die meenen. dat er zoo'n kamer is. Niet
zoo'n klein ding als een huiskamer maar de
oneindig greote wereldruimte, waarin Orion,
Virgo, Cccrpio en Pepatut ons schynbaar in een
jaar vcorbijglijden. Schynbaar? Ja, want het 's
louter gezichtsbedrog. Niet die sterrenbeelden
die miljoenen maal zoo ver van ons af zijn als
wij van de zon, draaien in een jaar om ons
heen. Integendeel, 't is onze Aarde die bij haar
reis om Ce Zon op grooten afstand langs die
beelden glijdt.
In onze vergelijking van de huiskamer met
de wereldruimte verbeeldt de lamp de Zon en
stellen de dingen aan de wanden de sterrenbeel
den voor en zelf was je de Aarde. De manier
waarop je bewoog, had doelmatiger kunnen zyn,
als je dat ronddraaiende had gedaan. Dat was
de dubbele beweging der Aarde geworden: ce
reis «n de Zon en de draaiing om de as, waarbij
je tevens dag en nacht duidelijk was geworden.
Wie in den herfst begint met een aandachtige
beschouwing van den Zuiderhemel op een vast
uur, zal Orion eerst in 't Z.O. aan den horizon
zien opduiken. Eiken avond zal hij het beeld een
eindje hooger en verder naar 't Zuiden zien
rijzen, totdat het tegen Kersttijd op zyn mooist
is. Daarna zakt Orion eiken avond altyd op
t zelfde uur verder naar 't Z.W. af, tot hy
eindeiyk voorgoed onder de kim blijft. Maar dan
is Virgo al een poos aan den Zuidooster hemel
zichtbaar geworden om tegen 't einde van Maart
in 't Zuiden te staan. Ook Virgo zal in 't Westen
verdwynen, en met het begin van den Zomer
maand is 't dé beurt van Scorpio. En zoo gaat
het in September met het trapezium van Pe-
gatut, en tegen Kérst tyd prijkt Orion weer in
zyn wondere pracht.
Niet de sterrenbeelden gaan ons voorby maar
wij de sterrenbeelden, in een jaar, langs een
lange baan.
Haar straal is de afstand van de Aarde tot
de Zon, dat is 150 miljoen kilometer. De baan
zelf is dus 314159.... x 300 milj. k.m. onge
veer een miljard k.m. Dfe Aarde legt per dag
dus 2,600.000 km of per uur 198. km af.
Een uur geleden begonnen wy dit praatje, en
nu zitten we 108.000 km. van de plaats waar we
begonnen zyn.
En we hebben dien weg afgelegd, zander dat
een van ons er iets van gemerkt heeft
KERST ZWARTE.
Menigeen, die zich onmisbaar
waant, ontdekte, als hy wist,
dat hij zelfs niet wordt gemist.
Wat gebeurt na zijn verscheiden,
VOOR
EN KAARSEN NAAR
BLOEMENDAALSCHEWEG 73. TELEF. 22164. OPGERICHT 1904.
Zie de billijke prijzen in onze etalages.
