ngens
PLOMP
AUSTIN
gebakken
visch
„Edelwerck"
Dames Handwerkartikelei
Babygoederen
Kousen en Handschoenen
i th!'"g!'"m aa's
Wild en Gevogelte
IANSWEG
Bezoekt op de a.s. A, I. Stand
iillers
»sch
.AAN 165
Schrijf-
ïhoeften
ederen
DE TWENTSCHE BANK N.V.
LIPS' Kluisinrichting en Koiferkluis
CL
O
O
O
UI
vanaf f
JEUGDDIENST voor Ouderen
Spreker: Ds. G. A. BARGER, Heemstede
BRANDEN
ZUINIG
El
VAN OSTADESTRAAT1
Tei. 15583 - Haarlem
BINNENLAND
ster blijken
lari 1934 af
vij:
altijd goed.
HUPKENS
■■■■■■■■na
cent,
:ijd gereed,
r water heet
28e Jaargang.
26 Januari 1934.
No. 4.
ALGEMEEN WEEKBLAD
voor Bloemendaal - Overveen - Aerdenhout - Bentveld - Vogelenzang - Duinlustpark - Santpoort - Haarlem
en Westelijk Heemstede
Bureau voor Redactie, Administratie en Advertentiën
Ged. Oude Gracht 63, Haarlem, Telefoon 11862
Na 6llz uur 22177 - Postgiro 191387
Bijkantoor te Bloemendaal: Bloemendaalscheweg 42
Telefoon van 10—6 uur 22240.
VERANTWOORDELIJK REDACTEUR: Mr. P. TIDEMAN
O
Loopt 16 K.flVL op 1 liter benzine.
AGENT:
BLOEMENDAAL - TELEF 22276
EERSTE BLAD.
KAN EEN VOLGENDE CRISIS
VOORKOMEN WORDEN?
BUITENLAND
Vereen, voos* «Jeugdwerk - Bloemendaal.
LI PP ITS' KOLENHANDEL
NIET ALLEEN, DOCH ZE ZIJN
C. CAS SEE
N. VAN BREEMEN'S
BRANDSTOFFENHANDEL
Stookt onze EERSTE kwaliteiten
ARTISTIEK BLOEMWERK
BRUIDSWERK - KRANSEN
P. VAN DER STAD
Sportfosidsenbad en Stoops Bad,
xedrijven en vijf
ander leiding van
l.- plus rechten.
[S DE BREE.
;ns als No. 4 van
nt.
5 plus rechten.
Telefoon 11430.
inaiiaRiiai
filmspel van
ucht der Metro
.LIAM HAINES,
.A HYAMS en
1TE.
kan worden en
op de gemakke-
afhelpt, ziet U
aanvangende 2,
rdag 3 voorstel-
7 en 9.15 uur.
vondvoorstelling
ïsdag MATINEE,
tur.
n 18 jaar.
o. 26236
Gegarandeerde oplage 4000 exemplaren.
Het Bloemendaalsch Weekblad
ADVERTENTIEN
Advertentiën per regel t 0.15
KRUIDNOTEN, kleine advertenties, 4 regels f 0.35,
bij vooruitbetaling. Elke regel meer f 0.10.
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
ABONNEMENTEN
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 1.—
per half jaar.
Abonnementen kunnen steeds ingaan, maar zijn
verbindend voor het loopende halfjaar.
Losse Nummers f 0.05.
li 35?
BLOEMENDAAL - BLOEMENDAALSCHEWEG 147
O
J. BALM ZOON. Bloemendaalscheweg 60.
Telef. 23280 (3 lijnen). Bloemendaal.
Overname uit dit nummer is verboden
overeenkomstig art. 15 der Auteurswet.
Met een weinig argwaan heb ik eenigen tijd
het artikel gelezen van uitvinder en ook het
anwoord van „tegenvoeter". Was bet een
grapje om wat geschrijf uit te lokken en zou
iemand zich laten verleiden, daarop in te gaan?
In zulk geschrijf hoort men toch meestal die
spreken, die beter konden zwijgen, terwijl de
„ware Jozef" zich In zijn duisternis schuil
houdt en anderen de kastanjes uit het vuur
laat halen.
Br is echter in deze dagen een poging te
bemerken, om toch ook andere dingen onder
de loupe te nemen, dan alleen de diepe dog
matische. Waar men heenziet, bemerkt men
een tekort aan richtig uitmeten der gevolgen,
die het dogmatisch beginnen in ethische daden
moet hebben en dikwijls blijven de laatste dan
maar acherwege of worden krom uitgevoerd.
We staan angstig, verbaasd over de verre
gaande onkunde om den loop der gebeurtenis
sen te kunnen beoordeelen en nog meer dat
stelselmatig deu leugen wordt uitgebuit om
toch maar „verklaring" te kunnen geven, of
v.ordt weenschap voor den wagen gespannen.
Zwarte kunst en halve wetenschap doen op
geld, en er is geen gebied waar die beide niet
de hoofdrol houden En „Wijsheid" zwijgt.
Als dus nu de gestelde vraag tot ons komt
en we zouden er dan toch iets op willen ant
woorden, dan zouden we willen zeggen, waarde
heer, alle berekening faalt by voorbaat, maar
je kunt het probeeren met je systeem, het gaat
toch zooals het gaan zal".
Om nu maar bij enkele feiten te blijven:
heeft Duitsehland den oorlog gewonnen, zoo
als berekend was; beheerscht het Engelsche
Rond nóg het Oosten; is de Dollar, gesteund
door de enorme vergoedingen in de beste munt
eenheden, nog blijven staan!
En om het nu maar kort te zeggen: dezelfde
oorzaken, die tegen zijn, zijn vóór. Het komt
er maar op aan, wat men tegen of vóór noemt.
Hier houdt de berekening op. Een reserve
fonds blijkt per slot ook te bestaan uit bezit
in stoffelijke dingen, dat ineen valt als de
,,Groote. onzichtbare hand die ineen doet vallen"
Wist iemand in 19X8, toen er rumoer was op.
den Dam, wéAr zekerheid in de wereld was,
voor reserves en ondergingen vele landen
1918 de laatste jaren niet by voortduring?
Het meest vaste is dan, om desnoods zonder
reserves het leven te leven.
Piet kon van f 20.000.per jaar niet rond
komen, nu doet hij het rustiger met f 2000.
Het" geesteiyke bezit, dat bleef, is gegroeid,
naarmate de stof verging. Die goederen ver
meerderde, vermeerde smart.
We kennen de fabel van de leeuw, die door
een muis werd bevrijd van het net waarin hy
gevangen was; er zijn honderden bloeiende
maatschappijen te niet gegaan en leeg geko
men, doordat een kleine zaak de prijzen ver
laagde; groote zaken vallen in elkaar nu
Japan aan de merkt komt.
Heeft dat laatste nu met crisis te maken?
Vallen ze niet door gebrek aan tijdig inzicht.
Wreekt zich hier niet een sedert eeuwen toe
gepast systeem? Er worden zeëen gedempt en
bergen in zee geworpen door Radio èn Vlieg
tuig. Nu had men klaar moeten zyn; niet met
een leger, maar met een opvoeding. Dan
profiteerden allen van wat de Schepper in onze
aarde legde; dan spraken we niet van crisis,
maar genoten van- de groote gaven ons ge
schonken en dan was meteen vermeden, dat
er golven van goud in het eene land de bron
nen van inkomsten verstoppen, golven die
toch weer moeten wegvloeien, wil de zee der
levens voor elk vlak worden.
Het gedichtje van onzen medewerker Xander
in dit nummer opgenomen, getuigt niet van
een opgewekte stemming. Frankry'k het land
der kleine spaarders, is rijk; het volk is leven
dig van aard en als levendige menschen vol
vertrouwen. Levendige speculanten maken
daarvan misbruik en uit dit leven als een oor
deel stijgt een vonnis omhoog tegen onze
maatschappy. Dat dit vonnis een vèroordee-
Hng inhoudt, spreekt van zelf. Maar de ten
uitvoerlegging van het vonnis is in handen van
den wetgever, die door behooriyke regelen te
stellen, door straffen gewaarborgd, zorgt dat
waar onrecht wantrouwen en onvrede onte
vredenheid stichtten, recht, orde en vertrouwen
wederkeeren. Goedschiks of kwaadschiks.
Want, zooals prof. W. Moll destijds al in zijne
Nederlandsche Kerkgeschiedenis schreef vrede
wil eigenlgk zeggen: recht. Een deken der
orde van advocaten te Brussel ontving, zoo
verhaalt ons de beroemde advocaat en se
nator Edmond Picard op 'n avond zijne jongere
collega's thuis. Zijn huis was gelegen hoog
uitziende over de stad, in de nabijheid van het
nog hooger gelegen Paleis van Justitie. Een
prachtige sterrenhemel koepelde wijd uit over
de stad, die als door dezen Tempel beschermd
beneden lag. Daar twinkelden de duizenden
lichtjes der Brusselsche straten en huizen, die
in onregelmatige ryen, hier en daar de daken
beschenen door maanlicht, als verzonken in
rust, sliepen onder den donkerblauwen hemel.
op Zondag 28 Januari 1934, des avonds half acht
in het JEUGDHUIS Donkerelaan.
DOEN DE KOLEN VAN
IN HET GEBRUIK
ZIJLWEG 314 HAARLEM
TELEFOON 15739
Ah, c'est la paix, (oh, dat is nu vrede), riep
een der jonge advocaten uit, toen de deken de
vergaderden de voordeur uitliet. „Mais non",
was zijn antwoord, „c'est le droit" (weineen,
dit is het Recht). Vrede en recht behooren
bijéén. Die onrecht doet, verstoort den burger
vrede, veel meer dan die een opstootje ver
oorzaakt of 'n beetje lawaai maakt.
En waar wg om ons heen zien, overal is on
recht, dat er om vraagt te worden ómgedwon-
gen in recht Hoe? Daarover wordt dan veel
gekibbeld, geredekaveld, ja getwist. Maar on-
noodig. Want in éénzelfden tijd weten in hun
binnenste, in het geweten alle tijdgenooten,
als behoorende tot éénzelfde beschaving of kui
tuur, onmiddeliyk zonder dat zij daarover be
hoeven na te denken wat recht en wat on
recht is. Of gij het nu omschrijft op de wijze
der Romeinen: „recht is eerlyk leven, niemand
kwetsen en een ieder het zijne geven" of
op de wjjze der Kristenen: „wij zijn allen broe
ders, want kinderen van éénen Vader, en allen
zijn wij herders over onze schapen, en hoeders
over elkander" of dat wg met den apostel
en met den indischen keizer Akbar uitroepen:
„niets gaat boven de waarheid en de waarneid
zal ons vry maken", het zijn alle uitspraken
die de gewetensvolle man of vrouw niet noodig
heeft te overdenken, als hij de gevoelsvraag
aan zgn geweten voorlegt: wat is goed en
wat is kwaad? Dat voelt ieder onmiddellijk
door een ingeving, een licht, dat schynt in de
duisternis van zgn ziel. Maar om te kunnen
gevoelen, om te kunnen worden aangedaan, om
dit licht te zien, om waardig te zijn te worden
aangeraakt door de trillingen, die hun weg
«oeken door de diepte van het mensehenhart
moet men eerlijk zijn tegenover zichzelf, open
staan voor de wereld, zich zelf kunnen weg
cijferen voor anderen en los van ijdelheid, los
van zucht naar roem of bezit als mensch dur
ven te leven, gedragen niet door eigenzinnige
vooropzrtsels of onbeheerschte driften, maar
door de liefde, die alles doorwoont met warmte
en met lichten die allen en alles aaneensmeedt,
ook wat uiterlyk hopeloos van elkaar verwyderd
schijnt. Want het is maar schyn die ons ver
deelt.
De schijn van het goud is het die de fran-
sche spaarders evenzeer heeft verblind als de
nog minder deugende financiers. Het is de
schyn, die het volk tot opstand zweepte, zoodat
Parijs om deze financieele schandalen dagen
lang een stad was vol straatkabaai als in re-
volutie-tyd. Maar het is geen schijn, dat ook
in Frankrijk de burgers in hun partij-forten
bedreigd door het parlementaire socialisme en
in hun burgerlijk bestaan door revolutionnair-
socialisten en communisten, bezig zijn uiteen
te vallen. Het is ook geen schijn, dat ook daar
de onmacht der burgerij eerst om de arbeiders
te begrijpen, te waardeeren en te leiden, ver
volgens om hen met zieh te assimileeren tot
een katastrofe voert, waarbij allereerst dat
wat aan burgerlijke zijde onecht en onzuiver
is door het maatschappelijk organisme wordt
uitge3tooten. Want het maatschappelyk orga
nisme als geheel verdedigt als levend groeisel
zich zelf. En omdat dit een natuurwet is,
waaraan alles op aarde onderworpen is, ook
de uit levende menschen. dat zijn gevoelende
en kiezende wezens, bestaande maatschappij,
ook hare instellingen van praktischen aard,
kunnen alle abstracte bedenkselen van beroeps
staatslieden en politieke vergaderredenaars ons
koud laten. Overal ter wereld wordt de door
slag gegeven door her. die met zuiver geweten
aanvoelen, waarlijk hun land liefhebben, durven
te handelen, handelen met gezond verstand,
aldus ervaring opdoen, die ervaring toetsen aan
■de geschiedenis, aldus iets weten en eerst
daarna zoo noodig gaan redeneeren.
Belast zich met Begrafenissen
en Crematie
Telei. Int.
No. 22444
Bloemendaal
Bloemend, weg 4
Schouwtjeslaan 23. Telefoon 10070.
HAARLEM
Origineele ontwerpen voor tuinaanleg.
Dinfliiipeg Bloemendaal fel. 22338
Bekroond met hoogste onderscheiding.
W.BEUNDER
Het zou onoprecht zijn te ontkennen, dat de
echter belangstelling, in politieke zaken in ons
land ïs aangewakkerd door de beweging van
het fascisme. We weten allen wel, dat Musso
lini het fascisme een Italiaanseh verschijnsel
heeft genoemd niet geschikt voor export. Maar
als hoofdmoment propageert deze beweging
het denkbeeld van een andere dan den consti
tutioneel- parlementairen, een „corporatieven"
staat. De voor realiseering ontstane vorm in
zulk een staat is nog nergens aangewezen,
B Techn. Bureau v.h. Stuurman Maas. 88
|CENTRALE VERWARMING®
g De Genestetweg 16 g!
ga telef. 23639 bloemendaal"
Êmmm.mmmmmm
POELIER - TELEF.
KL. HOUTSTRAAT 136
HAARLEM 1CjfsC»
zelfs niet in Italië, waar dit gemakkelijk was
omdat de Italiaansche staat als zoodanig nog
geen geschiedenis had, veelmin is ergens iets
van dien aard gerealiseerd. De bedoeling
schijnt te zijn, een staat, waarin adel en bur
gerij blijven meedoen te stichten, waarin arbei
den en niet genottrekken, recht en plicht zijn
der deelgenooten, maar waarin aan de hand
arbeiders als vierde stand rechten worden
toegekend evenredig aan de hun toegekende
beteekenis van uitvceders van den wil van
anderen, een beteekenis dus niet veel verschil
lend van die der antieke slaven. (Zulks in
tegenstelling met het Russisch voorbeeld, waar
men poogt niet alleen de arbeiders in de macht
maar ook in de leiding te dringen, waartoe
voorhands al wat zij niet begrijpen, dus ook
niet kunnen beheerschen, eenvoudig vernietigd
wordt). Het fascisme in Italië en met wyziging
van vorm elders overgenomen is in andere lan
den in de eerste plaats een reactionaire bewe
ging met name gericht tegen het socialisme
als utopie, als wetenschap en als sociale en
parlementaire praktijk.
Als elke levende eenheid heeft het fascisme
zijn onderling samenhangende en toch binnen
eigen kring tegenstrijdige deelen een rechter-
en een linkervleugel. De rechtervleugel wordt
in ons land gevormd door menschen als Ds.
Hoogenhuyze, Mr. de Rijke, j. Schotanus uit
Aerdenhout en andere gewezen Christelijk His-
torischen, door Vlekke, de Haas e.a. (gewe
zen?) Roomseh Katholieken, van Anti-Revoiu
tionairen die zich aansloten, hebben wij nog
niets vernomen, terwijl vroeger politiek niet
meelevende personen als Ir. Smit Kleine, Blan
kevoort, Tusenius, e.a. gewezen vrijzinnigen
(wij noemen maar wat hier in de buurt be
kende namen) een overgang vormen tot den
linkervleugel, die ook hier bestaat en waartoe
naar wij vernemen o.a. behoort de broeder van
het Haarlemsch Communistisch raadslid Over-
steege, afkomstig uit anarchistischen of com-
munistischen kring. Willen de Nederlandsche
facsisten van hun party iets maken, dan zullen
zij zieh te orienteeren hebben op het Engelsch
model: The Sir Oswald Mosley's movement,
en niet moeten doorgaan in de richting door
Ir. Mussert ingeslagen n.l. instelling op het
voor Nederland onbruikbare Hitlerianisme. We
vernamen reeds dat „als het er op aankomt"
de heer Mussert door een ander zal worden
vervangen. De heer Mussert wordt intellectueel
gesteund door de dialektisch filosofeerende
neo-hegelianen van De Idee (Ir. Wigersma,
prof. J. Hessing, Mr. v. Lunteren e.a.).
Op intelligente wijze en, daarmee willen wij
voor ditmaal besluiten, wordt met een beroep
op de Geschiedenis en op Hl egel zeiven de
Hitleri&ansehe orienteering der genoemde Ne
derlandsche fascisten als in stryd met geschie
denis en wijsbegeerte bestreden door den Amster-
daimscheli rechter Mr. N. de Beneditty, een fijn
mensch en groot geleerde, wiens staatkundlg-
philosophisóhe studie over onze vrijheidsrechten
te vinden is in het laatste nummer van „Den-
ken en Leven" het redeiyk d.i. ondogmatisch
tijdschrift onder redactie van de heeren J.
Flentge en prof. Wattjes, no. 1 van jg. 9, welks
verschijning wg tevens hiermede aankondigen.
fflgr ECHTE WALES-ANTHRACIET,
o.a. a f 2.60.
WITTOP KONING, Harmenjansweg 67 A.
HAARLEM. TEL. 16100.
Vrijdag 1.1. had in Rest. Brinkmann de ver
gadering plaats van de spaar-aandeelhouders
van de N.V. Sportfondsen, welke vergadering
gehouden werd naar aanleiding van de be
kende actie welke door Mr. A. Stoop ge
voerd is.
Aanwezig waren pl.m. 150 spaarders.
Mr. A. G. S t e e n d ij k, President-commis
saris van de N.V. De Sportfondsen, opende de
vergadering en besprak de diverse phasen van
de actie, het hoogtepunt van de actie noemde
spr. het interview van de Stads-Editie. In het
kort behandelde spr. de situatie van de Sport-
fondsenbaden in het algemeen. Totaal zgn er
10.500 spaarders, 3 baden worden thans ge
ëxploiteerd. (A'dam, Zwolle. Breda), andere
zijn in studie. 10 gemeentelijke garanties zijn
verkregen, terwijl Dr. A. F. Philips te Eind
hoven f 340.000.garantie stortte. Tenslotte
deelde spr. mede, dat, volgens hem „anonyme"
brieven verstuurd waren, en het geheel, mede
het optreden van rechercheur Drenth, hem
aanleiding gegeven had, over te gaan tot het
instellen van een civiele actie wegens „on
rechtmatige daad". Hierna gaf spr. het woord
aan Mr. Stoop.
Mr. Stoop begon met te verklaren dat zijn
actie uitsluitend rustte op loyale overwegingen
en wijst er op dat hij zijn'vader, de stichter van
Stoop's Bad, waartoe zijn vader f 1.000.000.
a fond perdu stortte wilde besparen den onder
gang van Stoop's Bad te zien.
Spr. gaf toe, dat in de eerste jaren het beleid
verkeerd was gevoerd. De eerste directeur is
niet tactisch opgetreden en daardoor is de
opinie gegroeid, dat Stoop's Bad „ontoeganke
lijk' was. Juist dit begrip is oorzaak geweest,
eat er een beweging ontstaan is om een „eigen
overdekte" te stichten. Thans is dit echter
anders.
Spr. achtte de stichting van een 2e bad te
Haarlem niet verantwoord en zeide over de
cijfers te beschikken. Spr. erkende, dat de actie
niet geheel en al gelukkig is gevoerd en deelde
verder mede dat de „anonyme" stukken niets -
anders dan perscommunique's waren. Met
blijde afwachting ziet hij de actie wegens „on
rechtmatige daad" tegemoet.
Mr. S t e e n d ij k, welke thans weder het
woord voerde, zeide dat het beantwoorden niet
gemakkelijk was. Hij erkende dat, zocals Mr.
Stoop naar voren gebracht had, inderdaad in
afwijking- van art. 3 der statuten Is gehandeld,
doch zegt te gelooven dat velen zich niet op
art. 3 zullen beroepen.
Statutenwijziging is overigens in bewerking
Tevens erkende hij dat in sti-yd met de bepa
lingen, welke voor de A-spaarders gelden, alle
geiden in de Gemeente-kas gestort worden.
Echter zal voor die 25 A-spaarders een speciale
garantie gevormd worden.
Klj deelde tevens mede, dat in Amersfoort
men wel degeiyk getoond heeft te sparen,
omdat men voor de zaak voelde. De zaak is
daar niet „voor elkaar-"; van de 42a spaarders