Christel. Democratische Unie
OPENBARE VERGADERING
Kort Filmnseuws.
Verstoorde nachtrust.
Aardbeefkundige oefening voor
iedereen.
In Luxor draait deze week:
„EERSTE LIEFDE".
Vicki Mereditfc. (Elissa Landi), een studentje
Vin de balletschool te Parijs, wil haar vacantie
in Bretagne dcor gaan brengen met haar ge
lilde, Randall Williams (Victor Jory). Hun
F annelje wcrdt echter in de war gestuurd door
do plotselinge aankomst te Parijs van Randall's
vroaw, Cynthia (Miriam Jordan). Vicki draagt
d: te eurstelling met groote onverschilligheid en
zingt:
„And if I loved you Wednesday,
what is that to you?
I do not love you Thursday,
so much is true."
Om afleiding te vinden, sluit zij zich aan bij
een tooneelgezelschap dat op het punt staat
naar Zuid-Amerika te vertrekken. Als zij echter
na lang omzwerven aan lager wal is geraakt,
ontmoet zij Philip Fletcher, een ingenieur (War
ner Baxter), die aanbiedt, haar terugreis naar
Amerika te betalen. Na eenigen tijd wordt Philip
belast met het bouwen van een groote stuwdam
„n vlek; keert terug naar Parijs, waar zij een
wereldberoemd danseres wordt.
Op een tournee komt zy weer in New York.
Het is de avond van haar laatste optreden,
morgen zal zij met Philip een kruistocht gaan
maken op zijn jacht.
Dan verschijnt Randall plotseling weer ten
tconeele. Hij deelt haar mede, dat hij van Cyn
thia gaat scheiden en hoopt dat Vicki hem weer
in genade zal aannemen. Vicki vertelt hem ech
ter dat zij met Philip gaat trouwen en van zijn
attentie niet langer gediend is.
Philip komt haar nu halen om haar naar het
theater te begeleiden en ontmoet Randall, wiens
vrouw hij kent. Samen gaan zij dineeren en na
de voorstelling gaan zij naar een geheime drink-
gelegenheid, waar zij Cynthia aantreffen. Philip
probeert haar wijs te maken, dat hij Randall op
de club heeft ontmoet, maar zij weet wel beter
en zij verklaart, dat zij nooit in een scheiding
zal toestemmen.
Wanneer Randall zich by hen voegt, vraagt
zij liem naar zijn plannen betreffende Vicki en
deelt hij haar mede, dat hij met Vicki naar
Parijs gaat.
Cynthia herinnert hem eraan, dat zij over 6
weken een feest geven in hun huis in Florida,
doch Randall zegt, dat hij daar niet bij tegen
woordig zal zijn.
Philip is gepiqueerd door Vicki's besluiteloos
heid, hij deelt haar mede, dat zy het hem kan
laten weten, als zij een besluit genomen heeft
en vertrekt.
Randall, die nu vrij spel heeft, stelt alles in
het wterk, de oude liefde, die tusschen hem en
Vicki bestond, nieuw leven in te blazen. Samen
gaan zij naar Vicki's woning, waar zij hem be
looft met hem naar Parijs te gaan. Philip brengt
intusschen Cynthia naar huis. Dear aangekomen,
bewondert hij een foto van haar, welke Randall
maakte op hun huwelijksreis en welke hy liet
vergrooten.
Impulsief stopt Cynthia de fot'o in Randall's
bagage, welke door den huisknecht naar de
J"> gebracht zal worden. Zy draagt hem echter
"op," üe koffers naar Vicki's woning tie brengen.
Vicki is inmiddels aan het pakken. Als Ran
dall's koffers gebracht worcten, besluit hij, zich
eerst even te scheren en een ander pak aan te
trekken. In de eerste de beste koffer vindt hij
Cynthia's portret. Terwijl hij zioh scheert, komt
Vicki tot bezinning. Zy ziet in, dat zij Philip
liefheeft en het onmogelijk is, een liefde te doen
herleven, die reeds jaden dood is. In het geheim
belt zij Cynthia op en haalt haar over, naar
haar appartement te komen. Wanneer Randall
uit de badkamer komt, vindt hy zijn eigen vrouw
op hem wachten, in plaats van Vicki, Hy ziet,
dat hij in den val is geloopen en blijft hem niets
anders over dan er het beste van te maken.
Intusschen is Vicki met de lift naar beneden
gegaan, waar zij Philip op zich vindt wachten.
Overgelukkig laat zij zich door hem naar zyn
zijn jacht brengen waar die kapitein hen, als zü
12 mijl uit de kust zijn, formeel in den echt ver-
eenigt.
EEN NACHT VOL VERSCHRIKKINGEN.
Een Thriller van ongekende spanning, waar
aan medewerken Bela Lugosi als Degar, Sally
Blane als Mary, Wallace Ford ais Tom Hart
ley, Tully Marshall als Professor Rinehart,
George Meeker als Arthur Hornsby, Edwin
Maxwell als „De ManiaJc", Bryant Washburn
als John Rinebart, Gertrude Michael als Sarah,
Mary Frey als Sika en Matt Mc. Hugh als
Bailey.
Korte inhoud:
Professor Rinehart is vermoord. Dood ge
vonden in het laboratorium van zijn oude wo
ning. De omstandigheden brengen acht per
sonen onder verdenking. De luguberste van
allen is een maniak, die reeds twaalf slacht
offers gemaakt heeft. Na hen vermoord te
hebben speldde hij hen een krantenbericht op
het lichaam met de woorden: „Wederom een
moord van den maniak".
Onder verdenking staan twee sinistere
huisbedienden ^Hindoes), öegar, de buttler en
Sika de meid, "wier komen en gaan steeds het
stempel draagt van geheimzinnigheid en waar
van Sika de eigenschap bezit in de toekomst
te kunnen lezen als zij in trancetoestand is.
Dan is er Rinehart's lieftallige aangenomen
dochter Mary, die verliefd is op Tom Hartley,
een jeugdig verslaggever. Verder Arthur
Hornsby, een geleerde, die aan een experiment
werkt dat hem in staat stelt om, ingegraven,
acht dagen in leven te blijven. Dan zijn er
nog John en Sarah Rinehart, broer en schoon
zuster van den gestorvene, die een doel heb
ben, n.l de erfenis in hun bezit te krijgen.
Terwijl de politie niet het minste licht in deze
mysterieuze zaak kan brengen, wordt John
Rinehart vermoord en kort daarna vallen ook
de tuinman en de chauffeur, die schijnbaar
teveel wisten, als slachtoffers. De serie mis
daden beletten Arthur echter niet, zijn expe
riment voor een aantal geleerden ten uitvoer
te brengen. Hij dient zichzelf een injectie toe
en wordt levend begraven. De verdenking valt
nu op Degar, als Sika, terwijl zij in tranee
is en op 't pur.t staat den naam van den dader
te noemen, vermoord wordt. Dan doet men de
opzienbare en onverklaarbare ontdekking, dat
de kist, waarin Arthur gelegd is, leeg is. De
politie staat volkomen machteloos tegen dit
schijnbaar met te ontsluieren mysterie. Tom,
de verslaggever, is de eerste, die de kluwe
weet te ontwarren en den moordenaar weet
te ontmaskeren.
LILIAN HARVEY'S geheugen en
zelf beheersching zijn de sensatie
van Hollywood.
„Vergeten U nooit its van Uw rol?" vroeg
David Bulter, de regisseur van ,,My Waekness"
eens aan Lillian Harvey, toen pas een der moei
lijkste scènes zonder één fout was opgenomen.
„Och" antwoordde Lilian, „ik vestigde een
record met mijn laatste film, welke ik in
Duitschland maakte, voor ik naar Amerika
kwam. Ik had n.l. reeds zes weken achtereen
aan die film gewerkt en we maakten drie ver
sies, Engelsch, Fransch en Duitsch tegelijk,
vóórdat ik een regel in mijn rol vergat.
Het was vermoedelijk de nerveuse spanning,
die het hem ten laatste deed, iedereen lette op
me, en verscheidene hadden weddenschappen
aangegaan, hoe lang 't nog zou duren, voordat
ik iets zou vergeten. Toen ik dan ook eindelijk
één regel vergat, ging er een hoera op, midden
in het opnemen van een scène."'
•V
Lilian Harvey en het studio-personeel.
Lilian Harvey het innemende Europeesche
filmsterretje, herstelde een oud gebruik in de
Fox-studio's in eere.
lederen Maandag gaf zij n.l. een twintig
dollar-biljet aan den assistent regisseur van
„My Weakness", de B. G. De Sylva-productie
voor Fax Film, waarin zij de hoofdrol vervult,
om bier te koopen voor „the-Boys". En of „the
Boys" dit naar waarde weten te schatten!
Onder „the Boys" verstaat men de electriciens,
timmerlieden, schilders, operateurs en geluids
technici. „Dat doe ik niet om hun gunst te
koopen", vertelde Lilian, toen men haar naar
de reden van haar weldaad vroeg, „maar ik zie
graag iedereen gelukkig rond me heen. Als ik
hiertoe met een kleine gift kan bijdragen, ye-
teekent dit een betere film, een tevreden di
rectie, enthousiaste theater-eigenaren, meer
werk voor ons allen en dan pas hen ik ge
lukkig!"
Carl Laemmle Jr., Universale jeugdige pre
sident, heeft een scenario aangekocht van
Ferdinand SchumannHeink, getiteld: „Wea
ther Permitting".
„Weather Permitting" behandelt den kom
mervollen toestand, waarin het overgroote deel
van de te Hollywood verblijvende figuranten
verkeert. Kurt Neumann zal met de regie
worden belast,
Met het engageeren van „Alec Francis en
Edwin Mordant heeft Universal de rolbezet
ting van „I'll Tell The World" gecompleteerd.
„I'll Tell The World" is een journalisten
geschiedenis, waarin de belangrijkste rollen
worden vervuld door Lee Tracy, Roger Pryor,
Gloria. Stuart, Onslow Stevens, Hugh Enfield
en Dorothy Grainger.
Teneinde de nerveuse sfeer, welke nu een
maal in de journalistenwereld heerscht, in per
fecties weer te geven zullen verschillende
scenes opgenomen worden in de gebouwen van
de „United Press" te New-York.
Het gezamenlijke optreden van de beide
griezelvertolkers Bela Lugosi en Boris Karloff
in Uuiversal's „The Black Cat" blijkt tot zulk
een zuivere weergave van Edgar Allen Poe's
verhaal te leiden, dat momenteel onderhande
lingen worden gevoerd om het innemende duo
de hoofdrolten te laten vervullen in de film:
„De terugkeer van Frankenstein".
door
GUUS BETLEM Jr.
Het zou den heer Pieters niet mogelijk geweest
zijn te zeggen, van welk geluid hij wakker was
geschrokken, maar het feit was er. Het feit, dar
hij, met een bonzend hart, rechtovereind in zijn
bed zat, terwijl hij met ernstig starende oogen
de duisternis doorboorde.
Het scheen hem'toe, als was hij geschrokken
van een geluid, een bons, welke uit de beneden
kamer moest komen, en toen even later inder
daad een zacht knerpend geknars tot hem door
drong, sprong hij vastberaden uit zijn bed, terwijl
hij met bevende vingers het knopje van het
electrisch licht zocht.
De heer Pieters was geen held, o nee.... verre
van dat. Maar, in geval van nood deinsde hij
voor niets terug, of liever.koos hij van twee
kwaden het minst erge. En waar Pieters in dit
geval een rustig, angstig afwachten van den
verderen loop der gebeurtenissen, die wellicht
zouden kunnen bestaan in het binnensluipen van
één of méérdere misdadigers in zijn slaapkamer
met alle daaraan verbonden onaangename ge
volgen, veel en véél erger dacht, dan moedig het
gevaar tegemoet te treden, gewapend met een
stoffer in de ééne en een schoen in de andere
hand, koos hij het laatste. Waarmee dus in geen
geval gezegd wil worden ik herhaal het
dat de heer Pieters moedig was, doch waarmee
uitsluitend bedoeld wordt, dat een benauwde kat
een benauwde sprong doet.
En hoewel de heer Pieters onmogelijk met een
kat zou kunnen worden vergeleken, benauwd was
ie in elk geval wel.
Het trof dan ook wel bijzonder onaangenaam,
dat juist dien nacht Mevrouw Pieters geboren
De Man, bij haar zuster in de stad was blijven
logeeren. Niet dat de heer Pieters in dit geval
den aanval aan zijn eega zou hebben overgelaten,
nee, verre van datDoch in elk geval
was het een feit, dat mevrouw Pieters onder de
vriendschappelijke kennissen van het echtpaar
meestentijds in het geheim werd betiteld met
mevrouw De Man, haar vroegere meisjesnaam,
wijl genoemde kennissen deze benaming meer
passend vonden bij de gestalte en het voorkomen
van Pieters' wettige echtgenoote. En onwille
keurig zou zij er dan ook toe hebben bijgedragen,
den inbreker of inbrekers met bekwamen spoed
op de vlucht te jagen, een taak, die momenteel
slechts rustte op de ietwat tengere en gebogen
schoudertjes van haar echtvriend Theodoras
Pieters.
Deze was inmiddels twee treden van de trap
afgedaald en vond het nadien bepaald nood
zakelijk een oogenbiik rust te houden van zijn
afmattende bezigheid, waarbij hij zijn adem
angstvallig inhield.
Geen geluid verstoorde de stilte en Pieters wilde
dan ook iets of wat gerustgesteld zijn tocht
voortzetten.
Ik zegwilde. Want of het kwam door een
roe, die door de slordige werkster van mevrouw
Pieters was vergeten vast te zetten, öf door Pieters
nerveusiteit, öf door nog andere oorzaken....
het zal wel een altijd onopgelost raadsel blijven,
doch het was een feit, dat Pieters opeens den
grond onder zijn voeten voelde wegglijden. Hij
wankelde een oogenbiik en was juist van plan
als een held op het veld van eer neer te storten,
in dit geval op een matje onder aan de trap.
toen hij op het denkbeeld kwam, dat hij zich
wellicht zou kunnen vastgrijpen. En.... het kón.
Niet echter dan nadat de beide meegenomen
strijdmiddelen eerst werden losgelaten, met het
gevolg, dat onder roffelend gebok en geronk
achtereenvolgens de schoen en de stoffer op het
matje beneden hem belandden, waar ze in af
wachting der verdere dingen, bleven liggen.
Een oogenbiik bleef Pieters snakkend naai
adem, boven den afgrond bengelen, terwijl hij
met beide handen een leuning omklemde, dan,
met uiterste krachtsinspanning, hief hij zich op
en zette zich amechtig neer op de tree, waarbij
hij aarzelend, als vreesde hij alsnog omlaag te
kunnen storten, de leuning losliet.
Zijn hart bonsde èn van schrik èn van angst..
Angstvoor de gevolgen van zijn val, want
èls de inbrekers er waren, en Pieters twijfelde
er niet aan dan was het door hem veroor
zaakte geweld voldoende om ze zelfs in geval ze
bij hun werk in slaap gevallen waren, energiek
te doen ontwaken.
En ademloos wachtte Pieters dan ook op de
dingen, die nü zouden komen. Het is een eigen
aardig verschijnsel bij den mensch, dat hij in
staat is, gebeurtenissen van belang te voorvoelen,
en Pieters zou dan ook niet hebben kunnen zeg
gen wat het was, dat hem eensklaps deed op
staan uit zijn ineengedoken houding. Het was
eenvoudig een kwestie van intuïtie, wijl hij voelde,
dat nü het oogenbiik was aangekomen tot
handelen.
Hij wachtte nog één moment, op een wijze,
die mogelijkheid bood aan twee dingen en wel
verdedigen in geval van noodof
vluchtnaar de zoo lokkende slaapkamer.
Dan opeens klonk een stem door de stilte van
het huis en het scheen of Pieters hart stilstond
met kloppen: Hallo, halloAmerica, here
here America!! hetgeen althans was, wat Pieters
ervan verstond, daar hij te onvoldoende Engelsch
kende om verder volgende vlot gesproken zin
nen te kunnen verstaan.
Zijn eerste impuls was, weer te gaan zitten, en
aangezien een goed spreekwoord zegt, immer te
handelen naar een eerste gedachte, zette dus
Pieters zich inderdaad opnieuw op de traptree
neer, terwijl hij een dankbare, diepe zucht
slaakte.
De radiopffwat een uil! Die had-ie
vergeten af te zetten.... natuurlijk.,., o, o....
wat een ezel!
Pieters voelde zich als stapte hij regelrecht uit
een badkuip of onder een douche vandaan, zóó
lekker, wat had-ie daar in angst gezeten
verschrikkelijk! En nü pas voelde Pieters, hoe
beangstigd hij geweest was. Hij trilde en beefde
heelemaal. De stem van de radio sprak nog eens,
maar Pieters was er nu geheel vertrouwd mee
geraakt, zóó vertrouwd, dat hij gemoedelijk begon
terug te babbelen, vanaf zijn hooge, veilige zit
plaats.
Ja, ja-.... meende hij, in zijn blijdschap
grappig geworden, yes, yes, je zegt het maar
hoor....! Ik versta er toch geen snars van....
parlez vous, oh neen, dat is Fransch, da's waar
ook! speak you.... eh.... eh.... Americans?
No, no., yes, a little. You have me leelijk
laten eh fout, fout, fehler.,.. zoek maar uit!
en hij grinnikte zóó luid, dat hij zelf schrok van
zijn stem.
Dan overwoog de heer Pieters, de radio even
te gaan afzetten, doch hieraan waren zoovele
bezwaren aan verbonden, dan moest hij heelemaal
naar beneden om het electrisch licht aan te
draaien. En misschien verhoogde de kans, dat hij
dienzelfden nacht nog zijn nek zou breken, op
hetzelfde matje waar zijn stoffer en schoen be
land waren. Neen hoor, laat maar aan staan.
Ook was de mogelijkheid niet uitgesloten, dat die
„kaffer" van een meid nog veel meer traproeden
had laten loszitten, zoodat een herhaling van het
gebeurde niet was uitgesloten, ja, volgens de heer
Pieters vrijwel zou vaststaan zelfs.
En toen dan ook juist de stem vanuit de kamer
den luisteraars mededeelde, dat het einde van
de uitzending gekomen was, waarna hü met een
hartelijk „good bye" afscheid nam, besloot hij
verder van iedere inmenging af te zien, en zoo
spoedig mogelijk zijn legerstede weer op te zoeken.
Een oogenbiik talmde hij nog, of de radio wellicht
weer opnieuw begon, doch toen alles verder stil
bleef, heesch hij zich overeind, en beklom met
lichte schreden de even tevoren afgedaalde
treden.
Het licht uitdraaien op de bovengang, in de
slaapkamer..,, zich behagelijk onder de dekens
nestelen, het was alles werk van een oogenbiik,
en even later gaven verschillende eigenaardige,
snurkende, sputterende geluiden te kennen, dat
de heer Pieters sliep1
Een welverdiende rust na de vermoeienissen en
doorgestane angsten van de afgeloopen minuten
en toen hij dan ook eenige „uren" later,
naar het hem toescheen in werkelijkheid was
het een „kwartier" opnieuw ontwaakte door
een gerucht uit de benedenkamers, grinnikte hij
en murmelde: Yes, yes, no yesI speak
Americans, ga j» gang maar, morgen zal ik je
wel afzetten!
Een donkere gedaante klom juist op hetzelfde
moment over de vensterbank van den heeren's
Pieters achterkamer en belandde zoo in den tuin,
waar hij door een andere schim werd opgewacht,
Bê je klaar? sprak deze, terwijl hü tegelijker
tijd zijn collega tegemoet trad.
Deze, een vriendelijk heerschap, met een ge
ruite pet op, tilde behoedzaam een zak door het
venster, waarna hij sprak: Ja, kom, we smeren
'm. Was ik me daar bijna bij geweest! Scheelde
maar een haar. Wat kunnen sommige menschen
zoo'n luidspreker toch allemachtig onhandig
ergens neerzettenOp de punt van de rafel,
die moest d'r wel afkeeperen.
En? informeerde de ander ademloos.
Nou, ènNiks hoor. D'r kwam d'r maar
één naar beneje en toen bracht me dat beroerde
ding ineens op een idee, ik 'kon nu voor radio
spreken en ik sprak: Hallo, Hallo, here America!
Dacht-ie natuurlijk, dat-ie dat ding aan had laten
staan. Toen is-ie terug gegaan. Héél verstandig!
Verstandig!!
Ja, natuurlijk, of dacht je dat ik 'm met een
koppie thee opgewacht zou hebben? Nee, 't was
héél verstandig van 'm! Nou.... kom, we gane....
Het is maar goed, dat de heer Pieters nóóit
heeft geweten, aan wélk een groot gevaar hy
ontsnapt is, doch ook zonder dat was de ontdek
king den volgenden morgen al erg genoeg.
(Nadruk verboden).
Imposant beii-.jejiwetftge-
Ieerd ook al nietten brid
gen ken je óók niet. Wat
doe jij eigenlfjk. ops de. we
reld, onnoozel mannetje.
(PassingShoTOjj
Shell Tox betcekent de dood
mooy alle insecten. Alle
Icruen em eieren incluis?
OP 16 MEI A.S., 8(4 UUR, IN HOTEL VREEBURG,
KERKPLEIN 16, ELOEMENDAAL.
SPREKER: H. S. VAN HOUTEN (lid der Tweede Kamer)]
ONDERWERP: „CHRISTELIJKE SOCIALE GERECH
TIGDHEID, OOK IN CRISISTIJD".
Gelegenheid voor debat. Toegangsprijs naar verkiezing,
HET BESTUUR.
Secr.: Klapheklaan 2, Aerdehhout,
(Wie telt mee?)
(Onze ijverige medewerker, de heer
Beck had een tweede vraaggesprek
met Ir. W. C. Salm, dat wederom
ongetwijfeld! zeer de aandacht on
zer lezers zal hebben; ditmaal
over aardbevingen. Wij geven het
hier onveranderd weer:)
De belangstelling voor een aardbeving varieert
van 0 tot 100%: zij bereikt haar hoogtepunt bij
degeen, wiens huis plotseling in een puinhoop
verandert en bij een verzamelaar wiens kast
met porcelein omvalt, maar ook by hem wiens
huis 's morgens hermetisch gesloten is door al-
geheelie verzakking, zoodat hij noch door deuren
noch door ramen zijn vriendelijke woning kan
verlaten. Wie het geluk heeft zonder eenige
stoffelijke schade een aardbeving mede te ma
ken zal gaarne een en ander over zijn ervaringen
vertellen. De waarde echter van zulke gegevens
hangt af van de wijze, waarop men waarnemin
gen doet en in welken vorm deze worden aan-
geteekend. Wanneer wij daarom hier iets laten
volgen over den gewenschten voiim daarvan, dan
meenen wij daarmede vooral die Bloemendalers
van dienst te zijn, die buiten onze grenzen hun
werkkring zullen zoeken, in de eerste plaats dus
het jongere geslacht. Ouderen, die zich nog ge
voelens, zooals zeeziekte op land, herinneren en
wellicht op een vacantie-reisje nog eens in de
gelegenheid zullen zijn een behagelijken schok
van een aardbeving aan den lijve te ondervinden
zullen ongetwijfeld ook voor zulke zaken belang
stelling hebben. Wij weten, dat elke waarnemer
zijn waarnemingen gaarne in voor de aardbeef
kundige wetenschap bruikbaren vorm wil op
stellen.
Deze vorm is internationaal vastgesteld. Zij
geldt voor alle deelen onzer aarde, omvat een
twaalftal vragen en is openbaar gemaakt in eeri
daarvoor in 't bizonder geschreven Gids (Guide
pour l'observation des tremblements de terre,
par. M. E. Rothé). Van deze vragen is wei de
belangrijkste het bepalen van het tydstip van
den waargenomen schok. Om dit oogenbiik met
voldoende zekerheid te bepalen, begint men on
middellijk te tellen zoodra men een der ver
schijnselen waarneemt en loopt al tellende naar
de klok. De op de klok, het torenuurwerk of het
horloge gemaakte aflezing teekent men dan agn
tegelijk mfet het getal der telling, herleidt dlèe
laatste tot seconden en vermindert de tijdafle-
zing daarmede. Genoemde gids merkt hierom
trent op, dat er enkele hartstochtelijke waarne
mers in Frankrijk zijn. die zich in het bepalen
van zoo'n tijdstip vooraf oefenen door aflezing van
het voorbijtrekken van een trein, het optreden
van een bliksemstraal of iets anders van dien
aard. Zij hebben het daamfede reeds zoo ver
gebracht, dat zij den waargenomen tijd tot op
onderdeelen van seconden kunnen vast stellen.
Ten tweede is het van belang zich meteen te
herinneren waar men zich bevond, toen de
waarneming geschiedde. Het verschijnsel laat
zich gemakkelijker en met meer zekerheid ge
voelen op bovenverdiepingen dan op den beganen
grond. Een herder, een wandelaar in het vrije
veld zal verder met grootere stelligheid een waar
neming kunnen doen dan een voorbijganger in
een drukke straat. Voorts dient men bij de be
antwoording der vraag „uit welke richting kwam
de beweging?" in het oog te houden, dat voor
werpen valien in een richting tegengesteld aan
de richting der beweging die den val veroorzaakt
Men denke in dit verband aan het plotseling
remmen van een trein, waarbij de vooruitrijdende
reiziger naar voren wordt geworpen, dus tegen
gesteld aan de richting der snelheidsvertraging.
Een en ander in het oog houdend kan men ge
makkelijk hlst vragenlystje naar behooren in
vullen.
De aldus verzamelde gegevens worden gebruikt
om aardbevingen te rangschikken volgens 12
graden van sterkte, terwijl zij verder nog van
belang zy'n voor het bepalen van de plaats van
den aardbevingshaard. wij laten eerst de twaalf
graden met hunne korte omschrijving volgen:
le graad. Onbemerkt:aar. De mensch voelt
niets, alleen de gevoelige instrumenten (seismo-
graphen) geven een aanduiding.
2e graad. Zeer zwak. Weinige waarnemers, in
het 'bijzonder dia meest zenuwachtige hebben de
beweging bemerkt; deze personen waren in rast.
Het is vooral de rust der nacht, die de waar
neming mogelijk maakt voor hen, die erdoor uit
hun slaap gewekt worden.
3e graad. Zwak. De beving wordt alleen be
merkt door een klein aantal bewoners en zulks
in den vorm van trillingen of schuddingen zoo-
ais ook een met groote snelheid voorbijrijdende
wagen kan veroorzaken. Men beschikt slechts
over wtinig waarnemingen omtrent duur en
richting der schokken. Verschillende personen
geven zich pas rekening van de aardbeving, na
dat ze met anderen daarover van gedachte ge
wisseld hebben.
4e graad. Middelmatig. In de buitenlucht wordt
het verschijnsel dcor een gering aantal perso
nen gevoegd. In de huizen wordt het door meer
personen waargenomen, doch niet door allen.
Men bemerkt, dat verschillende voorwerpen tot
lichte' slingering geraken, hoort het rammelen
van glaswerk en keukengerei alsof er een zware
vracht voorbij gaat; men verneemt lichte kra
kingen van balken en vloeren. Eenige slapers ijn
ontwaakt, maar de aardbeving veroorzaakt in
het algemeen geen paniek.
5e graad. Tamelijk sterk. Dg aardbeving wordt
gevoeld in de buitenlucht, op de straat en op het
veld; alle bewoners voelen het schudden van het
huis, schilderijen en lampen gaan slingeren.
Aardbevingen van dezen graad! wekken alle sla
pers en veroorzaken eenige angst of schrik,
6e graad. Sterk. Het is een ook door allen waar
genomen aardbeving, alle verschijnselen van de
vorige graad zijn aanwezig, maar bovendien
wordt eenige lichte schade veroorzaakt, zooals
scheuren van pleisterwerk in de huizen. In min
der goed gebouwde huizen, is de "schade aanzien
lijker waardoor het schijnt, dat de schok heviger
is dan in werkelijkheid het geval is.
7e graad. Zeer sterk. Ernstige schade wordt
aan gebouwen toegebracht. Kerkklokken begin
nen te luiden. Water in vijvers wordt troebel door
het in beweging geraakte bodem-slijk. Muren van
huizen vertoonen spleten, schuttingen vallen om.
8e graad. Verwoestend. Deze graad wordt ge
lukkig zelden in Europa en in onze koloniën
waargenomen. Fabrieksschoorsteenen vallen, zware
voorwerpen worden omvergeworpen. Er kunnen
menschlenlevens verloren gaan. Het aantal slacht
offers wondt bij het verdeelen in graden niet in
aanmerking genomen, omdat dit afhankelyk is
van toevallige omstandigheden).
9e graad Ramspoedig. Geheele huizen kunnen
instorten, gedeeltelijke verwoestingen van de
meest solide bouwwerken vindt plaats.
10e graad. Zeer rampspoedig. Dijken bezwijken,
rails worden verwrongen. In* de stjaten vormen
zich scheuren of ronde heuveltoppen. De wateren
zijn hevig in beroering, hun spiegel verandert
herhaaldelyk.
11e graad. Ramp. Zelfs de sterkste bruggen
zyn vernield, de rails zijn geheel vbrnield. Scheu
ren in alle terreinen, verschillende inzinkingen
en instortingen.
12e graad. Zeer groote ramp. Niets blijft bestaan
van het werk dat door menschen is gemaakt. In
storting van bergen en ontstaan van nieuwe ge»
bergben. Alles verandert. (Dergelyke rampen trof
fen Kan Sou op 16 December 1920 en Japan op
1 September 1923, waar de aardbeving van
Kwanto de gedeeltelijke vernietiging van Tokyo
en Yokohama veroorzaakte).
Thans het vragen lijstje in verkorten vorm:
1) Datum. 2) Tijdstip (zomer of wintertijd). 3)
Plaats dór waarneming (in bed, welke verdieping,
wakker of slapende). 4) Hebben meerdere per
sonen de aardbeving waargenomen. 5) Hoeveel
schokken en met welke tusschenpoozen. 6) Aard
der schok (vertikaal of horizontaal, plotseling of
trillend). 7) Welke was de richting der schok. 8)
Beschrijf de omgeving en de landstreek van de
waarnemingsplaat. 9) Vermeld het vallen van
voorwerpen, het optreden van scheuren in pleis
terwerk, in muren enz. 10) Vteimeld verandering
van waterspiegels in putten, troebel worden van
water in vijvers enz. 11) Vermeld of een geluid
is waargenomen, voor of na de schok. 12) Ver
meld terreinscheuren, instortingen enz.
Aangezien er niet alleen vulkanische maar ook
verschuvingsaardbevingen kunnen voorkomen is
de mogelijkheid om een zwakke aardbeving te
constateeren vrij groot en wij vermoeden dan
ook dat een vacantie-reiziger die naar Italië gaat
zijn reisgenot zal vergrooten met amateurs-waar
nemingen zooals wij die hier op ihlet oog hebben.
Tot zoover de heer Salm.
Wie telt mee
Wie mee doet, waar ter aarde hü zich ook be-
vinde, zij of hij zende het te boek gestelde aan
ons adres Bloemendaalsch Weekblad, Bloemen-
da-alscheweg 42, Bloemendaal. (Ho omfalos teês
geês, Dóchters en Zoons, die op het gymnasium
of lyceum zijn, willen deze grieksohe woorden
voor hunne waarnemende ouders wel in het Ne-
derlandsch vertalen).
