J. A. BOSKAMP en Zn. Uitzending van Diners G. 1. GUDE, Cuisinier DE TWENTSCHE BANK N.V. LIPS' Kluisinrichting en Koffer kluis J Modevakschool Mej. B. AFFOURTIT Telefoon 13132 Haar'em 29e Jaargang, 4 Januari 1935. No. 1. ALGEMEEN WEEKBLAD voor Bloemendaal - Overveen - Aerdenhout - Bentveld - Vogelenzang - Duinlustpark - Santpoort - Haarlem en Westelijk Heemstede ADVERTENTIEN BUREAU VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE EN ADVERTENTIEN: BLOEMENDAALSCHEWEG 42, BLOEMENDAAL. TELEFOON VAN 10 TOT 5»/2 UUR 23453. BIJ GEEN GEHOOR 22576. ABONNEMENTEN VERANTWOORDELIJK REDACTEUR: Mr. P. TIDEMAN EERSTE BLAD. Aan onze Lezers! Oud en Nieuw. N. VAN BREEMEN'S BRANDSTOFFENHANDEL Verbindingsweg Bloemendaal lel. 22338 BUITENLAND lordenssfraat Gegarandeerde oplaag 5000 exemplaren. Het Bloemendaalsch Weekblad Advertenties per regel f 0.15 KRUIDNOTEN, kleine advertenties, 4 regels f 0.35, bt) vooruitbetaling. Elke regel meer f 0.10. BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 1.— per half jaar Abonnementen kunnen steeds ingaan, maar zijn verbindend voor het loopende halfjaar. Losse Nummers f 0.05. BLOEMENDAAL - BLOEMENDAALSCHEWEG 147 Overname uit dit nummer is verboden overeenkomstig art. 15 der Auteurswet Het is een goede gewoonte onder de menschen. om elkander bij de jaarwiseling het beste toe te wensehen. De Redactie van het Bloemendaalsch Weekblad neemt daarom deze gelegenheid gaarne te bakt, om hare lezers, by de intrede van 1935 veel HEIL, ZEGEN EN VOORSPOED toe te wensehen. Zy spreekt daarbij de hoop uit, dat de economische toestand spoedig moge ver beteren, en dat Handel Nijverheid en Scheep vaart, die sterk in het gedrang zyn geraakt, weer zullen opleven. Dat ons Vaderland moge gespaard blijven voor rampen, als ons in het afgeloopen jaar hebben getroffen, en dat de Bede, die wij allen op Kerstmis tot uiting hebben gebracht: „Vrede op aarde" werkelijkheid moge worden. Dan zal ook de rust in de plaats treden van de alom heerschende onrust, en zullen de menschen meer vertrouwen in elkander gaan stellen. Dat ons i:ii .b.. .i vu v DE REDACTIE. UIT DE SCHOOL VOOR WIJSBEGEERTE. In de Kerstreimie van. "1931 hadden wij het voorrecht in Amersfoort Trof. Dr. Carl Men- nicke, privaat docent te Amsterdam, paedagoog en wijsgeer, een diep ernstig man, in de kracht van zijn leven, even sympathiek van verschij ning als zorgvuldig van woordenkeus, te booren spreken over deze drie samenhangende onder werpen: 1. „Het wijsgeerig denken van Nietzsche ten opzichte van de ..cullüre'ele situatie in de 19e eeuw." 2. „De Mèssiaanscue gedachte bij Nietzsche in vergelijking met het Jood^eh-ChristeHjk mefflfiafusmie".. ën 3. „De beteekenis van Nietzsche's wijsbegeerte in onzen tijd." De verslagen, welke wij van deze voor goed hegrijpen van onzen tijd vruchtbare voordrach ten hier geven, zijn van de hand van een der oudere cursisten. Prof. M. heeft deze verslagen persoonlijk geverifieerd en goedgekeurd. Men leze ze rustig, zin voor zin, woord voor woord. Ze bevatten, of men 't er mede eens is of niet, een schat van oordeelen, die tot eigen naden ken stemmen. Het is daarom dat wij ze in o Hi s blad opnemen, dat voor zijn na denkende lezeressen en le zers een hulp w M zijn voor het ontwikkelen van begrip en i n- zicht' aangaande onzen zoo belang rijken tijd. Dit geldt natuurlijk in de eerste plaats voor hen, die het voorrecht hadden prof. zelf te hooren. Of Wij zelf het er mee eens zijn, is e-e n andere z a ak, waarover wij binnenkort meer hopen te zeggen Prof. Mennicke komt o.i, zeer in aanmerking tel als spreker over brandende euitureele vraagstukken te worden genoodigd in' vëreeni- gingen. groepen en Clubs, dié ontvankelijk zijn voor góéd overdachte en zoo literair als weten schappelijk verantwoorde voordrachten. Hoewel Duitscher van origine, is hij doordat hij ook als jongere in Nederland gewoond heeft, onze taal goed meester. Zijn" voordracht in zekere gedegenheid van spreken, diq.-bij zich aanmat, heeft voor den Nec-erlandsclïen toehoorder het voordeel van rustiger te kunnen worden ge volgd dan menige rede van een landgenoot die vele belangrijke gedachten sneller uitspreekt en vlotter aaneenrijgt, c'an steeds door den ge middeld ontwikkelden Nederlander op den voet te volgen is. Men beware deze verslagen, v*. I, Hoe dacht Nietszsche over de „cultuur" van de 19e eeuiv? Meif spreekt, aldus Prof. Mennicke. over een genie slechts bij uitzondering kritisch. Een groot mensch vraagt men naar zijn bedoeling. Nietzsche als wijsgeer, zooals hij zich zelf ook noemt, is op dit punt een uitzondering. Bon wijsgeer tracht naar waarheid; Nietzsché echter aanvaardtetiet begrip wa-arheicY niet in den ge. wonen wijsgeerigen zin van het woord. De verhouding van subject en object, volgens een bepaalde gedachten-lyn uit te werken, al dan niet tot een systeem, is niet N.'s werk. Zooals vooral blijkt' uit zijne door zijn zuster ver zorgde nagelaten geschriften, speelde N. met zijn gedachten, wat hij zelf kennis-theoretisch toegelicht heeft. Correspondeerende over A. Langes bekende geschiedenis van het materi alisme, een boek dat in zijn tijd door den ont wikkelden Duitschen student veel gelezen werd. heeft hij het o.a. over Kant's ..Ding an sich" en noemt de verhouding van subject en object, die aan deze wijsgeerige figuur ten grondslag ligt. een noodzakelijk iets door de organisatie vau onzen geest, niet meer. Echte logische kennis- kritiek, intelligent bekritiseeren van onze in telligentie zou, volgens N., alleen kunnen ge daan worden door een wezen met absolute kennis. Ik, stelt de profeet van „der Wille zur Macht", wil en moet denkend spelen om aldus spelend het heelal te beleven. Alle waarheid is, volgens N., onbewijsbaar; bet komt er voor on» menschen, onze bepaalde diersoort, maar op aan, de verzamelde, geordend doorschouwde waarnemingen dienstbaar te maken aan onzen wil-tot-zelfbehoud tot levensverhooging, -ver sterking en -veredeling, Is iemands metaphvsica Iemands leer aan gaande zijn eigen tic, dan is N.'s metaphy- oiea zylf ï't' f 'juini!V.V i'.iê zur 'iAdea .zooals ce metaphysics van Schopenhauer was diens leer aangaande „der Wille zum Leben unci Dasein." Hier valt niets- te bewijzen, noch te beredeneeren, alleen te stellen. N.'s stelling en motief: ik'wil, is tevens zijn eenigen rede neergrond. Binnen dit raam is te begrypen het geen voigt. In de tweede helft van de 19e eeuw is de euitureele situatie door het burger-rijn, het burger-dom bepaald in deszelfs synthese van: bezit en ontwikkeling. Vooral in Duitschland kwam dit duidelijk uit. Ook de voorafgegane foeüaïistische cultuur kende synthesen van bezit en ontwikkeling, maar gansch anc'ers, als het ware in parten verdeeld, partieel. Be halve de standen van priesters (clerus) en ge leerden (clercs) die eigenlijk buiten de andere standen stonden, bad iedere stand een eigen door stryd, ook wel door arbeid.' veroverde plaats, die hij door zijn kracht als stand of groep behielc', maar tot eigen bepaald gebied bleef beperken. Hun aandeel in het scheppen en genieten van cultuur wijst in de Midden eeuwen, hoe normaal de uitingen dezer groepen op zich zelf ook zijn, er steeds op, dat hun machts begrip beperkt is. Binnen eigen kring is de cultuur van eiken stand of groep verdiept en verfijnd. In der ..Beschrynkung zeigt sich (ook daar) der Meister." Het burgerdom neemt echter in het begin der 19e eeuw de algemeene leiding van het bewustzijn, de standen en groepen smelten ineen en de Maatschappij „be reikt" dan door praestaties van zuiver oecono mischen aard, langs- oeconomischen weg. de nieuwe fase, waarin het beschikken over de cultuurwaarden meer en meer een quaestie wordt van geldbezit, verdiend geërfd of aapge huwd. Deze figuur (in tegenstelling met hgt foec'alisme, waarin het geld een geheel andere rol speelde) komt vooral in de tweede helft 'der 19e eeuw'heel sterk op (men herinheTe zich de toen typische uitdrukking „hij heeft fortuin' om te zeggen, dat hét voorrecht ten volle deel te hebben aan en te kunnen genieten van- de aanwezige cultuurwaarden, voor- dezé of gene gelukkige bezitter van een hoeveelheid geld was weggelegd. V. Beschaving (van cultuur spreken tn dit verband velen niet eens meer uit, veel meer menschen. houden zich met .gees- uit. veel meel' menschen houden zich met gees telijke waarden op, maar de diepte, de inhoud, het gehalte van de cultuurwaarden wordt minder. Het is de tijd van musea, voordrachten voor iedereen, concerten e.d. En, naar mate alles wordt uitgebreid, in. de breedte, het hori zontale. worden diepte en inhoud, het vert'ikale uitgeput nivelleertngstendenz, V.) Tegen deze tendenz stelt Nietzsche zich over -voor Engeland en Nederland, waar- de stan denmaatschappij zich meer dan in Duitschland, gehandhaafd heeft, geldt het vorenstaande niet zoo sterk. Nietzsches natuur, aristocratisch van'huis uit, vond aanleiding, motief, middelen en kracht om zich tegenover die „beschaving." te stellen en zijn vertrouwdheid eensdeels niet dë antieke Greiksche beschaving (N. was als klassikus een groot geleerde en op 26-jarigen leeftijd al Hoogleeraar in de oude talen te "Basel)'' anderdeels met zijn twee geniale tijd. en landgenooten Schopenhauer en Wagner. Toen ik, schrijft N. over zijn kennismaking met Schopenhauer, van uezén man één zin gélezèn had. wist ik dat ik alles van hem lezeïi zou. Als „Schopenhauerische Mensch" neemt hij op (men denke in dit verband bij ons aan figuren van Nieuwe Gidsers als Kloos, van Deyssel, Diepenbrock en de Haagsche Schilderschoo' Breitner, Witsen. V.) „das Leiden der Wahr- haftigkeit" (het kruis dat de echte, zuivere, eerlijke, openhartige mensch draagt). In Wag ner ontmoet en eert bü het toonbeeld van den volledigen mensch. Beider gesteldheid tegen over de tot leegheid en platheid en' van eeuwige waarden af en naar tijdelijke waarden toege- richtte laat-19e eeuwsche beschaving wordt ook de zyne, als beschouwer, ontleder en richte laat-19e eeuwsche beschaving' wordt euitureele situatie dec 19e eeuw aan, en wijst hij op wat in haar plaats moet komen. Ten eerste moet David Strauss, de ontwik kelde veel wetende maar in wezen weinig be grijpende „Bildungsphilister" het ontgelden als specimen, type van zijn tijd (Unzeitgemasse Betrachtungen). Het Bildungsphiiisterdom is voor hem hopeloos, ongegeneerd en wansmake lijk. In de tweede plaats keert N. zich tegen de heerschappij van de rationalistische weten schappen en moraal. Niet het denken en rede neeren, maar het leven is volgens hem het eerste. Dat de 19e eeuw eigenlijk van cultuur gespeend is, ja zeifs geen fundament voor een cultuur heeft gelegd, komt volgens hem hieruit voort, dat echte cultuur door het leven zelf wordt geschapen, en de 19e eeuw eigenlijk niet heeft geleefd. De door haar van de 17e eeuw overgenomen spreuk: ik denk en daarom leef ik (cogito ergo sum, Descartes) ware z.i. beter aldus om te zetten in: vivo ergo cogito (ik leef en daarom denk ik). En terwijl juist alleen van de jeugd een ommezwaai nog te hopen is, omdat zy haar levensinstincten hog zuiver bezit, zijn het .juist de Universiteiten, haar Hoogescholën, d.o een AvetensehappeiyÈpn -ti;','eii .-iiuu. K.'.'tif. „li,*- v,tVfi'Vi'i> .1. :ilui i. verschrompelt, alle zyn in den zin van leven 'J teruggedrongen wordt tot een zyn in den zin van onwez'enlijken schyn. Ook de moreéle binding- van groote massa's der bevolking aan als heilig gepredikte mo- reele beginselen, die het wezenlijke in den mensch zyn „Wille zur Macht", onderdrukken nog' vóór hij tot bewustzijn komt. werkt vol gens N. het opbloeien der zonnige cultuur, waaraan de toekomst, behoort, tegen, bindt 's menschen sehepjjend vermogen, verduistert den eigenlijken zin van het heerlijk leven op aarde en daarmede de toekomst. Naast deze ontledende, afbrekende, neerslaande kritiek stelt N. in derde plaats een nieuw zijn, een nieuwen levensinhoud, dat wat groot is aan men schen, en aan hen geliefd kan zyn, hetgeen hij samenvat in de door hem opgebouwde en geprofeteerde „Uebermensch". De doorsnee- mensch der 19e eeuw is voor hem als esn „schmutziger Strom", een rivier vol vuil en zwabberend van ongedierte. Alleen een groot diep zuiver meer kan zonder gevaar zulk een stroom in zich opnemen. Zulk een meer is de „Uebermensch" Zijn de menschen der I9e eeuw brokstukken van menschen, mijn eer zucht, zegt N. is die brokstukken op te vat ten en samen te smeden tot den „Ueber mensch". Tot zoover Nietzsche's houding tegenover de (zoogenaamde) cultuur der 19e eeuw. Een vol gend maal over Nietzsche en het Messianisme. BELAST ZICH MET BEGRAFENIS EN CREMATIE BLOEMENDAAL STRAATWEG 4* TELEFOON 2 2 4 4 4 Schouwtjeslaan 23, Telefoon 10070 TELEFOON ua 6 uwr n.m. 12621. HAARLEM Stookt onze EERSTE kwaliteiten BRUIDSWERK - KRANSEN Bekroond met hoogste onderscheiding W. BEUNDER Al onze Clientele een GELUKKIG NIEUWJAAR. ARTISTIEK BLOEMWERK Origineele ontwerpen voor tuinaanleg. Ing. Bispincklaan 3 Telefoon 22075 wenschi leeiltngeit en clientèle een gelukkig Nieuwjaar Januari hebben te beslissen, of het tot Duitsch land wil behooren. wellicht tot Frankrijk, óf dat het den tegenwoord-igen staat wil hand haven,' dus blijven onder voogdijschap van den Volkenbond. We durven niet veel voorspellen, maar de eerste oplossing lykt ons wel jd-e waar- Kch'ijhiyitste. D- lijsten zyn zorgvuldig nager zien, 500.000 kh-zers zullen deelnemen, en ..er itViiOg Ij- h/i' ders uit hét buitenland, om hun kiezerspllchteii te vervullen. De lang verwachte uitslag zal op 15 Januari bekend woi-den geiPaakt. Heel wat lieden, waaronder niet het minst staatslieden, verkeeren op het oogenblik in spanning en het is maar te hopen, dat' het rustig blyft. De in ternationale politietroepen zijn alle ingedeeld. De Hollanders zijn aangewezen om de buiten wijken te bewaken, de Britten en Italianen houden het toezicht in de Industrie-centra. Onze Mariniers hebben een aardige surprise gekregen; de Vereeniging „Onze Vloot" heeft een bedrag- gezonden als bijdrge voor den Oude jaarsavond- der soldaten. Dat kan dus gezellig woren, en geldt als een vergoeding voor het gemis van den huiselijken haard. JAPAN. De lang bedreigde opzegging van het Vloot- verdrag van Washington is eindelijk werkelijk heid- geworden. Zondagochtend is door het Ja- pansche ministerie van buitenlandsche zaken de officieeie verklaring bekend gemaakt inzake genoemde opzegging. De tekst, die ongeveer 1200 woorden lang zal zijn, wordt dan in c'e Japansche bladen gepubliceerd en zal tevens worden toegezonden aan alle diplomatieke ver tegenwoordigers van Japan in de verschillende wereldstreken.. Op ons maakt dit alles den in druk van een grootscheepseh. hoogst gevaar lijk en diep-immoreel spelen met vuur. (Wordt vervolgd) Met V. zyn aangeduid tusschenvoegsela van den Verslaggever, mede door prof. M. goedgekeurd. Red. I ENGELAND. Wordt ons land steeds gröoter, dooYdat aari de Westkust onze duinen door aanspoeling steeds versterkt worden, aan de Oostkust van Engeland is het juist omgekeerd. Daar eischt de zee nu en dan stukken land op. Zoo is dezer dagen tusschen Dover en Deal een groot stuk van den küstwand in zee gestort. Ongelukkïn kwamen daarbij gelukkig niet voor. Er zijn een 200.000 ton kalksteen en zand in zee gestort. Op de plaats van de breuk stijgt de kust onge veer 80 Meter uit zee op, en er ontstond een 45 M. breede en 12 M. diepe opening. Het voetpad van Deal naar St. Margeret werd ge heel overdekt. De instorting had' voor den hoogsten stand van den vloed plaats, en groote aardmassa's. steken nog boven het water uit. Er zijn veel vogelnesten vernield, en een groot aantal meeuwen vonden den dood. Uren na het ongeluk kwamen groote zwermen meeuwen krijschend de plaats des onheils bezoeken, een treurzang over hun gevallen makkers aan heffend. SAARGEBIED. In het Saargebied zijn alle toebereidselen voor den grootèn verkiezingsdag gereed ge komen, Het volk zai door een plebesciet op- 13 GRAN-CHACO-CONFLICT. Tusschen Paraguay en Bolivia is het ondanks alle bemiddelingen van den Volkenbond, en het stopzetten van senige wapen-leveranties, weder tot een treffen gekomen. Volgens mededeeiin- gen uit Buenos-Aires hebben de troepen 'van Paraguay een nieuwen aanval ondernomen op de operatie-basis der Bolivianen. Bij Villa. Mon- tes, aan de grens van den Gran Chaco zijn op nieuw bloedige gevechten ontketend, waaraan niet minder dan 80.000 man deelnemen. Para guay heeft een legersterkte van 30.000 man ter beschikking gesteld, om een aanval te doen op de beide sleutelforten Capiren en Caran- dayti. Volgens ontvangen mededeeling van het Boiiviaansche hoofdkwartier zouden de Para- ADVISEEREN OOK VOOR EEN KLEINE VERANDERING IN EEN VAN UW KAMERS RESULTAAT BETER, PRIJS NIET HOOGER. Gevestigd sedert 1920 i 74 guanen met zware verliezen zijn teruggesla gen. Ook ten Zuiden van Villa Montes deden c'e Paraguanen nieuwe aanvallen op hed Boiivi aansche front. Bolivia heeft de beschikking over 50.000 man troepen en kan dit aantal nog uitbreiden door reserves van mannen van 18 tot 45 jaar op te roepen. Het zal dan met oen leger van 150.000 man de rijke oliestreken kunnen verdedigen, want hierom is. ten slofte de strijd begonnen. Dat dezen vorm van im perialisme waarin Keizer Mammon den toou aangeeft, den kop niet kan 'worden ingedrukt, Is wel zeer beschamend. TSJECHOSLOWAKIJK. Na .de oneenigheid welke Hongarije onlangs met Joegoslavië gehad heeft, blijkt het rijfi troost te gaan zoeken bij het oude Hongarije, hetgeen door Italië met vreugde wordt be groet. Volgens de bladen in Tsjechoslowaki.je.-is er ook een aanmerkelijke toenadering tot' Oos tenrijk en Hongarije te bespeuren. De Italianen verwachten daardoor een ont spanning- in d-e betrekkingen tusschen Italic* én Joegoslavië. Er zal nog heel wat water ci'oor den Donau moeten loopen alvorens de oude - veten tusschen de Donaulanden begraven zijn. Alleen kunnen we er ons over verheugen, dat het c'en Volkenbond althans eenmaal is gelukt een ernsiig conflict tusschen twee landen op vreedzame wijze op te lossen. ca B Ondergeteekende wenscht zich tot wederopzegging te doen inschrijven ais abonné van „HET BLOEMENDAALSCH WEEKBLAD" (Algemeen Weekblad voor Bloemendaal, Overveen, Aerdenhout, Bentveld, Vogelenzang, Westelijk Heemstede, Kleverpark en Marnixkwartier (Haarlem), Duinlustpark en Sant poort-Station) tegen f 1.— per kalender-halfjaar. De tot 1 Febr. '35 ver schijnende nummers worden dan gratis per post toegestuurd. Naam: tf B Woonplaats: - a (A. 't u. b. duidelijk invullen.) Administratie Bloemendaalsch Weekblad, Bl'daalscheweg 42, Bloemendaal. aaiii»»ia»»»RiaiBii«iaiaiaiBaaiff a a m a a a aaaaaaaaaai

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1935 | | pagina 1