J. A. BOSKAMP en Zn.
Uitzending van Diners
G. 1. GUDE, Cuisinier
DE TWENTSCHE BANK N.V.
LIPS' Kluisinrichting en Koffer kluis
J
Modevakschool Mej. B. AFFOURTIT
Telefoon 13132 Haar'em
29e Jaargang,
4 Januari 1935.
No. 1.
ALGEMEEN WEEKBLAD
voor Bloemendaal - Overveen - Aerdenhout - Bentveld - Vogelenzang - Duinlustpark - Santpoort - Haarlem
en Westelijk Heemstede
ADVERTENTIEN
BUREAU VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE EN ADVERTENTIEN:
BLOEMENDAALSCHEWEG 42, BLOEMENDAAL.
TELEFOON VAN 10 TOT 5»/2 UUR 23453. BIJ GEEN GEHOOR 22576.
ABONNEMENTEN
VERANTWOORDELIJK REDACTEUR: Mr. P. TIDEMAN
EERSTE BLAD.
Aan onze Lezers!
Oud en Nieuw.
N. VAN BREEMEN'S
BRANDSTOFFENHANDEL
Verbindingsweg Bloemendaal lel. 22338
BUITENLAND
lordenssfraat
Gegarandeerde oplaag 5000 exemplaren.
Het Bloemendaalsch Weekblad
Advertenties per regel f 0.15
KRUIDNOTEN, kleine advertenties, 4 regels f 0.35,
bt) vooruitbetaling. Elke regel meer f 0.10.
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 1.— per half jaar
Abonnementen kunnen steeds ingaan, maar zijn
verbindend voor het loopende halfjaar.
Losse Nummers f 0.05.
BLOEMENDAAL - BLOEMENDAALSCHEWEG 147
Overname uit dit nummer is verboden
overeenkomstig art. 15 der Auteurswet
Het is een goede gewoonte onder de menschen.
om elkander bij de jaarwiseling het beste toe te
wensehen. De Redactie van het Bloemendaalsch
Weekblad neemt daarom deze gelegenheid
gaarne te bakt, om hare lezers, by de intrede
van 1935 veel HEIL, ZEGEN EN VOORSPOED
toe te wensehen. Zy spreekt daarbij de hoop uit,
dat de economische toestand spoedig moge ver
beteren, en dat Handel Nijverheid en Scheep
vaart, die sterk in het gedrang zyn geraakt,
weer zullen opleven.
Dat ons Vaderland moge gespaard blijven
voor rampen, als ons in het afgeloopen jaar
hebben getroffen, en dat de Bede, die wij allen
op Kerstmis tot uiting hebben gebracht: „Vrede
op aarde" werkelijkheid moge worden. Dan zal
ook de rust in de plaats treden van de alom
heerschende onrust, en zullen de menschen meer
vertrouwen in elkander gaan stellen. Dat ons
i:ii .b.. .i vu v
DE REDACTIE.
UIT DE SCHOOL VOOR WIJSBEGEERTE.
In de Kerstreimie van. "1931 hadden wij het
voorrecht in Amersfoort Trof. Dr. Carl Men-
nicke, privaat docent te Amsterdam, paedagoog
en wijsgeer, een diep ernstig man, in de kracht
van zijn leven, even sympathiek van verschij
ning als zorgvuldig van woordenkeus, te booren
spreken over deze drie samenhangende onder
werpen: 1. „Het wijsgeerig denken van
Nietzsche ten opzichte van de ..cullüre'ele
situatie in de 19e eeuw." 2. „De Mèssiaanscue
gedachte bij Nietzsche in vergelijking met het
Jood^eh-ChristeHjk mefflfiafusmie".. ën 3. „De
beteekenis van Nietzsche's wijsbegeerte in onzen
tijd."
De verslagen, welke wij van deze voor goed
hegrijpen van onzen tijd vruchtbare voordrach
ten hier geven, zijn van de hand van een der
oudere cursisten. Prof. M. heeft deze verslagen
persoonlijk geverifieerd en goedgekeurd. Men
leze ze rustig, zin voor zin, woord voor woord.
Ze bevatten, of men 't er mede eens is of niet,
een schat van oordeelen, die tot eigen naden
ken stemmen. Het is daarom dat wij
ze in o Hi s blad opnemen, dat voor
zijn na denkende lezeressen en le
zers een hulp w M zijn voor het
ontwikkelen van begrip en i n-
zicht' aangaande onzen zoo belang
rijken tijd. Dit geldt natuurlijk in de eerste
plaats voor hen, die het voorrecht hadden
prof. zelf te hooren. Of Wij zelf het
er mee eens zijn, is e-e n andere
z a ak, waarover wij binnenkort
meer hopen te zeggen
Prof. Mennicke komt o.i, zeer in aanmerking
tel als spreker over brandende euitureele
vraagstukken te worden genoodigd in' vëreeni-
gingen. groepen en Clubs, dié ontvankelijk zijn
voor góéd overdachte en zoo literair als weten
schappelijk verantwoorde voordrachten. Hoewel
Duitscher van origine, is hij doordat hij ook
als jongere in Nederland gewoond heeft, onze
taal goed meester. Zijn" voordracht in zekere
gedegenheid van spreken, diq.-bij zich aanmat,
heeft voor den Nec-erlandsclïen toehoorder het
voordeel van rustiger te kunnen worden ge
volgd dan menige rede van een landgenoot die
vele belangrijke gedachten sneller uitspreekt en
vlotter aaneenrijgt, c'an steeds door den ge
middeld ontwikkelden Nederlander op den voet
te volgen is. Men beware deze verslagen,
v*.
I, Hoe dacht Nietszsche over de „cultuur"
van de 19e eeuiv?
Meif spreekt, aldus Prof. Mennicke. over een
genie slechts bij uitzondering kritisch. Een
groot mensch vraagt men naar zijn bedoeling.
Nietzsche als wijsgeer, zooals hij zich zelf ook
noemt, is op dit punt een uitzondering. Bon
wijsgeer tracht naar waarheid; Nietzsché echter
aanvaardtetiet begrip wa-arheicY niet in den ge.
wonen wijsgeerigen zin van het woord. De
verhouding van subject en object, volgens een
bepaalde gedachten-lyn uit te werken, al dan
niet tot een systeem, is niet N.'s werk. Zooals
vooral blijkt' uit zijne door zijn zuster ver
zorgde nagelaten geschriften, speelde N. met
zijn gedachten, wat hij zelf kennis-theoretisch
toegelicht heeft. Correspondeerende over A.
Langes bekende geschiedenis van het materi
alisme, een boek dat in zijn tijd door den ont
wikkelden Duitschen student veel gelezen werd.
heeft hij het o.a. over Kant's ..Ding an sich" en
noemt de verhouding van subject en object, die
aan deze wijsgeerige figuur ten grondslag ligt.
een noodzakelijk iets door de organisatie vau
onzen geest, niet meer. Echte logische kennis-
kritiek, intelligent bekritiseeren van onze in
telligentie zou, volgens N., alleen kunnen ge
daan worden door een wezen met absolute
kennis. Ik, stelt de profeet van „der Wille zur
Macht", wil en moet denkend spelen om aldus
spelend het heelal te beleven. Alle waarheid is,
volgens N., onbewijsbaar; bet komt er voor on»
menschen, onze bepaalde diersoort, maar op
aan, de verzamelde, geordend doorschouwde
waarnemingen dienstbaar te maken aan onzen
wil-tot-zelfbehoud tot levensverhooging, -ver
sterking en -veredeling,
Is iemands metaphvsica Iemands leer aan
gaande zijn eigen tic, dan is N.'s metaphy-
oiea zylf ï't' f 'juini!V.V i'.iê zur 'iAdea
.zooals ce metaphysics van Schopenhauer was
diens leer aangaande „der Wille zum Leben
unci Dasein." Hier valt niets- te bewijzen, noch
te beredeneeren, alleen te stellen. N.'s stelling
en motief: ik'wil, is tevens zijn eenigen rede
neergrond. Binnen dit raam is te begrypen het
geen voigt.
In de tweede helft van de 19e eeuw is de
euitureele situatie door het burger-rijn, het
burger-dom bepaald in deszelfs synthese van:
bezit en ontwikkeling. Vooral in Duitschland
kwam dit duidelijk uit. Ook de voorafgegane
foeüaïistische cultuur kende synthesen van
bezit en ontwikkeling, maar gansch anc'ers,
als het ware in parten verdeeld, partieel. Be
halve de standen van priesters (clerus) en ge
leerden (clercs) die eigenlijk buiten de andere
standen stonden, bad iedere stand een eigen
door stryd, ook wel door arbeid.' veroverde
plaats, die hij door zijn kracht als stand of
groep behielc', maar tot eigen bepaald gebied
bleef beperken. Hun aandeel in het scheppen en
genieten van cultuur wijst in de Midden eeuwen,
hoe normaal de uitingen dezer groepen op zich
zelf ook zijn, er steeds op, dat hun machts
begrip beperkt is. Binnen eigen kring is de
cultuur van eiken stand of groep verdiept en
verfijnd. In der ..Beschrynkung zeigt sich (ook
daar) der Meister." Het burgerdom neemt
echter in het begin der 19e eeuw de algemeene
leiding van het bewustzijn, de standen en
groepen smelten ineen en de Maatschappij „be
reikt" dan door praestaties van zuiver oecono
mischen aard, langs- oeconomischen weg. de
nieuwe fase, waarin het beschikken over de
cultuurwaarden meer en meer een quaestie
wordt van geldbezit, verdiend geërfd of aapge
huwd. Deze figuur (in tegenstelling met hgt
foec'alisme, waarin het geld een geheel andere
rol speelde) komt vooral in de tweede helft 'der
19e eeuw'heel sterk op (men herinheTe zich de
toen typische uitdrukking „hij heeft fortuin'
om te zeggen, dat hét voorrecht ten volle deel
te hebben aan en te kunnen genieten van- de
aanwezige cultuurwaarden, voor- dezé of gene
gelukkige bezitter van een hoeveelheid geld
was weggelegd. V. Beschaving (van cultuur
spreken tn dit verband velen niet eens meer
uit, veel meer menschen. houden zich met .gees-
uit. veel meel' menschen houden zich met gees
telijke waarden op, maar de diepte, de inhoud,
het gehalte van de cultuurwaarden wordt
minder. Het is de tijd van musea, voordrachten
voor iedereen, concerten e.d. En, naar mate
alles wordt uitgebreid, in. de breedte, het hori
zontale. worden diepte en inhoud, het vert'ikale
uitgeput nivelleertngstendenz, V.)
Tegen deze tendenz stelt Nietzsche zich over
-voor Engeland en Nederland, waar- de stan
denmaatschappij zich meer dan in Duitschland,
gehandhaafd heeft, geldt het vorenstaande niet
zoo sterk. Nietzsches natuur, aristocratisch
van'huis uit, vond aanleiding, motief, middelen
en kracht om zich tegenover die „beschaving."
te stellen en zijn vertrouwdheid eensdeels niet
dë antieke Greiksche beschaving (N. was als
klassikus een groot geleerde en op 26-jarigen
leeftijd al Hoogleeraar in de oude talen te
"Basel)'' anderdeels met zijn twee geniale tijd.
en landgenooten Schopenhauer en Wagner.
Toen ik, schrijft N. over zijn kennismaking met
Schopenhauer, van uezén man één zin gélezèn
had. wist ik dat ik alles van hem lezeïi zou.
Als „Schopenhauerische Mensch" neemt hij op
(men denke in dit verband bij ons aan figuren
van Nieuwe Gidsers als Kloos, van Deyssel,
Diepenbrock en de Haagsche Schilderschoo'
Breitner, Witsen. V.) „das Leiden der Wahr-
haftigkeit" (het kruis dat de echte, zuivere,
eerlijke, openhartige mensch draagt). In Wag
ner ontmoet en eert bü het toonbeeld van den
volledigen mensch. Beider gesteldheid tegen
over de tot leegheid en platheid en' van eeuwige
waarden af en naar tijdelijke waarden toege-
richtte laat-19e eeuwsche beschaving wordt
ook de zyne, als beschouwer, ontleder en
richte laat-19e eeuwsche beschaving' wordt
euitureele situatie dec 19e eeuw aan, en wijst
hij op wat in haar plaats moet komen.
Ten eerste moet David Strauss, de ontwik
kelde veel wetende maar in wezen weinig be
grijpende „Bildungsphilister" het ontgelden als
specimen, type van zijn tijd (Unzeitgemasse
Betrachtungen). Het Bildungsphiiisterdom is
voor hem hopeloos, ongegeneerd en wansmake
lijk. In de tweede plaats keert N. zich tegen
de heerschappij van de rationalistische weten
schappen en moraal. Niet het denken en rede
neeren, maar het leven is volgens hem het
eerste. Dat de 19e eeuw eigenlijk van cultuur
gespeend is, ja zeifs geen fundament voor een
cultuur heeft gelegd, komt volgens hem hieruit
voort, dat echte cultuur door het leven zelf
wordt geschapen, en de 19e eeuw eigenlijk
niet heeft geleefd. De door haar van de 17e
eeuw overgenomen spreuk: ik denk en daarom
leef ik (cogito ergo sum, Descartes) ware z.i.
beter aldus om te zetten in: vivo ergo cogito
(ik leef en daarom denk ik). En terwijl juist
alleen van de jeugd een ommezwaai nog te
hopen is, omdat zy haar levensinstincten hog
zuiver bezit, zijn het .juist de Universiteiten,
haar Hoogescholën, d.o een AvetensehappeiyÈpn
-ti;','eii .-iiuu. K.'.'tif. „li,*- v,tVfi'Vi'i> .1. :ilui i.
verschrompelt, alle zyn in den zin van leven 'J
teruggedrongen wordt tot een zyn in den zin
van onwez'enlijken schyn.
Ook de moreéle binding- van groote massa's
der bevolking aan als heilig gepredikte mo-
reele beginselen, die het wezenlijke in den
mensch zyn „Wille zur Macht", onderdrukken
nog' vóór hij tot bewustzijn komt. werkt vol
gens N. het opbloeien der zonnige cultuur,
waaraan de toekomst, behoort, tegen, bindt
's menschen sehepjjend vermogen, verduistert
den eigenlijken zin van het heerlijk leven op
aarde en daarmede de toekomst. Naast deze
ontledende, afbrekende, neerslaande kritiek
stelt N. in derde plaats een nieuw zijn, een
nieuwen levensinhoud, dat wat groot is aan men
schen, en aan hen geliefd kan zyn, hetgeen
hij samenvat in de door hem opgebouwde en
geprofeteerde „Uebermensch". De doorsnee-
mensch der 19e eeuw is voor hem als esn
„schmutziger Strom", een rivier vol vuil en
zwabberend van ongedierte. Alleen een groot
diep zuiver meer kan zonder gevaar zulk een
stroom in zich opnemen. Zulk een meer is de
„Uebermensch" Zijn de menschen der I9e
eeuw brokstukken van menschen, mijn eer
zucht, zegt N. is die brokstukken op te vat
ten en samen te smeden tot den „Ueber
mensch".
Tot zoover Nietzsche's houding tegenover de
(zoogenaamde) cultuur der 19e eeuw. Een vol
gend maal over Nietzsche en het Messianisme.
BELAST ZICH MET
BEGRAFENIS EN CREMATIE
BLOEMENDAAL
STRAATWEG 4*
TELEFOON
2 2 4 4 4
Schouwtjeslaan 23, Telefoon 10070
TELEFOON ua 6 uwr n.m. 12621.
HAARLEM
Stookt onze EERSTE kwaliteiten
BRUIDSWERK - KRANSEN
Bekroond met hoogste onderscheiding
W. BEUNDER
Al onze Clientele een GELUKKIG NIEUWJAAR.
ARTISTIEK BLOEMWERK
Origineele ontwerpen voor tuinaanleg.
Ing. Bispincklaan 3 Telefoon 22075
wenschi leeiltngeit en clientèle een gelukkig Nieuwjaar
Januari hebben te beslissen, of het tot Duitsch
land wil behooren. wellicht tot Frankrijk, óf
dat het den tegenwoord-igen staat wil hand
haven,' dus blijven onder voogdijschap van den
Volkenbond. We durven niet veel voorspellen,
maar de eerste oplossing lykt ons wel jd-e waar-
Kch'ijhiyitste. D- lijsten zyn zorgvuldig nager
zien, 500.000 kh-zers zullen deelnemen, en ..er
itViiOg Ij- h/i'
ders uit hét buitenland, om hun kiezerspllchteii
te vervullen. De lang verwachte uitslag zal op
15 Januari bekend woi-den geiPaakt. Heel wat
lieden, waaronder niet het minst staatslieden,
verkeeren op het oogenblik in spanning en het
is maar te hopen, dat' het rustig blyft. De in
ternationale politietroepen zijn alle ingedeeld.
De Hollanders zijn aangewezen om de buiten
wijken te bewaken, de Britten en Italianen
houden het toezicht in de Industrie-centra.
Onze Mariniers hebben een aardige surprise
gekregen; de Vereeniging „Onze Vloot" heeft
een bedrag- gezonden als bijdrge voor den Oude
jaarsavond- der soldaten. Dat kan dus gezellig
woren, en geldt als een vergoeding voor het
gemis van den huiselijken haard.
JAPAN.
De lang bedreigde opzegging van het Vloot-
verdrag van Washington is eindelijk werkelijk
heid- geworden. Zondagochtend is door het Ja-
pansche ministerie van buitenlandsche zaken de
officieeie verklaring bekend gemaakt inzake
genoemde opzegging. De tekst, die ongeveer
1200 woorden lang zal zijn, wordt dan in c'e
Japansche bladen gepubliceerd en zal tevens
worden toegezonden aan alle diplomatieke ver
tegenwoordigers van Japan in de verschillende
wereldstreken.. Op ons maakt dit alles den in
druk van een grootscheepseh. hoogst gevaar
lijk en diep-immoreel spelen met vuur.
(Wordt vervolgd)
Met V. zyn aangeduid tusschenvoegsela
van den Verslaggever, mede door prof. M.
goedgekeurd. Red. I
ENGELAND.
Wordt ons land steeds gröoter, dooYdat aari
de Westkust onze duinen door aanspoeling
steeds versterkt worden, aan de Oostkust van
Engeland is het juist omgekeerd. Daar eischt
de zee nu en dan stukken land op. Zoo is dezer
dagen tusschen Dover en Deal een groot stuk
van den küstwand in zee gestort. Ongelukkïn
kwamen daarbij gelukkig niet voor. Er zijn een
200.000 ton kalksteen en zand in zee gestort.
Op de plaats van de breuk stijgt de kust onge
veer 80 Meter uit zee op, en er ontstond een
45 M. breede en 12 M. diepe opening. Het
voetpad van Deal naar St. Margeret werd ge
heel overdekt. De instorting had' voor den
hoogsten stand van den vloed plaats, en groote
aardmassa's. steken nog boven het water uit.
Er zijn veel vogelnesten vernield, en een groot
aantal meeuwen vonden den dood. Uren na het
ongeluk kwamen groote zwermen meeuwen
krijschend de plaats des onheils bezoeken, een
treurzang over hun gevallen makkers aan
heffend.
SAARGEBIED.
In het Saargebied zijn alle toebereidselen
voor den grootèn verkiezingsdag gereed ge
komen, Het volk zai door een plebesciet op- 13
GRAN-CHACO-CONFLICT.
Tusschen Paraguay en Bolivia is het ondanks
alle bemiddelingen van den Volkenbond, en het
stopzetten van senige wapen-leveranties, weder
tot een treffen gekomen. Volgens mededeeiin-
gen uit Buenos-Aires hebben de troepen 'van
Paraguay een nieuwen aanval ondernomen op
de operatie-basis der Bolivianen. Bij Villa. Mon-
tes, aan de grens van den Gran Chaco zijn op
nieuw bloedige gevechten ontketend, waaraan
niet minder dan 80.000 man deelnemen. Para
guay heeft een legersterkte van 30.000 man
ter beschikking gesteld, om een aanval te doen
op de beide sleutelforten Capiren en Caran-
dayti. Volgens ontvangen mededeeling van het
Boiiviaansche hoofdkwartier zouden de Para-
ADVISEEREN OOK VOOR EEN
KLEINE VERANDERING IN EEN
VAN UW KAMERS RESULTAAT
BETER, PRIJS NIET HOOGER.
Gevestigd sedert 1920
i
74
guanen met zware verliezen zijn teruggesla
gen.
Ook ten Zuiden van Villa Montes deden c'e
Paraguanen nieuwe aanvallen op hed Boiivi
aansche front. Bolivia heeft de beschikking
over 50.000 man troepen en kan dit aantal nog
uitbreiden door reserves van mannen van 18
tot 45 jaar op te roepen. Het zal dan met oen
leger van 150.000 man de rijke oliestreken
kunnen verdedigen, want hierom is. ten slofte
de strijd begonnen. Dat dezen vorm van im
perialisme waarin Keizer Mammon den toou
aangeeft, den kop niet kan 'worden ingedrukt,
Is wel zeer beschamend.
TSJECHOSLOWAKIJK.
Na .de oneenigheid welke Hongarije onlangs
met Joegoslavië gehad heeft, blijkt het rijfi
troost te gaan zoeken bij het oude Hongarije,
hetgeen door Italië met vreugde wordt be
groet. Volgens de bladen in Tsjechoslowaki.je.-is
er ook een aanmerkelijke toenadering tot' Oos
tenrijk en Hongarije te bespeuren.
De Italianen verwachten daardoor een ont
spanning- in d-e betrekkingen tusschen Italic* én
Joegoslavië. Er zal nog heel wat water ci'oor
den Donau moeten loopen alvorens de oude -
veten tusschen de Donaulanden begraven zijn.
Alleen kunnen we er ons over verheugen, dat
het c'en Volkenbond althans eenmaal is gelukt
een ernsiig conflict tusschen twee landen op
vreedzame wijze op te lossen.
ca
B
Ondergeteekende wenscht zich tot wederopzegging te doen inschrijven ais
abonné van „HET BLOEMENDAALSCH WEEKBLAD" (Algemeen Weekblad
voor Bloemendaal, Overveen, Aerdenhout, Bentveld, Vogelenzang, Westelijk
Heemstede, Kleverpark en Marnixkwartier (Haarlem), Duinlustpark en Sant
poort-Station) tegen f 1.— per kalender-halfjaar. De tot 1 Febr. '35 ver
schijnende nummers worden dan gratis per post toegestuurd.
Naam:
tf
B
Woonplaats:
- a
(A. 't u. b. duidelijk invullen.)
Administratie Bloemendaalsch Weekblad, Bl'daalscheweg 42, Bloemendaal.
aaiii»»ia»»»RiaiBii«iaiaiaiBaaiff
a
a
m
a
a
a
aaaaaaaaaai