I
r.
1
r
ECunst
1
Allerlei
Predikbeurten
Uit de Maandbladen.
Film
■II
HAARLEMSCHE
CoMeve Dfnej* uereen.
Feuilleton.
TRANSVAAL.
k:
j-
4
niet populair schijnt te zijn. De hooge
politiek belet Oostenrijk, zijn bondgenoot
tegen Duitschland, natuurlijk om Italië
den voet dwars te zetten. In Nederland is
een wetsontwerp ingediend beoogende 't
nemen van maatregelen in zake sancties
tot het beëindigen der vijandelijkheden
goed te keuren.
Latere berichten melden dat de Itali-
aansche luchtmacht geconstateerd heeft,
dat 't Abessinische leger zich in de buurt
van Makalé samentrekt om den op-
marsch der Italianen te stuiten. Om den
vijand te verontrusten worden 's nachts
overvallen uitgevoerd. Het blijkt dat een
groot deel der troepen Ras Koeksa niet
gevolgd is. Het Abessynische leger heet
nu daar 350.000 man sterk te zijn. Italië
rukt echter nog niet Zuidwaarts en be
perkt zich tot verkenningstochten, ver
sterkt zijn stellingen en brengt amunitle
en levensmiddelen voorraden op peil.
In de Zuid-Oost hoek heeten de Italia
nen twee strategische punten te hebben
veroverd in de buurt van de rivier Wen-
be Sjibeli. Het zijn de plaatsen Skillave
en Dagheri. Zij zouden daar veel krijgs
gevangenen gemaakt, een vlag, 2 kanon
nen mitrailleurs en geweren hebben ver
overd. Volgens hen veroorzaken de vlieg
machines een paniek onder de Ethiopiërs.
Het is te begrijpen dat dezen eenvoudige
inboorlingen de schrik om 't hart slaat,
wanneer zü zien, dat deze helsche vogels
zulke verwoestingen aanrichten. De vol
kenbond zit intusscheri niet stil: de in
voer in Italië wordt vrijwel Stilgelegd*,
ook geld krijgt het niet meer. Nu is het
te hopen, dat de niet aangesloten landen
als Japan, Amerika, Duitschland en
Brazilië niet in troebel water gaan vis-
schen door des te meer aan Italië 'te le
veren. Dit wil men trachten te voorko
men. Ook zal getracht worden, door on
derlinge tegemoetkoming, die landen
schadeloos te stellen die door hun trouw
aan den Volkenbond verliezen dreigen te
lijden (daaronder behoort ook ons land)..
Na lang overleg heeft Frankrijk er ten
slotte in toegestemd Engeland zoo nóodi'g
hulp te verleenen ingeval van een niet
geprovoceerden aanval van Italië. Intus-
schen is Laval weer met groote meerder
heid in den Senaat herkozen, zoodat er
geen wijziging in de politiek van Frank
rijk te verwachten is. Italië heeft zijde
lings te kennen gegeven dat het bereid
is het aantal troepen in Libië te vermin
deren indien Engeland, als tegenprestatie
een aantal schepen uit de Middelland-
sche Zee terugtrekt. Het heeft in elk ge
val den schijn dat Italië bereid is verder
te onderhandelen terwijl het intusschen
tracht hier en daar in Ethiopië vasten
voet te krijgen. De eer is dan gered en
"net heeft eenige troefkaarten in handen.
Bij de behandeling van de sanctie aange
legenheid in het Engelsche lagerhuis zijn
enkele rake opmerkingen naar voren ge
komen. Zoo zeide Herbert Samuel, leider
van de liberale oppositie o.a. dat de toe
komstige politiek van den Volkenbond in
de toekomst moet zijn een constructieve
vredespolitiek welke de middelen moet
verschaffen waardoor rechtmatige grie
ven kunnen worden weggenomen. DHe
vierden van de wereld, zegt Samuel zijn
in handen van negen politieke eenheden,
n.l. het Britsche Rijk, Rusland, de Ver.
Staten, Frankrijk, Brazilië, China, Neder
land, België en Portugal. De overige vijf
tig staten moeten zich met het overblij
vende vierde tevreden stellen. Dit vraag
stuk dient te worden opgelost, want a's
bijv. Duitschland met de overige slecht-
bedeelde landen eens eischen ging stel
len, waaraan moeilijkk zou zün te vol
doen, dan zijn de poppen aan 't dansen.
TOURNéE MAURICE ROSTAND.
Maurice Rostand, de groote Fransche
dichter, die met zijn eigén gezelschap
onder auspiciën van impresario Ernst
Krauss een tournee door ons land zal
maken, zal op Donderdag 31 October In
den Stadsschouwburg te Amsterdam op
treden; 1 November te Haarlem, Stads
schouwburg.
Ter opvoering zal komen „La Gloire",
een meesterwerk van Maurice Rostand,
dat een triomf werd in het Fransche too-
neelleven. ,,La Gloire", schreef Adolphe
Brisson in „Le Temps", is een meester
werk en een zeer origineel meesterwerk,
dat afwijkt van de gewone tooneelvormen
zoowel van de klassieke tragedie als van
het moderne drama. Het publiek bij deze
eerste voorstelling bracht een grootsche
ovatie.
Pierre Brisson schreef in „Les Annales:
Zijn meesterwerk is vol schoonheid en
adel. Wij kunnen in Maurice Rostand een
der grootste en meest geïnspireerde dich
ters van dezen tijd begroeten.
Antoine verklaarde in „l'Information"
Dit superieure stuk plaatst Maurice Ros
tand op den eersten rang van het heden-
daagsche to'oneel. Hij heeft ons hevig
geëmotioneerd.
Voorts schreef George Bourdon in „Co-
moedia": Het kwam bij deze première tot
een storm van toejuichingen. een
schitterende overwinning voor den dich
ter en de dramatische dichtkunst".
TUNNELBOUW.
Dit onderwerp staat in het middelpunt
van veler belangstelling. We hebben ge
hoord van tunnelplannen onder het ka
naal en ook een tunnel onder het IJ bij
Amsterdam ter verbetering van de ver
binding met Amsterdam,-Noord.
In een keurig uitgevoerde brochure
geeft de heer E. J. Both een overzicht
over den bouw van verschillende tunnels
in het buitenland, zooals onder de Elbe
bij Hamburg, de Holland tunnel te New-
York (ontwerpen C. M. Holland), de
Antwerpsehe tunnel onder de Schelde,
om ten slotte op de wenschlijkheid en
uitvoerbaarheid te wijzen van dergelijke
verbindingswegen voor ons land.
Dit interessante werkje is uitgegeven
ö.oor de f». Nijgh en Van Ditmar te Roï-
terdam.fi
Laat u inschrijven als abonné
op dit blad, f 1- per half jaar.
ZONDAG 27 OCTOBER.
BLOEMENDAAL
Ned. Hervormde Kerk.
10 uur voorm, Ds. J, G, W, Goedhard
Predikant te Zeist.
Gereformeerde Kerk.
10 uur: voorm. Ds. J. C. Brussaard,
Bediening H. Avondmaal,
5 uur nam. Dezelfde
Voorzetting H. Avondmaal.
De Vrije Katholieke Kerk
Popellaan - Kinheimpark
Zondag 27 October 10.30 voorm. Gezon
gen H. Mis.
Woensdag 30 October 8 uur nam. Com
pleten en Lof.
Donderdag 31 October 7.25 voorm. Ge
sproken H. Mis.
OVERVEEN
Ned. Hervormde Kerk.
10 uur voorm. Ds. Ch. de Beus
Donderdag 31 October Herdenkings
dienst Kerkhervorming nam. 8,15 uur Ds.
Ch. de Beus, met medewerking van een
soliste.
AERDENHOUT
Vereeniging Religieuze Kring
10.30 uur voorm.: Ds. F. Kleyn, Rem,
Predikant te 's-Gravenhage.
SANTPOORT
Ned Hervormde Kerk.
10 uur voorm. Prof. Dr. G, A. van den
Bergh van Eysinga. „Vroomheid of
huichelarij". (Mt. 23, vs. 29 w
Donderdagavond 31 October 's avonds 8
uur dezelfde, Kerkhervorming. Met mede
werking van het zankoor en solozang v.
Mevrouw de wed. Rambonnet, geb. Speet.
Ned. Hervormde Evangelisatie.
10 uur voorm. J. B, Oskamp, van
IJmuiden-Oost.
5 uur nam. Ds. C. M, Krijger van
Beverwijk.
Donderdag nam 8 uur: Ds. D. Kuilman,
van Leiden, Herdenking Kerkher
vorming.
Geref. Kerk in Hersteld Verband.
Gebouw Bethel, Wüstelaan,
10 uur voorm. De heer K. van der Berg.
5 uur nam. Dezelfde.
HAARLEM
Evangelische Luth. Gemeente
Witte Heerenstraat
10.30 uur voorm. Ds. G. J. Duijvendak.
Donderdag 31 October nam. 8 uur: Her
denking Kerkhervorming. D's. Brandt en
Ds. Duijvendak. Medewerking Luth. Da
meskoor o.l. van Mejuffrouw Schouten,
Gereformeerde Kerk (H.V.)
Groote zaal „Blauwe Kruis"
Oude Groenmarkt 20.
10 uur voorm.: Ds. P. A. E. Sillevis Smitt
5 uur nam. Dezelfde.
In de voorzaal voorm. 10 u- Kinderdienst.
Eglise réformée Wallonne.
Dimanche 37 Octobre.
9 h 30: Service
10 h 30: Service solonnel a l'aceasion du
250e annéversaire de la Révocation de
l'Edit de Nantes, Pasteur Krafft.
3e collecte spéciale em faveur de Eglise
11 h 45: Service des Enfants
20 h: Conférend du Pasteur A. Mascaux
deligné de l'Eglise chrétieme mission-
naire Beige.
Het tijdschrift „Alles Eleetrisch", uit
gegeven door het P.E.N. en ditmaal bui
tengewoon goed verzorgd en rijk geïllus
treerd, geeft een duidelijk overzicht van
de administratie in 't nieuwe gebouw.
Portretten van den Directeur, van Ol-
denborgh en zijn bekwame staf, een dui
delijke foto van de vergader- en voor
drachtzalen, de telefooncentrale, kantoor
lokalen, leerkeuken, in één woord: alles
dat den lezer een duidelijk beeld kan ge
ven van dit moderne bedrijf.
In het maandblad ,,De Fordwereld"
worden we vergast op reisindrukken uit
Abessinië met mooie plaatjes over dit
actiueel onderwerp. Een raadgeving wat
tegen den winter gedaan moet worden
om bevriezing te voorkomen en ten slot
te één en ander over de Dolamieten,
eveneens met prachtige opnamen.
EEN NIEUWE FILM VAN
SHIRLEY TEMPLE.
De sensatie van het witte doek, de 6
jarige Shirley Temple, zal binnenkort, in
een nieuwe film, 'n golf van enthousias
me en bewonderng laten gaan over haar
trouwe vereerders over de geheele wereld.
In „The little Colonel", welke film door
Fox in Nederland zal worden uitgebracht
onder den titel „De Kleine Kolonel",
heeft zij een ideaal gegeven, waarin zij
opnieuw de gelgenheid krijgt, haar groo
te, natuurlijke, acteer-, dans- en zangta
lent te toonen. Shirley heeft in deze film
die gebaseerd is op den destijds veel ge
lezen roman van Annie Fellows Johnston,
Amerika's meest beroemde karakterrol
vertolker, Lionel Marrymore, tot partner.
„De kleine Kolonel" verhaalt de we
derwaardigheden van een lieftallig jong
meisje uit Kentucky, dat tegen den wil
vsn haar vader met een Yankee officier
trouwt. Deze troitsche oude aristocraat
die nog immer met z'n gedachten ten tij
de van den burgeroorlog verwijlt, ver
stoot zijn kind dan ook en bant haar be
staan voor eeuwig uit zijn gedachten.
Barrymore vervult de rol van- den- ouden
haatdragenden ijzervreter, terwijl Shirley
„de kleine kolonel", het kind uit het ge
wraakte huwelijk, uitbeeldt, wier dansen
de voetjes, lachende oogen en gouden
krullen het hart van den strengen rebel
stormenderhand veroveren.
Een deel van deze, op schitterende wij
ze door B. G. De Sylvia vervaardigde pro
ductie is in kleuren opgenomen, zoodat
Shirley's bewonderaars haar ditmaal
Bakenessergraclit 27 - Telefoon 14393
Diner THUISBEZORGD f 0 90;
met soep of toespijs f 0.15 meer.
Geen extra bezorgloon.
Gebruik van uitsluitend natuur
boter, le soort duinaardappelen
en verder de beste grondstoffen.
Prospectus op aanvrage.
GEEN LIDMAATSCHAP.
GEEN OMZETBELASTING
Het is van groot belang
dat gij uw artikelen, onder
de aandacht van het pu
bliek brengt.
Door middel van ons blad
is de juiste methode.
Vraagt inlichtingen bij de
Administratie,
kunnen zien, zooals zij er in werkelijk
heid uitziet.
Critici, die de film in Amerika reeds
aanschouwden, verklaarden, dat ,,De
kleine Kolonel" Shirley's machtigste rol
prent is, waarbij algemeen speciale aan
dacht werd gewijd aan het feit, dat Shir
ley tezamen met Bill Robinson diens we
reldberoemde trap-dans uitvoert.
Verder werken aan „D;e kleine Kolonel"
mede: Evelyn Venable, John Lodge, Sid
ney Blackmer, Alden Chase en William
Burress, terwijl wederom David Butler,
evenals bij „Hartedief" de regie verzorg
de.
POLITIE CONTRA MISDADIGERS TE
HOLLYWOOD.
Te Chatworth. niet ver van Hollywood,
■is een oude herberg, die in de jaren om
streeks 1880 een pleisterplaats was voor
diligences. Zij is nu een toevlucht Voor
Vminnende paartjes, die zich op heete zo
merdagen en -avonden daar kunnen la
ven aan limonade, bier etc. en van de
vermoeienissen van een wandeling door
de bosschen kunnen uitrusten.
Deze nacht was echter niet zoo veilig,
daar een biertje te gaan drinken, omdat
men bij revolverschoten en geweervuur
nu eenmaal niet op zijn gemak kan zijn.
Wat toch was het geval?
■ij
i
Wat ik U ga vertellen, dateert welis
waar van een groot aantal jaren terug,
maar toch ben ik er van overtuigd, dat
velen Uwer nog wel eens het een en an
der willen hooren aangaande een land
dat, vooral gedurende den Boerenoorlog,
in het middelpunt van veler belangstel
ling heeft gestaan. De Boeren zijn bo
vendien nog door banden des bloeds aan
ons verbonden; ze hebben evenals wij
hardnekkig gestreden voor hun vrijheid.
En vooral nu weder een groot land op
het punt staat een minder belangrijke
Staat te veroveren, naar het heet om er
beschaving te brengen, doch inderdaad
om het te bezitten, is de Transvaal voor
ons weer actueel geworden. Ik stel mij
daarom voor, u een en ander te vertellen
van
LAND EN VOLK.
De verhouding yan de Boeren tot
de Uitlanders, Een en ander
aangaande den vrijheidsoorlog.
Transvaal is, zooals we weten, gelegen
in Zuid-Afrika. Het werd begrensd ten
Noorden door het Britsche Rhodesia, ten
Oosten door de Portugeesche bezitlting
Mozambique, ten Zuiden door den Oran
je Vrijstaat en ten Westen weder door
Britseh Bechuanaland. De Vaal rivier
vormde de grens tusschen de twee boeren
republieken, Transvaal en Oranje Vrij
staat.
Men ziet dus dat, behalve ten Oosten,
de beide republieken vrijwel door Engel
sche staten was ingesloten.
Groote bergketenen heeft Transvaal
niet; de bergen hebben meer het karak
ter van heuvels: de boeren noemen ze
„kopjes". Het z.g.n. hoogeveld, dat zijn
de hoogvlakten, maakt op ons een kalen
dorren indruk, bezaaid als ze zijn met
klippen, welke den landbouw bemoeilij
ken. Roodkleurig zand, groote mierhoo-
pen, enkele lage boomen van een doorn
achtig karakter is al wat wij zien. Het
tameiijk harde gras groeit hoog. De boe
ren branden heele velden af, opdat de
asch diene als mest voor jong gras, waar"
op hun kudden grazen.
Boeren hofsteden of farms vindt men
meestal in de buuït van rivieren of sprui
ten, omdat daar de gelegenheid tot iri-
geeren gunstiger is. De huizen zijn een
voudig van klippen, vaak slechts van
leem gebouwd, dat bestreken wordt met
koemest. Voor dakbedekking dient stroo
of gras, eveneens bestreken. Ook inwen
dig zijn de huizen erg eenvoudig; een
leemen vloer, ruwe tafels en stoelen, de
laatste evenals de bedden of kartels be
spannen met leertjes. Verlichting: petro
leum en kaarslicht, dus alles zeer primi
tief. Later heeft men natuurlijk betere
huizen gebouwd, ook comfortabeler inge
richt, maar de meeste farms waren of
liever vele zijn thans nog zooals ik ze u
schilderde. Vlak bij het huis verbouwt de
boer gewoonlijk een stuk land, groot ge
noeg om in het onderhoud van zijn gezin
te voorzien: aardappelen, kool, mais of
mealis, haver, watermeloenen enz. Zij die
in de buurt van groote steden wonen,
goed geirigeerd land bezitten, en wat van
den landbouw verstaan, brengen hun pro
ducten met de ossenwagen naar de markt
waar ze er goede prijzen voor kunnen
maken. De kippetjes loopen vrij rond,
voorzien de boer van eieren en worden
een enkele keer opgepeuzeld. De boer
eet meestal schapenvleesch, dat goed ge
braden heel smakelijk kan zijn. Ossen-
vleesch is meestal erg taai. omdat de os
niet wordt geslacht alvorens hij een
groot aantal mijlen voor de ossenwagen
getrokken heeft. Schiet de boer een stuk
wild, dan snijdt hij een gedeelte in lange
reepen, zout die en hangt ze in de zon te
drogen. Hij noemt dit vleesch „biltong";
het is smakelijk en kan lang bewaard
blijven, dus dienst doen als hij op pad is.
Behalve brood dat de vrouw zelf bakt,
maakt ze wel wat harde maar toch sma
kelijke beschuit, die tesaam met de bil
tong gemakkelijk mee te dragen padkost
vormt. Vaak verbouwt de boer ook nog
wat tabak, die daar goed groeit, en in
groote rollen opgerold, dienst doet in de
pijp, die bijna niet uit zijn mond komt.
Hij snijdt een stukje van de rol af, wrijft
het fijn in zijn hand en stopt er zijn pijp
mee, en och het smaakt wel, al is het
geen „porteriko".
De boer heeft altijd eenige kaffer boys
en meiden in zijn dienst, waarmede hij
uitstekend weet om te gaan. De boys
passen op het vee en helpen op het land;
één loopt er altijd voor de 12 of 14 ossen
die voor de ossenwagen gespannen zijn'
De meiden helpen de vrouw in de huis
houding. De boeren hebben meestal groo
te gezinnen, en wij begrijpen maar niet,
waar al die kinders gehuisvest worden.
De kaffers rollen zich eenvoudig in hun
deken of kombaars en slapen op moeder
aarde. Het vee dat overdag graast, wordt
tegen den avond gedreven in de kraal, 'n
flinke open ruimte, omringd door een
laag muurtje van klippen.
De boer is uiterst eenvoudig in zijn leef
wijze. Hij draagt een fluweelen pak van
het bekende type, op coupe wordt niet
gelet, een slap hemd, vilten hoed met
breeden rand en een paar eigengemaakte
veldschoenen (erg ruim en sterk). Gaat
hij te paard uit, dan trekt hij een paar
stevels aan. Baard en haardos, door on
derlinge hulp, verzorgd, groeien lang, het
geen den ouden farmers wel eens den
naam van „takharen" bezorgde. O'ok de
vrouwenkleeding is uitêrst eenvoudig; op
taile wordt geen prijs gesteld, en een
groote huifvormige kap wordt gedragen
als bescherming tegen het blakende zon
netje. De boeren zijn eenvoudige, gods
dienstige en vooral gastvrije menschen'
voor wien de Bijbel de hoogste wet is. Of
ze zich altijd stipt aan de leerstellingen
houden, zou ik niet durven beweren. Er
zijn goede en kwade onder, enkelen staan
sympathiek tegenover ons Nederlanders
of gelijk zij zeggen: Hollanders, anderen
schelden ze uit en noemen ze „verflikste
Hollanders" of nog erger. Hierachter
schuilde natuurlijk wel eenige afgunst,
omdat ze voelden dat de Hollanders
meer ontwikkeld zijn dan zü, en daarom
betere baantjes konden krügen. Beter
gestelde boeren nemen vaak een Holland-
schen schoolmeester, gekwalificeerd of
niet, voor het onderricht van de jeugd.
Als men na jaren zulk een Hollander
ontmoette, bleek veel van het Holland-
sche cachet verloren te zün gegaan, voor
al wanneer ze een boernooi tot gade had
den gekozen, wat natuurlük voorkwam.
De invloed ten goede van deze school
meesters moet niet onderschat worden.
Behalve den bijbel die men in elke boe
renwoning aantreft, vindt men er soms
een uitgave van Vader Cats, en iets wat
in de farms zelden ontbreekt is Haarlem
merolie; daar zweren ze bij. Niettemin
wordt den jongen boerenkinderen gere
geld een dosis wonderolie toegediend.
Doktershulp, die meestal ver gehaald
moet worden, roept men zelden in.
De ontspanning van de boeren bestaat
uit rijden, jagen en schieten. Een ledige
flesch wordt op eenige honderden meters
afstand op een mierenhoop gezet of be
wegelijk opgehangen, en daarop wordt
geschoten. Is het dan wonder, dat op die
wijze goede schutters gekweekt worden?
Eigenaardig gaat het toe met de vrijerü
Heeft een boerenzeun van een naburige
plaats een oogje op een der dochters, en
vindt hij genade in de oogen van zijn a.s.
schoonouders, dan mag hij haar nu en
dan 's avonds komen bezoeken. Op zün
beste peerd komt hij dan aangereden, en
wordt op de bekende phlegmatieke wijze
ontvangen: dag Oom, dag Tante, dag
neefies, dag nichies, hoe gaan dit met
jille saam?
De avond valt vroeg in; schemering
kent men zoo te zeggen niet, dus wordt
licht ontstoken. Pa en Moe gaan meestal
vroeg kocj toe, maar dat hindert niet;
neef mag blijven „opzit en praat". Hij
krijgt een versche kaars, is die opgebrand,
dan is het zün tijd om heen te gaan. Het
is begrijpelük, dat de meesten wel voor
een reserve keers zorgen! Wie zal 't hun
kwalijk nemen?
Op hooge kerkelüke feestdagen trekt
de familie vaak naar de Hoofdstad Pre
toria. De vrouwen nemen plaats op de os
senwagen, de mannen meestal te paard
en zoo gaat het „oërs die koppies".
Middén op het Kerkplein te Pretoria
stond toenmaals de dopperkerk (gerefor
meerd) waarin de dienst behalve door
den Ned. Pred. Ds. Godefroy, vaak ge
leid werd door Oom Paul in hoogst eigen
persoon, en hü deed het wat goed!
Het geheele kerkplein stond bij die ge
legenheid vol met uitgespannnen ossen
wagens en ongegeneerd werd daar op het
plein het potje gekookt en gegeten. Van
de gelegenheid werd tevens gebruik ge
maakt, om de noodlge inkoopen te doen.
De groote stores, van het bekende toko
type, waar zoowat van alles te krijgen
was, maakten in die dagen goede zaken,
althans als de boeren voor hun producten
of vee behoorlijk geld hadden gemaakt.
Veelal stond ook een bezoek aan Oom
Paul op het programma. Het staatshoofd,
eenvoudig als de burgers zeiven, woonde
in 'n eenvoudig huis met een groote ve
randah. Daar werd audiëntie verleend, en
het is verwonderlijk hoeveel van zijn bur
gers de President persoonlijk kende. De
bezoekers werden uitgenoodigd te gaat sit
en dan werd een groote bak dampende
koffie voorgezet, boordevol geschonken
ten teeken dat men welkom was. Ik her
inner mü nog zeer goed mün eerste be
zoek bij den President, aan wien ik
wenschte te worden voorgesteld. Onder
het traditioneel bakkie koffie, gelukkig
behoorlijk volgeschonken, vroeg ZHd, mij,
of ik ook een van die Hollanders was
„wat sê dat die aarde draai"? Even van
mijn stuk gebracht antwoordde ik: ja
President. En he jij dan nie in die Bijbel
gelees nie, dat Josuah se: son sta stil en
maan sta stil? Hoe ken jü nou sê dat d:e
aarde draai?
Werd ik nu voor het lapje gehouden of
zou Oom Paul werkelijk gelooven dat de
aarde stil stond? Mij kwam 't voor, dat
hij als goed dopper hierdoor wilde de-
monstreeren, dat hetgeen in den Bijbel
staat, letterlijk moet worden opgevat
maar dat hij innerlijk wel van de on
houdbaarheid dezer stelling overtuigd zou
zijn. President Kruger had niet, evenals
President Steijn van den Oranje Vrijstaat
een academische opleiding genoten, maar
bezat een flinke dosis gezond verstand,
was buitengewoon goed bekend met land
en volk enkende den Bijbel op zijn
duimpje. Hiermede imponeerde hü zijn
burgers die in hem overigens een onbe
perkt vertrouwen stelden. Dit blijkt wel
daaruit, dat zü hem vier malen achtereen
herkozen hebben tot President ondanks
krachtige tegenstanders als b.v. Generaal
Joubert. Oom Paul was een goed rede
naar. maar aan zün wüze van spreken
moest men even wennen. Hij beet de
woorden kort af en zoo nu en dan leek
het wel of hij snauwde. Maar daaraan
wende men spoedig en dan moest men
den natuurlijken diplomatieken aanleg
van dezen grooten man wel bewonderen.
Uit zijn woorden sprak steeds een groote
liefde voor zijn land en eerbied voor zün
God. President Kruger was een oprecht
vriend van de Hollanders, al was het wel
licht niet uitsluitend uit sympathie, dat
hij voor zün raadgevers bekwame Hol
landers koos. Hij zag in, dat het Holland-
sche element versterkt moest worden als
tegenwicht tegen de steeds sterker wor
dende Engelsche stroomingen. Ik noem
slechts den bekenden Staatssecretaris Dr.
Leijds. den helaas te vroeg gesneuvelden
Staats Procureur Dr. Koster, de heeren
Bok, van Boeschoten ten Haaf en ande
ren die allen verantwoordelijke staatsbe
trekkingen bekleedden en op wier trouw
en aanhankelijkheid hij wist te kunnen
rekenen.
Natuurlük waren ook bekwame Afrika
ners in de Regeering opgenomen als een
Joubert (Commandant Genl.) Marais,
Wolmarans van den Uitvoerenden Raad
en vele anderen,
