Nederlandsch
Nieuw-Guinea
en zijn bewoners.
Arbeiders-Gemeenschap
der Woudbrookers.
Kon. Ned. Maatschappij voor
Tuinbouw en Plantkunde.
MIDDENSTANDSPOLITIEK.
„Verkeers Examen"
uitsluitend voor de schooljeugd
„Haarlem".
Beethovencyclus.
Dr. Arundale maakt rondreis
door Europa.
De Vrede?
Ja, indien de vrouwen willen I
WL-:
Jk
jpr
Een interessante lezing
van Dr. Klein.
HAARLEM, 29 April. Dezer dagen heeft
Pr. W. C. Klein, secretaris-penningmeester van
liet Nieuw Guinea Comité, voor de afdeeling Haar
lem van de verecniging Oost en West een voordracht
gehouden over:
Nederlandsch Nieuw Guinea en zijn bewoners.
Spr. gaf een uitvoerig overzicht van de ligging
van Nieuw Guinea, waarbij hij deed uitkomen,
dat ons gebied in menig opzicht voordeden bezit
t.en opzichte van het niet-Nederlandsche deel van
het eiland, hoewel er ook nadeden zijn. Wat de
voordeden betreft, wees spr. er o.a. op, dat Ncder-
Iandsch-Nieuw Guinea mooiere havens heeft dan
de Philippijnen en Australisch Nieuw-Guinea,
terwijl verder de configuratie der kustlijn gunstiger
is dan die van Australisch Nieuw Guinea.
Daartegenover staat dat de toegang tot het
binnenland in ons N.G. b.v. bemoeilijkt wordt,
doordat de grootste rivier der Noordkust, de Mamero
reeds op 100 K.M. van de Noordkust practised
onbevaarbare stroomversnellingen vertoont, in
tegenstelling met de grootc rivier der Australische
noordkust, de sepik, waar het gouvernement
gemakkelijk een goed bereikbaar bestuurspost
kon stichten op 000 K.M. van den mond.
Bij ons is het verder een noodlottige speling
der natuur, dat de overigens zoo bruikbare Argoen-
baai door een zeestraat met gevaarlijke draaikolken,
<le z.g. Pintoe Setan, van de zee wordt gescheiden.
Waar wel een goed bevaarbare rivier tot ver in
het land gaat, zooals de Digoel, zijn slechts moe
rassen en geen mensehen oi' exportproducten en
dit laatste geldt ook voor de mooie Ktnabaai,
waar de heele vloot van Ned.-Indië in kan. De
zoo gunstig gelegen Vogelkop Noordkust is meestal
te steil en er zijn geen behoorlijke havens, zoodat:
men ook voor ontginning der enkele aanwezige
vlakten geen faciliteiten vindt. Tot overmaat
van ramp heeft de voornaamste rivier dezer
Noordkust, de Warsamson, die een brecde vlakte
doorstroomt, slechts door een enge kloof met
watervallen verbinding met de kust en aldaar is
ook geen ankerplaats. Dit is de reden, dat de plan
nen van kolonisten om zich aan deze rivier neer
te zetten, niet doorgingen
De grootere plaatsen op N.G. liggen in verband
met de geringe betcekenis der rivieren, als toe
gangspoorten tot het binnenland niet aan rivier
monden, doch op soms zeer onlogische punten
zonder achterland-verbindingen.
Wat het klimaat betreft, is de regenval in dit
enorme gebied practiscli alleen aan de kust bekend
en is daar hoog en continu het gcheele jaar door,
behalve in Merauke, met een uitgesproken drogen
tijd. In australische N.G. bleek soms in beschutte
binnenlandsche dalen de regen slechts 1/3 van dien
aan de kust te bedragen. Of zich dit ook bij ons
voordoet, is volslagen onbekend, doch zou reeds
thans op den Vogelkop en later ter O. der Geelvink
baai kunnen worden nagegaan.
De gezondheidstoestand wordt steeds slecht
genoemd, doch bijna geen enkele Europeaan
woont meer dan 50 a 75 m. boven de zee. Te
Babo alleen ontbreekt tot nu toe de malaria en
als dit zoo blijft, verdient deze plaats in hooge
mate de aandacht van bestuur en zending, naast
die van de nu alleen daar gevestigde petroleum-
exploirateurs van de Ned. Nw. Guinea Petroleum
Mij. en de luchtverkenners van de K.N.I.L. M.
Wat, den bodem betreft zijn vruchtbare vul
kanische gesteenten in de tot nu toe verkende,
gedeelten weinig talrijk, doch in het binnenland
zijn gebieden grooter dan Nederland nog on
bekend.. Meren, wier alluviale vlakten, in Indië
dikwijls vruchtbaar bleken, zijn nog weinig
bekend, doch kunnen gevonden worden.
Spr. meende, dat, voor alles, die op N.-G. willen
exploreeren, niet alleen voor petroleum-explora-
tcurs, doch ook voor goudzoekers landbouw
kundigen, zoekers van boschproducten en niet
het minst voor het bestuur, dat de zwaarte
punten der bevolking nog moet opsporen, uitge
breide luchtverkenning, ter verkorting en in-
tensiveering der daarop volgende landexpedities,
aangewezen is. De. kosten der benoodigde land-
expedities kunnen elders worden teruggebracht
tot op 10 of nog veel minder.
De vroegere expedities zullen tezamen een
kleine tien millioen gulden hebben gekost en aldus
doorgaande zou men nog tien millioen moeten
uitgeven om behalve verdere geografische, ook
economische en wetenschappelijke verkenningen
van goede kwaliteit te krijgen. Als men voor een
paar honderdduizend gulden aan luchtverkenning
uitvoert, wat nu nog kon, omdat de K.N.I.L.M.
er nog bezig is, zal men even zoovele millioenen
besparen. In de Zuidhelft van Australisch New-
Guinea, in Papua, heeft reeds een sere vruchten
plaats gehad.
Tenslotte deed spr. eenige ntededeelingen over
de bevolking en haar middelen van bestaan.
Uit: ,',De Zaanlandcr
Nederlandsche Handelshoogeschool te Rotterdam.
In de op Vrijdag 24 April 1936 gehouden
vergadering van den Raad r an Beheer der Neder
landsche Verecniging voor Ilooger Handelsonder
wijs is aan Mr. W. H. Stenfert Ivroese op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend als secretaris van de
verschillende besturende Colleges der Nederland
sche Handels-Hoogeschool. De Voorzitter heeft
daarbij den heer Stenfert Krocse hartelijk dank
gezegd voor de vele en uitnemende diensten door
hem gedurende een aantal jaren aan de Hooge-
school bewezen.
Tot secretaris van den Raad van Beheer, tevens
secretaris van het College van curatoren, en van
ket Algemeen Bestuur is daarop met algemeene i
temmen benoemd de heer Mr. C. J. de Vriese, j
tt Rotterdam.
Programma 1930 MeiAugustus.
Bentveld en Barchem.
Men verzocht ons opname van het volgende:
Met een toelichtend woord bieden wij het pro
gramma van ons voorjaars- en zomerwerk aan;
het wil groote vraagstukken van maatschappij
kuituur en enkeling belichten van uit de religieus-
socialistische overtuiging, d.w.z. van uit een
overtuiging, waarin het socialisme verbonden is
met en doordrongen wordt door een levend Gods
geloof. Er zi jn enkele dingen anders dan gewoonlijk.
Ten eerstemen vindt aangekondigd zoowel
cursussen in Bentveld als fn Barchem. Zij staan
op dezelfden grondslag, men lette er slechts op,
dat de inteekcnbiljetten voor de Bentveldcursussen
naar een ander adres gezonden moeten worden
dan die voor Barchem.
Ten tweede: men treft hier z.g. leergangen aan.
Zij zijn van langoren duur; zij zijn in de eerste
plaats bestemd voor lien die zich in onze gedachten-
wereld reeds min of meer thuis voelen.
Ten derde: de eerste cursus in Bentveld is be
doeld voor allen, die zich min of meer tot religieus-
socialistische gedachten voelen aangetrokken
zonder van dc beginselen op de hoogte te zijn.
Ten vierde: op een tweetal Bentveld-cursussen
vindt men achter het aangekondigde onderwerp
tusschen haakjes vermeld „AA'ijdingsbijeenkomst".
Uit den kring onzer leden en trouwe bezoekers is
de vraag gekomen: kunnen we op Zondagmorgen
in Bentveld niet in onze eigen stijl en sfeer de ver
sterking van het persoonlijk en gemeenschappelijk
geloof vinden? De nu aangekondigde Wijdings
bijeenkomsten zijn een proef; zij zijn óók toeganke
lijk voor wie niet het gehecle weekeinde volgen.
Wij vragen van niemand de onderschrijving
onzer beginselen; wel dat hij het karakter van ons
werk wil eerbiedigen, en in openheid, wil tot kame
raadschap, geestelijk gesprek en verkeer met ons
wil samenzijn.
Het Bestuur der Arbeiders-Gemeenschap:
IV. Banning, Voorz.
Dora dc Jong, Sccr.
c. a.
Cursussen en Leergangen te Bentveld:
Cursus I, 9 en 10 Mei: Eerste kennismaking.
Leider: D. J. Wan,sink.
Cursus II, 30 Mei2 Juni: De eenheid der
menschlicid. Pinlcstereursus. Leider: AV. Banning.
Cursus III, 13 en 14 Juni: Vormgeving. Leider:
J. van de Kielt.
Cursus IV, 27 en 28 Juni: Indonesië. Leider:
W. Middendorp.
Cursus V. 4 en 5 Juli: Leiding der massa.
Leider: K. Kooy.
Leergang I, 27 Juli 1 Augustus: Christendom
en Socialisme. Leergang. Leider: J. C. A. Fetter
Leergang 11, 38 Augustus: Onze
Leergang. Leider: J. van dc Kicft.
Cursussen te Barchem.
Cursus I, 11 en 12 Juli: Zekerheden in deninaat-
schappelijkcn nood. Leider: M. J. A. Moltzer.
Cursus II, 25 tot 28 Juli: Grondslagen van
gemeenschapsleven. Leider: AV. Banning.
Cursus III, 8 tot 11 Augustus: Met het geloof
in dc branding. Leider: .1. Kalnta.
Cursus IV, 22 tot 25 Augustus: God en wereld.
Leidster: Dora de Jong.
Programmaboekjes kunnen worden aangevraagd
bij, en adressen van belangstellenden worden op
gegeven aan den directeur dr. AV. Banning te
Bentveld en Mej. Dora de Jong, J. M. Coenenstraat
20 I, Amsterdam-Zuid.
Afdeeling Bloemendaal en Omstreken.
Dc afdeeling Bloemendaal en Omstreken der
K.N.M. v. Tb. Pik. hield Dinsdagavond 28
April j.I., hare maandelijksche bijeenkomst in
café Rusthoek te Bloemendaal.
Na opening der vergadering gaf de Voorzitter het
woord aan den heer G. J. Boesclioten, chef van
den Plantsoendienst dezer gemeente, die den
aanwezigen aan de hand van zeer mooi geslaagde
lantaarnplaatjes vertelde over de stadsparken
in Leeuwarden, destijds aangelegd door den heer
Copijn. Men kon zien welke mooie effecten ver
kregen kunnen worden door deskundige groe
peering van boomen en heesters, afgewisseld door
waterpartijen. Ook liet spreker zien mooie plekjes
elders in Friesland en op ,.De Hooge Veluwe".
Speciaal werd de aandacht gevestigd op de
mooie ontwikkeling van vrijstaande treurwilgen,
berken en beuken.
Voor het puntenstelsel had de heer H. Boeg-
sclioten een keurige collectie planten ingezonden,
die de algemeene bewondering wekte en waaraan
de keuringscommissie de volgende punten toe
kende: gr. Gasteria in div. soorten 10 gr.
Aechmea minista 9 gr. diverse succulenten 10
gr. Nudilaria striata 9 1 Laelia purpurata en
1 Laelia-Cattleya G. S. Ball 3 gr. Nudilaria
Meijendorffi 10. Met recht dankte de Voorzitter
den inzender voor deze schitterende inzending.
Tijdens de pauze werd uit de A'ragenbus be
handeld een vraag naar de oorzaak van beschadi
ging aan het blad van een Gloxinia. De vakkundi-
gen waren van oordeel dat de bladeren verbrand
waren door onvoldoende schermen. Opgemerkt
werd dat schermen geheel achterwege kan blijven
indien men van den aanvang af de plantjes aan
het volle zonlicht had gewend.
Na de pauze liet spreker nog enkele bizondere
planten zien zooals mooie Euphorbia's, Arons
kelken enz. alsook opnamen van de Buitenplaats
Kareol in den aanvang van haar bestaan.
De voorzitter dankten den heer Bocschoten voor
zijn causerie die alle aanwezigen had geboeid
door de aangename wijze waarop hij de schoonheid
in de natuur onder aller aandacht had gebracht,
welke woorden de aanwezigen bezegelden door
hartelijk applaus.
Het is van algemeene bekendheid, dat de
koopkracht van ons volk staag terugloopt. Hier en
daar zijn de inkomsten gestegen, vooral bij hen,
die speciaal profiteeren van de verschillende steun
maatregelen, maar neemt men die koopkracht
over de geheele linie, dan is het belaas een feit,
dat zij, die steeds verder achteruitgaan een grooter
contingent vormen dan degenen, die zoo gelukkig
zijn méér te verdienen.
Hebt U wel eens gedacht, wat er geschiedt met
al die goedkoope aanbiedingen welke in de bus
worden geworpen Hoe veel wrevel in de verarmen
de gezinnen ontstaat, wanneer zij telkens die
bus hooren klepperen en daarna dc verleidelijke
offertes zien van datgene, wat zij zich toch niet
meer kunnen aanschaffen.
Hiermede willen wij niet zeggen, dat de midden
standers, die zoo graag hun debiet zouden zien
uitgebreid, zich niet van deze aanbiedingen zouden
moeten bedienen Integendeel. Zij bereiken er hun
oogmerk mede, want dc huisvrouw is aan den
anderen kant natuurlijk wél gevoelig voor een
koopje dat op deze wijze haar wordt medegedeeld.
Alaar het moeten koopjes zijn van artikelen, die
behooren tot de vitale behoeften kleeding,
levensmiddelen. Geen luxe!
Uit hetgeen wij hierboven opmerken, kan men.
een les. putten. Namelijk, dat de middenstander
het grootste belang heeft bij vermeerdering der
Nederlandsche koopkracht. Deze is primair. Zij
moeten zich dus niet alleen bezig houden met de
eigen moeilijkheden, maar zij moeten zich ook
interesseeren voor die problemen, die de koop
kracht kunnen verhoogen!
Dit wordt niet altijd ingezien. Men hoort immers
zoo dikwijls zeggen: schoenmaker houdt je bij je
leestDus dat middenstanders zich slechts moeten
bemoeien met middenstandsproblemen met hun
strijd tegen de coöperaties, filiaalbedrijven etc.
dat zij moeten zorgen voor goede propaganda en
pakken de reclame dat zij onderlinge misbrui
ken moeten uitroeien (en niet ontduiken, wanneer
eindelijk speciale maatregelen genomen worden,
zooals de komende vestigingseischen, de wet op de
opruimingen en uitverkoopen) maar zij moeten
een open oog blijven houden voor algemeene vraag
stukkenDeze algemeene vraagstukken zijn juist
van het grootste gewicht. Alvorens men koop
kracht zoo billijk mogelijk der alle distribueeren-
de middenstanders en middenstandszaken gaat ver-
deelcn, moet die koopkracht bestaan en de be
staande koopkracht worden opgevoerd.
Dit leidt natuurlijk tot plaatselijk egoisme. Een
gemeente zal het te gunnen werk willen uitbesteden
daar, waar de laagste prijzen kunnen worden ver
kregen. Alaar de middenstand staat hier vierkant
tegenover. AV'ordt een werk uitgevoerd door men-
schen, die in een andere stad wonen, dan gaat de
eruit voortvloeiende koopkracht naar die andere
stad.
Onze Regecring kan per circulaire waarschu
wen tegen dit plaatselijke cgoisme, dat zij niet
nationaal noemt, maar liet feit blijft bestaan, dat
op het oogenblik ieder voor het „naakte" bestaan
vecht. Dat doet de middenstander ook. Uit deze
overweging dient de middenstand goed in een
plaatselijke Raad vertegenwoordigd te zijn. Hij
moet zorgen voor goede krachten in de Kamers
van Koophandel hij moet zorgen voor een
flinke eigen organisatie hij moet zooveel moge
lijk samenwerken met zijn collega's en hij moet voor
in den bres staan om de algemeene koopkracht te
doen toenemen.
Hij moet medewerken aan het geven van hoop.
Niets is voor een volk gezonder dan te kunnen
hopen op een betere toekomst. Heeft men hoop,
dan slaat men zich gemakkelijk door een berg van
tijdelijke misere heen. Ontbreekt die hoop dan
verlamt tevens onze energie.
Zoo zijn er zooveel belangrijke punten, die de
middenstander in acht moet nemen. Hij moet zich
zooveel mogelijk interesseeren voor de andere
groepen waarvan hij afhankelijk is. Heeft hij daar
voor zelf geen tijd, welnu, dan dienen zijn afge
vaardigden zulks te doen. Hij heeft bovendien
daarvoor zijn krant. Hoe meer hij zijn plaatselijk
nieuwsblad steunt, hoe beter het hem zelf zal gaan
want de courant is in de tegenwoordige verhou
dingen een der belangrijkste bolwerken voor
plaatsebjke of regionale belangen.
De publieke opinie moet worden bewerkt; wij
allen moeten gaan mededoen aan den opbouw.
Men kan dit niet alleen aan de Regeering over
laten. Het herstel vereischt de hulp van ons allen,
waartoe elk van ons moet bijdragen op de wijze,
die overeenkomt met zijn aanleg.
Courant, plaatselijk en regionaal belang, mid
denstand, industrie, verkeer, kortom alle bedrijfs
takken hebben slechts een doel: hoe kunnen wij de
koopkracht van ons volk verhoogcn\
Neen, een echte
bruut is meneer Janssen
met twee „essen") niet.
Maar hij „staat" op z'n recht.
Verleden week moest meneer Janssen
op de jiets den drukken Rijksweg
kruisen. Hij kwam van rechts,
stak z'n hand voor zich uit, en reed
door. Natuurlijk vond-iewant hij
had immers recht van voorrang!
Zijn toestand is nu weer redelijk wei...
Maandagochtend zijn in eerste instantie de boven
genoemde examens begonnen en wel op het
Rozenhagenplein onder leiding van den heer
Berendse, inspecteur verkeerspolitie te Haarlem.
Hoewel het uniform ontzag inboezemt, toch is
het aardig te horen, de prettige manier waarop
genoemde heer B. zich met de kinderen bezig
houdt.
Als examinatoren doen vrijwillig dienst eenige
dames en heeren uit de onderwijskringen, welke
hier en daar bij ,,de Vallen" staan opgesteld, of
zitten, daar de bewoners, het doel symphatiek is.
Ditmaal, want het is thans het tweede jaar
dat dc examens worden afgenomen, zijn de eischen
strenger, niet alleen in het belang van het kind,
doch van de veiligheid op den weg. AA'ij zullen
maar niet zeggen welke „Vallen" er zijn want dan
verraden wij deze zaak en dat is' allerminst het
belang.
De kinderen welke verleden jaar hun verkeers-
speldjc hebben behaald zijn daar nog steeds trotsch
op.
AA'aren groot en klein doordrongen van het nut,
en zich hielden aan de regels van het verkeer en
niet stielcum tegen beter weten in zondigen, want
,,de politie ziet het toch niet" was het gebruik van
ziekebedden minstens 50 minder.
,,4'riendcn" werkt daartoe allen mede, het is
ons belang.
AVellicht wil de Bloemendaalsclie schooljeugd
zich aan zoo'n ex amen onderwerpen.
Bloemendaal zou er mede gebaat zijn.
vrouwen.
Met de „Joh. van Oldenbarneveld" op weg naar
ons land.
Dr. G. S. Arundale, president der Theosofische
Vcreeniging te Adyar, Britsch-Indië, maakt in
Mei en Juni een groote tournée door Europa.
Hij bevindt zich op het oogenblik op den Nederl.
mailstoomer „Johan van Oldenbarnevelt" en
wordt 6 Mei hier te lande verwacht. Dr. Arundale
zal verschillende lezingen houden te Amsterdam,
Den Haag en Utrecht, om vervolgens naar Frank,
rijk en Engeland te gaan. Daarna zal hij een tournée
maken door Ierland, Noorwegen, Zweden, Finland
en Denemarken.
Eind Juli vertrekt dr. Arundale naar Genève, al
waar hij het wereldcongres der theosofen zal bij
wonen, om zijn reis verder voort te zetten door
Oost-Europa naar Griekenland en Egypte, om ten
slotte in December 1936 tijdig in Britsch-Indië
te zijn, ten einde de Internationale Conventie in
Benares te kunnen presideeren. (Tel.)
i
Zoo luidt de titel van een in 't Fransch geschre
ven boek door Fernand Corcos. Als wij hierbij even
stil staan, dan is het of wij, vrouwen, dus den
vrede niet willen. Moeten wij die beschuldiging zoo
maar over ons laten heengeen, of komt er een
gevoel van verzet in ons en zeggen we: „Dat is
niet waar!"
Doch dan is er maar één weg. Niet daarover
verontwaardigd zijn of zeggen, zooals ik zoo dikwijls
hoor: „Och, wij vrouwen kunnen toch niet tegen
de mannen opNeen, de weg is openlijk te durven
belijden: „AA'ij vrouwen, wij willen den vrede, en
alleen door rechtDaartoe wordt op 18 Mei a.s.
weer een Vrouwen-A'redesgang gehouden.
AA'ij willen door onzen Vredesgang in de eerste
plaats onzen eigen vredeswil versterken; juist in
deze dag'en is dat zoo hard noodig. A'rouwen, geeft
u op, of steunt financieel dit vredeswerk van de
Een Moeder.
Beethovencyclus in het Concertgebouw Amsterdam»
onder leiding van AVillem Mengelberg.
Behalve het Concertgebouw-orkest werken aan
dit belangrijke program mee als solisten: To van
der Sluys (sopraan), Suze Luger (alt), Louis van
Tulder (tenor) en AVillen Ravelli (bas).
Bij de 9e Symphonie: Toonkunst koor, Koor
der Koninklijke Oratorium-vereeniging en het
Koor der Koninklijke Christelijke Oratorium-
vereeniging.
In het geheel 1000 medewerkenden.
liet programma luidt:
Donderdag 14 Mei, 8.15 uur: le, 2e en 5e Sym
phonie.
Zondag 17 Mei, 8.15 uur: 6e en 3e Symphonie.
Donderdag 21 Mei, 8.15 uur: 4e en 7e Sym
phonie.
Donderdag 28 Mei, 8.15 uur8e en 9c Symphonie.
Abonnementen voor dezen cyclus f 5.inel.
rechten. Toegangsprijs 14, 17 en 21 Mei f 1.26, op
28 Mei f 3.inel. rechten.
Schriftelijke aanvragen, waarbij tevens plaatsen
kunnen worden opgegeven, vóór 10 Mei a.s. te
richten aan tie Administratie van het Concert
gebouw. II.II. aandeelhouders worden beleefd
verzocht vóór 11 Mei a.s. te willen mededeelcn,
of zij van hunne plaatsen gebruik wenschcn te
maken.
AVij mecnen onze lezers van dienst te zijn mét
vermelding van het bovenstaande. Bij het nemen
van plaatsen verzoeken wij hun te vermelden:
AA'ij lezen in het Bloemendaalsch AA'eekblad. enz".
SMsSS1 'Mszzt.
