QliIBQIIilDOCailSlUllia
Koopt bij onze Adverteerders
u,.;.-. v.„z.
Welke Staatsrechterlijke
hervormingen in 123 jaar
plaats vonden.
ELECTRO- EN TECHNISCH RADIO-BUREAU
Paramount van A-Z.
flf w9
-sue
De Grondwetten van 1814,
1815, 1840,1848,1887 en 1917.
Dinsdagmiddag, 26 Januari, is de Tweede Kamer
teruggekeerd van haar Kerstreces en onmiddellijk
begonnen met de behandeling van de voorstellen
tot wijziging van de Grondwet. Dit is de zevende
wijziging van de eerste Grondwet van het Konink
rijk der Nederlanden van 24 Augustus 1815.
Eigenlijk is de eerste grondwet reeds een jaar
eerder gevestigd, n.l. 29 Maart 1814, doch in Mei
1814 werd bij den eersten vrede van Parijs, Noord
en Zuid-Nederland hereenigd, terwijl in het begin
van 1815 Willem I den titel van Koning aannam,
zoodat de wijziging van de grondwet van 1815
de eerste grondwet van het eigenlijke Koninkrijk
der Nederlanden was. In 1812 ondernam Napoleon
zijn rampzaligen tocht naar Rusland, waaraan
circa 15.000 Nederlandsche soldaten deelnamen en
die het begin werd van de debacle van den Fran-
schen keizer. Van een opstand op grooten schaal
was vooreerst nog geen sprake, maar toch kwamen
hier en daar reeds opstandige bewegingen voor,
waarbij o.a. Zaandam een voorname plaats innam.
In 1813 volgde daarna de slag bij Leipzig, waarin
Napoleon werd verslagen. Nog in hetzelfde jaar
vond de groote omwenteling plaats, waarna den
30en November Prins Willem van Oranje vanuit
Engeland te Scheveningen landde en met buiten
gewone geestdrift werd ontvangen. De vraag
rees nu of dezen Prins Willem als Willem VI het
stadhouderschap zou worden opgedragen of dat
hij als Willem I als Souvereine Vorst der Neder
landen zou optreden. Den len December werd
te Amsterdam een proclamatie uitgevaardigd,
waarbij werd bepaald dat Prins Willem als Willem I
als Souvereine Vorst zou optreden.
Aanvankelijk stond de Prins nog aarzelend
tegenover dit voorstel, maar toen hij den 2en
December Amsterdam bezocht, stemde hij toe.
Een constitutie of grondwet zou echter de vrijheid
van het volk tegen mogelijke misbruiken van de
souvereine macht van den vorst waarborgen.
Tot de afkondiging van de nieuwe grondwet echter
had de Souvereine Vorst onbeperkte macht, zoodat
er een absolute monarchie bestond. Reeds den
26sten December echter werd door den vorst een
commissie van 15 leden benoemd om een ontwerp-
grondwet op te stellen. Als voorzitter van deze
commissie trad op G. K. van Hogendorp. Den
2en Maart 1814 was deze commissie met haar
ontwerp gereed. Men kwam overeen dit ontwerp
aan het oordeel van 600 notabelen te onder
werpen, die niet gekozen werden door het volk,
maar door gouverneurs, vertegenwoordigers van
den vorst in de departementen en door de grond
wetscommissie zelf. Met groote meerderheid van
stemmen werd deze grondwet den 29en Maart
1814 ingevoerd.
De Grondwet van 1814.
In het kort kwam deze grondwet op het vol
gende neer:
De Kroon is erfelijk in de mannelijke en vrouwe
lijke linie. De SouvereineVorst deelt de wetgevende
macht met de Staten-Generaal: beiden hebben
het recht van initiatief. De uitvoerende macht
berust bij den Vorst, ter zijde gestaan door den
Raad van State (12 leden) en ministers, die alleen
verantwoordelijk zijn aan den Vorst.
Nauwkeurig werden verder de bevoègdh'eden
van den Vorst, de Staten-Generaal,het Provinciaal
Bestuur en de Plaatselijke Besturen omschreven.
De Grondwet van 1815.
Intussehen had de bovenomschreven hereeni-
ging van Noord- en Zuid-Nederland, of van Neder
land met België, wijziging van de grondwet van
1814 noodig gemaakt, welke wijziging 24 Augustus
1815 tot stand kwam.
Inmiddels had den 5en Maart 1815 Willem I
den titel van Koning aangenomen, sedert welken
datum dus van het Koninkrijk der Nederlanden
Wordt gesproken. Voor deze wijziging werd een
commissie van 24 leden benoemd, wederom met
Van Hogendorp als voorzitter.
De voornaamste wijzigingen waren
1. De titel van Souvereine Vorst wordt vervan
gen door dien van Koning.
2. Het Tweekamerstelsel wordt ingevoerd. De
Tweede Kamer telt 110 leden, gekozen door de
Provinciale Staten; haar zittingen zijn openbaar;
zij bezit het recht van initiatief, wat de Eerste
Kamer mist. De leden der Eerste Kamer, 40 k 60,
worden voor hun leven door den Koning benoemd
uit de aanzienlijken of uit uitstekende staats
dienaren.
3. De gewone uitgaven worden voor 10 jaar, de
buitengewone voor één jaar vastgesteld.
4. De Staten der provinciën worden gekozen
door de drie standen, adel, steden, landelijken stand.
Bovendien werd bepaald:
1. Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit
17 provinciën.
2. Het jaarlijksch inkomen van den Koning
wordt van 1.5 op 2.4 millioen gulden gebracht.
3. De Staten-Generaal zullen het ééne jaar in
het Noorden, het andere jaar in 't Zuiden bijeen
komen.
Wat is een Grondwet?
Hiermede had dus de constitutioneele monarchie,
een koningschap dat de maent uitoefent met een
constitutie, een grondwet naast zich, zijn intrede
in ons land gedaan, welke constitutioneele monar
chie tot op heden is blijven bestaan.
Wanneer we dit strikje zeer beperkte geschiedenis
van de grondwet nagaan, kunnen we voor onszelf
wel tot de volgende definitie van een grondwet
komen
De grondwet is een staatsstuk, waarin ten
aanzien van de gewichtigste zaken regelingen zijn
getroffen en voorschriften zijn gegeven. Zij bevt*.
de grondslagen van ons staatsbestuur. Op de
meeste punten regelt zij slechts enkele hoofd
beginselen, die door den wetgever meestal nader
uitgewerkt worden of geeft zij alleen het bevel
tot regeling bij de wet.
In de grondwet is dus ieders aandeel in het gezag
omsenreven, benevens de rechten van den burger
tegenover het staatsgezag en omgekeerd. Zij is de
hoogste staatswet, niet alleen om haar inhoud,
waarmede verdere wetten nooit in strijd mogen
zijn, doch ook omdat zij moeilijker te wijzigen is.
Grondwetwijziging.
Onze grondwet is sinds 1815 herzien in 1840,
1848, 1887, 1917 en thans is het parlement weer
met een herziening bezig. Het wijzigen van de
grondwet brengt in zooverre moeilijkheden mee,
dat op twee voorname punten van de behandeling
van een gewone wet wordt afgeweken. Na aan
neming door Tweede en Eerste Kamer is de be
oordeeling door de Staten-Generaal nog niet ten
einde. Er volgt dan n.l kamerontbinding en ver
kiezing van nieuwe kamers. Deze moeten opnieuw
over de wijzigingen beslissen en kunnen het ont
werp niet anders aannemen dan met minstens 2/3
van de uitgebrachte stemmen. Wijzigingen kunnen
bij deze tweede behandeling niet meer in het voor
stel worden aangebracht.
Ieder weet dat inderdaad dezen zomer kamer
ontbinding plaats vindt en nieuwe verkiezingen
zullen worden gehouden. Een voor ons zeer belang
rijke gebeurtenis is zich dus momenteel in het
parlement aan het voltrekken. Er wordt wijziging
gebracht in de wet, waarin onze rechten zijn om
schreven en wij kunnen daar indirect invloed op
uitoefenen door de komende verkiezingen.
De wijziging van 1840.
Spoedig krijgen we nu een verwijdering tusschen
Noord- en Zuid-Nederland, tusschen het eigenlijke
Nederland en België. De Belgen hadden vér-
schillende grieven tegen den gang van zaken in
het algemeen en tegen het nieuwe regeeringsstelsel
in het bijzonder, hetgeen spoedig tot uiting kwam
in den Belgischen opstand, die eindigde met de
afscheiding van België op 4 October 1839. Deze
afscheiding had een wijziging van de grondwet
noodzakelijk gemaakt, welke wijziging in 1840
tot stand kwam. De voornaamste wijzigingen
waren wel:
le. Het rijk zou bestaan uit 11 provinciën (Hol
land werd in tweeën gesplitst de provinciën
Noord- en Zuid-Holland en Limburg kwam
er bij).
2e. Het jaarlijksch inkomen van den Koning
werd op anderhalf millioen gulden gesteld.
3e. Het getal leden der Tweede Kamer zou 58,
dat der Eerste Kamer 20 a 30 bedragen.
4e. De Staten-Generaal en de Koning zouden
voortaan in Den Haag zetelen.
De wijziging van 1848.
De voornaamste wijzigingen van de grondwet
in 1848 waren:
le. De ministerieele verantwoordelijkheid werd
in haar vollen omvang ingevoerd.
2e. Reehtstreeksche verkiezingen werden inga-,
Voerd voor de leden van de Tweede Kamer, de
Provinciale Staten en de Gemeenteraden. Hét
censuskiesrecht bestond echter nog, d.w.z. de
kiezers moesten een zekere som in Rijksbelastingen
betalen.
3e. De rechten van de Staten-Generaal werden
uitgebreid.
4e. Aan den Koning werd het recht van ont
binding van één of beide kamers de Staten-Generaal
toegekend.
5e. Terwijl vóór 1848 alleen de zittingen der
Tweede Kamer openbaar waren, gold dit nu ook
voor de Eerste Kamer, de Provinciale Staten en
Gemeenteraden.
De wijziging van 1887.
Onder het derde ministerie Heemskerck kwam
in 1887 een nieuwe grondwetsherziening tot stand,
waarbij het kiesrecht werd losgemaakt van den
census en toegekend aan hen, die zekere, door de
kieswet te bepalen, kenteekenen van geschiktheid
en maatscliappelijken welstand bezaten. Een
andere belangrijke wijziging was wel, dat het
aantal leden der Tweede Kamer werd uitgebreid
tot 100 en dat der Eerste Kamer tot 50. De be
palingen omtrent de troonsopvolging werden ver
duidelijkt. Prinsen en prinsessen uit het regeerend
Stamhuis hebben de toestemming noodig tot een
huwelijk van de Staten-Generaal.
SPECIAAL vragen wij Uw aandacht
vooronze vlugge
REPARATIE - INRICHTING
TEGEN SCHERP CONCURREERENDE PRIJZEN 1 1
Bij eenmaal probeeren blijft U een vaste, tevreden cliënt 1
BELEEFD AANBEVELEND,
Erkend installateur van G.E.B. te
Haarlem en P.E.N. te Bloemendaal
Hoofdkantoor: Kleverlaan 176 Telefoon 1 4753.
Filiaal: Bloemendaalscheweg 119, *Telef. 23937, (hoek Dr. D. Bakkerlaan)
25 Jaar staat Adolph Zukor
aan het roer.
Interview met den „Dean of the Motion Picture
Industry".
Zukor zal binnenkort het zilveren
van zijn associatie met Paramount
Adolph
jubileum
vieren.
Vele andere grootheden uit de filmbranche
zooals J. Stuart Blackton, William Fox, Carl
Laemmle, William A. Brady en anderen die de
dagen van de stuiversbioscoop nog hebben gekend
hebben óf de scepter aan jongere menschen
gegeven óf zijn er niet in geslaagd, de concurrentie
het hoofd te bieden.
Van de oude rotten in het filmbedrijf handhaaft
alleen Zukor de oude standaard en het handels
merk, waarmee hij begon.
De wijziging van 1917.
De grondwetswijziging van 1917, die dus onder
liet ministerie Cort van der Linden tot stand kwam.
had uitsluitend betrekking op het kiesrecht en het
onderwijs.
Betreffende het eerste werd ingevoerd
1 e. Het algemeen kiesrecht voor mannen, terwijl
tevens de beletselen tegen 't actief kiesrecht voor
vrouwen uit de grondwet weggenomen werden.
2e. Het passief kiesrecht voor vrouwen (voor de
Kamers, de Provinciale Staten en den Gemeente
raad).
3e. Het stelsel van de evenredige vertegen
woordiging.
4e. De stemplicht.
Onder het tweede ministerie Ruijs de Beeren-
brouck kreeg in 1922 de grondwetswijziging haar
beslag, waarbij de toestemming van de Staten-
Generaal'voortaan vereischt werd voor het ver
klaren van oorlog, enz., de aanspraken op den
Troon werden beperkt tot de nakomelingen van
Wilhelmina, het algemeen vrouwenkiesrecht werd
ingevoerd
Dit is dus in het kort de geschiedenis van onze
grondwet. Thans zullen we de wijzigingen waarover
men thans in het parlement besprekingen voert,
eens aan een onderzoek onderwerpen.
Op 'n drogen weg moet uw auto
bij 40 km per uur binnen 16
meter kunnen stoppen. Maar bij
80 km per uur is die remweg
niet 32, maar 64 meter!
ADOLPH ZUKOR.
„liet is verbazend aardig van mijn medewerkers,
te mijner eere een zilveren jubileum-viering over
de heele wereld te organiseeren," zegt Zukor,
„Het verschaft mij een groote voldoening, dat
ik na een kwart-eeuw werken voor de maat
schappij nog in staat ben, den arbeid voort te
zetten en dat ik mag aanschouwen, doe dit geestes
kind zich ontwikkeld heeft tot een van de sterkste
lichamen van de wereld".
„Alle begin
„Het was niet altijd even gemakkelijk. Er zijn
véél duistere uren, véél dagen van wanhoop ge-
beiders bij hun voornamen en zijn glimlach is een
even bekend „Paramount-verschijnsel" als de
berg in het handelsmerk.
„Showmanship".
„Ik ben drie-en-dertig jaar in de amusements
branche geweest en had dus gelegenheid, er eenigen
kijk op te krijgen, wat het „doet" en wat tot
mislukking gedoemd is. Daardoor doen wij ons
werk tot de voldoening van hen, die onze films
vertoonen. Alles is terug te voeren tot „showman
ship", de kunst van het scheppen van amusement.
Het is iets, dat niet met duidelijke woorden gede
tineerd kan worden. Het is eenvoudig iets, dat
men moet begrijpen."
„In ons huidige werkplan nemen we geen
halve maatregelen. We beginnen onderaan en
bouwen de film op, juist zooals een architect een
huis zou ontwerpen. Wij staan erop, dat alle
onderdeelen, noodig voor het opbouwen van de
film, van camera en attributen tot de snijkamer,
in perfecte harmonie functionneeren, gebaseerd
op dat zekere iets, dat „showmanship" is."
Bewijzen!
„Om een idee te krijgen van wat ik bedoel,
heeft men slechts de reeks van nieuwe films te
beschouwen. Ze zijn op deze basis gemaakt en
niemand hoeft zich te schamen, ze te noemen.
Let eens op deze films, die gemaakt zijn of zullen
worden volgens onze moderne principes. „De
Texas Rangers", „Chineescli Goud", „Hallo,
hier Amerika", „Champagne Wals", „Maid of
Salem", „Jungle Princess", „The Plainsman",
„Souls at Sea", „Safari" enz.
De immigrant met veertig dollar
Het moderne kantoor, dat Zukor nu met Zijn
zoon Eugene deelt, vormt een vreemd contrast
met het kleine warenhuis in Risee in Hongarije,
waar hij als jongen werkte en het armzalige som
metje overspaarde, dat het hem mogelijk maakte,
in 1898 in de Vereenigde Staten voet aan wal
te zetten een immigrant zonder één vriend
of bekende met niet meer dan veertig dollar in zijn
zak.
Zukor, de man, die alles was!
Zukor was achtereenvolgens stoffeerder, ama
teurbokser en baseball-speler en op een dag werd
hij compagnon in een bont-concern. Omstreeks
1904 had hij zich uit de zaken kunnen terug
trekken met ongeveer 8 150.000 naar een familie
lid, Max Goldstine, interesseerde Zukor en zijn
partner, Morris Kohn, voor het bioscoopbedrijf.
Ongeveer een jaar later exploiteerde Zukor een
aantal bioscopen in samenwerking met William
A. Brady.
„Queen Elizabeth".
Zukor zag aankomen, dat het filmbedrijf tot
ondergang gedoemd zou zijn, wanneer de Motion
Picture Patents Co., die het vertooningsmonopolie
had, geen betere films ging brengen. Daarom asso
cieerde hij zich met Daniël Frohman. Hij liet
Froliman de film tot een klasse opvoeren, tot welke
tot dat oogenblik alleen het tooneel behoord had.
In 1912 maakte Sara Bernhardt voor ZukorQueen
Elizabeth", een vier-acter, en een nieuw filmtijd
perk was begonnen. Het bedrijf ontwikkelde zich
van het stuivers-bioscoopje tot het filmpaleis.
Zukor heeft er altijd voor gevoeld talent van
de hoogste klasse te eombineeren met groote
weest. Maar er waren óók menschen, die genegen namen, die het publiek trekken. Zoo engageerde
1 I 1. „J 1J X_. X A 1XV -1- Ixïi A IVkXxP A L'oi.I'tX,.1 r» T> TP ,3,,,^,,
waren, ons de helpende hand toe te steken. En ik
ben gelukkig, te kunnen zeggen, dat Paramount
onbezoedeld door deze moeilijkheden heen is
gekomen. De crediteuren werkten met ons samen,
stelden ons in staat, door te worstelen en hun ver
trouwen is beloond met het resultaat, dat niemand
een dollar verloren heeft en dat Paramount-
aandeelcn even veilig zijn als welke belegging
dan-ook."
Paramount: een gelukkig gezin.
„Heden ten dage is Paramount één groot ge
lukkig gezin. Alle leden van onze staf hebben eraan
meegewerkt, ons bedrijf een hechten grondslag
en een goede toekomst te verschaffen. Van hoog
tot laag hebben ze dat gedaan. Dank zij deze
eensgezindheid kunnen wij een steeds beter produet
een nog grootere welvaart verwachten."
Zukor is in hart en nieren optimistisch over
den gang van zaken en over de kwaliteit van de
productie. Hij weet, wat er in de studio gebeurt
tot in de verste hoeken. lederen dag zit hij reeds
in de vroegte achter zijn bureau. Nooit verlaat hij
het studio-terrein voor half zeven en in zijn
kantoor wordt de eene conferentie na de andere
gehouden.
Er gaat geen dag voorbij, waarop Zukor geen
wandeling door liet studio-complex maakt en
iedere set bezoekt. Hij noemt de eenvoudige ar-
hij Albert A. Kaufman, B. P. Schulberg en Edwin
S. Porter; deze laatste was Paramount's eerste
regisseur.
Als spelers contracteerde Zukor grootheden
als Sarah Bernhardt, James O'Neill, James K.
Haekett, Minnie Maddern Fiske, John Barrymore
en Mary Pickford.
De juweelen van Mrs. Zukor
Het was niet altijd rozengeur en maneschijn!
Zukor stak iedere cent, die hij bezat, in de onder
neming. Mevrouw Zukor bracht haar juweelen naar
de bank van leening en Frohman kwam over de
brug met een leening van 8 50.000, die de zaak
het leven redde.
Jesse L. Lasky, Samuel Goldwyn en Cecil B. de
Mille traden in 1913 als compagnons toe en trokken
naar Hollywood, waar een leegstaande schuur
de eerste studio werd. Daar maakten zij films
van een geheel nieuw karakter, zooals „The Squaw
Man" en „Brewster's Millions".
Hoe Paramount groeide.
Zukor vormde later de Paramount Pictures
Corp. en betrok de Lasky Feature Co. Produet.,
de Bosworth Productions en zijn eigen Famous
Players in het geheel teneinde de exploitanten te
kunnen voorzien van honderd-vier films per jaar
twee per week! 1
