Ook ordening vo©»*
Industrie.
N
in
Haarlem.
Ingezonden.
Agenda.
English Association in Holland.
,,The English Home".
haMaandagavond j.l. hield de lieer Robert
Byron een lezing voor de leden der English Asso
ciation in een der bovenzalen van café Brinkmann
aan de Groote Markt. De heer Byron, bekend
publicist op het gebied van architectuur, heeft veel
studiereizen gemaakt en kan derhalve veel ver
halen. Dit deed hij niet en gaf er den voorkeur
aan voor te lezen rvat hij te vertellen had. Hierdoor
misten we de gezellige sfeer die we gewoonlijk op
deze bijeenkomsten kunnen constateeren. Aan de
hand van een groot aantal lantaarnplaatjes, die
vrij snel werden afgewerkt, trachtte de heer Byron
een indruk te geven van datgene wat de Engelsche
architecten van de middeleeuwen af tot op den
huidigen dag presteerden. Hij beperkte zich daarbij
niet tot de landhuizen (English homes), doch liet
ons ook interieurs zien, zooals betimmeringen,
schoorsteenmantels, houtsnijwerk, tafels, stoelen,
enz., veelal schoon van uitvoering en oerdegelijk
zooals we dat van de Engelsclien gewend zijn, doch
naar onze huidige opvattingen wel wat druk en
overladen. De heer Byron wees herhaaldelijk op
het typisch Engelsche karakter van den bouw,
doch moest tevens toegeven, dat de stijl nu en dan
veel overeenkomst had met de Italiaansche,
Fransche, soms ook met de Duitsche. Vermakelijk
was, dat de heer Bvron in een geval de aandacht
erop vestigde, dat de omliggende grasperken aan
het geheel een Engelsch karakter gaven! In een
interieur kregen we zuivere gothiek te zien zoowel
in boog- als in spitsvorm. Voor Rococo-stijl inte
resseerde men zich minder, wel voor barok. We
zagen mooie staaltjes van „black and white" bouw.
d. i. metselwerk met hout, zooals men die ook wel
in Duitsche steden aantreft, maar dan wit en zwart
geschilderd. Op het terrein van de moderne bouw
kunst waagde de heer Byron zich niet: daarvan
kan hij wellicht hier te lande mooie staaltjes ont
dekken. In elk geval is dc heer Byron er in geslaagd
ons een, zij het dan ook wat kort overzicht te
geven van Engelsche architectuur, waarvoor de
voorzitter hem ook namens de aanwezigen dank
betuigde.
Vergunning Fa. Hooy.
haBlijkens een aankondiging in dit blad heeft
de fa. Ilooij, Kleverparkweg 24, met ingang van
heden ook vergunning. Als bijzonderheid kan
gemeld worden dat dit de eerste maal is dat een
bedrijf in het Kleverpark vergunning krijgt voor
den detailverkoop.
ONZE STRAATVERLICHTING.
Zeer geachte Redactie,
In Uw blad las ik in het verslag van de Raads
zitting, dat er klachten zijn over de slechte ver
lichting te Bloemendaal.
„Is de straatverlichting alleen voor wegge
bruikers; of ook voor de veiligheid der bewoners
vraagt men zich af.
Dat zij ondanks vergroote lichtsterkte niet het
grootere effect geeft, vindt zijn oorzaak, behalve
in de ondoelmatige reflectors, in den aard van
het wegdek.
Asfalt absorbeert het licht, terwijl plaveisel dit
terugkaatst.
Geen wonder, dat chauffeurs, komende van
Haarlem, (een stad met veel klinkerwegen), klagen
over donker Bloemendaal. De tegenstelling is dan
heel groot. Zooals men ook kan constateeren op-
het stationsplein te Bloemendaal, waar een ge
deelte geasfalteerd is en een ander geplaveid.
Zijn er ook klachten over donkere trottoirs,
dan is dit geen wonder als ze geasfalteerd zijn.
Behalve dat ze, in een wandelplaats als Bloemen
daal veel te smal zijn, zijn ze door hunne grauwe
kleur waarop men geen struikelblok kan zien, een
ongerief voor velen.
Des zomers is het een broeierig wegdek, dat de
wortels der boomen omhoog trekt, terwijl 's win
ters bij regen ontelbare plassen in de holten,
liggen en daar het water niet weg kan zinken
veel langer blijft liggen dan op een bestraat trot
toir het geval zou zijn.
Tooneel.
Hermann Thimig-Tournee.
De eerste acteur van het Wiener Burgtheater komt
met een ster-ensemble.
De gala-voorstellingen, die de wereldberoemde
film-acteur en eerste tooneelspeler van het Burg
theater te Weenen, Hermann Thimig, begin Maart
onder auspiciën van impressario Ernst Krauss in
ons land zal geven, zijn nu definitief vastgesteld op
Zaterdag 6, Zondag 7 en Maandag 8 Maart, Am
sterdam, Hollandsche Schouwburg; Dinsdag 9
Maart, Den Haag, Koninklijke Schouwburg;
Woensdag 10 Maart, Utrecht, Stadsschouwburg;
Donderdag 11 Maart, Botterdam, Groote Schouw
burg; Zondag 14 Maart, Groningen, Stadsschouw
burg. Op al deze avonden zal ter opvoering komen
het muzikale blijspel in 3 bedrijven „Schneider im
Schloss" van Paul Armont en Leopold Marchand,
hetwelk zoo'n overweldigend succes in het Ween-
sche Burgtheater mocht oogsten.
Voorts zullen ook enkele voorstellingen worden
gegeven van het blijspel „Oelrauscli" in 3 bedrijven
van Jack Larric, en wel op Vrijdag 12 en Zaterdag
13 Maart in de Hollandsche Schouwburg te Amster
dam, Maandag 15 Maart in de Koninklijke Schouw
burg te Den Haag en Dinsdag 16 Maart in de
Groote Schouwburg te Rotterdam.
Het muzikale blijspel ..Schneider im Schloss" is
geënsceneerd door KatI Eidlitz van het Weensche
Burgtheater, die ook de succesvolle Weensche
ensceneering verzorgde.
Behalve Hermann Thimig zal van het Burg
theater nog medewerken Ruth v. Teschenbruck;
voorts de beroemde actrice en filmster Ilagny
Servaes, nu verbonden aan het Deutsche Volks
theater te Weenenvan het Deutsche Volkstheater
komen verder mede de heeren Karl Ehmann,
Paul Horn en Fritz Spira; van het Theater an der
Josefstadt (Max Reinhardt-Theater) Robert Horky
en Daisy Solms en van de Wiener Scala Helene
Lauterböck, Sigurd Lohde en Fritz Grünne.
I Stadsschouwburg
Zaterdag 27
Hofstadtooneel
Febr., 8.15 uur, Ver. Rotterd.
3 6 9 Tot Weder
opzegging.
Zondag 28 Febr., 2 uur: Matinee H.O.V.
Zondag 28 Febr., 8.15 uur, Gez. Jan Musch:
„De Sabijnsche Maagdenroof".
Dinsdag 2 Maart, 8.15 uur, Cremer: „Sonna".
Woensdag 3 Maart, 8.15 uur, Ver. Rotterd.
Hofstadtooneel: „Des Duivels Prentenboek".
Donderdag 4 Maart 8.15 uur, Amsterd. Tooneel-
ver.,Een vrouw in haar bloei".
Vrijdag 5 Maart, 8.15 uur, Geloof en Wetenschap,
Berthe Seroen. Zang.
Zaterdag 6 Maart, 8.15 uur, De Komedianten:
„Liefde EngTos".
Rembrandt-theater: „Verboden Lading", met
Hans Albers.
Luxor-theater: „Trans-atlantic" met Richard
Dix, Madge Evans, Leslie Banks en Helen Vinson.
Frans Hals-theater: „Fraulein Lilli", met Fran-
ziska Gaal, Szöke Szakall en Hans Jaray. Zon
dagmorgen half twaalf: „Djaling, Liefde en Dood
óp Borneo".
Cinema-Palace: „Verdachte, sta op!", met
Dolores del Rio en Douglas Fairbanks Jr.
Vergunningstelsel voor oprichting van nieuwe
en uitbreiding van bestaande bedrijven noodig.
yoerbeperking gerechtvaardigd, als economisch
oagewensclit moet worden beschouwd en daaren-
'fm'nder gewensclite consequenties leidt.
Voorzoover zulks mogelijk was, b.v. door het
niet-verleenen van gevraagde faciliteiten, werden
dergelijke vestigingen tegengegaan, doch de prac-
tijk heeft uitgewezen, dat met de bestaande be
voegdheden niet afdoende daartegen kan worden
opgetreden.
wetsontwerp bij de
dat de mogelijkheid
De regeering heeft een
Tweede Kamer ingediend
opent de vestiging van bedrijven, waarin eenige
tak van industrie wordt uitgeoefend, alsmede de
uitbreiding van de capaciteit van zulke bedrijven,
te beperken.
Bij de voorgestelde regeling wordt aan de
Kroon de bevoegdheid verleend, om na ont
vangst van een daartoe strekkend verzoek,
bij algemeenen maatregel van bestuur be
paalde takken van nijverheid of onderdeelen
daarvan aan te wijzen, waarin voor vestiging
of uitbreiding een vergunning van de overheid
voorgeschreven wordt.
In het ontwerp is een bepaling opgenomen,
welke met „vestigen" gelijkstelt het opnieuw in
werking brengen van een te voren stilgelegd
bedrijf.
Het ontwerp heeft niet betrekking op land- en
tuinbouw, veeteelt, visscherij, mijnbouw, handel,
bank- en assurantiewezen, scheepvaart en ver
keerswezen te land.
Reeds meermalen is gebleken, zoo zegt minister
Gelissen in de toelichting, dat het voor de regcering
noodzakelijk is, bij haar streven naar bevordering
van de industrieele ontwikkeling naar belmoren
leiding te kunnen geven. In de practijk deed zich
bij herhaling de behoefte gevoelen aan een be
voegdheid, om de vestiging van bedrijven, welke
uitbreiding geeft aan liet productie-apparaat in
bedrijfstakken, waarin de aanwezige productie
capaciteit al groot genoeg moet worden geacht of
waarin zelfs reeds een overcapaciteit aanwezig
is, tegen te gaan.
De minister aclit een dergelijke bevoegdheid
te meer noodzakelijk, om dat het meer en meer
kapitaal-intensieve karakter van de industrie
maakt, dat in steeds sterkere makte het ver
schijnsel valt waar te nemen, dat, ten einde
de aanwezige productiecapaciteit zooveel mogelijk
te benutten en de hooge algemeene kosten althans
ten deele te dekken, de verkoopprijzen worden
verlaagd, dikwijls tot ver beneden het niveau der
productiekosten. Dit streven naar vergrooting
van den afzet, desnoods tegen verliesgevende
prijzen, heeft een steeds scherpere concurrentie ten
gevolge. Een teveel aan bedrijven bevordert
dit en is daarom voor het economisch leven, nu
meer den vroeger, nadeelig.
Van niet minder belang kunnen de gevolgen van
een nieuwe vestiging in bedrijfstakken, waarin
daaraan geen behoefte bestaat, op sociaal gebied
zijn, omdat de positie der in die bedrijfstakken
werkzame arbeiders en door in gevaar wordt
gebracht.
Bij een bewuste stimuleering ran verdere
industralisatie liccft men ook in toenemende
mate rekening te houden met de internationale
industrieele verhoudingen, zooals deze in het
bijzonder sedert den wereldoorlog zijn gegroeid.
Daarbij zal het toch in verscheidene gevallen
gaan om objecten, waarbij de Nederlandsche
markt wordt belieerscht door buitenlandsche
kartels of concerns, die, op dc markt in het eigen
land een krachtige bescherming gemeten, met
alle ten dienste staande middelen zullen trachten
het jonge Nederlandsche bedrijf te gronde te
richten. Voor de totstandkoming en instandhou
ding van dergelijke objecten zal steun van de
overheid in den vorm vna handelspolitieke maat
regelen alsdan vaak niet kunnen worden gemist.
Juist die overheidssteun achter zal er
toe kunnen leiden, dat een bedrijfstak,
waar slechts plaats is voor een beperkt
aantal bedrijven, voor anderen dermate
aantrekkelijk wordt, dat het aantal nieuwe
vestigingen, wanneer men deze ongestoord
zou toelaten, het geprojecteerde aantal verre
zou overtreffen.
Evenzeer laat het zich denken, dat het be
trokken buitenlandschen kartel of concern
voor zijn bestrijding van het Nederlandsche
bedriji den weg zou kiezen van de oprichting
van een tegenbedrijf hier te lande, met de be
doeling om door afbraakpyjzen het Neder
landsche bedrijf als concurrent uit te schakelen
en zoodoende zijn monopolistische positie te
herwinnen, waarna het desgewenscht zijn hier
te lande gevestigde bedrijf kan sluiten, om zijn
productie weder in het buitenland te conccntreeren.
In beide gevallen zal een bevoegdheid tot beper
king van de vestigingsmogelijkheid niet kunnen
worden gemist.
Het onderhavige wetsontwerp zou men ook
kunnen beschouwen als sluitstuk op het samen
stel van maatregelen, welke in den loop dei
laatste jaren in het belang van het bedrijfs
leven zijn getroffen, o.a. op het gebied van
het goederen- en betalingsverkeer, de crediet-
verstrekking en subsidieering en de ordening.
Verschillende van deze maatregelen, in het
bijzonder die, welke oen verruiming van den
afzet op de binnenlandsche markt beoogen, sluiten
de mogelijkheid in zich van een ongewenschte
uitzetting van de capaciteit in dien bedrijfstak.
Bij meerdere invoerbeperkingen heeft dit euvel
zich ook daadwerkelijk voorgedaan.
Zoo werd b.v. na de inwerkingtreding van de
contingentceringen van tricotgoederen, wollen
stoffen, confeetie en enkele andere textielgoederen,
een uitbreiding van het productie-apparaat ge
constateerd, die, geenszins door de mate van in-
Voorts heeft de regeering bij de aanwezig
heid van bepaalde internationale concurrentie
verhoudingen, waarbij een vestiging hier te
lande door de buitenlandsche concurrenten een
ernstig gevaar zou hebben opgeleverd voor de
bestaande bedrijven, zelfs moeten afzien van
een verscherpte toepassing der contingenteering
hoezeer deze ook overigens in het belang van
onze industrie gewenscht was.
Het behoeft wel geen betoog, zegt de minister,
dat het in hooge mate ongewenscht zou zijn, in
dien om ongewilde en ongewenschte neven
effecten te vermijden, dc toepassing van een
steunmaatregel achterwege zou moeten blijven.
Ten slotte wordt nog gewezen op die gevallen,
dat aan bepaalde, hoewel noodlijdende bedrijven!
noeh door invoerbeperking, noch door tariefsteun-'
maatregelen hulp kon worden verschaft; men
denkt aan producten, welke zicli om technische
redenen niet voldoende uit te splitsen artikelen
of bepaalde handelsgebruiken, mogelijkheid van
verschuiving op eenvoudige wijze naar het ver
bruik op eenvoudige wijze naar het verbruik van
andere producten daartoe niet leenen. Bij de
bedrijven waar het hier om gaat, zal een even-
tueele saneering in eigen kring, welke tot een
lichte verbetering der liedrijfsinkomsten leidt-
steeds bloot staan aan de dreiging van het op,
treden van nieuwe concurrenten, waardoor het
in verhouding tot de behoefte reeds overmatige
productie-apparaat de hoofdoorzaak van den
slechten gang van zaken nog verder wordt
opgevoerd met alle daaraan verbonden ernstige
consequenties.
Geen „gesloten" bedrijfstakken.
De regeering beoogt geenszins te komen tot
een meer algemeen stelsel van gesloten bedrijven.
De daaraan verbonden gevaren, in het bijzonder,
die. welke het gevolg kunnen zijn van een mono-
pölistisclie positie van een bepaalde onderneming
of van een complex van nauw verbonden onder
nemingen in eenzelfden bedrijfstak, ziet dc regee-
ring toch geenszins voorbij.
Evenzeer heeft zij een open oog voor het
feit, dat de gemeenschap aan de werking van
het vrije ondernemersinitiatief de opkomst en
bloei van tal van krachtige ondernemingen in
den lande te danken heeft.
De regeering wil geenszins zoover gaan, dat
in den aangewezen tak van nijverheid elke nieuwe
vestiging of uitbreiding bij voorbaat volledig wordt
uitgesloten, doch wil volstaan met deze van een
vergunning afhankelijk te stellen. Een volledige
afsluiting toch zou tot ongewenschte verstarring
van den betrokken bedrijfstak leiden.
Moeskops
in brons
naar Nederland?
's GRAVENHAGE, 24 F'ebr. De Nederland
sche Wielren Unie deelt ons mede:
Tijdens het laatstgehouden Congres van de
Union Cycliste Internationale te Parijs werd den
voorzitter van de N.W.U. de vraag gesteld, of er
in Nederland belangstelling zou bestaan voor het
ongeveer acht jaar geleden ontworpen beeld van
onzen vijfvoudigen wereldkampioen P. D Moes
kops.
Dit beeld werd gemaakt door den Italiaanschcn
blccdliouwer Elzio ltoscitano en tentoongesteld
in het „Grand Palais" te Parijs, waar het groote
bewondering wekte. Het werd sindsdien verschei
dene malen bekroond.
Het beeld is van stuc vervaardigd en wil het
voor het nageslacht bewaard blijven, dan zal het
in brons gegoten moeten worden.
De beeldhouwer is bereid, het naar Nederland
in brons te verkoopen, waarschijnlijk voor een
prijs van drieduizend gulden.
Het behoeft geen betoog, dat dit beeld vooi
liefhebbers van de wielersport groote bekoring
heeft en dat het, geplaatst b.v. in het Olympisch
Stadion te Amsterdam een blijvende herinnering
zal beteekenen aan een hoogtij van onze wieier
sport.
Is het mogelijk, het bedrag voor dit beeld bijeen
te brengen V
Als ieder, die in de wielersport belang ste't, iet-
offert, kan het zeker.
Laten alle vereenigingen dit denkbeeld eens
overwegen. Adliaesie-betuigingen en toezegging
van giften, over welke eventueel later kan worden
beschikt, worden gaarne ingewacht vóór 4 April
a.s. bij bet algemeen secretariaat van de N.W.U.,
Anna Paulownaplein 3, te 's Gravenhage.
Aanbesteding Zuiderzeewerken.
's-GRAVENHAGE, 24 Febr. De waarne
mend directeur-generaal der Zuiderzeewerken
heeft heden aanbesteed het. maken van deelen
van den Meerdijk van den Noord-oostelijken
polder, met bijkomende werken, in perccelen en
combinaties daarvan.
Het laagst werd in geschreven door:
S. ten Bokkel Huinink en I. v. d. Velde te Haar
lem en Oegstgeest voor pereeelcn: 1. f 3.000,000,
2. f 2.900.000.—, 3. f 2.900.000.—, 4. f 2.400.000.
IJ. van Wijngaarden, N.V. C. J. v. d. Hoeven
en A. J. van Haaften te 's-Gravenhage, voor:
perceel P f 1.381.000.—, perceel Q f 877.000.—
N.V. Mij. tot uitvoeren van Zuiderzeewerken
te Wieringen perceel R f 1.130.000.
De journalist had een primeur.
ROTTERDAM, 24 Febr. Vermoedelijk door
dat de bestuurder ter plaatse onbekend was, is de
auto van den uitgever L. uit 's Gravenhage aan
het einde van de Zwarte Paardenstraat in den
Schiedamschen Singel gereden. Aangezien de
Singel hier niet zoo diep is, konden zoowel de heer
L. als zijn metgezel, de journalist V. E. van V.
uit de auto komen en zich op den kant werken.
Beide personen zijn op het politiebureau van droge
kleeren voorzien. De auto is met een kraanwagen
op den wal gezet.
EEN ZENUWACHTIG
OORLOGSPAARD.
DE BERIJDER, EEN MILITAIR,
ERNSTIG GEWOND.
DE BILT, 23 Februari. Dinsdagmiddag reed
een militair van het regiment veldartillerie te
paard op den Biltschen straatweg. Op een zeker
oogenblik schrok het dier voor een stoomwals,
waarmede men aan het werk was voor de asplial-
teering van den weg. Het deed een zijsprong,
waardoor de berijder werd afgeworpen en het
dier zeil voor een aanrijdende personenauto
terecht kwam. Het paard werd door den wagen
aangereden en was onmiddellijk dood.
De militair, die van het paard was geworpen,
bleef bewusteloos liggen. Een juist voorbijkomend
geneesheer verleende de eerste hulp, waarna het
slachtoffer ernstig gewond naar het militair hospi
taal te Utrecht werd overgebracht.
3 auto's haast •elkcuh!
Indien een auto bezig is een voor
hem rijdende andere auto in te
halen mag men dit voertuigen-
paar niet voorbijrijden, dus:
nooit drie auto's naast elkaar.
