PiHogenbirk Zn.
Leesbibliotheek
De Twentsche Bank N.V. - Bloemendaal
GOEDKOOPE MARKEN
Rond de Ruïne van Brederode.
C.CASSEE
FA A. VERNOUT
30e Jaargang - No. 53
28 Mei 1937
Oplaag 5000 Ex.
Algemeen Weekblad voor Bloemelndaal, Overveen, Aerdenhout,
Bentveld, Vogelenzang, Heemstede, ^Haarlem en Santpoort-Station
ADVERTENTIEN
De geschiedenis van het Kasteel.
ABONNEMENTEN
>PNIEUW OVERTREKKEN
MAISON IVONNE
BEGRAFENIS EN CREMATIE
22444
BLOEMENDAALSE SCHOOLVERENIGING
Eindelijk goedkoop SmaIfiImen
CREMER's ROOKARTIKELEN
BLOEMEND.WEG 53 - TELEFOON 23039
Haarl. Electrische Jalouzieënfabriek
Fa. WILLEMSEN ZOON
Gevonden Voorwerpen.
HET BLOEMENDAALSCH WEEKBLAD
Advertentiënper regel 0.15.
KRUIDNOTEN, kleine advertenties, 4 regels f 0.35,
bij vooruitbetaling. Elke regel meer f 0.10
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
Bureau voor Redactie en Adfi
KORTE KLEVERLAAN 6Sj
Telefoon 23453
mtratie en Advertentiën:
BLOEMENDAAL
Postgiro No. 191387
Bloemendaalscheweg 147 - Telefoon 23270
VOOR ONDERSTEUNING EN GESCHENKEN - KOERS CIRCA f 39— PER Mk. 100
De ruïne van Brederode is algemeen bekend in
Nederland. Ze ligt in de Gemeente Velsen tegenover
de oude uitspanning Hotel-café-restaurant „Velser-
end", dus vlak bij de grens der gemeente Bloemefc-
daal.
De ruïne van Brederode is per flets en auto van
Haarlem gemakkelijk te bereiken langs den Brede-
rodeweg. Wie per trein komt, kan gaan tot het
station Santpoort om vandaar jn ongeveer tien
minuten langs een mooie weg de ruïne te bereiken.
Ook kan men per autobus, die op Santpoort rijdt,
elk heel en half uur van het Kennemerplein, vlak
bij het station Haarlem, naar de ruïne komen.
Wie van wandelen houdt, en er zijn ook in
onaentijdvan fietsen en auto's toch heel wat men-
schen, die daarvan houden kan van Haarlem
of BJpemendaal komende, een mooie wandeling
vol afwisseling doen. Uit het Bloemëndaalsche boscli
kan hij langs de Brederode weg met het uitzicht'
op het meertje, dat in het weiland ligt en de be
groeide duinen, langs het groote Provinciaal-
Ziekenhuis de ruïne bereiken. Maar ook kan hij
links afslaande, langs de Begraafplaats van Bloe
mendaal, zoo vredig gelegen in de duinen, langs
de boerderij „Bleekenberg", achter het Provinciaal
Ziekenhuis om, over een schilderachtige duinweg
naar de ruïne gaan. Hij gaat dan voorbij het sana
torium „Brederodeduin" zoo mooi gelegen aan de
voet der duinen met zijn groote lighallen beschermd
tegen den wind. In dat sanatorium worden tal van
patiënten verpleegd, die lijden aan de vreeselijke
volksziekte tuberculose. De zuivere getemperde
zeelucht, de rust en de degelijke voeding hebben
reeds menige lijder en lijderes geheele of gedeelte
lijke genezing gebracht. Wie de wandeling langs
de duinrand maakt, zal de verzuchting slaken,
wat is het toch jammer, dat je niet een wandeling
in de duinen mag doen, dat de weg aan den duin
kant met prikkeldraad is afgerasterd, en dat
bordjes met „Verboden toegang art. 461 wetboek
Van Strafrecht" U duidelijk maken dat ge niet
van het pad moogt afwijken.
Ge komt dan langs het Natuurbad „Velserend",
waarvan in onze korten zomer een vrij druk gebruik
gemaakt wordt; voorbij het straks genoemde
Hotel-café-restaurant „Velserend" naar den Brede-
rodeweg.
Maar nu het kasteel.
We komen langs het voetpad, over een smal
hoog boven het water liggend bruggetje door de
poort aan een voorhof, en over een tweede brug
getje aan het Hoofdgebouw. Meermalen heb ik
bemerkt, dat volwassenen en kinderen, die hadden
hooren spreken van het „KsJteel van Brederode"
teleurgesteld waren, wanneer ze de bouwvallen
zagen. De bezoekers, die de noodige geschied
kundige kennis bezitten en over voldoende ver
beeldingskracht beschikken, zullen voor hun geest
zien verrijzen het trotsche kasteel met-zijn muren,
lcanteelen, torens en slotgrachten van dé eens zoo
machtige Heeren van Brederode. Hun phantasiè
zal hun voor de geest tooveren het kasteel in zijn
vroegere luister, bewoond door den edelman met
zijn gezin en zijn talrijke dienaren in }mn Middel
een wsehe kleeding. <—>=- l&Awe-- 4"!.'
De afbeeldingen, dié kunt koopen in liet
Hoofdgebouw zullen uw verbeelding te hulp
komen: Een uitgave van de'Slotvoogd)}. Ge vindt
o.a. een plattegrond van het kasteel, een afbeel
ding van het slot, zooals het vermoedelijk was in
zijn glorietijd en bovendien afbeeldingen van het
kasteel in verschillende tijden, toen het reeds in
verval was. In het laatst der 19de eeuw heeft men
het oude Slot, dat deerlijk vervallen was en een
puinhoop dreigde te worden, eenigszins gerestau
reerd, van het Hoofdgebouw zi jn de torens en het
dak in den ouden vorm hersteld.
De tegenwoordige wachter van het kasteel heeft
een model uit hout gemaakt, zooals het vermoede
lijk was, toén het zich in welstand bevond. Heel
nauwkeurig heeft hij naar de oude gegevens ge
werkt en heel goed kan men nu zien, hoe het een
maal was. De voorhof, waar eenmaal de woningen
der lijfeigenen waren, het poortgebouw, de portiers
woning, de tweede brug met poort, de gewone
woonvertrekken van het adellijk gezin in het
hoofdgebouw, de groote ridderzaal, de kapeltoren,
de slaapvertrekken, de vierkante Tedhburgstoren,
de ronde Sievaerttoren en de Binnenhof.
Alle bezoekers zullen door dit houten model
een kranig stuk werk van den suppoost in staat
zijn zich een beeld te vormen van het oude middel-
ecu wsehe bouwwerk, beter dan door een der afbeel
dingen.
Tevens weet de suppoost een aardige besehrij-
t
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 11'.per halfjaar
Abonnementen kunnen steeds ingaan, maar zijn ver
bindend voor het loopende halfjaar.
Losse nummers f 0.05.
AAT NU UW ZIJDEN LAMPEKAP
Het aangewezen adres is;
yrstraat 38 Haarlem - Telefoon 10925
ÏGEN ATELIERS.
Vok»r HekwerkenTuingereedschappen
BLOEMENDAAL - TELEF. 22238
..j-;
Vakkundig slijpen v. Grasmaaimachines
Sedert een paar jaar is er een nieuwe toegangs- ving te geven van het geheele kasteel. Vooral voor
weg tot de ruïne. Vroeger was de ingang tegenover
„Velserend", maar nu is er even ten noorden van
de „Eigen Weg" van Velserend een pad, dat naar
de Oude Slotpoort voert.
Aan dien nieuwen toegangsweg tot de ruïne bevind
zich het „Tinholt-Huis" een stichting van den heer
Tinholt, vroeger hl ofd eener school te Bloemendaal,
die in dat aardige gebouwtje tal van leermiddelen
bij het onderwijs te gebruiken, heeft bijeenge
bracht.
Twee belangrijke beginselen van het onderwijs:
aanschouwelijkheid en zelfwerkzaamheid worden
door deze leermiddelen van velerlei aard gehuldigd.
Onderwijzers, die met hun klasse een bezoek bren
gen aan „Brederode" moeten niet verzuimnen
een kijkje te nemen in het Tinholt-Huis, waar voor
de leerlingen heel wat wetenswaardigs te zien is..
BELAST ZICH MET
BLOEMENDAAL
STRAATWEG 4A
TELEFOON
leerlingen van scholen is dat heel interessant: het
woord naast het model.
Het kasteel van Brederode is zeer oud en het
geslacht van de Brederodes was een der oudste en
voornaamste van Holland. Bekend is het rijmpje:
Brederode de edelste,
Wassenaar de oudste,
Egmond de rijkste,
Arkel de stoutste.
„Hoeveel twist er over den waren oorsprong van
dit huis moge zijn, de meesten stemmen daarin
overeen, dat de Brederodes afstammen van Graaf
Aernout van Holland'
Van Lennep geeft in zijn „Gestoorde Bruiloft"
de legendarische oorsprong van den naam Brede
rode. Aan het slot dezer novelle lezen wij: „Hij
(Sikko Sievart) wilde zich voor Graaf Aernout
op de knieën storten, maar deze liet hem daarvoor
geen tijd en drukte hem aan het hart onder den
uitroep: „Sievart! mijn zoon! Gij hebt ons allen
gered. Heerlijk zal uw loon zijn: en Breede roeden
zal ik u in het land uwer vaderen uitmeten"
Sievart voerde sinds den naam en werd de eerste
Heer van Brederode. (De gestoorde Bruiloft o. 327).
In een aanteekening hierbij zegt de schrijver
..Breede Roeden: BrederodeDeze woord-afleiding
(of liever woordspelnig) vinden wij bij onze lcroniek-
schrijvers. Ik twijfel er echter aan, of zij de juiste
LAGE DUIN EN PAALSE WEG 17 TEL. 22128
Hoofd der School S. A. Wilson Telef. 22068
KLEUTERONDERWIJS
KLASSIKAAL ONDERWIJS MONTESSORI-ONDERWIJS
is. is grond en wel: ontgonnen land, en dus
is) Breede Rode niet anders dan een zoodanig land
vkn meerdere uitgestrektheid. Men vindt de samen-
sLlliü' met rode in vele namen van plaatsen be
baard. als: St. Oedenrode, Rijen(nieuwe)rode,
Ipenrode, enz.
J. Sterk-Proot schrijft in haar boek:
jmsch Oudste Tijden" p. 7:
„Üi1 roding d.i, ontginning zijn in deze woud-
streek in de eerstvolgende eeuwen verschillende
grocte heerlijkheden ontstaan, als Brederode,
Tetterode (d.i. de kleine rode en de oudste naam
voo.: verveen), Berkenrode (later bij Heemstede
ger 'ésfi".
fkpfco.oorsprona van den naam.
vUj\ieL. t.unioL oer Keen. Ji Brederode Weten
wij weiniff met zekerheid. Boven is reeds gezegd,
dat zij vermoedelijk van Graaf Aernout afstammen,
die in 993 tegen de West-Friezen bij Winkel, op de
Winkeler-made, sneuvelde. Ook de wapenkreet der
Brederodes „Holland", wijst op de afkomst van
dit geslacht van de Hollandsche graven.
M. W. Maclaine Pont zegt in haar boek: „Op de
grenzen der Middeleeuwen" van de Brederodes:
„voortgekomen uit het oude Gravenbloed van
Holland voerden (zij) nog steeds den Liebaart, het
oude grafelijke wapen".
Gedurende zes en een halve eeuw heeft dit ge
slacht bestaan en verscheidene zijner leden hebben
zich in onze geschiedenis naam verworven. Enkelen
hunner noem ik. In de eerste plaats dan heer Willem
van Brederode, die bij den Roomschen Koning
Graaf Willem II (1234—1256), die op het Zand te
Haarlem „zijn Prinsen Woning had geplant",
hoog in aanzien stond. Hij nam ook deel aan den
krijgstocht tegen den West-Friezen in den kouden
winter van 1256, waarbij de jeugdige en veel-
belovenden Graaf op zoo treurige wijze om het
leven kwam.
Ken zekere Hendrik van Brederode nam in 1345
deel aan den noodlottigen tocht van Graaf Willem
IV tegen de Friezen (bekend door „De Roos van
Dekama" door J. van Lennep). De Graaf en de
bloem van de Hollandsche adel met hem, sneuvel
den. Ook het geslacht der Brederodes werd in
rouw gedompeld, want ook heer Hendrik keerde
niet tot de zijnen weer.
In de Hoeksche en Kabeljauwsche twisten, die
gedurende anderhalve eeuw zoo nu en dan Holland
in vuur en vlam zette, schaarden de Brederodes
zich aan de zijde der Hoekschen, vóór Vrouwe
Margaretba en tegen Willem van Beieren, haar
zoon.
Van dezen tijd van woeling en strijd en dus van
verwildering zegt de bekende Middeleeuwsche
dichter Willem van Hillegaersberg
Nu en maeher helpen soen noch vrede,
De een die slaet den and'ren doot
Ende sule die wort van haven bloot
Om deser partijen, die men draegbt.
Een der beroemdste Brederodes was zeker
Walraven van Brederode, de zeventiende Heer, die
volgens de kronieken den aanzienlijksten en rijksten
edelman van Holland was met een inkomen van
24000 oude Fransche Schilden, pl.m. 60.000 gulden.
Hij vergezelde op bevel van Hertog Albrecht, diens
zoon Willem van Oostervant op zijn tocht naar
Friesland.
met prima optiek
f 24.50
Univex 8 m.M, Camera,
en trillingvrij veerwerk
Univex 8 m.M. Projector, groote lichtsterkte,
krachtige synchroon-motor, effectieve koeling
van de lampf 39.50
Transformator voor 220 Volt f 6.00
Univex Films, 8 m.M., per 9 Meter f 1.25
Ook demonstratie aan huis 1
Te Haarlem uitsluitend bij:
FOTO TEMPO, Breestraat 6, Tel. 14365
UITSLAG VERKIEZINGEN
kan mee of tegenvallen, maar
vallen altijd mee! Probeert U het ook eens?
Bloemend.weg 119 hoek Dr. D. Bakkerlaan
Telefoon 22628
Wij hebben onze
wederom uitgebreid met een
groot aantal nieuw versche
nen boeken. U heeft bij ons
een keuze uit 1100 van de
beste boeken
(BIJ HET POSTKANTOOR)
Het Fotoseizoen is begonnen!
Wacht niet langer, doch koop Uw
Camera en Rolfilms bij:
FOTO ENGEL
Kleverparkwcg 7, Teljf oen 16246
Het adres van vertrouwen ook voor
Uw afdrukwerk.
Laat nu Uw Markiezen opnieuw
overtrekken, zonder prijsverhooging.
Bakenessergracht 12 Telefoon 15957
blGevonden en terug te bekomen bijJ. der
Kinderen, De Clercqstraat 122, Haarlem, een
sehooltasch met inhoud; J. Heeremans, Wouwer-
manstraat 52, Haarlem, een voetbal; A. van Dee-
len, Duinvlietspad 9, Haarlem, een paar nappa
handschoenen; Kleverlaan 127, Haarlem, een
kinderbeursje met inhoud; Klein Poelhuis, Plant
soenlaan 8, een kinderportemonnaie met inhoud;
Heemskerk, Vogelenzangscheweg 91a, Vogelen
zang, een vulpotlood; F. Hamekaf Zandvoorter-
weg 27, een armband; J. Postma, Noorder Tuin
dorplaan 30, Haarlem, een klein sleuteltje; Bosch
en Duinlaan 37, een goud ringetje; Kerkplein 14,
een damestasch met inhoud; W. Voerman, Kin-
heimweg 23, een heerenparapluieVan Eerden,
Kleverlaan 1, Bloemendaal, een bril; Renaud,
Sterreboschlaan 3, een speelgoedolifant; N. Koele-
meijer, Mr. Cornelisstraat 74rood, Haarlem, een
haarkam; M. M. Teuwissen, Hooge Duin en Daal-
scheweg 2, een bruine actentasch; P. v. d. Westeren,
Leidscheplein 44, Haarlem, een bruine motorkap;
B. v. Kampen, J. v. Stolberglaan 9a, een rieten
stoel; Filiaal Van Amerongen, Bloemendaalsche
weg 8, een im. schildpadleeren damestasch met
inhoud; A. T. H. van Staveren, Zomerzorgerlaan
16, een zeemleeren handtaschje met inhoud;
Klimbie, Kleverparkweg 8, Haarlem, een zonne
bril; Van Giffen, Kleverlaan 85, Bloemendaal, een
ruwharige foxterrier; A. Weller, Dolfijnstraat 17,
Haarlem, een vulpenhouder; Politiebureau Over
veen: een bruin leeren damestasclije met inhoud,
een heerenrijwiel, een paar sleutels, een veldflesch,
een damessjaal, een belastingmerk, een bruine
dameshandschoen, een blauw dameshoedje, een
huissleutel, een sportportemonnaie met inhoud,
een oude lieerenhoed, 2 hakbijltjes; Politiepost
Aerdenhout: een dop van een benzinetank, een
jongensregenjas, een damestasch met inhoud, een
bruine dameshoed, een alpinomuts, een schouder
épaulet van een marineofficier; Politiepost Noord
zeestrand: 1 paar dameshandschoenen, 2 ceintuurs,
een shawl, een ketting met sleutels, een kinder
schopje, een dameshoed.
Praktijk-Examens.
Men deelt ons mede, dat de praktijk-examens
in boekhouden en handelscorrespondentie vanwege
de vereeniging Het Nederlandsche Handels-Insti
tuut zullen worden afgenomen op 5, 6 en 7 Juli a.s.
De inschrijving is geopend tot en met 21 Juni a.s.
Prospectussen zijn gratis Verkrijgbaar in den
boekhandel en aan het secretariaat der VerecnïgiBS
te Haarlem.