ING
JAKE
■Inrichting
De Twentsche Bank N.V. - Bloemendaal
GOEDKOOPE MARKEN
Haarlem en Spaarndam
voor ruim een halve eeuw.
FIRMA A. VERKOUT
C. CASSEE
Sigarenmag. Kruisweg 1
I
31e Jaargang - No. 12
20 Augustus 1937
Oplaag 5900 Ex.
JSTUS HI
korting,
en van
95
r maand
>.45
.25
ISHAKE
gebroken
FORT"
oon 17077
21
ecialist
Algemeen Weekblad voor Bloemendaal, Overveen, Aerdenhout,
Haarlem (Kleverpark en Ramplaankwartier) en Santpoort-Station
AD VERTENTIEN
ABONNEMENTEN
LAMPEKAP-MAGAZIJN „IVONNE"
OVERTREKKEN VAN LAMPEKAPPEN
CREMER het best gesorteerd
SCHOOLBOEKEN
BEGRAFENIS EN CREMATIE
2 2 444
Kennemer Foto-Kinohandel
HUIFKAR SIGAREN subliem!!!
alleen deze vluchtheuvels
I
DUURDER
profiteert er van!
35 ct. per pond
f 2.per stuk
fl.25 p. stuk
i 75 ct. per stuk
45 ct. per pond
i f 1.per stuk
iter Kiesstraat 13
ÏLEF00N 17090
J een
een
UNDIG UIT-
JISBEZ0R0D
„Electro Fort"
dus bij normaal
ig ruim 47 jaar
3 jaar garantie
10 - f 50.00
AAT)
ELEFOON 10852
idbergerweg 51
SANTPOORT
HET BLOEMENDAALSCH WEEKBLA
Advertentiënper regel 0.15.
KRUIDNOTEN, kleine advertenties, 4 regels I 0.35,
bij vooruitbetaling. Elke regel meei f 0.10
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
Bureau voor Redactie en Administratie en Advertentiën:
KORTE KLEVERLAAN 66, BLOEMENDAAL
Telefoon 23453 Postgiro No. 191387
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling I 1.per hall jaa
Abonnementen kunnen steeds ingaan, maar zijn ve
hindend voor het loopende halfjaar.
Losse nummersI 0.05.
Bloemendaalscheweg 147 - Telefoon 23270
VOOR ONDERSTEUNING EN GESCHENKEN
Wat was Haarlem met zijn naaste omgeving
driekwart eeuw geleden geheel anflers dan nu.
In en om de stad is zeer veel veranderd, heele
wijken zijn verrezen op de plaats waar vroeger
weiland was. waarin de glanzende Hollandsche
koeien vreedzaam graasden.
Wat was het dorpje Spaarndam. dat nu een deel
van het groote Haarlem is, afgelegen, hoewel
het slechts op driekwart afstand van de provincie
hoofdstad was gelegen. Geen rijtuig verbond liet
rechtstreeks met Haarlem.
Wie met een rijtuig naar Spaarndam wilde
gaan, moest van Haarlem over Schoten naar
Santpoort en vandaar langs den z.g. Slaperdijk
naar Spaarndam rijden.
Langs het Spaarne liep een smal jaagpad,
waarop de paarden met hun jagers liepen, die de
schepen in het Spaarne tegen den wind in voort
zeulden. Dat Jaagpad had verscheidene hooge,
smalle, witgeschilderde houten bruggetjes met
aan de Spaarne-zijde een lage en aan de andere
zijde een.ho.ogo leuning. Langs het,Jaagpad-atomlen
bij de scherpe bochten z.g. rolpalen, waarin de
jaaglijn diepe groeven gesneden had.
Medelijden voelde de eenzame wandelaar met
het magere zwoegende paard (meestal een rossinant
in zijn nadagen), dat een volgeladen schip voort-
trok, aangespoord bij zijn zwaar werk door den
niet zachtzinnigen jager, die zijn zweep niet spaarde.
Voelde de wandelaar al het medelijden met
bet paard, dat op zijn ouden dag zoo'n hard bestaan
leidde, dieper Werd zijn medegevoel wanneer vrouw
en kinderen van den schipper in de lijn liepen en
het diep geladen vaartuig tegen den wind en golven
voorttrokken. Die menschelijke trekdieren waren
wel diep te beklagen.
Halverwege stond bij de sterke inspringende
bocht van het Spaarne in het eiland een lange
staak met aan den toj> een t onnet je. „Het Ton
netje", zooals het algemeen genoemd werd, was
een baken voor de schippers, die liet. Spaarne
bevoeren. Reeds vele jaren is liet „Tonnetje"
verdwenen, maar de Overtonstraat op de plaats
waar eenmaal het Buiten Overton zich bevond,
bewaart de heugenis daaraan.
Wanneer men een halve eeuw geleden van
Haarlem langs liet Spaarne dus langs het Jaagpad
naar Spaarndam wandelde, dan kwam men eerst
aan den Spoorwegovergang bij de lage spoorbrug
over het Spaarne.
Deze lage spoorbrug is vele jaren een groote
belemmering geweest voor liet drukke water
verkeer, daar zeilschepen en stoombooten vaak
geruimen tijd voor de brug moesten wachten, voor
ze geopend mocht worden. Alleen kleine vaartuigen
konden er onder <loor varen.
Was men de brug gepasseerd, dan kwam men
aan een hooge molen, daarnaast bevonden zich
MCOCOGOCOCOCOCOCOCOCOCOCOCOCOCO
GIERSTRAAT 38, TEL. 10925, HAARLEM
SPECIAAL ADRES
Eigen Ateliers Extra Lage Prijzen Q
WWCOCOCOMCOCOCOCOCOOOCiOCOCOCO
PRINS GUSTAAF ADOLF VAN ZWEDEN
de eulste zoon van den Zweedschen
Kroonprins, wordt als wereldpadvinder-
chef genoemd tut Baden-Poweli.
een stoomhoutzagerij en een tweetal woonhuizen.
In den Kloppersingel lagen tal van glibberige
balken, die liun beurt wachtten om gezaagd te
worden. Die balken lokten de jongens van die
dagen tot varen uit en menige onvoorzichtige
knaap gleed, al springende van de eene balk tip
andere, in het water van den Singel en nain daar
in een ongewild had.
De lage spoorbrug, de molen, de houtzagerij met
de belendende huizen en de balken inden Klopper-
singel zijn verdwenen, toen liet nieuwe station,
de viaducten en de hooge spoorbrug gebouwd
werden.
Gebleven is de Vrouwenbrug", maar het groote
ijzeren hek, „Het Vrouwenhek" is verdwenen.
Dat „Vrouwenhek" kon met een ijzeren boom en
kettingen stevig gesloten worden, maar zoo lang
mij heugt, heb ik het nooit gesloten gezien. Toch
is er een tijd geweest, dat liet na zonsondergang'
altijd gesloten werd. Dat was in den tijd, toen nog
stedelijke accijnzen bestonden en er veel ge
smokkeld werd ..van de- stad naan-buüëiv, niimïi
vooral van buiten naar binnen, zooals nu nog ge
schiedt aan de Zuid- en Oostgrens van ons vader
land. De kruideniers te Spaarndam b.v. een
Drankwet bestond nog niet verkoelden veel
sterken drank aan de schippers, wier schepen door
de „Kolksluis" aldaar gesnuit werden.
In mijn jeugd en die ligt wel meer dan een
lialve eeuw achter mij heb ik wel liooren ver
tellen, dat mannen en vrouwen, die op Maandag',
de marktdag te Haarlem, boodschappen in de stad
waren gaan doen, zicli verlaat hadden en na zons
ondergang voor het gesloten „Vrouwenhek" kwa
men. Ze moesten dan langs het I'rinsen-Bohverk
loopen naar de Varkensmarkt (nu Kennemerplein)
om vervolgens door de Nieuwpoort (staande onge
veer op de jilaats van de Noorderbrug) en langs den
bochtigen Klöppersingcl 't „Jaagpad" te bereiken.
Aan liet begin van liet eigenlijke „Jaagpad"
lag liet café ,,'t Kikkertje", dat veie Haarlemmers
ook van middelbaren leeftijd, zich nog wel zullen
herinneren, 's Zomers werden daar roeibootjes
verhuurd, waarvan op warme Zomerzondagen een
druk gebruik van werd gemaakt.
Dan volgde de z.g. Meekrapfabriek. Jaren
nadat de fabriek was opgeheven, was liet water
van de sloot langs den weg nog rood gekleurd.
Voorbij de meekrapfabriek werd de Werf
Conrad" gebouwd (genoemd naar den beroemden
Nederlandsclien ingenieur „C'onrad"), die daar
heel wat leven bracht en weldra tal van arbeiders
werk en brood verschafte en Haarlem's naam bekend
maakte ver in het buitenland door zijn bagger
machines, die o.a. in Rusland oji de Wolga, Japan,
Oost-Indië en Zuid-Amerika haar werk ver
richtten.
Aan de overzijde van de Conrad" was een boer
derij en er en noordwaarts aan denzelfden kant
een houtzaagmolen, die nu reeds vele jaren ver
dwenen is.
Een lialve eeuw geleden lag tussehen het Spaarne
en den Schoterweg een groote buitenplaats te
midden van een boscli. In een deel daarvan bouwden
jaarlijks een groot aantal reigers hun nesten.
Dat buiten heette liet „Klooster". Het witte
woonhuis stond met den voorgevel naar den Scho
terweg, de achtergevel keek uit over het Spaarne.
In liet weiland tussehen liet hoseli en den Spaarn-
dammerweg (het Jaagjiad) graasden des zomers
mooie Lakenveldsehe koeien, de trots van den
eigenaar.
Wie in den zomcrschemeravond langs het
Spaarne wandelde, zag dan wel met breede wiekslag
de reigervisschcrs naar luin nesten terugkeeren,
waar ze begroet werden met een hevig gekrijsch
hunner makkers.
Dan kwam langzamerhand tie stilte, die soms
plotseling weer verbroken werd, wanneer in den
stillen avond een naderende stoomboot door haar
gefluit de slapende vogels wekte en liet boseli
geruimen tijd deed weergalmen van een hevig
rumoer, dat langzaam verstierf.
Het Buiten het „Klooster' is gevallen onder
slooperslianden, liet hoseli is verdwenen, de hoornen
zijn geveld en op de plaats van het mooie Buiten
zijn tal van rechtlijnige, stijve straten verrezen. De
naam Kloosterstraat herinnert nog aan de aclitlien-
de-eeuwsclie buitenplaats.
Oji de pin a t s, waar de buitenplaats was gebouwd,
had vroeger een klooster gestaan, het Reguliers-
klooster. Tijdens het beleg van Haarlem in 1572
'73 was een deel der Spaansclie belegeraars daar
onder gebracht.
Dp de lage weilanden langs het Jaagpad stonden
liier en daar 20 z.g. staartmolentjes, die de drassige
weiden van het overtollige water moesten bevrijden.
In die weiden hoorde men vroeg in het voorjaar,
in Februari reeds, de leeuwerikken, die jubelend
opstegen; later boden zij een pTaclitige woon- en
broedplaats voor de kieviten, gruto's en tureluurs.
Menigmaal zag ik daar in den zomer de Kemphaan
tjes, die elkaar met opgestoken kragen bekampten,
in den winter waren de Spaarne-oevers de uitge
zochte verblijfplaats van tal van bonte kraaien,
die daar heel wat van hun gading vonden.
Taak zag men op het Spaarne - - vooral op viscli-
rijke plaatsen -vele kap- of kokmeeuwen, een
énkele zilvermeeuw er tussehen, die telkens onder
doken om liun prooi te bemachtigen. Toen hielden
zij nog niet zoo vaak verblijf ook zelfs niet
iii den winter -in de stadsgrachten als thans
het geval is.
Zoo nu en dan zag men een zwarte aalscholver
onderduiken en betrekkelijk lang onder water
blijven en op de fuikestokken een bevallig sterntje.
Even voorbij het „Tonnetje" diclit bij de brug
f'.iycr de Jan Gijzenvaart, stond een woning half
V&G.ln.lcav ,ir -ern bosohjo, en. aan rle .overzijde
'van het Spaarne stonden, eveneens temidden van één
boschje, twee boerderijen. De witte gevel van de
grootste dier boerderijen onmiddellijk aan liet
Spaarne gelegen, kwam scherp uit tegen het
donkere geboomte.
Tegenover liet Witte Huis op liet Jaagpad staan
de, kon je een echo liooren.
Het geluid werd weerkaatst door de witte muur
der boerderijIn den schemeravond, als de landelijke
stilte door niets gestoord werd, riepen wij jongens,
op het Jaagpad vlak bij de brug staande „Piet
Hein", en duidelijk klonk dan van de overzijde
„Piet Hein" terug.
Andere gebouwen stonden tussehen Haarlem
en Spaarndam ruim een halve eeuw geleden niet
nocli aan de eene, noeh aan de andere zijde.
Wat kon dat Jaagpad mooi zijn met zijn ruime
vergezichten! Aan de eene zijde van liet Sjiaarne
met zijn zeilende schepen (de scheepvaart was toen
veel drukker dan thans) de groene weilanden,
de boerderijen en molens in de verte, de stompe
kerktorens van Spaarnwoude, aan den horizon
Amsterdam met zijn lioogcn Westertoren
zijn glazen koepel van het Paleis van Volksvlijt,
dé stichting van Dr. Sarpliati. dat eenige jaren
geleden door brand vernield werd; aan de Westzijde
de boschrijke duinzoom, waaruit enkele blinkers
te voorschijn kwamen, vóór U het dorpje Spaarndam
met zijn spitse kerktoren, temidden van een
boomgroep; achter U Haarlem met zijn hooge
Groote Kerk, de stad overlieersclicnd.
Wat kon het daar mooi zijn in alle jaargetijden,
maar ook koud en guur liij strenge vorst, wanneer
de snijdende noordooster de golven van het
Spaarne met schuimkoppen krulde en bij liet
moeizaam voortgaan over het modderige, slecht
onderhouden pad, den voetganger de adem benam.
Dan liet de harde werkelijkheid geen oog voor
liet mooi, dat vorst en sneeuw en storm onge
twijfeld ook kunnen hebben. (Slot volgt.)
Ook voor ROOKARTIKELEN
aanstekers, pijpen, aschbakjes enz. is
Bloemendaalscheweg 119, Telefoon 22628,
hoek Dr. D. Bakkerlaan.
IHE
WARMOESSTRAAT 10, TEL. 10547
BLOEMEND. WEG 53, tel. 23039
BLOEMEND. WEG 255, tel. 22292
Kunstkring Heemstede.
heDe Kunstkring Heemstede, secr. Binnen
weg 74. aldaar (Drs. G. D. Rascli), zond ons haar
programma voor liet seizoen 19371938. Aan de
leden van den Kunstkring zal in dit seizoen worden
aangeboden: in October: liet Hollandseli Strijk
kwartet; in November of December: Sonaten-
avond van Hans Byvanek en Felix de Nobel;
in Januari: de voordrachtkunstenares Francien
Koote-Gerresein Februari en Maart: Lezingen
over architectuur door Ir. H. T. Zwiers: in April:
een piano-recital van Henriëtte Bosnians. Excur
sies en eventueele verdere extra uitvoeringen
zullen te gelegener tijd afzonderlijk worden aan
gekondigd.
De programma-gids bevat verder een uiteen
zetting van wat de Kunstkring Heemstede in de
jaren van zijn bestaan op het gebied van de Beel
dende Kunsten, van Literatuur en Voordracht
kunst, t au de Danskunst en van de Muziek heeft
gedaan. Deze opsomming èn het aangekondigd
programma voor het e.k. seizoen, geven de over
tuiging dat de jaarlijksclie contributie van f 4.
(meerdere leden van eenzelfde gezin f 3.be-
neden 19 jaar f 2.slechts een kleine uitgave'
geacht mag worden in verhouding tot hetgeen
daarvoor geboden wordt.
BELAST ZICH MET
BLOEMENDAAL
STRAATWEG 4*
TELEFOON
Bl.straatweg 158, Santpoort-Station. Tel. 506
FOTO EN SMALFILMS
Ontwikkelen en afdrukken
L t I CA SP„E Cl AL iS
Dr. MAX EUWE
de Hollandsche wereldkampioen schaken,
zal in den herfst zijn titel tegen den voor-
maligen wereldkampioen Aljechin te ver
dedigen hebben.
van 3-15 cent
bij viaduct telefoon 17094
Het Fotoseizoen is begonnen!
Wacht niet langer, doch koop Uw
Camera en Rolfilms bij:
FOTO ENGEL
Kleverparkweg 7, Teletoon 16246
Het adres van vertrouwen ook voor
Uw afdrukwerk.
groen
jgroen
Alleen vluchtheuvels met
groen lichtgevende verkeers-
zuilen mogen door motor
rijtuigbestuurders links of
rechts worden voorbijgere*
den; alle andere altijd ter
rechterzijde. (De overige
weggebruikers moeten er
steeds rechts langs.)
IN
LIHKS OF RECHTS j^t-EREM