ALLE BANKZAKEN EUGDHUIS De Twentsche Bank N.V. - Bloemendaal Waarheid. «4. Zetstra C. CASSEE SIGAREN! Haarden Kachels 31e Jaargang - No. 22 29 October 1937 Oplaag 5900 Ex. Algemeen Weekblad voor Bloemendaal, Overveen, Aerdenhout, Haarlem (Kleverpark en Ramplaankwartier) en Santpoort-Station AD VERTENTIEN ABONNEMENTEN Haardkachels zeer voordeelig te koop £lectr. Smederij «4. J. oan Hiessen LAMPEKAP-MAGAZIJN „IVONNE" BEGRAFENIS EN CREMATIE 2 2444 Rector Dr. C. Spoelder tevens Lector. SIGARENMAG. KRUISWEG 1 Probeert U eens CREMER heeft ze in voorraad. Bloemend.weg 119, hk. Dr. D. Bakkerlaan Telefoon 22628. FIRMA P. VAN DER STAD WILD EN GEVOGELTE D. HOGENBIRK Zn. VERHUUR VAN FILMAPPARATEN Kennemer Foto-Kinohandel Do Struick du Moulin, f HET BLOEMENDAALSCH WEEKBLAD Advertentiënper regeJ 0.15. KRUIDNOTEN, kleine advertenties, 4 regels 1 0.35, bij vooruitbetaling. Elke regel meer f 0.10 BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING Bureau voor Redactie en Administratie en Advertentiën: KORTE KLEVERLAANmóBLOEMENDAAL Telefoon 23453 Postgiro No. 191387 Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 11.per halfjaar Abonnementen kunnen steeds ingaan, maar zijn ver bindend voor het loopende halfjaar. Losse nummers! 0.05. Bloemendaalscheweg 147 - Telefoon 23270 Nog enkele nieuwe en eenige weinig gebruikte (Jan Jaarsma, E. M. Jaarsma, Ulftsche, enz.) Vakk. Reparaties. BLOEMENDAALSCHEWEG 131 - BLOEMENDAAL TELEFOON 23092 Nadruk verbodeti.) „Spreek de waarheid", aldus heeft eens de groote Amerikaansehe moralist Emerson vermaand, „en heel de natuiir en alle geesten staan u bij met onverwachte hulp. Spreek de waarheid en alle redelijke en redelooze dingen zijn uw getuigen en zeifs de wortelen van het gras onder uw voeten schijnen zich te bewegen om uw voorspraak te zijn". „Spreek de waarheid", aldus placht mijn tuin man te zeggen, die nooit van Emerson liad ge hoord, maar die een levenswijs man was, „en mor gen zit ge in de gevangenis of in het krankzinnigen gesticht". De nuchtere ervaring van alledag had dezen eenvoudigen werkman geleerd, dat, zoodra iemand de waarheid spTeekt, gansch het heelal zich tegen hem keert. Wie van beiden heeft gelijk, Emerson of de tuinman? Er leefde, omstreeks veertien eeuwen vóór den aanvang van onze jaartelling in Egypte, een koning, die brak met de in zijn land heerschende opvattingen omtrent godsdienst, kunst en maat schappij. Tot nog toe had men zich de goden voor gesteld als schitterende wezens en de koningen lieten zich - afbeelden als menschen, begaafd met een harmonische gestalte en sclioone, evenredige gelaatstrekken. Een lioofseh decorum sierde den maatschappelijken omgang. Maar Amenlietep IV, die zelf een man was met een zwak lichaam en een leelijk postuur, was een hartstochtelijk vereerder van den god Waarheid, en wilde breken met de algemeen gebruikelijke methode van retoucheeren en camoufleeren. De Zon, onder wier beeld zich de Egyptenaren het liefst de godheid voorstelden, werpt met onbarm hartige nuchterheid haar stralen op ieder gelaat en elk voorwerp en plaatst het in 't volle licht, zoodat geen bedrog of verhulling mogelijk is. Zoo moest dus volgens dezen koning het leven zijn, en heel zijn streven is er dan ook op gericht ge weest, de realiteit onverbloemd te aanvaarden en weer te geven. Zichzelf liet hij door de schilders en beeldhouwers afbeelden volkomen zooals hij er uitzag en zoo moest ook heel zijn omgeving worden geportretteerd. In het hofleven en in het huiselijk leven der burgers werd de etikette vervangen door natuurlijken omgang. Waarheid bovenal, was de leus van dezen vorst, die het met de werkelijkheid wagen wou. Kort heeft dit rijk van de waarheid geduurd. Onmiddellijk na den dood van den ketterschen koning heeft men de oude opvattingen en de oude leefwijze hersteld. Het was te lastig en te onaan genaam ook, uit het nuchtere beginsel der waarheid te leven. Want een strenge god is de waarheid. Inderdaad bestaat er geen juister symbool voor haar dan de zon. Zij is het, hierin heeft Emerson gelijk, die gansch het heelal bevrucht en tot bloei brengt. Geen heerlijker aanblik dan haar reine en zuivere stralen, geen trotscher vreugde, dan haar kracht door zich heen te voelen stroomen en zich door haar scheppend geweld omhoog te voelen heffen uit het moeTas der kleinzieligheid, gelijk een bloem door de zon wordt omhoog geheven. Als de zon is de waarheid. De zon schroeit en zengt en, hierin heeft mijn tuinman gelijk, wie haar in het aangezicht ziet, raakt verblind. Hoevelen zijn reeds aan de zonnesteek van de waarheid gestorven! Wie de leus huldigt: fiat justitia, pereat mundusgerechtigheid geschiede, K. KLEVERLAAN 22 24, TEL. 22704 Electrische üasgevulde Gloeilampen 100 KAARS F 0.98, PEERLAMPEN F 0 39 met garantie - Nederlandsch Fabrikaat ook al moet de wereld vergaanpleegt zelfmoord, zij het ook uit een edel motief. Als een arts bij een angstige zieke alle hoop op herstel uit moet sluiten, mag hij dan met een op beurend lachje dien zieke geruststellen en zeggen dat het nog -wel wat meevallen zal?,.Als een oud moedertje troïseh is óp haar eenigen zoon, en dié zoon begaat een vergrijp waarvoor hij in de ge vangenis is gekomen, mag men dit dan voot het oudje verzwijgen? Als een kind nog in Sinterklaas gelooft, moet men dan deze illusie verstoren? Wanneer een minnaar een meisje bewondert, dat voor haar omgeving als leelijk en onbeteekenend geldt, misschien zelfs een slechten naam heeft, dan is dat meisje ten slotte toch hetgeen zij voor hèm is. „Hij zag haar in schoonheid, in ver heerlijking, dat is in diepste waarheid, de waar heid die enkel de oogen der liefde ontdekken", heeft Henriëtte Poland Holst van een dergelijk geval gezegd. Arthur Schnitzler, de Weensehe tooneelschrijver, heeft waarheid en goedheid tegenover elkander geplaatst cn aan de laatste als zedelijk beginsel den voorrang mecnen te moeten vcrleenen. Het hoogste doel van het leven is volgens hem, anderen gelukkig te maken en lijden te besparen. Hiermee staat hij tegenover dc opvatting van zijn kunstbroeder Ibsen, die als zoon van het harde en nuchtere noorden dergelijke Weensehe vcekelijkheid ver oordeelt en zijn tooneellielden liever op tragische wijze laat ondergaan en anderen in hun val laat meesleepen, dan dat hij ook maar één grein te kort zou doen aan de alles offerende moloch' der waar heid. „Wat is waarheid?", heeft Pilatus gevraagd, en zoovelen vragen het hem nog na. Zijn waarheid en werkelijkheid verwant, dan doet zich de vraag voor, of illusie en poëzie tot het rijk van den leugen behooren en of het sprookje moet worden uitge roeid. Men herinnert zich Batavus DroogstoppeTs ergernis over den leugenachtigen onzin van „Auf Fliigeln des Gesanges". De dichter zou daarentegen liever alle aanspraak op de concrete materie verliezen dan zijn eenig ware en eenig werkelijke schat op te geven: den droom, die naar zijn onuitroeibare opvatting het wezen der dingen is en in het tastbare en zichtbare slechts haar zinnebeeldige afschaduwing heeft. Welk een verschillenden kijk hebben allerlei mensehen op één en dezelfde zaakWat voor den één goed cn rechtvaardig is, noemt de ander slecht. De één verheerlijkt als het hoogste hetgeen de ander als het diepste verafschuwt. Zoo schijnt ieder zijn eigen waarheid te hebben, ook ten opzichte van liet waarheidsprobleem. II. G. CANNEG1ETEH. Groote Houtstr. 147 a, Tel. 10925, Haarlem Het aangewezen adres voor Opnieuw Overtrekken van Zijden Kappen Eigen Ateliers BELAST ZICH MET BLOEMENDAAL STRAATWEG 4A TELEFOON Zie de étalage Voor alle Rookers hebben wij een prima Sigaar BIJ VIADUCT TELEFOON 17094 Donkerelaan 6, Bloemendaal, Tel. 22790 Hermas bekende en vermaarde Oud-Holl Poppenkast, met leerzame en dolkluchtige verhalen. Zaterdag 30 Oct. nam. 2.30 u. Een leuke middag v. kinderen, optreden van Professor Antonini de beroemde Goochelaar, dekinderen goochelen mee Professor Antonini met zijn sprekende, zin gende en loopende August Entree 25 cent en 40 cent Plaatsbespreken 5 cent. ~r Terwijl de blinde wijze oogen van Homerus sjfitren naar het papier, waarop zich deze pen be- Óteegt, gaat mijn gedachte naar het verschil vón >t)ze gymnasiale jongensjaren en den tegenwoor- djigen tijd. Toen een rector, met rust gelaten zij 4jn naam, liij stierf ongelukkig bijna blind, die den lastigen jongen in zijn kamer deed komen, hém in een hoek zette bij de deur voor een lichalnc-" lijkc kastijding, waarbij 's mans kleine beenen en schoenen een even groote rol speelden als zijne vfftnijgg handen. Domineszoonr, spiekten in de klas /aehulp van ingewikkelde papieren werktuigen, .Ariwtiwcdi^m veel i.iber -tijd■■koStffcn dan het ieefen van de les. Uit vrees dat ze bij het over- hooren zouden falen. Ja eens werd door dezen hoofdman van tien een jongen, die geen moeder liad, in de gang die op het Prinsenhof nóg bestaat, uit paedagogische drift tegen een fonteintje ge s-makt, zoodat een andere moeder, echtgenoote van een leeraar in de vaderiandsclie geschiedenis aan de tegenover gelegen Hoogere Burgerschool, een klacht indiende bij curatoren, wat even hielp. De lagere klassen bleven sidderen en de hoogere, die ook lichamelijk een verdieping liooger ver bleven, gevoelden zich bevrijd en verre boven deze methodiek verheven. En in die hoogere sferen, van 5e of 6e klasse, onze tegenwoordige minister Slote- maker, die toen nog zonder achtervoegsels en met bijna witte haren, de knapste was en de ernstigste en vlijtigste kampioen in den wedstrijd wie de meeste regels uit de Ilias uit het hoofd kon zeggen en die het won met 255 regels van den lateren oog arts Schouten den op hem volgenden knappeling met 250, de overige klasgenooten ginnegappend en toch jaloerscli als stille bewonderaars daarbij aanwezig. Nu een waarlijk „klassieke" school, met aan het hoofd een kundig, geestig, wat kennis betreft „weldoortimmerd", wat hart betreft innerlijk bewogen grootsch liefhebber van zijn vak, vol van de Oudheid, die hij in zich naar dezen tijd heeft overgeplant en die hij, vriend van zijne jongens en meisjes en man uit het volle leven voor de ge- heele school (want lvij inspireert ook zijne school mannen) weet te maken tot een moderne werke lijkheid in den geest van die zich aan deze studie waarlijk overgeven en naar hem willen luisteren. Dit is nu Humanisme op zijn best. Hier zijn èn Erasmus èn Coornhert, hier zijn Fruin en Pierson, hier komen Boutens en Leopold en dr. H. J. Boeken tot de jeugd van dezen tijd. En Haarlem kan, ook met hem, weder roem dragen op zijn onderwijs. Het Genootschap van Leeraren aan Nederland- sclie Gymnasiën hedft de uitnemende gedachte tot werkelijkheid gemaakt dr. C. Spoelder, den Haar- lemsclien Rector als opvolger voor te dragen van dr. Alma in diens hoedanigheid van Lector in de kunst, van onderrichten en opvoeden (d. i. vormen en oprichten), van didactiek en methodiek voor de klassieke talen. De curatoren onzer heerlijk vrije, liberale Amsterdamsehe Universiteit hebben hunne toestemming daartoe verleend, de faculteit der Letteren en Wijsbegeerte heeft den beminden Rector met welwillendheid ontvangen en niet zonder de medewerking van Haarlem's Gemeente bestuur en curatoren zal dr. C. Spoelder voortaan één uur per week het in Amsterdam opkomend geslacht van toekomstige voor gymnasia bestemde schoolmannen onderwijs geven in liet Onderwijs. Hij zal hun liet parool meegeven van straffe mee- doogenlooze training van geheugen en denkapparaat van wie straks hunne leerlingen zijn, hij zal ze leeren eenvoudige problemen te stellen en op te lossen onder straffe geestestuclit en met vastheid van lijn. Ilij zal lien leeren Caesar te overtroeven in grammaticale vaardigheid en nauwkeurigheid. Hij zal hun de veelzijdige moeilijke kunst van vertalen trachten bij te brengen, de texten niet alleen leeren overzetten in de moedertaal, maar naar hun inhoud leeren waardeeren als \an on vervangbare menschelijke waarden, liggende in dc wortelen der beschaving onzer geestelijke voor- Agio, een nieuw merk, tip 6 ct., fixo 8 ct., keur 10 ct., bonus 12 ct., banko 15 ct. er is beslist iets voor U bij. POELIER KLEINE HOUTSTRAAT 136 Opgericht 1870 HAARLEM Telefoon 10188 en Groote Sorteering Vakkundige reparaties BLOEMENDAAL TELEFOON 22238 BLOEMENDAALSCHEWEG 56 Ook filmavonden in zaal en huis. Wordt U bij ons S M A L F1L M-ABONNÉ. Bl.straatweg 158, Santpoort-Station. Tel. 506 oudershij zal hen zelfs inleiden in het onderwijzen van de taal der Papyri en van het Nieuwe Testa ment, maar en dit is het zeer verheugend feit in deze heugelijke benoeming van dezen bijzonderen Lector hij zal hen bij dit alles, door zijn voorbeeld en zijn tooverend woord bijbrengen de heilige ernst die bij het doceeren past, liet geloof in een roeping, de drang om met geheel hun ziel en geheel hun geest zich naar hun werk te wenden en daarbij tocli vreugdevol en gelukkig mensch te zijn. Wij wenschen dr. Spoelder en de Amsterdamsehe Universiteit er geluk mee elkander te hebben gevonden. T. Na een zeer korte ongesteldheid is in den nacht van 21 op 22 October mejuffrouw Do Struick du Moulin te Aerdenhout overleden. Deze fijn zinnige schilderes mocht zieh de laatste jaren in een groeiende waardeering van haar kunst verheugen. Zij was een stille-in-den-iande, een teruggetrokken natuur, wars van iedere poging naar een gemakke lijk succes, en vervuld van een overgroote besehei- denheid, waardoor zij zich vaak te veel op den achtergrond hield. Maar haar werk, dat in de diepte wortelt, zuiver en eerlijk is, fijn en van een in getogen kracht, heeft toch de aandacht getrokken en vastgehouden. Het is een soort, dat men begeert te bezitten. Het vond zijn weg in de woningen van kenners. Ook de vermaarde collectie Koenigs zal in een werkstuk de herinnering bewaren aan deze te vroeg gestorven kunstenares, die zoo fijn van geest was. Zij was lid en bestuurslid van de Soroptimistclub „Haarlem en Omstreken" en het lustrum van verleden jaar gaf aanleiding tot het vervaardigen van haar Schimmenspel „De Soroptimisten door alle eeuwen". Dit spel, waaraan mejuffrouw Struick du Moulin met ware bezieling heeft gewerkt en is blijven werken, ter uitbreiding, bracht ieder die het zag in verrukking. Zij was een trouwe, hartelijk Soroptimiste, die in haar 'club zeer gemist zal worden. Op de begraafplaats Oud-Eik en Duinen tc 's-Gravenhagc heeft Maandagmorgen de teraarde bestelling plaats gehad. Uit vele klingen waren vrienden cn belangstel lenden tegenwoordig om de overledene de laatste eer te bewijzen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1937 | | pagina 1