Een leger van 1300 ijsridders trok door
bevroren N.-Holland en joeg Koning
Winter over de grens.
"AKKERTJE
J. G. VERBEEK
A. G. G. M. GIORGIS Zn.
De elfdorpentocht van den IJ.H.N.
als de elfstedentocht.
even zwaar
Neem dadelijk 'n
bespaar U die nare dagen
VAN DE LEESTAFEL
Nieuwe Aansluitingen
Rijkstelefoon
AGENDA.
Op 200 deelnemers
gerekend.
Donderdag 29 December 1938
7
Binnen een kwariier verdwijnen Uw
pijnen, Uw lusteloosheid, Uw mi
graine en gevoelt ge U vroolijk en
opgewekt. Let op het AKKER-merk.
Per koker van 12 stuks - 12 stuivers.
Set doos van 2 stuks - 2 stuivers.
„BEYER'S MODE FÜR ALLE".'
Een feestelijke indruk maakt de titelpagina van
„Beyer's Mode für Alle" met het sierlijke figuurtje
in haar even mooie als bijzondere avondjurk van
ruischende taftzijde, waarbij zij een eapetje met
capuchon van wit bont draagt, zooals we aan de
achterzijde zien.
De eerste pagina brengt ons een herinnering aan
de tachtiger jaren, in den vorm van een leuk bal-
masqué-eostuumpje, dat trouwens lang niet het
eenige is in dit veelzijdige nummer. Immers, een
paar bladzijden verder vinden we een heele ver
zameling pakjes, waarmee we op elk gemaskerd
bal eer zullen inleggen. Hoe wilt u gaan? Als
schoone Egyptische, als het vroolijke Russische
boerinnetje, of als het charmante Biedermeyer-
dametje? Er is voor elck wat wils!
„Variaties op het thema: de eenvoudige jurk."
Dat inderdaad zoo'n eenvoudig jurkje lang niet
„gewoon" behoeft te zijn, bewijst ons deze blad
zijde.
Ook de dames, die vooral belang stellen in de
pagina „Slankmakende modellen", worden niet
teleurgesteld.
Van warme wollen ruiten kunnen we de pittige
jurkjes, jasjes en blouses maken voor onze jongens
en meisjes.
Een waardig besluit wordt gevormd door de
aanlokkelijke recepten die, op Oudejaarsavond
bereid, dé feestvreugde zeker zullen verhoogen.
Bovendien wordt in dit nummer (Januari) van
„Beyer's Mode für Alle" de uitslag bekend ge
maakt van de prijsvraag: „Welk is liet meestge
vraagde model?" Het is gebleken, dat in October
een vlot mantelpakje, n.l. No. S 26082, het meest
bij de dames in den smaak viel, en in November
de sportieve geruite swagger No. M 3.3298. De
deelname heeft alle verwachtingen \e.re over
troffen; de redactie van „Beyer's Mode für Alle"
heeft zich dan ook niet onbetuigd gelaten en meer
dan 7.50 prijzen uitgereikt.
„Beyer's Al ode für Alle" is overal in den boek
handel verkrijgbaar voor 55 cent of in abonne
ment a f 1.50 per kwartaal (3 nummers). Tegen
inzending van 10 cent in postzegels voor porto
kosten stelt de Hoofdvertegenwoordiging, N.V.
„Wereldmode", Prins Hendrikkade 48, Amster
dam, gaarne gratis proefnummers beschikbaar.
EEN BROCHURE OVER SCHIPHOL.
Wien onze liuchtvaart ter harte gaat. en wien in
het bijzonder het actueele probleem of Schiphol als
internationale luchthaven behouden blijft, interes-
Laat uw schaatsen thans
slijpen op natten steen,
dan is U gereed als de
vorst er weer is.
Bloemendaal Telefoon 22276
Kerkplein Bloemendaalscheweg
seert, moet niet verzuimen de brochure te lezen, die
Prof. H. Burger aan deze kwestie wijdt.
Onder den titel „Schiphol en niet leiderdorp" is
dit vlugschrift bij W. ten Have N.V. te Amsterdam
verschenen.
N oor den prijs van 25 cent krijgt men een gede
tailleerd overzicht van alle argumenten die voor
het behoud van Schiphol pleiten, op waarlijk profes
sorale wijze gerangschikt.
Het vlugschrift, zooals Prof. Burger deze brochu
re zelf noemt, is keurig gedrukt en van een schit
terende luchtfoto van Schiphol, met startbanen en
toegangswegen, voorzien.
Nog eens „Pro Schiphol".
Daarom kan op de vraag: „Schiphol, nationale
luchthaven?" niet anders dan bevestigend worden
geantwoord.
Tot deze conclusie komt Mr. C. G. Spruijt,
administrateur ter gemeente secretarie van Am
sterdam in zijn door van Holkema Warendorf
N.V. uitgegeven brochure „Schiphol, Centrale
Luchthaven". AVat er vóór pleit zet Mr. Spruijt
zeer stellig uiteen. De tegenargumenten, dus die
pleiten voor een centraal vliegveld te Leiderdorp,
worden met niet minder stelligheid ontzenuwd.
Een interessante, keurig verzorgde brochure.
27228 Handelsonderneming P. Brink en Co., Leid-
schevaartweg 111, Heemstede, Normij. N.V.
Industrie- en Handelsvereeniging.
29651 Kaasspecialist", „De, Binnenweg 155a,
Heemstede.
18515 Rüter, Dr. A. J. C., Crayenesterlaan 47.
Haarlemsche Diner-Vereeniging
Tel. 14393, Bakenessergracht tl Haar!em
Vleesoh, groente, aardappelen f 0.90
Idem met soep ot toespijs f 1.05
Idem met soep en toespijs f 1.20
(Omzetbelasting en bezorgloon inbegrepen)
Dagelijks keuze uit minstens 3 menu's.
Alleen le kwaliteiten en roomboter.
STADSSCHOUWBURG.
hl- Zondag 1 Januari 1939, 2.15 uur: Trud
Schoop, Ballet; 8.15 uur: Het Masker „De Onbe
kende Vrouw".
Maandag 2 Januari, 8.15 uur: Ned. Tooneel
„Boefje".
Donderdag 5 Januari, 8.15 uur: Philippe Neu-
man, violist (voor de Ver. Voor de Kunst).
Vrijdag 6 Januari, 8.15 uur: Aerd. Tooneel
Enseihble „De Ebbenhouten Olifant".
Kinderen op een ijsschots"
Het Nederlandsche Tooneel, directeur Cor
van der Lugt Melsert, artistieke leiding: Cor van
der Lugt Melsert, Albert van Dalsum, A. Defresne
zal op Woensdag 23 December een volksvoorstel
ling geven van Kinderen op een IJsschots een
tijdstuk in drie bedrijven door Vilèm Werner.
Vertaling en regie: A. Defresne. Optredcnden
Loudy Nijhoff, Mien Duvnaer van Twist, José-
phine van Gasteren. Jo Oternheim, Jacques de
Maas, Paul Storm, Jacques Sneek, Johan Sehmitz
e.a.
Donderdag 29 December zal wegens het
enorme succes nog een enkele voorstelling gegeven
worden van het. eireusspel in vijf lredrijven De
Thomsson Brothers. RegieA. Defresne. Décors
ICarel Brüokman. Optredenden: Mies Elout, Mvra
Ward, Hélène Bcrthé, Louis de Bree, Theo Frenkel,
Anton Roemer, Jo Sternheim, Ilélcne Berthé,
Louis de Bree, Theo Frenkel, Anton Roemer, Jo
Sternheim, Ludzer Eringa e.a.
Vrijdag 30 December zal worden opgevoerd:
Susan en 'n betere wereld en Amerikaansch blij
spel in drie bedrijven door Rachel Crothers, ret ie
Cor van der Lugt Melsert, décors: Karei Brück-
man. Optredende Fientje de la Mar, Mies Elout,
Myra Ward, Theo Frenkel, Louis de Bree, Anton
Roemer e.a.
SCHOORSTEENVEGERS
RIDDERSTRAAT I8A ZWART
HAARLEM - TELEFOON 13310
Maandag j.l. vond onder de auspiciën van den
I.Tsbond Hollands Noorderkwartier de z.g. 11-
dorpentocht plaats, waaraan ongeveer 1300 in
schrijvers deelnamen.
Een redacteur van de Alkmaarsche Courant
heeft dezen interessanten tocht meegemaakt en
feeft daarvan het hieronder volgende relaas in zijn
Iad:
Het valt niet mee, om een duidelijk relaas te
geven van den dorpentocht van den IJ.H.N. om
dat de drukte zoo overstelpend was, dat niemand
(ook niet de organisatoren van den tocht), gelegen
heid kreeg, om een zuiver overzicht van den rit te
krijgen.
Want getallen spreken en de getallen, welke wij
hier noemen, spreken boekdeelen; meer dan 1300
schaatsenrijders uit geheel Nederland zijn aan
den start verschenen en bijna duizend waar
schijnlijk is dit getal zelfs overschredenhebben
zich na een urenlange reis weer aan de eindcon
trole in Alkmaar gemeld.
Uit geheel Nederland! Dat is werkelijk niet te
veel gezegd, want de lange lijsten van deelnemers
vermeldden namen uit' Groningen, Friesland,
Overijsel, Gelderland, Utrecht, Noordbrabant en
natuurlijk de beide Hollanden, waarbij zicli ook
zeer vele Zaankanters luidden aangesloten. Daar
waren ongeveer twintig liefhebbers uit Eindhoven
gekomen, daar kwamen twee enthousiastelingen
even overgewipt per trein uit Enschedé, daar was
een groepje vrienden uit Tiel. Maar laten wij niet
trachten op te sommen, uit welke plaatsen de
menschen kwamen, laten wij alleen dit zeggen, dat
van de 1300 deelnemers aan den tocht er zeker
100O kwamen buiten Noordholland boven het IJ.
Zij kwamen per trein, per auto of autobus, zelfs
Eer fiets, of zij hadden den nacht reeds doorge-
racht in een der hotels in onze stad.
Zij kwamen, om als het ware te demonstreeren,
dat het ijstoerisme eigenlijk de allergrootste plaats
inneemt in de harten van den schaatsenrijder.
Het was een nationale dag met een internatio
naal tintje. Wantde Duitsche gezant te Amster
dam reed met zijn dochter den rit eveneens mee!
Of de ijssport, het ijstoerisme, ook aantrekkelijk is!
De organisatie.
De organisatoren van den dorpentocht een
driemanschap uit het dagelijksch bestuur van dm
IJ.H.N. - hebben het niet klaar kunnen spelen
dat alles vlot verliep. Zij hebben dat niet kunnen
doen, omdat de overweldigende deelname onver
biddelijk de voerhand kreeg.
Trouwen, dat er fouten gemaakt moesten wor-
was lieelemaal geen wonder. Immers de organisa
toren hadden slechts theoretische ervaringen. Zij
wisten dat de vorige dorpentocht -ongeveer 20
jaar geleden -156 deelnemers trok. Zij wisten,
dat liet aantal deelnemers aan den Elfstedentclit
dit jaar ongeveer vijfhonderd zou bedragen en zij
hoopte, dat deze dorpentocht met zoo'n 200 deel
nemers begonnen had kunnen worden.
't Liep anders. Tweehonderd startkaarten wa
ren gedrukt, des Vrijdags en Zaterdags werd dit
getal verdubbelt, Zondagmorgen werd liet aantal
tot 600 opgevoerd en Zondagnacht leek het wen-
sclielijk, om alsnog 200 startkaarten te laten druk
ken. En tenslotte moesten er Maandagmorgen
om 8 uur nog een 500 gedrukt worden
't Kunnen er ook 600 geweest zijn!
De boel moest dus in de war loopen. Wel was
alles behoorlijk verzorgd op papier, wel waren
Zondagavond bij een de organisatoren tot 's
nachts 2 uur .vij niensclien in de weer geweest,
om de startkaarten in te vullen, gemeente b'j ge
meente te sorteêren en de deelnemerskaarten van
elke gemeente alfabetisch te rangschikken, wel
was in theorie dien nacht alles in orde, maar o,
die werkelijkheid
Om 8 uur werd een begin gemaakt met de uit
reiking der kaarten. Maar reeds om half acht was
het café de Boer afgeladen en kon geen der com
missieleden of helpers zich meer verroeren! En
meer dan twee uur heeft dat gedrang geduurd.
Meer dan twee uur lang was het hopeloos werken.
Dit kwam hoofdzakelijk nog, omdat zich na 8
uur nog zeker een 600 a 700 man lieten inschrijven
voor den tocht.
Genoeg daarover! Men heeft nu eenig idee ge
kregen van de drukte vóór den dag (we zullen
de honderden telefoongesprekken maar vergeten)
en in de uren vlak voor den start.
DE BAAN.
Wij moeten echter nog wel het een en ander over
de baan zeggen.
Het driemanschap, dat dte tocht in handen
had, vergaderde Donderdag in Alkmaar en be
sloot den tocht op tweeden Kerstdag vast te
stellen. Het telefoneerde met de afdeelingen, wier
banen in de route lagen, het schreef expresse-
brieven naar die afdeelingen en het kreeg al heel
spoedig antwoord. Vrijwel elke afdeeling begon
Vrijdagmorgen met het sneeuwvrijmaken der
banen, het geen een zeer moeilijk karwei bleek te
zijn. Maar het ging, zij het dan hier en daar met
steun van den IJ.H.N. Zelfs waren er afdeelingen,
die méér deden dan haar plicht was en die een
kilometertje meer of minder op den koop tóe
namen. En Zaterdagavond was alles zoover klaar,
dat de commissie meende, dat de tocht geheel
langs sneeuwvrije wegen gemaakt kon worden
Helaas, zoo was liet niet. Want Zondagavond
dus één nacht voor den aanvang van den tocht,
vernam de eommmissie, dat het gedeelte Oost
huizenEdam, niet sneeuwvrij was! Er is dien
avond nog druk getelefoneerd, er is nog 'n fi-
nancieelen steun gegeven aan Edam, er werd van
alles gedaan, om de zaak in orde te maken, maar
jammer genoeg bleek Maandagmiddag, dat dit
gedeelte der route onberijdbaar was.
Dat was een leelijke schaduwzijde van den
tocht. En niemand meer dan het bestuur van den
IJ.H.N. betreurt dit, omdat het te goed weet, dat
iets dergelijks geen reclame is voor den bond.
Het bestuur van den IJ.H.N. verzoekt ons in
dit verband dan ook mee te deelen, dat het zelf
zeèr betreurt, dat dit gedeelte van de baan vol
komen verwaarloosd was en dat het een volgende
keer maatregelen zal nemen, opdat dergelijke
voorvallen uit zullen blijven. En reeds is nu be
sloten, dal een volgende keer de commissieleden
persoonlijk de geheele route zullen inspecteeren
en zelf orders zullen geven aan de ijsclubbestuur-
deren, om eventueele verbeteringen aan te brengen.
Wat de kwaliteit der banen betrof, deze werd
zeer verschillend beoordeeld, maar als men weet,
dat het traject Alkmaar-Avenhorn-Oudendijk
ver binnen het uur werd afgelegd door meer dan
honderd rijders, dan mag daaruit toch wel ge
concludeerd worden, dat dit gedeelte zeker goed
was. Ook andere gedeelten waren goed, maar
daartegenover stonden ook slechte gedeelten.
Zoo zijn er natuurlijk nog tal van fouten ge
maakt, maarzij werden gemaakt, omdat er
gewerkt werd. En reeds vandaag hebben alle af
deelingen een vragenlijstje gekregen van het drie
manschap en zoodra de rapporten der afdeelingen
zijn binnengekomen, zal belangrijk materiaal
verzameld zijn in het belang van het ijstoerisme.
Bovendien heeft het bestuur zijn oor te luisteren
gelegd bij de deelnemers en kostbare wenken in de
ooren geknoopt.
Wanneer deze toclit dan ook niet ten voile ge
slaagd is, dan heeft hij er toeh toe bijgedragen,
dat enorm veel studie-materiaal verzameld is,
misschien meer danin al de jaren van het
hestaan van den bond!
De tocht zelf.
En nu de tocht zelf.
De drukte in het café De Boer hebben we reeds
geschetst. Welnu, om precies 9 uur werd liet ver
treksein gegeven aan de honderden deelnemers
en in een lange sliert ging liet op het Kanaal naar
den Omval. Een ongekend mooi gezicht, al viel
het op, dat niemand in Alkmaar blijkbaar zich de
moeite getroost had, om een tentje op liet ijs op
te slaan. Dat was anders in al de andere plaatsen,
waar 't soms krioelde van ijstentjes, die echter
de massa niet konden bevredigen, en al heel
spoedig uitverkocht raakten.
De lange sliert werd spoedig nog langer en de
wedstrijdrijders scheidden zich al heel gauw van
de anderen af, om in zeer snel tempo Oudendijk
te bereiken.
De drukte in het café de Boer luwde snel na half
tien en dat daarna eenige uren gewacht werd op
de mededeelingen uit Puimerend. Want Pur-
merendAlkmaar, dat was te berekenen. Pas om
ruim half twee passeerden de eerste rijders Pur-
merend, twee hardrijders, die de anderen ver voor
waren. Toen brak de spanning in het eafé opnieuw
aan, toen keek men weldra in Alkmaar uit naar den
eersten rijder en ziedaar: cm 2.16 uur meldde zich
als eerste de bekende rijder S. Westra uit Warmen-
huizen en J. E. Verhagen uit Haarlem. De eerste
had den rit die geen 70, maar 85 K.M. lang was
volbracht in 4 uur 11 min. en de tweede in 4
uur en 16 min. Als derde werd geklasseerd E. W.
Verhagen uit Haarlem, die er 17 minuten langer
over deed dan zijn broer. Tof volgde G. T. de
Jong uit Ilpendam met 4 uur 4_ min., J. v. d. Bij
uit Anna Paulowna met 4 uur 49 min. en R. Bosnia
uit Umuiden met 4 uur 55 min. Als nummer 7
kwam de eerste Alkniaarder, Sam Schut, zich
meiden. Hij had 5 uur en 26 min. over den rit ge
daan, zijn broer volgde 5 minuten later en werd
tiende, j. de Waal uit Koedijk 13e, A. W. Krom
uit Limmen 14e en toen ging bet in zeer snel tempo:
M. Maizin en P. Nielen uit de Woude (Akersloot)
kwamen om 2 uur 45 binnen, G. Tol uit St. Paneras
om 2 uur 46, L. Tekres uit Alkmaar om 2.54. Als
29ste arriveerde de Alkmaarder Veenstra om 3.04
en 1 minuut later J. Glas en Y. P. Poelsma uit
Heiloo.
Zoo sing het door en naarmate de tijd verstreek,
werd het weer drukker bij de Boer, waar men han
den te kort had, om de erwtensoep op te dienen en
dranken te schenken. Bekende rijders als Taconis,
Smit, Riemersma, enz. arriveerden, en om klok
slag 4 uur arriveerde de eerste dame, wie een ruiker
bloemen werd aangeboden door den voorzitter van
den IJ.H.N., mr. t". G. de Groot, alhier! Bravo,
jongedame uit den Haag.
Er kwamen er meer. Er kwamen dorpelingen in
clubverband een hockeyploeg uit Amsterdam
Pinokkio had van de 15 deelnemers slechts één
uitvaller, kegelclubs hadden pleizier en ellende
broederlijk gedeeld, tie K.N.S.B.-voorzitter, mr.
C. P. Eecen, had zijn startgenooten niet losgelaten,
een heele familie, inbegrepen de 13-jarige zoon,
volbraojit den tocht in harmonische gezindheid,
kortom, het was van 4 tot 7 uur bij de finish een
ongelooflijke drukte.
Velen waren plotseling de moeilijkheden ver
geten en werden enthousiast, velen waren veimoeid
en dood-op, er waren mopperaars, die spoedig ook
het leed vergaten en „broederschap" dronken,
kortom, hoe het ook geweest was en hoe groot de
sneeuw-ellende ook geweest was, bet slot was toeh
een' goed sloteen prettige stemming onder spor
tieve Nederlandsche schaatsenrijders.
En gelukkig besloot het bestuur, om allen, die
den tocht volbrachten dus ook hen, die na het
sluiten der eontróle binnenkwamen, een herinne
ringsmedaille te sturen. Want zij hadden allen een
bijzondere prestatie geleverd, die grooter was, da»
zij hadden vermoed en die heel vee] wilskracht en
doorzettingsvermogen had geëiseht.
De rijders hebben in den loop van den avond hun
haardsteden weer opgezocht. De commissie za|
echter nog we] eenige dagen werk hebben, om d»
startkaarten te eontróleeren en statistieken op te
maken. Maar straks over enkele dagen gullen
een 1000 herinneringsmedailles worden verstuurd
aan lien, die den eersten grooten toertocht van
1988 hebben volbracht.
Een toertocht, die zwaar was als een elf
stedentocht.
f
l
