AKKERTJE
P. Souverein
Cram
L. QUIST
WINTERSCHOTELS!
Vader Tijd werkte ook
voor den vrede
M. SAAGER
R. van den Berg - Bentveld
Haarlem en de Spoorwegen
BOUWPLATEN
UW MATRAS SLECHT?
Bel op 8239
GROOTE AFSLAG
V r ij dag 10 Nov ember 1939
THE AMERICAN
MECHANIC SHOP
Speculaas Kruiden
Drogisterij Fa. Schollen
!U
jjfAPSALON
17
CENT
Bloemendaalschestr.weg 57
TQfHAT Pieter Kiesstraat 13
TELEFOON 17090
KANTOORBOEKHANDEL P. TIDEMAN Jr.
Hotel „Van Ouds het Raadhuis"
Het winterseizoen is weer aangebroken en hier
mede de zorg voor de bij uitstek in dit jaargetijde
zoo gewilde Winterschotels. Wij leveren U hier
voor 't ALLERBESTE tegen zeer matige prijzen
Onze prijzen zijn:
Eén telefoontje en wij hooren en bezorgen
zonder prijsver hooging
Mr. VLEESCHHOUWER
Anthoniestraat 77-79, HAARLEM, Tel. 15795
Sigarenmagazijn „VORSTENLANDEN"
DROGISTERIJ BRUINSMA
Tel. 24113 - Verbindingsweg 16 - Tel. 24113
Bloemendaal
zijn dikwijls hei gevolg van
kouvatten. Goed zweeten en
"AKKERTJES" nemen, helpt
altijd snel, goed en zeker!
Door hun bijzondere samen
stelling bevorderen immers
"AKKERTJES" niet alleen het
transpireeren, maar verwij
deren tevens de stoffen, die
de aandoening veroorzaken.
Zij werken dftect pijnstillend.
Op elk "AKKERTJE" staat 't
AKKER-merk: Uw garantie!
Let U daarop vooral en laat
U toch géén waardelooze na
maak of imitaties aanpraten.
tegen pijnen, hoofdpijn, koorts, kou.
2>oo3 13 stuks - 12 stuivers2 stuks - 2 stuivers.
(Vervolg).
Nu naar Leiden en Den Haag.
In ons vorige nummer releveerden we een proef
tocht tot aan Veenenburg onder Lisse. De afstand
werd in 22 minuten afgelegd. Den 2en Juni is de
dagelijksche dienst op lie.t genoemde traject van
den spoorweg begonnen. We zien meteen het
traject der omnibus inkrimpen. Onderwijl klimt
voortdurend het aantal spoorreizigers. In de maand
Juni werden 39656 personen vervoerd: als van
Amsterdam 17870, van Haarlem 17616, van
Veenenburg 2272, van Halfweg 946 en van Voge
lenzang 952. De opbrengst was f 19.251.10. In
het eerste halfjaar van 1842 waren 137.671 reizi
gers vervoerd met een opbrengst van f 64.476.42 y2.
Half Juli lezen we dan van een correspondentie
der diligences Van Gend Loos met de spoor
trein over den dienst van Amsterdam naar Rotter
dam. Ondernemers der diligences waren L. van
Koppen en D. W. Veldhorst en Comp. Surig en
Koens en genoemde Van Gend Loos. Deze
onderneming werd geannexeerd door de spoor,
maar bleef tot heden een semi-vrije onderneming.
Ook daar drong de tijd door en zien we naast
de paardentractie ook die met auto's.
Hier citeeren we een bericht uit een der oudste
couranten d.d. 6 Augustus 1842.
Z.M. de Koning is hedenochtend op hoogst
deszelfs reis naar Noord-Holland Haarlem ge
passeerd. Z.M. heeft zich daaT toe willen bedienen
van den ijzeren weg van den straatweg bij de
Postbrug tot aan het Stationsgebouw binnen
deze stad en heeft dien afstand van omtrent vier
uur gaans binnen iets meer dan een half uur
afgelegd.
Onverdroten ging men met de aarden baan
door. 13 Augustus werd door de directie van de
H.IJ.SM. een proefrit gedaan van Haarlem naar
't tijdelijk stationsgebouw bij Leiden. Deze is
alleszins naar wensch geslaagd. De proeftrein
deed er drie kwartier over. Men kon dus met ge
rust hart besluiten, dat de geregelde dienst Am
sterdamLeiden 17 Augustus zou beginnen. Zes
maal daags zou men heen en weer gaan. Men
verwachtte ook, dat de vrachtprijzen in de dili
gence naar verhouding lager zouden wordep ge
steld.
Van ongelukken lezen we niet graag, maar een
der weinige willen we vermelden. In den avond
van 15 September 1842 is een der conducteuren
bij den laatsten rit van Haarlem naar Amsterdam
bij het doen van zijn dienst, buiten om de rij
tuigen zwaar aan één van zijn handen gekneusd
Ilij viel er bij neer. De hand en een gedeelte
van zijn voorarm moest worden afgezet.
We naderen alweer het Nieuwjaar 1843 en zoo
zien we de groote Conrad in de vergadering ver
schijnen om verslag van de werken te doen. Hij
snrak de verwachting uit, dat de weg Leiden
D n Haag in 't voorjaar na afloop der onteige
ningen zou kunnen voltooid worden. Er waren
geen spoorwegverzakkingen tusschen Haarlem
en Amsterdam geweest. Nu waren al 10 locomo
tieven met de noodige reservestukken. Het
station te Leiden was in aanbouw. De heer J. J.
Serrurier was herkozen als commissaris.
20 Februari 1843 bracht een nieuw ongeluk. In
den morgen van dien dag was een arbeider op
den ijzeren weg bij Vogelenzang aan het werk
gezet om daar sneeuw van den weg te ruimen. Ot
hij wat verkleumd of versuft van de kou was of
niet, hij werd door den trein, die om half
twee van Leiden was vertrokken, overreden op
het oogenblik, dat ook de van Haarlem komende
trein de plaats naderde, waar hij bezig was. Zijn
hoofd werd verbrijzeld.
Op den 25en April 1843 werd in een kwartier
een proefrit gedaan bij Voorschoten tot aan de
Papelaan (straatweg Voorschoten-Wassenaar).
Ook dat gedeelte weg bleek goed aangelegd. De
brug over den Rijn bij het koffiehuis ,,De 5 int"
Was niet alleen fraai, maar werkte op voldoende
wijze. Den volgenden Maandag zou de weg tot
zoover worden geopend. Den 28 October 1843
verscheen een nieuwe dienstregeling van de Holl.
IJzeren Spoorweg Mij. Te beginnen met 1 Nov.
1843 zou tot Voorschoten worden gereden en
later weer tot Den Haag. De eerste trein uit Am
sterdam zou 8.30 vertrekken, dan n.m. 4.30 en
7 uur. Tot Halfweg zou gereden worden in 13
minuten, tot Haarlem in 19 minuten en dan
weer tot Vogelenzang in 14 minuten. Vandaar tot
Veenenburg vorderde 14 minuten, dan weer tot
Piet Gijzenbrug 11 minuten, om daarna in 31
minuten Leiden te bereiken. De rit tot Voor
schoten vorderde weer 11 minuten en vandaar
tot Den Haag 18 minuten. Op verzoek zou ge
stopt wordenNieuw Oosteinde, Hillegommer-
beek en Warmond.
Op 6 December was Z.M. Koning Willem II
jarig. Daar nam de spoor ook goede nota van.
De viering van den verjaardag van Z.M. den
Koning, werd toen in 1843 opgeluisterd door een
gedenkwaardige plechtigheid, „die ieder vriend
des Vaderlands hoopt dat gewichtige vruchten
voor deszelfs welzijn zal opleveren", namelijk door
de opening van den geheelen spoorweg van Am
sterdam naar 's-Gravenhage en die Van een ge
deelte van den Rijnspoorweg tusschen Amster
dam en Utrecht, 's Morgens te zeven uur vertrok
de feesttrein met bestuur en genoodigden uit
Amsterdam Te Haarlem werd even gestopt. Daar
wachtte men den Gouverneur (Commissaris des
Konings in Noord-Holland op. Bij hem hadden
zich aangesloten eenige leden van het gewestelijk
en van het stedelijk bestuur en verdere genoodig
den. Om kwart over 9 kwam de trein te 's-Graven-
hage aan.
Te Haarlem was er op dien dag ouder gewoonte
parade op de Groote Markt van het garnizoen en
de schutters.
27 April 1844 zien we den Ingenieur Directeur
der H.IJ.S.M., den heer Conrad wederom in de
vergadering van deelhebbers verschijnen. Natuur
lijk uitvoerige mededeelingen over de lijn tot Den
Haag. Weg en werken waren in goeden staat af
geleverd. Er waren nu al 13 locomotieven met
tenders en reservestukken en 105 rijtuigen van
verschillenden -aard. Sedert 1 September 1839
waren vervoerd 1.550.892 reizigers. De locomo
tieven hadden 386.224 meters geloopen. De in
komsten over 1843 beliepen f 349.071.28 y2, de
onkosten f 252.546. 61
De uitdeeling beliep per aandeel f 15.50.
Wij vinden nu den asfaltweg naar Rotterdam
heel gewoon, maar in die dagen was een aanvraag
gedaan voor het leggen van een plat spoor uit
asfalt in den straatweg, Haag-Rotterdam en
voorts dien straatweg te exploiteeren met 29
wagens, chairs en bancs en diligences.
Geen nadruk.
Tweeërlei opwekking klinkt aan gene
en aan deze zijde van de Noordzee. „Wees
eensgezind en sterk", roept Lord Halifax
zijn volk toe. „Sluit vrede", zoo luidt
de aansporing der in Den Haag confe-
reerende Souvereinen der beide Neder
landen, een aansporing tot Engeland en
Frankrijk zoo goed ajs tot Duitschland
gericht.
Zooals dat ook in de weken voor September
het geval was, zoo staat thans de wereld weder
om voor een dilemma. Maar intusschen is er
veel gebeurd, dat onherroepelijk lijkt. De staat
Polen in den ouden vorm heeft opgehouden te
bestaan en is prijsgegeven, ook het Westen deed,
dit, want het stond toe dat Rusland tot aan een
lijn oprukte, welke zoo ongeveer met de door
Curzon in 1919 getrokken lijn samenvalt.
De Russisch-Duitsche samenwerking blijkt
verder te gaan, dan men aanvankelijk meende,
zij strekt zich voor uit op economisch gebied,
waar tegenover Duitschland den Russen con
cessies deed in de Baltische landen en in de
Oostzee. De Balkan blijft neutraal, houdt zich
zoowel aan Duitschland als aan Italiëen is niet
geneigd met het Westen actief mede te doen, ook
niet, nadat Turkije zijn zaak met die der Engel-
schen en Franschen verbonden heeft. Alles
te zamen wil dit zeggen, dat in de vraagstukken
in Oost- en Zuid-Oost-Europa een andere ont
wikkeling heeft plaats gehad, dan Engeland en
Frankrijk hebben gewenscht.
Maar juist daarom roept Halifax tot een
dracht en volharding op. Hij kan tegenover deze
voor Engeland ongunstige ontwikkeling ook op
behaalde voordeelen wijzen. Wij noemden reeds
het pact met de Turken. Er blijft in dit pact
een bedreiging tegen Duitschland's verdere
machtsontplooiing op den Balkan, nu het de
Britsche vloot veroorlooft in geval van nood de
Zwarte Zee binnen te varen en in Roemenië
een tegenwicht te vormen. Het pact is bovendien
waar het de Middellandsche Zee betreft, een
druk op Italië, dat in dit gebied de vereenigde
Britsch-Turksche macht tegenover zich kan zien.
De Britsche staatsmanskunst kan bovendien wij
zen op dat 2e groote voordeel, dat zij in den laat
sten tijd heeft behaald, n.l. de actieve steun der
Vereenigde Staten in den vorm van wapenle
veranties. Waarmede een der zwakke plekken in
de wapenuitrusting der geallieerden, de lucht
macht, versterkt kan worden.
Maar in het afwegen van vöor- en nadeelen
kan de Engelschman niet bij de buitenlandsche
krachtsverhoudingen blijven staan. Wij wezen
reeds op de inwendige moeilijkheden van het
Rijk. In het moederland is een discussie begon
nen over de oorlogs-doeleinden. Er zijn er van
links, wjen het niet meer zoo gemakkelijk valt
zich voor den oorlog in te spannen, nu Rusland
niet meer meedoet, en Rusland is toch nog altijd
in vele opzichten de hoop der radicaal-democrar
tische elementen in Engeland. In Indië echter
beginnen de moeilijkheden eerst recht en ook
dit feit heeft invloed op de openbare meeninjf
in het moederland, want die zelfde „vooruit
strevende" kringen kiezen nu ook partij voor de
Indische nationalisten en eischen een duidelijk
omlijnd beleid, hetwelk zich tot doel stelt om
Indië binnenkort een status van een Dominion
te verleenen.
Mede met het oog op deze inwendige span
ning richtte Halifax den oproep tot zijn landge-
nooten. De minister ziet nog altijd geen reden
om aan den strijd een einde te maken, tenzij de
Britsche voorwaarden worden aanvaard.
In deze situatie komt nu het Haagsche initia
tief. De bedoeling daarvan is ook thans, even
als dat in Augustus het geval was, de diploma
tieke machine der beide landen ter beschikking
te stellen voor de bemiddeling tusschen de strij
dende partijen. Men mag aannemen, dat de Në-
derlandsche OB Belgische Souvereinen bij dit
initiatief ook hebben gedacht aan de discussie in
Engeland over de vredesdoeleinden. Want juist
die verandering, die in den geest in Engeland
heeft plaats gehad, kan van beteekenis blijken.
De linkerzijde was voor 3 September, en voor
dat de Russen actief met de Duitschers meede
den, het minst genei'gd om met België te onder
handelen. Sedert dien is echter juist bij hen een
neiging ontstaan om de zaak opnieuw te over
wegen. Het vredesinitiatief van Lloyd George
heeft indruk gemaakt; velen zien in den oproep
van dezen oud-minister, wiens positie hem on
afhankelijk maakt, dat-gene, dat op 't oogen
blik' noodig is.'
Het is nu maar de vraag, hoever men in En
geland wil gaan. Want men kan op het oogenblik
drie opvattingen over den vrede onderscheiden:
die van Halifax en van de Engelsche regeering
in het algemeen, welke vrede wil op de Engel
sche voorwaarden (herstel van Polen en Tsje-
cho-Slowkakije en waarborgen tegen agressie);
die van een deel der Engelsche linkerzijde, wel
ke een conferentie wil om de Duitsche eischen
te onderzoeken en tenslotte de Duitsche opvat
ting, die als voorwaarde voor zulk een conferen
tie een erkenning van den nieuw geschapen toe
stand in Oost-Europa eischt. Men ziet, deze drie
loopen sterk uiteen en er is nog geen uitzicht,
dat men op het oogenblik een compromis-for
mule vindt. Daarvoor is elke partij te veel over
tuigd van haar toekomstige succes.
Toch is daarom het Haagsche vredesinitiatief
nog niet tot mislukking gedoemd. Elk der oor
logvoerenden meent, dat de tijd voor zijn zaak
werkt. Maar het is evenzeer mogelijk, dat de
wintertijd voor een zaak werkt, welke boven
ieders doel ligt: voor den vrede. Om dit groote
goed te verkrijgen is alle inspanning gewettigd.
Het kan een lange weg zijn, dien men moet af
leggen om tot een regeling te komen.
Derhalve is een tijdig banen van dien weg
door een onpartijdige instrantie iets, dat men
slechts kan toejuichen.
BLOEMENDAALSCHE SCHAAKCLUB
blWoensdag j.l. ontving de Bloemendaal-
sche Schaakclub in haar nieuwe clublokaal van
Hotel Rusthoek de Santpoortsche schakers voor
het spelen van een vriendschappelijke massa
kamp.
Mede doordat Santpoort meerdere van haar
eerste borden miste is de wedstrijd in een ste
vige overwinning voor Bloemendaal geëindigd,
n.l. 13 1/2 tegen 1 1/2 punt.
Het was een sportieve ontmoeting en wij ho
pen de schaakclub „Santpoort" in eigen home
nog eens gelegenheid tot revanche te geven.
enorme collectie
Zijlstraat 93
t o. het stadhuis
Ass. Apotheker
Kleverparkvteg 60, Haarlem
Telefoon 11249
c4»-.z v. A It -
gevestigd in het Stations-gebouw
te Overveen. De HYGIËNISCH
ingerichte Salon voor
DE BESTE HAARVERZORGING
VERSCHENEN:
NEVADA BRE1BOEK
06 PATRONEN
DURABLE BRESBOEK
No. 8 83 PATRONEN
Prijs van beide uitgaven
Grootst; sorteering Nevada-'
Durable-, Everlasting- en an
dere breigarens.
Voor Winkeliers labrieksprijs!
Het Oude Wol Adres sinds 1875
KLEINE HolTST, AAT
CRONjéSTKAAT 43
BLOEMENDAALSCHEWEG 105
Desgewenscht in één
dag gereed.
Vraagt vrijblijvend prijs
opgave voor 't overtrek-
'ken van Uw meubelen.
SANTPOORT-STATION
Hollandsche Duinkonijnen, extra
zware 80 ct. p. st.
Tamme Konijnen, panklaar 40 ct. p. p.
Mooie jonge Braadkippen 85 ct. tot f 1.50 p. st.
Malsche Soepbraadkippen 30 ct. p. p.
Hazen f 2.50 tot f 3.p. st.
Fazanten vanaf f 1.25 p. st.
Kippenpoulet 45 ct. p. p.
Jonge Eendvogels.90 ct., f I.— en f 1.10 p. st.
DUINWIJCKWEG 3, BLOEMENDAAL TELEFOON 22177.
Zoo juist aangekomen een groote partij prima
TOILETPAPIER 7 CENT PER ROL
17 November I uchtbeschermingsproef.
Wij kunnen U voor dezen verduisteringsavond de alom bekende
VERDUISTERINGSKAPJES leveren, goedgekeurd door de
Nederl. Luchtbescherming. Eenheidsprijs 25 cent per stuk.
Beleefd aanbevelend,
P. TIDEMAN Jr.
N.B. Onze Sint-Nicolaas-tafel is gereed en biedt „elck wat wils".
Komt U eens kijken?
ZANDVOORTSCHELAAN 369 TELEF. 26080
Het goedkoopste en betrouwbaarste adres
voor reparaties aan Uw motor en rijwiel
Alles onder garantie
OVERVEEN - TELEFOON 11351
Geniet een reputatie van bijna 60 jaar
HET ADRES
voor Bruiloftsfeesten, Zalen v. Vergaderingen, Bridge en Dans
Klapstuk 55 ct. p. p. j Mager Pekelspek 55 ct. p. p.
Rolpens 60 ct. p. p. Casseler Rib met been 75 ct. p. p.
Hamschijf 50 ct. p. p. j
Platte Ribben 50 ct. p. p.
Schenkelvleesch
met been 50 ct. p. p.
Saucijzen 55 ct. p. p. Varkenspooten 15 ct. p. p.
Rauwe Rookworst 60 ct. p. p. Ossestaart 75 ct. p. st.
Aanbevelend,
Het aangewezen adres voor 'U, om voor de St. Nicolaas Uw inkoopen
te doen. 1
Doe dit bijtijds, nu hebt U nog keus, zoowel in luxe hout- als in
blikverpakking.
P. VOS Jr., v/h C. OUWEJAN
BLOEMENDAALSCHEWEG 43, BLOEMENDAAL, TELEFOON 22341
Kruiden en Chemicaliën.
Slaap- en kalmeerende Diacidtabletten
Per buisje 85 eent. Proefzakje 10 cent.
Specialités Diverse merken Eau de Cologne.
Alle huishoudelijke artikelen. U belt even en wij bezorgen.
Beleefd aanbevelend, Th. M. P, BRUINSMA.
