*Balm
J.F.KROÖNE
Qp Wacht
ZELDZAAM, ZELDZAAM!
Veel goeds voor 1040
33e Jaargang - No. 32 Vrijdag 5 Januari 1940 Oplaag 7800 Ex.
Algemeen Weekblad voor Bloemendaal, Over veen, Aerdenhout, Bentveld, Vogelenzang,
Heemstede, Haarlem (Kleverpark en Ramplaankwartier) en Santpoort-Station
ADVERTENTIEN
ABONNEMENTEN
BEGRAFENIS EN CREMATIE
OP DE GRENS VAN WEIDEN
EN DUINEN
Het BreS-Comité
GEVONDEN:
HET BLOEMENDAALSCH WEEKBLAD
Advertentiën per regel t 0.15
KRUIDNOTEN, kleine advertenties 4 regels. t 0.35
by vooruitbetaling. Elke regel meer t 0,10.
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
Bureau voor Redactie en Administratie en Advertentiën
KORTE KLEVERLAAN 64, BLOEMENDAAL
Telefoon 23453 Postgiro No. 191387
Abonnementen bij vooruitbetaling t 1,— per half jaar
Abonnementen kunnen steeds Ingaan, maar zijn ver
bindend voor het loopende halfjaar.
Losse nummers f 0.05
Tuinaanleg Vaste Plantencultuur.;
Telefoon 14423 V
Woonplaats: Oranje Nassaulaan 6, Överveen,
Kj^eeke'rijen: Bi.daalscheweg en Dompvloedslaain
BELAST ZICH MET
BLOEMENDAAL TELEFOON
STRAATWEG 4A 2 2 4 4 4
V.
„Onze groote tijd staat voor groote proble
men, die vragen om een groote oplossing" (Gr.
A'dammer).
„Wij moeten vooruitzien, wij moeten denken
aan onze kinderen voor het geval de rest van
de wereld alleen overheerscht werd door ge
weld." (Pres. Roosevelt.)
„België kan van Nederland nog wel iets lee-
ren." (Min. De Man.)
„Nederland, een klein land, bestuurt zijne
overzeesche gewesten vooortreftelijk. (Een
Duitscher.)
„De hygiëne regelt de verhoudingen tusschen
den gezonden mens& efi de buitenwereld."
„Het recht is de hygiëne der menschelijke
verhoudingen." (Edmond Picard.)
De menschenwereld is bezig niet aan een
revolutie, een zich zelfomwentelen, maar aan
eèn ongewenteld-worden. Het helpt niets dat te
betreuren. Het helpt nog veel minder vroegere
toestanden terug te wenschen, of zooals men
dat noemt: te repristineeren, d.w.z de dingen
van gisteren met geweld terug te brengen.
De „Gepeoe" en de „Gestapo", ook hier te
lande reeds in symptoom aan het insluipen vóór
de komst van minister Gerbrandy, bereiken met
het toepassen van de methoden der Inquisitie
(zie daarvoor b.v. de schilderijen van Goya)
het tegendeel van hun doel. De europeesche
mensenheid der 15e en 16e eeuw had in Europa
in den strijd voor godsdienstvrijheid iets be
grepen en gegrepen van: „Vrede en Vrijheid
door Recht". Deze leus vond in den mensche-
lijken geest (die van bovenaf dreigde te ver
wilderen, zooals nu in Rusland, Duitschland,
Italië en Japan) gehoor, die gedachte vond
er een vruchtgare bodem. En wat eenmaal in
den bodem^ der menschelijke geschiedenis wor
tel heeft geschoten is niet gemakkelijk meer uit
te roeien. Gepeoe's en Gestapo's worden overal
als een pest herkend, gemeden en bestreden,
zelfs in die Europeesche kringen, die in hun
seigneuriaal, hiërarchisch, onderdanen-en vor-
stensysteem het woord inquisitie nog herber
gen.
Alles wordt omgewenteld. Men kan het zich
zoo eenigszins voorstellen. Er is een levens
kracht, die alles vult, ophoudt en samenbindt.
Maar hij verlaat met het op aarde vallen van
zijn vrucht, de stam en de takken die hij schiep
en voedde. En wanneer dan die stam en die
takken zouden kunnen spreken en bevelen zou
den willen geven en gezag uitoefenen, dan zou
dat vergeefsche moeite zijn, want het Leven
was intusschen verhuisd naar een ander oord.
Men bedenke bij dergelijke vergelijkingen, dat
wij arme menschen-van-nu wel ons van aan
de natuur ontleende gelijkenissen moeten be
dienen om elkaar te verstaan, maar dat onze
geest, ons intellect, onze intuïtie, ons inzicht
van een andere orde is dan onze natuur en dat
wij al denkende en redëneerende juist bezig zijn
ons aan onze natuur te ontworstelen. Dus kan
uit den aard der zaak de natuur ons nooit hel
pen aan een ware vergelijking, een ware
gelijkenis, d.w.z. aan eene waarop wij met
elkander kunnen doorredeneeren.
Zoo is het zelfs met de gelijkenissen uit de
EvaVigeliën, al geven deze ook door de wijding
van Hem, die ze uitspreekt, als het ware plot
selinge lichtflitsen op de Waarheid. De waar
heid, die de wijsheid Gods is, maar voor ons
stervelingen hoogstens een zich steeds verbete
rende zienswijze in de richting dier wijsheid.
Recht dan de hygiëne der menschelijke ver
houdingen, zeg gerust, gezondheidsleer der sa
menleving en toepassing van die leer.
Volkenrecht?
Een Recht, een hygiëne in wording. In de
middeneeuwen onbekend, nauwelijks vermoed,
trouwens door den hierarchischen wereldbouw
van öie tijden onnoodig. Opgekomen uit Renais
sance en Hervorming. Met aanvankelijke vast
stelling in schrift het eerst door den Neder-
landschen protestant, Hugo de Groot.
Zijn werk „De jure belli ac pacis" (over het
Recht van oorlog en vrede) is het eerste dui
delijke volkenrechtelijke licht, dat in de men
schenwereld voor iedereen ontstoken werd. Het
is later door veel meer lichtbronnen gevolgd.
Een groote lichtdrager,, weer 'n Nederlan
der, was ook de 19e en 20e eeuwsche profes-
ser Van Vollenhoven van de 20e Leidsche Uni
versiteit, op wiens gestoelte de u reeds ge
noemde prof. B. M. Telders thans zetelt. Van
dezen noemen wij naast zijn reeds genoemde
Wat een verrukkelijke smaak. Wat een
heerlijke geur! Geen wonder! Het is een si
gaar van Paarlberg. Dat zegt genoeg. Dat
zegt alles! Sigarenmagazijn Bloemendaal
scheweg 119, hoek Dr. D. Bakkerlaan, Tele
foon 22628.
werk van 1927 thans: „Nederlands Onzijeltg-
heid, Grondslagen en Gevolgen", onlangs uit
gegeven door Martinus Nijhof. Deze brochure
is in den handel voor slechts tachtig cents. Wij
raden ieder, die de moeite neemt ons met aan
dacht te volgen aan om deze brochure te lezen.
Zij bevat twee lezingen door prof. Telders ge-
ïouden: „Nederlandsch recht tot onzijdigheid"
met een naschrift, „De handelsoorlog en de
rechten der neutralen" en volledigheidshalve
onze „Neutraliteitsproclamatie 1939".
ANAX.
(Wordt vervolgd.)
Noot.
V/ij moeten onzen dank brengen aan een lezer,
die door een vraag onzen medewwerker Anax
opmerkzaam heeft doen worden op een fout.
Met een Duitsche atlas in de herinnering,
waarop ons land was afgebeeld als een win
gewest van het Derde Rijk, veroorloofde A. zich
in een noot onder zijn artikel de bewering dat
op de nieuwste Duitsche atlas ons land niet
als zelfstandige staat voorkwam. Wij hebben
onzen medewerker daarop gewezen en hij schrijft
ons: „Ik heb het aanschaffen van de door mij
bedoelde atlas destijds nagelaten om de reden,
c!ie ik schreef. Ik zal nagaan welke de namen
zijn van samensteller en uitgever, en van welk
jaar het werk v/as. Ik ben den lezer dankbaar
voor zijn vraag, die kan dienst doen als een
terechtwijzing. Intusschen heb ik de thans
nieuwste twee Duitsche atlassen laten komen en
kunnen inzien. Het zijn: Velhagen Klasings
grosser Volksatlas, jubileum-uitgave bij het 100-
jaren bestaan der firma en „Knatirs Weltatlas
Neuausgbae 1939. Het laatste werk, dat slechts
f 1.85 kost, bevat 130 gekleurde en andere kaar.
len en eindigt met een register van 29000 woor
den. Ik meen met betreuren van mijn fout,
niet beter te kunnen doen dan uit de algemeene
beschrijving van ons land uit laatstgenoemd
werk de volgende zinsnede over te nemen:
„De gunstige ligging en het bezit van goede
„havens aan de monden van de Schelde, Maas
,en 'Rijn hebben de Hollanders reeds in de 16e
„en 17e eeuw gemaakt tot een zeevarend volk
„van den eersten rang.
„De rijkdom van Holland is te danken aan
„zijn handel, zijn scheepvaart en zijn verhou
ding tot de kleinheid van het moederland zeer
„omvangrijke, voortreffelijke bestuurde over-
„zeesche gewesten in Oost-Indië en in Amerika."
De door oa« gecursiveerde woorden steken ons
een hart onder den borstriem. De eer van die
gelukkig juiste zinsnede komt toe aan dr. Rolf
Schrameier te Berlijn en wijst op een goede ge
zindheid jegens ons volk, wat prettig aandoet.
In eerstgenoemde atlas van Velhagen Kla-
sing treffen wij slechts één ietwat bedenkelijk
kantje aan. Onder nr. 16 getiteld: „Die Völker
im europaischen Lebensrauw". Onder een volk
wordt daar iets anders verstaan dan wij gewoon
lijk doen. Het kaartje geeft met roode kleur het
gebied aan van de „Germanen" en daaronder
heeten dan te vallen: Duitschland, Nederland,
België, Groot-Brittannie en Ierland, IJsland,
Denemarken, Zweden en Noorwegen, voorts de
bretonsche westpunt van Noord-Frankrijk. Deze
roodgekleurde gebieden van „Germanen" zijn
ingeklemd tusschen die van Finnen (grijs),
Romanen (paars) en Slaven (geel), 't Deensch
gebied wordt in het rood-gekleurde afzonderlijk
aangegeven met het woord „Danen". Wij wor
den niet afzonderlijk vermeld, evenmin als de
Belgen. Onze plaats wordt enkel aangeduid met
het woord: „Niederdeutsche" daaronder staan
als waren ze soortgelijk vermeld „Mitteldeut-
sche" en „Oberdeutsche".
Het daaronder op p. 16 staande kaartje ge-
heeten „Die Gaue der N.S.D.A.P." bemoeit zich
echter weer alleen met het echte Duitschland
van het begin van dit jaar. Zoodra ik meer
weet, zal ik U berichten".
WIE HEEFT EEN RADIO VOOR DE MILI
TAIREN
blOnder auspiciën van het Centraal-Comité
voor Ontwikkeling en Ontspanning voor Mili
tairen zal waarschijnlijk Zaterdagmiddag a.s. in
„Domi" aan het Zandvoorterpad, een tehuis voor
de in deze omgeving gelegerde militairen worden
geopend.
Wie heeft voor dit doel een radio-toestel (het
mag gebruikt zijn), te missen
Opgave wordt gaarne ingewacht, liefst spoedig
bij den heer De Waal Malefijt, Korte Zijlweg 29
te Överveen.
LANGS HET NOORDZEEKANAAL
In het koude jaargetijde is voor den natuur
liefhebber een tocht langs het Noordzeekanaal
steeds aan te raden. Niet omdat het daar war
mer is dan b.v. in het wintersche bosch,
integendeel, men krijgt koude en nattigheid daar
uit de eerste hand. Maar wat een excursie naar
dat breede kanaal voor den vogelliefhebber zoo
interessant maakt, is, dat er bij en in dat groote
water altijd wat interesants te verwachten is.
Dat is den geheelen winter door het geval,
maar zeker als er felle koude heerscht of is te
verwachten.
Daar zijn allereerst de meeuwen, de zilver
en kapmeeuwen, maar ook de majestueuze man
telmeeuwen, reeds op verren afstand herkenbaar
aan hun leizwarte mantel en vleugels. Goede
opwerkers zullen er ook wel drieteen- en kleine
zeemeeuwtjes onder hunnen ontdekken. Ze
zwemmen en vliegen op het water, of zitten op
allerlei geschikte plaatsen aan den wal: een
geploegden akker, een mesthoop of vuilstorting,
overal waar iets te bikken valt zijn zij krijschend
aanwezig.
Van de duikerachtigen is tenminste de dodaars
of aalduiker vertegenwoordigd.
Bij de ponten komt die vlugge rakker vaak, om
in de wieling, die deze groote kosten veroor
zaken, naar vischjes te zoeken, die de kluts zijn
kwijtgeraakt. Hij houdt zijn positieven wel bij
elkaar en is hij al zwemmend en duikend te
dicht in de buurt gekomen van de plaats waar
wij ons heel stil hebben opgesteld, dan is hij
bij de minste verdachte beweging plotseling met
voor zijn doen veel lawaai ondergedoken om
wel 25 meter verder weer boven te komen.
Futen, grooter dan de dodaars, komen op ge
schikte plaatsen, b.v. bij zijhalen soms in flinke
aantallen voor, en daar moeten dan ook wel
roodhalsfuten tusschen zitten, al hebben wij ze
niet gezien. Het zou niet zoo erg wonderlijk
zijn, als U daar een forsche duikerachtige, de
roodkeelduiker zou tegenkomen.
Wij zagen er eens een, die zoo mak was, dat
hij bijna uit de hand at en zich met vleugel
geklap en half bovenwaterzwemmend naar onze
begrippen tamelijk aanstelde. Zijn keel, die in
de lente diep-bruinrood is, was nu nog slechts
eenigszins roestig.
Meerkoeten, zwart met een witte voorhoofds-
plaat zijn er in groote groepen, soms wel van
een paar honderd. Ze dobberen op het grijze
water, of scharrelen op de dijken. Bij onze nade
ring vliegen ze dan met veel geraas, met de poo-
ten over het water trappend, op. Waterhoen
tjes zijn er over het algemeen alleen bij felle
koude of op plaatsen waar goede dekking is van
riet en ruigte.
Eenden zijn er in groote verscheidenheid; ge
wone wilde eenden, groenkoppige woerden -en
eenvoudige grijsbruine wijfjes; kuifeendjes,
waarvan de fraaie zwart- en witte mannetjes
een aardig kuifje hebben en de wijfjes grauw
bruin zijn; smienten, de mannetjes met een
rooden nek; kleine talinkjes en met goed geluk
ook zeldzamer soorten. Bij de vogels is het
sterke geslacht gewoonlijk het fraaist uitgedost,
zulks in tegenstelling tot den mensch, maar die
heet dan ook biologisch homo sapiens, de wijze!
Van de kleine vogeltjes kunnen we aantreffen
de sierlijke kwikstaartjes, gele en witte, die
langs de waterlijn over steenen en aanspoelsel
rennen.
De lijst is daarmede lang niet uitgeput. We.
kunnen daar allicht het contact met onzen groo-
ten vriend, den blauwen reiger, onderhouden
of er een aalscholver aantreffen. Dat er ook
koningsvisschers oftewel ijsvogels kunnen wor
den ontdekt hebben wij reeds vorig jaar be
schreven. Zoek die vooral bij waterloozingen
en bij oude schoeiïngen.
En het spreekt vanzelf, dat wij een goeden
dag hadden, toen wij eens een troepje sneeuw-
gorzen, gasten uit streken, die dichter bij den
poolcirkel liggen, aantroffen, die op den dijk
voedsel zochten.
Het Noordzeekanaal, belangrijke ader ter be
vordering van handel en nijverheid, kan dus
voor degene die er de moeite en een kouden
neus voor over heeft, veel opleveren op vogel-
gebied.
Wie dus achter de kachel vandaan kan komen,
hoeft er geen spijt van te hebben.
m
m a
Q Inwoners van Bloemendaal, B
E Aerdenhout, Överveen,
o B
IE Hoe dankbaar wij U zijn, 1940 heeft Uw 0
g hulp nog noodig. j$
g Komt iederen Zaterdagmorgen bij mevr. Qj
g Den Tex, Potgieterweg 3, Baronesse van gj|
E Dedem, mevr. Van Schaeck Mathon, en 0
g haal een knot wol voor het breien van bivak- Q
g muts of das of brengt Uw gave voor hef g
{3 inkoopen van wol. g
g De militairen danken uitbundig en roepen g
p steeds onze hulp in.
B
El Zegt het voort, g
0 £9
Gevonden en terug te bekomen bij: Bangert,
Bloemendaalscheweg 293, een vulpenhouder;
Mulder Bosch en Duinlaan 6 een sjaal; Bruine
Wustelaan 11 Santpoort, een bril; Langereis,
Dompvloed'slaan 17, een wollen handschoen;
Reitsma, Verbenalaan 2, een zakmes; Oosterhof,
Alf. Thijmlaan 63, een defecte vulpenhouder;
Adrian Acacialaan 6 een etui met 2 rozenkran
sen; Van der Valk, Pleiademstraat 3 Haarlem,
een bobslee; Dijkstra, Lanckhorstlaan 99, Heem
stede, een bril; De Rooij, Kleverpark 1 Haar
lem, een gouden ring; Winken. huzaar, school
Vijverweg, een vulpenhouder; Oosterhof, Rol-
landsiaan 13, een plaid; Bersee, Verl. Koepel
laan 6, een jachthond; De Jong, Tetterodestraat
65 Haarlem, een rozenkrans; Rijbroek, Ceara-
laan 8, een schakelarmband; Kaandorp, Bloe
mendaalscheweg 107, een paar wanten; Evers,
Joz. Israëlsweg 5, een zwarte handschoen; Van,
Wout, Saenredamstraat 26, Haarlem, een pad-
vinderspet; Van Gelderen, Prins Hendriklaan
90, een heerenarmbandborloge; Verboog, Nep-
tunusstraat 21 Haarlem een Duitsche herder;
Kuit, Alb. Tijmlaan 17, een gouden dasspeld;
Kinderhuis, Bloemendaalscheweg 203, een
hockeystick; Antonisse, Raaphorststraat 28
Haarlem, een paar handschoenen, Linmenkamp,
Verbindingsweg 3, een bos sleutels; Vreeswijk,
Leidscheplein 39, Haarlem, een jonge hond
(bouvier) Hoffman, Oranje Nassaulaan 120, een
kinderwantje. Politiebureau Överveen (alleen op
werkdagen van 1012 uur v.m.): sleutels, bal,
handschoenen, armbandje, ceintuurs, sjaal,
fietspompje, radiateurdop, heerenjekker.
PERSONALIA.
haIn de 2 vacatures van voorzitter en secre
taris in liet Bureau van Consultatie en den Raad
van Rechtsbijstand in Strafzaken, per 31 Dec. j.l.
ontstaan bij de Rechtbank te Haarlem, heeft het
college benoemd Mr. P. Tideman en Mr. R. C.
Bakhuizen van den Brink, resp. als voorzitter en
secretaris.
blOnze plaatsgenoot de heer D. Kuiper,
theologisch candidaat, is benoemd tot hulp
prediker bij de Gereformeerde Kerk van Drachten.
Wat het nieuwe jaar zal brengen, weet nie
mand. Wij hopen en wensen van veel goeds!
Wat Balm U brengt, is wel bekend. Het is
niet weinig en allemaal „goeds", n.l.: Z'n
groote versche verscheidenheid zee- en ri-
viervisch; de allerfijnste conserven; de zorg
vuldige behandeling; correcte bediening;
billijke prijzen.
En U wéét: Balm's visch, de fijnste die er is.
Dat hopen wij IJ weer een jaar lang te be-
wyzen.