a tie
ÏRLINGEN
osotis"
Lager Onderwijs in Bloemendaal
BERGISCH
Gedurende het jaar 1940
Mr. P. Tideman 70 jaar
ONTRUIMT UW ZOLDERS!
IERLINGEN
van Noord-
al.
35e Jaargang - No. 4
Vrijdag 27 Juni 1941
ADVERTENTIEN
BUREAU: KORTE KLEVERLAAN 68, BLOEMENDAAL, TELEFOON 23453, POSTGIRO 191387
ABONNEMENTEN
OP DE GRENS VAN WEIDEN
EN DUINEN
VOOR M.U.L.O.
ere school Tette.
i Instituut Oranje
36, Bloemendaal.
nde 1 September
ags en Zaterdags)
ïw aan de Tette-
S.30 tot 4 uur ot
ran het hoofd der
der Stichting
5RK EN SCHOOL
mber a.s. aan het
en Vrijdags tus-
r.
der Stichting
3RK EN SCHOOL
e 14.30 uur in de
DKANTOOR te
!KLAAN 19, zal
ister kookonder-
TNS, zal een in-
tin zoo goed
ilijke tijden
MELIUS—WVNIA
Isel in deze
ierechten worden
en worden ge-
AERDENHOUT
GIRO 365613
EEN MAATCOR-
i- OF BREUK-
ID1G7
>pt dan natuurlijk
ize speciaalzaken,
dan zijt gij zeker
ndige bediening.
ieuwe Gracht 33
'oon 11288
iord, Rijksstraat-
Telefoon 19108
er Nero
n harp niet onver-
j den brand van
hij precies speelde,
de consternatie ver-
hrijven. Anders was
e k vast verkrijg-
HENAAR.
Vraag ernaar bij
HET BLOEMENDAALSCH WEEKBLAD
Algemeen Weekblad voor Bloemendaal, Overveen, Aerdenhout, Bentveld, Vogelenzang,
Heemstede, Haarlem (Kleverpark en Ramplaankwartier) en Santpoort-Station
Advertentiën per regel 20 cent
KRUIDNOTEN (4 regels) 40 cent, elke regel
meer 10 ct. Bij contract belangrijke korting
O.A.
BEVATTENDE DE OFFICIEELE MEDEDEELINGEN DEB GEMEENTE BLOEMENDAAL
HOOFDREDACTEUR: A. VAN DER SCHOOR, KORTE KLEVERLAAN 66, BLOEMENDAAL.
Abonnementen bij vooruitbetaling 1 1.— per
haïf jaar.
Losse nummers 5 cent.
Dezer dagen verscheen het verslag over 1940,
omtrent den toestand van het Lager Onderwijs in
de gemeente Bloemendaal, waaraan wij het vol
gende ontleenen:
De Commissie was op 31 December 1940 als
voSgt samengesteld:
Cïroep A. Ouders van leerlingen eener Open
bare School:
1. C. J» Dhont aftr. 1 Jan. 1945
2. J. A. A. Hock aftr. 1 Jan. 1941
Groèp B. Ouders van leerlingen eener Bijzon
dere School:
3. J. M. B. van Vlijmen aftr. 1 Jan. 1944
4. Mr. J. C. C. W. Hijszeler aftr. 1 Jan. 1942
Groep C. Onderwijzers eener Openbare School:
5. D. Kuiper aftr. 1 Jan. 1943
6. J. A. C. Bleeker aftr. 1 Jan. 1943
Groep D. Onderwijzers eener Bijzondere School:
7. S. A. Wilson aftr. 1 Jan. 1945
8. G. A. van der Mey aftr. 1 Jan. 1941
Groep E. Overige inwoners der gemeente:
9. J. Mulder aftr. 1 Jan. 1944
10. Ds. J. C. Brussaard aftr. 1 Jan. 1942
Op 1 Januari 1940 waren de heeren Dhont en
Wilson aan de beurt van aftreden. Beiden werden
herbenoemd. Het bureau der Commissie bleef sa
mengesteld als het daaraan voorafgaande jaar:
Ds. J. C. Brussaard, voorzitter, S. A. Wilson, se
cretaris.
V erg aderingen.
Een vergadering werd gehouden op 12 April, in
Welke bijeenkomst het verslag over 1939 werd sa
mengesteld.
Een tweede vergadering werd gehouden op 30
October, waarin op verzoek van Burgemeester en
Wethouders een advies werd uitgebracht inzake
het onderwijs in lichamelijke oefening op de la
gere school.
De Commissie kon zich niet vereenigen met
de door Burgemeester en Wethouders voorgestel
de verlenging van den schooltijd met een half uur,
teneinde In dien tijd door de klasse-onderwijzers
onderwijs in de lichamelijke oefening te doen ge
ven. De Commissie vond, dat de schooltijden
die door de Fransche cursussen, welke aan de
meeste scholen bestaan, toch al verlengd zijn
niet nog langer mochten worden gemaakt.
Bovendien was de Commissie van meening, dat
de klasse-onderwijzers niet deskundig zijn en dat
de lichamelijke oefening in handen moet blijven
van vakleerkrachten. De Commissie meende, dat
klassen 1 en 2 der lagere scholen deskundig on
derricht dringender behoeven dan dat de hoogere
klassen meer uren lichamelijke oefening ontvan
gen. Daarom verzocht de Commissie aan Burge
meester en Wethouders, ook aan de klassen 1 en
2, als aan de klassen 3 t.m. 7, onderricht in de li
chamelijke oefening door vakonderwijzers te doen
geven.
Een derde bijeenkomst werd gehouden op 24
October, welke bijeenkomst een gecombineerde
vergadering was met de Commissie voor het On
derwijs uit den Raad. Op deze vergadering werd
een bespreking van het verslag over 1939 aan de
orde gesteld. Verschillende opmerkingen uit dat
verslag gaven aanleiding tot een vruchtbare dis
cussie: lichamelijke opvoeding, schoolbioscoop,
school-eindexamen voor de ULO-scholen, de be
zetting der schoolgebouwen, wijze van samenstel
ling van het verslag, bescherming der leerlingen
tegen gevaren uit de lucht, werden aan een be
spreking onderworpen. Als vorig jaar gaf deze
bijeenkomst veel voldoening en terecht mocht de
Wethouder van Onderwijs bij het sluiten van de
bijeenkomst constateeren, dat deze wijze van sa
menwerken niet anders dan van groot nut voor
het onderwijs in onze gemeente kan zijn.
Toestand gehouwen en terreinen.
De toestand van de gebouwen en de terreinen
wordt algemeen als goed beoordeeld, voorzoover
er althans over te oordeelen valt. Verscheidene
gebouwen zijn immers aan hun bestemming ont
trokken.
Een uitzondering moet worden gemaakt voor
gebouw en terrein der Christelijke School te Over
veen. De toestand van beide laat te wenschen over.
De R.K. School te Aerdenhout werd met 3
lokalen en een lokaal voor lichamelijke oefening
uitgebreid. Bij het begin van den nieuwen cursus
in 1940 werden de nieuwe lokaliteiten ïn gebruik
genomen. Helaas is het hij een gebruik van eenige
dagen gebleven.
Gedurende bijna het geheel© jaar werd van het
sportterrein aan de Donkerelaan te Bloemendaal
door de daar gevestigde scholen druk gebruik ge
maakt. Het zal wellicht in de toekomst, wanneer
de gemeente weer geheel de vrije beschikking over
het terrein verkrijgt, aanbeveling verdienen een
voetbal-, hockey- en korfbalterrein daarop uit
te zetten van afmetingen, die aangepast zijn aan
den leeftijd van de jonge beoefenaars der sporten,
die onze lagere scholen bevolken. Op het terrein
zijn nu twee hockeyvelden uitgezet, velden voor
volwassenen, waarbij uitsluitend rekening is ge
houden en moest gehouden worden met de ei-
«chen, die de hurende vereeniging stelt. Voetbal
moet men op deze hockeyvelden beoefenen, het
geen nog eenigszins mogelijk is, maar van korf-
balbeoefening, dat is beoefening van een zuiver
Nederlandsch spel, is geen sprake. Wanneer bij
beoefening van deze sport voor den aanvang van
de les eerst drie velden moeten worden uitgezet,
velden die geheel anders zijn, dan die voor voet
bal of hockey, gaat een te groot deel van het les
uur met deze voorbereiding heen. De leerlingen
moeten na het betreden van het veld onmiddellijk
met de beoefening van het openluchtspel, dat ge
speeld zal worden, kunnen beginnen. Van het toch
nog geringe aantal lesuren, aan de lichamelijke
oefening besteed, ga zoo weinig mogelijk verloren.
Aantal leerlingen.
Het totaal aantal leerlingen op 31 December
1940 bedroeg 2866; op denzelfden datum van het
vorige jaar 2871. De vermindering bedroeg dus 5
leerlingen, d.i. 0.17%, tegenover een vermeerde
ring van 135 leerlingen (5%) vorig jaar.
Sedert 1924 steeg het leerlingenaantal regelma
tig. In 1938 trad voor het eerst een lichte daling
van het aantal in, in 1939 was er echter weer een
stijging van 5% en wij spraken toen de verwach
ting uit, dat in de toekomst wel wederom op een
regelmatige stijging zou kunnen worden gerekend.
Die verwachting is niet verwezenlijkt. De tijds
omstandigheden zullen daar niet vreemd aan ge
weest zijn.
Van het totaal aantal had:
Bloemendaal 1332 (vorig jaar 1358) leerlingen,
dat is 46.5% (vorig jaar 47.3%).
Overveen 735 (vorig jaar 705) leerlingen, dat
is 25.6% (vorig jaar 24.5%).
Aerdenhout 598 (vorig jaar 607) leerlingen, dat
is 20.9% (vorig jaar 21.2%).
Vogelenzang 201 (vorig jaar 201) leerlingen, dat
is 7% (vorig jaar 7%).
Het aantal leerlingen van het Openbaar Onder
wijs op 31 December 1940 bedroeg 986; op hetzelfde
tijdstip van het vorige jaar 1040. De vermindering
bedroeg dus 54 leerlingen, d.i. 5.2% (vorig jaar
was er een vermeerdering van 1%).
Het totaal aantal leerlingen van het Bijzonder
Onderwijs op 31 December 1940 bedroeg 1880; op
hetzelfde tijdstip van het vorige jaar 1831. De
vermeerdering bedroeg dus 49 leerlingen, d.i. 2.7%
(vorig jaar een vermeerdering van 7.3%).
Het totaal aantal leerlingen van het Christelijk
Onderwijs op 31 December 19^0 bedroeg 455; op
hetzelfde tijdstip van het vorig jaar 457. Do ver
mindering bedroeg dus 2 leerlingen, d.i. 0.4% (vo
rig jaar een vermeerdering van 8%).
Het totaal aantal leerlingen van het R.K. On
derwijs op 31 December 1940 bedroeg 1071; op het
zelfde tijdstip van het vorig jaar 1012. De ver
meerdering bedroeg dus 59 leerlingen, d.i. 5.8%
(vorig jaar een vermeerdering van 9.5%).
Het totaal aantal leerlingen van het Neutraal
Bijzonder Onderwijs op 31 December 1940 bedroeg
354; op hetzelfde tijdstip van het vorig jaar 362.
De vermindering bedroeg dus 8 leerlingen, dat is
2% (vorig jaar een vermeerdering van 0.6%).
Openbaar onderwijs werd gegeven aan 986 leer
lingen, dat is 34.4% van het totaal (vorig jaar
36.2%).
Bijzonder Onderwijs werd gegeven aan 1880 leer
lingen, dat is 65.6% van het totaal (vorig jaar
63.8%).
Bijzonder Onderwijs op religieuzen grondslag
werd gegeven aan 1526 leerlingen, dat is 53.2%
van het totaal (vorig jaar 51.2%).
Bijzonder Neutraal Onderwijs werd gegeven
aan 354 leerlingen, dat is 12.4% van het totaal
(vorig jaar 12.6%).
R.K. Onderwijs werd gegeven aan 1071 leerlin
gen, dat is 37.4% van het totaal (vorig jaar 35.2%).
Christelijk Onderwijs werd gegeven aan 455
leerlingen, dat is 15.9% van het totaal (vorig jaar
15.9%).
TJ.L.O. Onderwijs werd gegeven aan 334 leerlin
gen, (vorig jaar aan 369 leerlingen), dat is een
vermindering van 35 leerlingen of 9.5%.
Gezondheidstoestand van onderwijzers en leer
lingen.
De gezondheidstoestand van onderwijzers en
leerlingen gedurende 1940 kan goed worden ge
noemd. Alleen in de maanden Januari, Februari
en Maart heerschte wat griep en mazelen, maar
het aantal gevallen overschreed niet het normale.
Een tweetal gevallen van zeer langdurig ziekte
verlof onder deonderwijzers kwam voor.
Tandverzorging.
Behalve op de school der Schoolvereeniging
Aerdenhout-Bentveld en op de Christelijke School
te Aerdenhout had op alle scholen tandverzorging
plaats. Op een enkele school waren de tijdsom
standigheden er de oorzaak van, dat geen tand
verzorging kon plaats hebben: er was geen ver
trek beschikbaar voor den tandarts.
Het aantal leerlingen van scholen, waarop tand
verzorging plaats heeft en dat aan die verzorging
niet deelneemt, is gering. Het bedraagt ingeveer
3%.
(Wordt vervolgd).
blHet is heden, Vrijdag 27 Juni 1941, voor
den stichter van ons blad, Mr. Pieter Tideman,
een bijzondere dag.
Na een ziekte, die hem langen tijd aan het bed
hield, mag hij thans in vrij goede gezondheid
het feit herdenken, dat hij zijn zeventigste levens
jaar ziet bekroond met den dag waarop hij zijn
een en zeventigste, in ongebroken geesteskracht
intreedt.
Nadat Mr. Tideman, als zoon van den beken
den predikant bij de Remonstrantsch Gerefor
meerde Gemeente te Haarlem, dr. B. Tideman,
het Gymnasium te Haarlem had doorloopen, stu
deerde hij aanvankelijk aan de Gemeente-Univer
siteit van Amsterdam in de medische wetenschap.
Later ging hij in de rechten studeeren, waarbij
hij op stellingen promoveerde tot doctor in de
rechtswetenschappen.
Zijn juridische werkzaamheid begon op het
kantoor van Jhr. F. W. van Styrum, waarna Mr.
Tideman zich zelfstandig als advocaat te Haarlem
vestigde, en daar een veel geraadpleegd pleitbe
zorger werd.
Hij betoonde zich - behalve een goede kenner
der historie van de gemeente zijner inwoning -
ook een belangstellend en warm ijveraar voor de
belangen dezer gemeente in allerlei vorm: de be
hartiging van Bloemendaal's belang in de veree
niging „Bloemendaal's Bloei", die zijn werk waar
deerde bij haar 25-jarig bestaan in 1931 toen zij
Mr. Tideman het eere-lidmaatschap aanbood;
voorts als lid van den Bloemendaalschen gemeen
teraad, waar zijn woord gezag had; als oprichter
in 1906 en nadien lange jaren hoofdredacteur van
Het Bloemendaalsch Weekblad, waar zijn vaardige
pen het plaatselijk gebeuren, of van ver daarbui
ten in levendige, soms piquant© vormen beschreef.
Daarnaast trok het wijsgeerig denken en de li
teraire wereld zijn hart, en deed zjjn polemische
geest hem menigmaal de pen opnemen om zich
te weren, getuige verschillende bijdragen van zijn
hand in de Nieuwe Gids.
De zeven decennia zijns levens zijn geweest vol
strijd en bewegelijkheid, die zich uitstrekten over
een breed terrein dat hij met groote geestesgaven
beheerschte, waar hij talloos velen hetzij in
vrede, hetzij in strijd heeft ontmoet, doch welke
velen bij de overschrijding van den leeftijd der
sterken den zeventigjarige in dankbaarheid zul
len gedenken en hiervan blijk geven.
Luchtbeschermingsdienst
In den laatsten tijd is het gebruik van
BRANDBOMMEN tijdens luchtaanvallen sterk
toegenomen.
Tengevolge hiervan dienen alle maatregelen
ter voorkoming van brand bijzonder zorgvuldig
te worden nagegaan.
Gebleken is dat branden door deze brand
bommen veelal uitbreken op ZOLDERS.
Het is in verband daarmede dat de Rijks
inspectie voor de Bescherming der Bevolking
tegen luchtaanvallen er nogmaals op aan dringt
dat een IEDER ZIJN ZOLDERS ZOOVEEL
MOGELIJK OPRUIMT.
Veelal bewaart men op zijn zolder allerlei
voorwerpen die niet meer gebruikt worden en
waarvan de waarde practisch nihil is.
Aan de burgerij wordt in overweging gegeven
deze voorwerpen te verwijderen.
Voorts moeten van de zolders verwijderd!
worden alle brandbare voorwerpen en voor
werpen die door hun grootte de brandbestrij
ding zouden kunnen belemmeren.
Tenslotte dienen alle zolders, welke als opslag
plaats worden gebruikt, geheel ontruimt te
worden.
In opdracht van den Rijksinspecteur voor de
Bescherming der bevolking tegen Luchtaanval
len zal in het geheele land een aotie worden in
gezet tot opruiming van zolders.
Vanwege de politie zal een en ander binnen
kort worden nagegaan.
Zij, die dan niet of in onvoldoende mate zijn
overgegaan tot het nemen van bovenaangegeven
maatregelen stellen zich aan groote onaan
genaamheden bloot, doch ook buitendien nemen
zij een groote verantwoordelijkheid op zich.
Immers indien branden uitbreken als gevolg
van het feit, dat er allerlei onnutte of overbodige
voorwerpen op den zolder lagen, is toch ook de
gebruiker van dien zolder mede aansprakelijk
voor de gevolgen.
De Hoofden der Gemeentelijke Luchtbescher
mingsdiensten in de gemeenten Bloemendaal,
Haarlem en Heemstede dringen er bij de bevol
king op aan ten spoedigste over te gaan tot het
nemen van bovenvermelde veiligheidsmaat
regelen.
Vooral ih dichtbebouwde, uit gebouwen van
meer dan één verdieping bestaande woonwijken
en in panden, ingericht voor bedrijf, kantoor
of woongelegenheid, welke bestaan uit meer
dan één verdieping, is het een kwestie van zelf
bescherming en gemeenschapzin alles te doen
wat kan dienen om rampen te vermijden.
Uiteraard worden hier niet in de eerste plaats
bedoeld werkplaatsen of woonvertrekken welke
zich op zolders bevinden.
ZORG BUITEN GENOEMDE MAATREGE
LEN VOOR EENIGE EMMERS MET WATER,
ZAND e.d.
Een Patrijzennest
De heete middagzon blakerde den polder; dat
we inplaats van het koele bosch. de gloeiende
open polderwegen betraden, had wel een be
paalde oorzaak.
Ontegenzeggelijk was het mooi! Een geheel
eenig landschap! Op vele weilanden werd ge
hooid; zij lagen in de verschillende stadia van
den hooioogst. Pas gemaaid, gekeerd, op hoopen
geharkt of op den wagen getast.
De boeren werkten in deze hitte onverdroten
voort; hun weertje was het wel, want het
droogde dat het knapte en er was geen wolkje
aan de lucht.
De nog niet gemaaide landen stonden vol
gele boterbloemen en roode zuring. Behalve die
overvloed van geel en rood plekten er in de
fraaae bloeiende grassen nog wat ganzebloemen
en aan de randen wat kleiner goed van eere-
prijs, zilverschoon, vergeetmijniet, enz.
Vlinders hoofdzakelijk koolwitjes, zweefden
op en over de weiden, bijen en hommels vlogen
af en aan.
De leeuwerik liet zich door de hitte niet weer
houden omhoog te stijgen en zijn lied te jubelen.
De tureluur tuterde op een damhek, grutto's en
kieften vlogen roepend rond, hun jongen, die
in het hooge gras rondscharrelden, voerend en
leerend.
In de bijna drooge slooten lag nog wat vochtig
kroos, waarop kwikstaartjes vlugjes hapten.
De graspiepers hielden zich naar gewoonte
meer aan den slootkant op en lieten zich op
een kluitje goed observeeren. Ze zijn bij het
wegvliegen gemakkelijk te herkennen aan de
witte staartveeren.
Voor al die bijzonderheden gingen we wél
met den stovenden polder in, maar die entou
rage geniet men en passant gaarne!
Op een kaalgemaosiden dijk.
Ons doel was een polderdijk, een dag of tiea
geleden gemaaid en, omdat het na dien tijd nog
heelemaal niet geregend had, een echte kale
dijk. Zou er een flinke bui komen, dan zouden
verschillende schermbloemen al gauw weer wat
fleur aan den dijk geven. Dan zouden ook de
lage planten, als zilverschoon, vijfvingerkruid.,
madeliefje, enz. een mooie na-ontwikkeling krij»
gen. Voorloopig echter brandde onmeedoogend
de zon en op die zondoorstoofde dijkhelling had
den de maaiers een patrijzennest gevonden met
vijftien eieren.
De maaiers roofden dat nest niet leeg, het
geen een eervolle vermelding verdient. De
meeste broedsels die gevonden worden, zijn met
een ten doode opgeschreven, maar deze vin
ders achtten het simpele nest, slechts uit wat
grasstengels gemaakt, met vijftien effen geel
grijze eieren te aardig om verstoord te worden.
Misschien zal de bezorgdheid van het patrijs-
hoen, dat de eieren niet verliet, totdat de maai-
eers vlakbij waren, of de zenuwachtige opge
wondenheid van den patrijshaan, die op een
tiental meters afstand vol bezorgdheid de ont
wikkeling der dingen gadesloeg, daartoe hebben
medegewerkt. In elk geval lag het nest er
ook thans nog ongeschonden.
Ook wij konden tot op een goeden meter het
nest naderen, vóór het wijfje, dat zich geheel
laag op de nestkom gedrukt hield, opvloog,
waarbij we de roestbruine, korte staart duide
lijk konden waarnemen.
De eieren zijn over het algemeen geelbruin,
maar deze maakten sterk een geelgrijzen in
druk, zonder vlekjes of streepjes. De vijftien
eieren lagen niet allen op den bodem van het
nest, maar één lag boven op de anderen en de
eieren volgden door hun groote aantal de kom-
vorm zoodat de buitensche rand eieren hooger
lag dan de binnenste. Vijftien is wel het maxi
mum dat van de patrijs gewoonlijk gevonden
wordt.
Bevinden zich méér eieren in één nest, wat
ook wel voorkomt, dan hebben twee henne
tjes in één nest gelegd, een verschijnsel dat bij
meer hoenderachtige vogels voorkomt.
Het wijfje van de patrijs broedt alleen. Het
mannetje dient, als de eieren gelegd zijn alleen
als bewaker op een afstandje.
Het wijfje moet haar voedsel maar zoeken in
de korte perioden dat ze de eieren onbewaakt
kan laten. Dat is niet zoo moeilijk, want het
voedsel bestaat zoowel uit kleine insecten, die
dus in de omgeving, hier de dijk. anders ook
wel bouwland, duinen en soms heidevelden, al
tijd wel voorradig zijn.
Zoo'n nest-geval te mogen zien maakt alle
doorgestane hitte goed. 't Is te hopen, dat de
alleraardigste patrijskuikens voorspoedig te*
wereld zullen komen en in het najaar met hun
ouders en verdere familieleden één van die
charmante patrijzen-„kluchten" zullen vormen.
21 Juni 1941.
EXAMENS.
blVoor het toelatingsexamen van het Am-
sterdamsch Conservatorium slaagde voor het
tweede leerjaar H. van Eeuwijk, leerling van mej.
Alie Michielsen te Overveen.
Voor het examen L.O. slaagde aan de R.-K.
Kweekschool „De Voorzienigheid" te Amster
dam mej. G. A. C. M. Roozen te Overveen.
bl.Bij de exemens voorbereidend onder
wijs zijn geslaagd voor onderwijzeres akte A. de
dames J. C. van Toelvoorden en C. Boot te Bloe
mendaal, en M. T. v. d. Schans te Aerdenhout