L C. HAAN
P. RIJNIERSE ZOON
POPPENSPEL
HET NOORDZEEKANAAL EEN
GIGANTISCH WERK UIT DE
TACHTIGER JAREN
HALT!
J. F. KROONE
Foto Voorwalt
Het Boek van de Week
YRIJWILI
N
EGIOEN
Vrijdag: 9 li?. 19 4Ï
COMPLETE MEUBILEERING
BARTELJORISSTRAAT 39-41
TEL. 10250
Eet-, Zit- en Slaap
kamer-ameublementen i
PHILATHELISTISCH BUREAU
ZIJL WEG 13- Aannemers-, Timmer-, Metsel-en Schidersbedrijf-OVERVEEN
Telefoon 10961 <8% 12%, 1 6). buiten kantooruren en b.g.g. 14103
Aanleg duurde bijna 12 jaren
Sneeuwwitje en de 7 Dwergen
op Zaterdag 9 Augustus a.s.,
2% uur, in Hotel „Vreeburg"
Een Knalmiddag voor de kinderen
Entree20en 40ct. Piaatsbespr.lOct.
HOE LANG
BELICHTEN
ftRSDsyZn
Vacaniie
Overveen -teu 23523
Vaeantie, Vacantia
Wat et is aan oisch
Keelt BALM gewis I
Tuinaanleg Vaste Plantencultuur
Te'efoon 14423
Woonplaats: Oranje JVassauIaan G, Overveen
Kweekerijen: Bl.daalscheweg en Dompvloedslaan
WAT VIND IK IN SLOOT EN PLAS?
Hot is nog slechts kort geleden, dat wij een
boekje over de natuur als het boek van de week
behandelden en nu komen we alweer met iets
dergelijks. Hopelijk vindt U dat niet erg, en
anders zal aanschaffing van het boekje „Wat
vind ik in sloot en plas?" mogelijke ergernis
zeker wegnemen.
Het vorige natuurboekje „Wist U dat?" be
handelde 24 biologische vraagstukken en was
van de hand van den heer J. W. Wichers, leer-
aar aan het Kennemer Lyceum te Overveen.
„Wat vind ik in sloot en plas?", de titel zegt
het reeds, is meer over een speciaal onderdeel
van het groote gebied der natuur geschreven,
door dr. W. J. Prud'homme van Reine, leeraar
aan het Lyceum te Zaandam.
Met vele van zijn leerlingen zal dr. Prud'hom
me de liefhebberij gemeen hebben (en aan de
Zaan bestaat daartoe uiteraard veel gelegenheid)
om zooals het heet „in de slootjes en de prut
te struinen en te klieteren". Gelukkig behoeft
de studie van wat er leeft in sloot en plas niet
tot de Zaan beperkt te blijven.
Ook het betrekkelijk waterarme Kennemer-
land bergt in en om haar beekjes, slooten, plas
sen en vaak 's zomers opdrogende plasjes veel
opmerkingswaardigs. En in Kennemerland heeft
men het voordeel, gemakkelijk de duinterreinen
èn het poldergebied te kunnen bereiken en zoo
heeft men daar vele kansen op het vinden van
de grootste variatie in de naaste omgeving.
Dr. Prud'homme beperkt zich niet tot de Zaan
streek, maar noemt terecht zijn werk „Excursie
boekje voor het zoete en brakke water".
Denkt men bij den titel van het boekje aller
eerst aan wat er aan insecten, visschgp, slakken
en planten in het water leeft, dr. Prud'homme
blijft daar niet hij, maar behandelt ook
de oeverplanten, de vogels en de zoogdieren.
Alles wat in, op en bij het water leeft is in dit
boekje vermeld, reptielen en amphibieën, schaal-
en weekdieren, mosdiertjes, wormen, sponzen,
wieren enz.
Hoe is het mogelijk, dit alles in 150 bladzijden
WAT VIND IK IN SLOOT EN PLAS?
doer Dr. W. J. Prnd'homme van Reine.
(Geb. f 2.60).
te behandelen, zóó, dat er toch een duidelijk
boekje is ontstaan? Daar is de schrijver buiten
gewoon goed in geslaagd. Elke plant en ieder
dier wordt kort en duidelijk omschreven en keu
rige afbeeldingen van L. P. Pouderoyen en Jos.
Rutirig doen de rest. Zoo is een bijzonder goed
geheel verkregen, dat den natuurliefhebber met
vreugde vervult en anderen tot waarneming zal
aansporen.
Voor de opgroeiende jeugd is het een fijn
bezit en de ouderen zullen er van medegenieten.
In het voorwoord zegt de schrijver o.a.:
„Om U behulpzaam te zijn bij het leeren ken
nen van de namen van planten, dieren enz. heb-
gefcen wij veel daarvan in dit boekje samenge
bracht. Natuurlijk is de naam van een bepaald
organisme niet het voornaamste, maar het is toch
een middel om met anderen er over te kunnen
praten, waarnemingen over voorkomen en le
venswijze te kunnen uitwisselen en na te gaan,
wat er in de litteratuur over is geschreven.
Daarom wil dit boekje U alleen helpen, op ge
makkelijke wijze den naam te weten te komen
van datgene, wat U vond.
Het aantal soorten is groot, zoodat niet alles
kon worden opgenomen, maar toch meenen wij
wel, dat, tenzijU een speciale studie er van
maakt, U niet veel in het water zult aantreffen,
waarvan D met behulp van dit boekje geen
naam zoudt kunnen vinden."
Tot zoover dr. Prud'homme. Wij kunnen dat
na lezing van harte onderschrijven. „Wat vind ik
in sloot en plas?" is een handig en goed boekje.
Wie de vele fraaie en grillig gevormde water
bewoners in een aquarium houdt of langs sloot
en plas bestudeert, heeft hier een afdoenden
gids.
W J. Thieme en Cie te Zutphen verzorgde
zoowel de uitgave als den druk op keurige wijze.
Zeer veel geteekende en een achttal gekleurde
platen en een fleurige omslag van een over
waterlelies stappend waterhoen vermeerderen
de waarde van dit boek.
J. H. VAN DER SCHOOR.
TE OVERVEEN
Bloemendaalschewtg 257
bi] de Jullanalaan Tel. 24419
Aas- es Verkoop
van Verzanjelingen
Het Noordzeekanaal, de moderne wa
terweg tnsschen Amsterdam en de Noordzee,
mag terecht worden aangeduid als een gigan
tisch werk nit de tachtiger jaren. Bijna 12
jaar lang hebben vele honderden arbeiders ge
werkt om dit voor dien tijd waarlijk grootsche
plan tot stand te brengen. Toen Koning Wil
lem m op 2 November 1876 het kanaal open
de, was het met reden een dag van vreugde,
in het hijzonder voor de hoofdstads des lands.
Naast Rotterdam, dat tien jaren tevoren zijn
Waterweg naar den Hoek van Holland had gekre
gen, telde Amsterdam weer mee ln de rij van we
reldhavensteden.
De plannen tot doorgraving van de duinen op
de plaats waar thans IJmuiden ligt, dateeren
van drie eeuwen her. Reeds in 1634 publiceerde de
waterbouwkundige Jan Dou een plan tot doorgra
ving van Holland-op-zijn-smalst. Na nauwkeurige
berekeningen was deze vèr vooruitziende landge
noot tot de slotsom gekomen, dat het graven van
een kanaal van het Wijkermeer naar de kust geen
gevaar zou opleveren voor de duinstrook. Toch
schrikte men er van terug. De overheid achtte de
verbreking van de duinenreeks een experiment,
dat niet te verantwoorden was. Bovendien sprak in
dien tijd de behoefte niet zoo sterk.
Holland-op-zijn-smalst heette de duinstreek bij
het dorp Velsen. Zoo was het inderdaad. Tal van
melen in het gebied ten Westen van de Zuiderzee
kust waren nog niet drooggelegd. Het Haarlem
mermeer bestond en het IJ en het Wijkermeer.
Bij Velsen nu kwam het merengebied het dichtst
bij de duinenreeks, die een natuurlijke en veilige
beschutting vormden voor het behoud van het
lage land daarachter. De doorgraving volgens het
plan van Jan Dou zou dus slechts een kanaal van
enkele kilometers lengte hebben beteekend. Er
ls evenwel nooit iets van gekomen.
Weer oen plan in het vergeetboek.
Langer dan een eeuw daarna, in 1772, kwam Chr;
Bunings op de geniale gedachte het IJ beoosten
Amsterdam af te sluiten en tegelijkertijd de dui
nen bij Velsen door te graven. Hij bleek een be
teren kijk op de ontwikkeling der scheepvaart te
hebben dan de reeders en kooplui van Amsterdam,
die zich tegen, dit plan hevig verzetten. Zoolang
Amsterdam bestond was de open verbinding van
het IJ met de Zuiderzee de poort geweest, die toe-
ang gaf tot alle wereldzeeën. Die poort te sluiten,
zoo meende men, was Amsterdam den genadeslag
toebrengen. Het IJ bleef open en de duinenreeks
gesloten. Ook dit plan geraakte in de vergetelheid.
Opnieuw zou het geruimen tijd duren, alvorens
de scheepvaartweg van Amsterdam naar de zee
een brandend vraagstuk werd. Het was Koning
Willem I, die met het oog op het steeds ondieper
worden van het IJ uitzag naar middelen om Am
sterdam zijn roem als haven- en koopstad te doen
behouden. Ook hij dacht aan een doorgraving; zijn
raadslieden brachten den Koning van zijn voor
nemen af met het oog ophooge kosten!
Het bleef ondertusschen niet bij plannen-op-
papier. De grootere diepgang der zeeschepen maak
te het werkelijk noodig iets te doen ten behoeve
van de scheepvaart op Amsterdam. Dit gebeurde
tenslotte in den aanleg van het Groot Noord-Hol-
landsch Kanaal van Amsterdam naar Den Hel
der. Voor dat oogenblik was het een goede oplos
sing. Het leidde de aandacht van een recht-
streeksch kanaal naar de zee volkomen af.
Dit kanaal zou spoediger dan men wellicht ver
wacht had zijn grootheid verliezen. De stoomma
chine deed haar intrede, ook in de scheepvaart
wereld. Zij maakte het mogelijk grootere schepen
te bouwen dan waarvan men de mogelijkheid ooit
verondersteld had. Nög was de eerste helft der
negentiende eeuw niet verstreken of wederom gin
gen er stemmen op, die de geschiedenis wordt
eentonig vroegen om afsluiting van het IJ en
doorgraving van de duinen bij Velsen. Het waren
de heeren Faddegon en Kloppenburg, die onder
tusschen nog een stap verder gingen door in hun
plan ook op te nemen dedroogmaking van de
Zuiderzee.
Eindelijk een daadwerkelijke stap.
Spoedig daarop kwam de luitenant der genie
W. A. Froger met een ontwerp-Noordzeekanaal,
dat de toenmalige autoriteiten al niet meer als lou
ter een stoute fantasie beschouwden. Het gemeen
tebestuur van Amsterdam immers benoemde een
commissie, die tot taak had te onderzoeken of het
plan van den heer Froger voor verwezenlijking
vatbaar was. Deze commissie kwam tot de con
clusie, dat de uitvoering van zulk een werk groote
moeilijkheden met zich zou brengen, maar dat het
niettemin moest worden beschouwd als een uit
voerbaar ontwerp. Zij voegde hieraan toe, dat het
kanaal zou moeten aangelegd worden langs den
Zuidelijken oever van het toen nog niet ingepol
derde IJ bewesten Amsterdam. Dit was de eerste
stap in de goede richting.
De tweede was een prijsvraag, die in 1853 werd
uitgeschreven. Op de vraag een rechtstreekschen
scheepvaartweg van Amsterdam naar de Noord
zee te ontwerpen, kwamen.tien antwoorden ln» Geen
daarvan voldeed echter aan de te stellen eisehen.
Ongeveer ter zelfder tijd evenwel bestudeerden
twee Engelsche ingenieurs, de, heeren B. W. Cro-
ker en C. Burn, hetzelfde ontwerp. Zij boden hun
ontwerpvaan een groep kapitaalkrachtige perso
nen aan/ te weten de heeren J. G. Jager, jhr. C.
Hartsen en mr. J. van Lennep. Deze heeren vroe-
VOOR GÓEDE EN ACCURATE BEDfENING
DROGISTE R IJ
„DE ADELAAR''
ROLLANDSLAAN 57 j' TELEFOON 19806
gen concessie voor den aanleg van een kanaal van
Amsterdam naar de Noordzeekust bij Velsen. Sub
sidie verlangden zij niet, want in hun ontwerp was
tevens opgenomen de droogmaking van de me
ren tusschen beide genoemde plaatsen. Men meen
de met de opbrengst van den verkoop der cultuur
gronden de kosten te kunnen goedmaken.
Concessie verleend.
Na rijp beraad werd, de concessie verleend. On
dertusschen was van de aanvragers alleen de heer
Jager overgebleven. Deze aanvaardde de vergun
ning toen op voorwaarde, dat de Staat het derde
gedeelte van het benoodigde kapitaal in de onder
neming zou steken. De regeering bleek daartoe niet
bereid. Zoo strandde ook dit plan.
De gemeente Amsterdam ging er zich toen voor
spannen. Zij deed. een ontwerp maken, dat opge
bouwd was uit elementen zoowel van het plan-
Froger als van het plan der beide Engelschcn. De
regeering keurde dit goed. Er werd concessie tot
den aanleg verleend aap de N.V. De Amsterdam-
sche Kanaal-Maatschappij, in welke onderneming
de bovengenoemde heer Jager een groote rol
speelde.
Weldra werd het ontwerp op papier nader uit
gewerkt, zoodat men reeds op 8 Maart 1865 aan de
Breesaap bij Velsen met het graafwerk kon be
ginnen.
Tot de werken behoorende bij den aanleg van
het Noordzeekanaal, moet ook gerekend worden
de bouw van den dam en de Oranjesluizen bij
Schellingwoude, noodig voor het behoud van een
laag peil op het kanaal en het IJ. Vermelden wij
ook, dat er aanvankelijk een voornemen heeft be
staan om do spoorwegverbinding van Amsterdam
met Noord-Holland boven het IJ te leiden over
dien dijk bij Schellingwoude. Het is er, naar men
weet, nooit van gekomen.
Na elf jaar en acht maanden graven en bouwen
kon op 2 November het kanaal met groote fees
telijkheden, waarbij de aanwezigheid van den Ko
ning het hoogtepunt vormde, in gebruik genomen
worden. Het was bij die gelegenheid, dat Koning
Willem III de historische woorden sprak, terwijl
hij. een buiging maakte en ik doop deze
plaats IJmuiden".
(IJmuiden beteekent niet anders dan „de mond
van het IJ". Muiden oorspronkelijk Muda.
Mutha is goed Hollandsch voor mond, rivier
mond).
HERMAS' VERMAARD
in 6 bedrijven
TELEFOON 22271
(abusievelijk werd vorige week in dit blad
als datum 2 Augustus vermeld).
VAN DE LEESTAFEL
„VEILIG INMAKEN MET NEZO"
De N.V. Koninklijke Nederlandsche Zout-
industrie te Boekelo heeft een handig boekske
het licht doen zien, waarin mej. Corri H. Dijk-
sterhuis, leerares Koken en Voedingsleer, schrijft
over het onderwerp „Veilig inmaken met Nezo".
In beknopten, maar overzichtelijken vorm wor
den talrijke nuttige wenken gegeven aan hen
die voor den a.s. winter hun voorraadkast willen
vullen en de beproefde inmaakmethode daarbij
willen toepassen. Verschillende huisvrouwen
geven daarbij als haar meening te kermen.dat
Nezo: NEderlandsch ZOut door zijn zuiverheid
een bijzonder goed hulpmidel is om de houd
baarheid van de winterkost te bewerkstelligen
Een goede belichtings
meter is onmisbaar voor
het verkrijgen van de
beste foto-resultaten.
Bloemend weg 277, Overveen, Tel. 16012
Wilt U op Uw fiets
tochtjes dubbïl genieten
Laat dan Uw rijwiel voor
de reis door ons inspec
teren.
RIJWIELEN TE HUUR
o heerlijke tijdmits ge, voorzien van
sigaren van Sigarenmagazijn Paarlberg er
op uitgetrokken zijt! Sigarenmagazijn
Paarlberg, Bloemendaalscheweg 119, hoek
Dr. D. Bakkerlaan, Telefoon 2262S.
Na jarenlange voorbereidingen, na stelsel
matige ondermijning, na een tijdperk van on
afgebroken cellenbouw, dachten Stalln en zijn
satalieten eindelijk tot den aanval op Europa
te kunnen overgaan, maarde Duitsche
legers hebben de bolsjewistische hórden een
donderend halt toegeroepen.
Niet alleen hebben de beschermers van het
nieuw-e Europa den aanval verijdeld, maar on
middellijk zijn zij tot den tegenaanval over
gegaan.
Zij hebben de verraste millioenenlegers te
ruggedrongen, omsingeld en vernietigd, ge
heel© pantserdivisies teruggeworpen, luchtvlo
ten vernietigd, vestingen en bunkerstellingcn
.bestormd en genomen, machtige linies opge
rold. Een donderend halt was het antwoord op
de brutale provocaties van de gewetenlooze
bandieten uit Moskou. Eu dit antwoord, don
derend rollend langs duizenden kilometers
front uit de metalen monden van de kanonnen
en stuka's der Duitsche weermacht, heeft alle
landen in Europa wakker geschud.
In al deze landen staan mannen op, die be
grijpen dat ook zij een taak te vervullen heb
ben. Overal wrorden vrijwilligerslegioenen op
gericht. Overal maken de besten zich gereed
de eer van hun land hoog te houden.
In Nederland is het luitenant-generaal H.
A. Seyffardt, die het Nederiandsche volk te
wapen roept en zijn stem wordt gehoord en
verstaan. Ook in ons land worden de bataljons
geformeerd, klinken do commando's, vertrek
ken de contingenten bestaande uit vastbera
den strijders.
De Duitsche weermacht was het, die Stalin
een dwingend „halt" toeriep. De vrijwilligers
legioenen zijn het, die samen met de beste sol
daten ter wereld, het bolsjewistische gevaar
voor altijd zullen afwenden, die als een onover
winnelijke Europccsclie macht de communis
tische wereldpest zullen uitroeien.
Het nieuwe Europa vecht voor zijn toe
komst. Nederlandsche mannen hebben begre
pen, dat het gaat om de toekomst van onze
kinderen. Daarom melden zij zich en trekken
ten strijde en daarom is het ook uw plicht n
aan te melden bij liet
„.v jiiiiginncgraclit 22, 's-Gravcnhage.
Bloemendaalscheweg 60
BLOEMENDAAL
Telef. 23280 (3 Hjnen)
