Door kracht der electriciteit
De autobus is opgetreden
En heeft,Uw ouder recht ten spijt,
U maar pardoes er uitgereden
Al gaaft Gij ook niet daadlijk kamp
Uw tijd, o stoomtram, is verstreken,
Uw ouderwetsche olielamp,
Uw hobbelgang en meer gebreken
Jagen U thans voorgoed op stal
Vaarwel, Uw einde is gekomen,
En dat Uw tijd weer komen zal
Daar hoeft Gij nooit meer van te dromen.
Zoo prijkt dit woord dan op Uw graf
Zij kwam, zij reed, zij legde 't af.
TOM DE RIJMER.
-Santpoort^ Weekblad Huis aan Huis van 8 april 1924 beschreef onder
de titel "De laatste rit van de stoomtram" de gevoelens van iemand
die het allerlaatste kaartje had gekocht en in de laatste maal dat
hij de stoomfluit had horen gillen een zwanenzang had gehoord, van
een zwarte zwaan! De laatste rit onderscheidde zich in niets van
de vorige: weinig mensen, oppassen geen vieze handen te krijgen,
hè, wat gilt dat ding! halte Enzerink (De Uilenboom), halte Drie
huis (Hagelingerwegcafé Donselaar)enz.
Geen vlag sierde de locomotief, geen vreugde was er. Wel zullen
er zijn die het heengaan van de stoomtram betreuren, maar hoe
énders had het kunnen gaan als achter de laatste stoomtram de
eerste electrische was gekomen.De rook en smook is nu wel
verdwenen, maar nu men op de autobus is aangewezen is men toch
niet tevreden. Het is niet het heengaan van de stoomtram dat
betreurd wordt, het is het ontbreken van een electrische"(enz.
-Dat de stoomtram nog heel lang in de herinnering van de velen
die hem hebben meegemaakt is blijven voortleven blijkt uit an
dere in het Gemeente-archief aangetroffen kranteknipsels.
Zo herdacht het Weekblad Kennemerland in 195 5 dat zestig jaar
tevoren de stoomtram Haarlem - Alkmaar op 20 juni 1896 in ge
bruik werd genomen, terwijl in hetzelfde blad in 1953 werd her
innerd aan het feit dat veertig jaar terug het gedeelte Bever
wijk - Alkmaar van de stoomtram was opgeheven en, nadat Haar
lem - Velsen nog kort had "nagesnikt", de stoomtram in onze
streek geheel tot het verleden behoorde.
Beide artikelen bevatten een historisch overzicht van de tram
en leggen de nadruk op de betekenis welke deze tramlijn voor
de dorpen in de streek heeft gehad.
16
Ook later duiken in plaatselijke bladen van de streek nog tel
kens herinneringen aan de stoomtram op, soms sterke maar "echt
gebeurde" verhalen als dat van die op hol geslagen locomotief
in 1903, die bij de remise in Wijkeroog (nu Velsen-Noord)
"op stoom stond" en, terwijl het trampersoneel vermoedelijk nog
een kop koffie of een biertje zat te drinken, door "de jeugd"
op gang werd gebracht en onbemand, slingerend en met luid bel
gerinkel de Veiservoetbrug over het Noordzeekanaal nam, door
de dorpen Velsen, Santpoort en Schoten reed en pas, bij gebreke
van voldoende stoomdruk, de brug over de Schotersingel niet
meer haalde en puffend op het (tegenwoordige) Frans Halsplein
tot stilstand kwam.
(Zie ook J. van Baarsel, Spiegel van Santpoort, blz. 52)
Bij "Halte Van Donselaar" (of "Driehuis, Hagelingerweg").
In Santpoorts Weekblad Huis aan Huis van 6 en 13 februari en van
12 juni 1975 zijn -met plaatjes van de stoomtram- "Herinneringen
aan de Koffiemolen" gepubliceerd. Wie belangstelling heeft kan
daarvoor bij het Gemeente-archief in IJmuiden terecht.
En dit moet het einde van ons verhaal zijn.
.V. .V. .V. .V. .V.
Weg naar Velsen, SANTPOORT.
TV 7? TV 7?
17