Toen Rietveld in 1964 overleed, had hij, naast enkele woning
bouwprojecten, ongeveer honderd huizen gebouwd. Het huis
te Santpoort (1960) wordt wel beschouwd als een van zijn
meest indrukwekkende ontwerpen.Ook in Bloemendaal staat "een
Rietveld": Johan Verhulstweg 70 (1933).
Rietveld heeft zich niet alleen beziggehouden met het ontwer
pen en bouwen, maar ook met de inrichting van zijn huizen.
Vanwege zijn aanvankelijke sympathie voor het communisme
maar ook omdat de ambtenaren er niets in zagen, kreeg hij van de
gemeentes zelden opdrachten voor sociale woningbouw. Hij kreeg
vooral opdrachten van kunstenaars en intellectuelen. Om tot een
verantwoord ontwerp te komen, wilde hij zijn opdrachtgevers goed
leren kennen en hij ging dan soms bij hen logeren. Hij kon zich
met de kleinste details bemoeien, bv. over de inrichting van de
keuken: hij gaf precies aan waar wat moest hangen en het liefst
ontwierp hij ook de meubels. Bij ontwerp en inrichting deed hij
alsof hij met alle wensen van de opdrachtgevers rekening hield
maar uiteindelijk voerde hij toch nog wel eens zijn eigen ideeën
uit.
De heer en mevrouw Mees ontvingen ons hartelijk en hebben
veel verteld over en alles laten zien van het huis, dat zij de
naam Syrinx hebben gegeven, een bosnymf uit de Griekse
Pansage. Opvallend is de eenheid van ontwerp en inrichting: zo
esthetisch dat je het geheel als een groot kunstwerk ervaart. Het
huis straalt eenvoud uit; Rietveld hield niet van decoratieve ele
menten.
De ouders van Dora Mees waren bevriend met Rietveld. Zij
wilden in 1934 een huis laten bouwen op de Van Ouwenlaan
(42) in Den Haag en vroegen Rietveld een ontwerp te maken.
Waar Rietveld later veel mee te maken zou krijgen, gebeurde ook
daar: de gemeentelijke goedkeuring liet lang op zich wachten want
men had allerlei bedenkingen. Het ontwerp moest een paar keer
worden aangepast. Later kwam er toch waardering: het werd zelfs
op de landelijke monumentenlijst geplaatst.
Het huis in Santpoort is in 1959 ontworpen voor de familie Van
Dantzig-Mees. In 1970 moest de familie Van Dantzig-Mees
vertrekken en zijn Dora en Wouter Mees hier gaan wonen.
Rietveld vond het een uitdaging op een oud stukje duin, dus geac
cidenteerd terrein, een huis te bouwen. Het niveauverschil in het
bouwterrein heeft hij volledig benut. Op het laagste deel van het
terrein heeft de woning twee lagen, terwijl de woonkamer op het
hoger gelegen deel ligt. De gemeente Velsen keurde het plan zo
waar direct goed, terwijl zijn ontwerp voor een huis in Ilpendam
28
(ook in 1959) weerstand opriep bij de gemeente en de plaatselijke
bevolking. De twee huizen lijken sterk op elkaar.
Achterzijde van de villa. Opvallend is de heldere, aan het landschap aangepaste vormgeving. Duidelijk zichtbaar
zijn de in wit en zwart geverfde H-profielen op de hoeken en in de daklijst. Foto A. Den Dikken 2003.
Via het vierkante betonnen portiek komt men in een zeer ruime
hal, die door transparante dakpanelen heel licht is (behalve als
het gesneeuwd heeft). In de hal bevindt zich een open stalen
spiltrap die leidt naar de onderverdieping en naar het platte dak.
Recht tegenover de hal is een studeerkamer die tussen de grote
woon/eetkamer met open keuken en het iets lager gelegen gedeelte
met vier slaapkamers is gesitueerd. Onder de vleugel met slaapka
mers is een garage met bergruimte met daarnaast een werk- en lo
geerkamer.
De woonkamer is heel ruim omdat die geschikt moest zijn er
huisconcerten te geven. Opvallend mooie meubels zijn o.a. de
boekenkast (ontworpen door Meulenbelt, toen assistent van
Rietveld) en een wandmeubel en staande lamp, beide van Gispen.
Dora Mees (schoonzuster van Van Dantzig) is binnenhuisarchitect
29
