en er machteloos en zwak aan tikt. God! Dat ik kon vinden, wie dat heeft gedaan. Ik zou nu en met wellust een moord begaan. Vasalis woonde met een collega-vriendin op kamers op de Brederoodseweg nr. 77. Zij leed daar onder het vertrek van haar Zuid-Afrikaanse geliefde die naar zijn geboorteland was teruggekeerd. Ze keek reikhalzend uit naar zijn brieven, wat blijkt uit het volgende fragment uit het gedicht Angst (Parken en Woestijnen): Er is één ding gekomen, dat ik boven alles vrees en dat mij kan vernietigen; dat ik bedelf onder een vracht van rede, tot het wederkeert: dat is het nuchtere gezicht van mijn mevrouw wanneer zij 's morgens in de kamer treedt samen met het ontluisterd licht en dat ik weet wat ze zeggen zal: nog geen brief, juffrouw. De contacten met haar collega's, de artsen Mees, Timmer en Pannekoek en hun echtgenotes waren hartelijk, maar ze voelde zich eenzaam, miste de gezelligheid van het Leidse studentenhuis. Vooral na het vertrek van haar minnaar ervoer ze het wonen op een kamer in Santpoort als een verbanning. Toen ze het werk in het PZ na een paar maanden onder de knie had, begon ze het saai te vinden. Vasalis leidde in de ogen van haar omgeving een losbandig leven. Ze had allerlei heftige relaties en ze merkte dat er op "Santpoort" veel over haar geroddeld werd. Dit versterkte haar hekel aan het burgerfatsoen, dat niet toestond dat jonge vrouwen zich zo "losbandig" gedroegen. Vasalis had zo veel problemen met haar gezondheid, dat ze zich liet onderzoeken door collega Pannekoek. Hij stelde een levensbedreigende hartkwaal vast en adviseerde haar uit Santpoort te vertrekken. Na nog meer onderzoek bleek ze deze kwaal niet te hebben maar wel een vorm van reuma. Ze kreeg het advies naar het warme, droge Zuid-Afrika te gaan. In de zomer van 1936 was ze klaar met haar specialisatie. Ze moest nog twee maanden wachten voor ze kon vertrekken. De schok van beide diagnoses kon ze moeilijk verwerken en maakte de laatste maanden in Santpoort zwaar. Maar Vasalis kwam er weer bovenop, ook al ging dat nog jaren duren. In november vertrok ze met de boot naar Zuid-Afrika. 12 Mea Verwey, uitgeefster en dichteres in Santpoort Mea Verwey (1892-1978) kwam al vroeg in contact met dichterstalent Ida Gerhardt, die in 1940 bij Mees literatuur: ze was de dochter van de letterkundige Albert debuteerde. Verwey en diens vrouw Kitty. Zij kreeg van haar vader literatuurles en leerde zo "het levende rythme van een gedicht voelen en tot uitdrukking brengen." (1) Na het gymnasium ging ze Nederlands studeren. In 1928 promoveerde ze, met haar vader als promotor, toentertijd hoogleraar Nederlandse letterkunde, op het onderwerp De betekenis van Johannes van Vloten, haar grootvader van moeders kant. Mea werd dichteres en uitgeefster en schreef verscheidene boeken over haar vader, die meestal verschenen bij de uitgeverij C.A. Mees N.V., die zij samen met haar man, Conno Mees, leidde. Behalve van Albert Verwey verscheen bij deze uitgeverij o.a. werk van de (toen) bekende auteur Aart van der Leeuw, de dichteres Nine van der Schaaf (zie nr. 12 in deze reeks), een poëziebundel van Mea zelf Golfslagen het gezaghebbende architectuurtijdschrift Wendingen dat nu antiquarisch zeer gewild is. Mea ontdekte het t'ITGEVERV, C. AMEES. SANTPOORT VOOR ZICHTIG.' NIET VOU'WEN' ERANKEER/NC A M T By ABONNEMENT. R D A M Mea Verwey gaf graag boeken uit die een bijdrage leverden aan het verbeteren van de wereld, aan de beschaving die bedreigd zou worden door de massacultuur. De uitgeverij was aanvankelijk gevestigd in Santpoort-Noord, Middenduinerweg 2, later Vinkenbaan 33 en bleef actief tot in de jaren vijftig. (2) Het echtpaar Mees - Verwey vestigde ook een boekhandel, genaamd Initium, te Santpoort-Zuid, Bloemendaalse Straatweg 129 (later werd dit boekhandel Broeze, daarna Rabobank en nu is er een verzekeringskantoor gevestigd). In 1915 publiceerde zij in het tijdschrift De Beweging (jaargang 11) een aantal gedichten, waaronder het volgende: De dreuning van de golven in mijn ooren, De waaiing van de winden rond mijn hoofd, Mijn blik in horizont van zee en lucht verloren, In laaiing van geluk mijn zelfgevoel verdoofd, Zoo sta ik, leeg van elk bewust verlangen, En wacht, ik weet niet wat, dat rijzen zal In mij, en uit mij breekt in onweerstaanbaar drangen, En heel de wereld vult met bodemloozen schal. Wild is de wind en wild zijn mijn gezangen, Rijzend en dalend met het golfgedreun; Wij geven altijd weer in altijd nieuw ontvangen En overstemmen luid der wereld angstgekreun. De wind verwaait; de steigerende golven Verglijden langzaam-aan tot stille rust; Ons zang verklinkt, maar in ons onbedolven Ruischt breed hij voort, van eigen kracht bewust. In 1921 verscheen haar eerste bundel, Golfslag. In een bespreking constateerde de grote dichter J.C. Bloem verwantschap met het werk van haar vader: hij zag ook bij Mea dat de gedachte, de strekking, belangrijker was dan de schoonheid. Onder de naam Gerda van Beveren publiceerde ze gedichten in het tijdschrift De Beweging en de dichtbundel Stem van het hart, Santpoort 1934). In de loop der jaren nam Mea steeds meer de leiding van de uitgeverij op zich. Haar man miste zakelijk inzicht. In 1932 trok hij zich terug uit de uitgeverij en in 1936 werd het huwelijk ontbonden. Elf jaar later trouwde Mea met de kunstenaar Hidde Nijland. Vanaf 1947 publiceerde ze onder de naam Nijland-Verwey letterkundige artikelen, o.a. over haar vader, in onder meer De Nieuwe Taalgids. In 1968 verschenen haar jeugdherinneringen, Een uit zeven, waarin zij levendig heeft beschreven hoe zij in een groot gezin opgroeide, dat in het vissersdorp Noordwijk nogal uit de toon viel. Al heel vroeg toonde Mea belangstelling voor muziek: ze kreeg zangles, pianoles en zong in een kinderkoor. Zang en poëzie waren voor haar nauw aan elkaar verbonden: De melodie, heeft men die eens geweten, is 't enige wat men nooit meer vergeten, waarin men nooit meer zich vergissen kan. Zij trekt de woorden mee, die in haar ban 21 (Bron: Maaike Meijer, M. Vasalis, Een biografie, Amsterdam 2011) Afb. 11 Voorkant van een uitgave van Wendingen DETN HEE.R "JAN. V, A'N' f) E*R" Jt", IJ5 A-R c.iti'Tct. VOORS TRA AT I II? I S\. 9 ;p;;:rr dir;rr 20 Afb. 12 Eerste woonhuis en uitgeverij Mea Mees-Verwey, Middenduinerweg 4, nu nummer 2 in Santpoort-Noord (De Zandpoort nr. 19). Afb. 13 Tweede woonhuis, Vinkenbaan 10, nu nummer 33 op de grens van Bloemendaal/Santpoort (De Zandpoort nr. 19).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 2014 | | pagina 12