-s. De woonwijk De Elta Wim van Hooff Inleiding Velen van u zullen bij het horen van de naam "De Elta" wellicht denken aan het huidige sportpark van de sportvereniging Terrasvogels aan het Van den Bergh van Eysingaplantsoen. Oudere Santpoorters zullen weten dat de naam "De Elta" is ontleend aan de woonwijk die hier ooit gestaan heeft. Over die woonwijk en de betekenis van de naam Elta zal het in dit artikel gaan. Geen Elta zonder Kippenbuurt. De buurtschap Jan Gijzen, het Santpoort-Zuid van nu, was in het midden van de 19e eeuw nog een typische blekersgemeenschap. Dit arbeidsintensieve ambacht was seizoensgebonden en van maart tot november werden er door de blekers grote aantallen seizoenarbeiders ingehuurd. Veel van die tijdelijke krachten kwamen uit Brabant, Twente, de Zaanstreek of uit Westfalen. Vaak kwamen zij jaar in, jaar uit werken op hetzelfde bedrijf. Firma WED. B. KLAUWERS Hoewel een enkele blekerij het oude ambacht nog op beperkte schaal voortzette, was de rol van het eerder zo omvangrijke blekerijbedrijf rond 1860 uitgespeeld. De blekerijen verdwenen of schakelden over op het wasserijbedrijf. Zo ook in de buurtschap Jan Gijzen. Deze verandering had grote gevolgen voor het inzetten van de tot dan toe grote aantallen seizoenarbeiders. Omdat de bleekactiviteit beëindigd werd raakten zij overbodig. Het wasserijbedrijf werkte het hele jaar door met vaste krachten en had bovendien veel minder mensen nodig. Veelal om economische redenen besloten de seizoenarbeiders om toch in deze buurt te blijven. Zij gingen onder meer werken bij de lokale wasserijen, bij de land - en tuinbouwbedrijven of raakten betrokken bij de bouw van het Noordzeekanaal. Rond 1850 zien we dat deze seizoenarbeiders niet meer terugkeren en zich gaan vestigen in de buurt van het dorp Jan Gijzen. Meestal hadden zij hun onderkomen ten noorden van de spoorbaan Haarlem - Uitgeest. Zij waren de bouwers van de Kippenbuurt. Deze 'emigranten' bouwden landelijke huisjes in het gebied dat begrensd werd door de Wüstelaan, de spoorbaan en de Jan Gijzenvaart. De bewoners waren vaak hardwerkende maar arme mensen die voor hun levensonderhoud kippen en andere huisdieren hielden. Deze talrijke rondlopende kippen waren er reden toe om de buurt naar hen te vernoemen: de Kippenbuurt. De Afb. 14 De ruïne vóór de aanvang van de restauratie en het gedeeltelijk herstel, circa 1860. Er staat nog een boerderij binnen het ruïnecomplex. Noord-Hollands Archief, de beeldbank. (10) NHA. Ambachtsbestuur van Velsen, inv. 13 fo. 49v. (11) NHA. ORA. Velsen, inv. nr. 967 fo. 55v. S. Rolle, Gisteren haast onherkenbaar, IJmuiden 1982. NHA. Notarieel Archief Velsen, inv. nr. 22 akte 29. NHA. Ambachtsbestuur van Velsen, Verpondingen Velsen, lijst van alle de Nieuw getimmerten of verbeterring van gebouwen, 1781. Inv. nr. 112A. (12) NHA. ORA. Velsen, inv. nr. 27 akte 27. NHA. Kadaster Velsen, art. 175. Wim Post, Hartenlust, Haarlem 1988. (13) Peter Zonneveld, een 'Hertog' op Brederode. Bewoners en gebruikers van Brederode tussen 1500 en 1800. Het ledenbulletin "Velisena" van de historische Kring Velsen, jaargang 18, 2009. (14) J. Kamphuis en D.N.B.M. Hermans, De ruïne van Brederode, bulletin KNOB 1990-3. Wim Post, Buitenplaatsen van Bloemendaal, Haarlem 1992. Afkorting: NHA, Noord-Hollands Archief Haarlem. 40 KLEERBLEEKERIJ „MIDDENVAART" OPGERICHT 1771 TELEF. 22290 SANTPOORT NABIJ haarlem SPECIALE AFD. FIJNGOED DAGELIJKSCHE AUTODIENST Haarlem Overveen Bloemendaal WEKELIJKSCHE AUTODIENST Amsterdam Beverwijk Velsen IJmuiden Schoten PRIJSCOURANT OP AANVRAGE GEGARANDEERDE HELOEnE EN NETTE AFWERKING OER GOEDEREN Afb. 1 Advertentie van wasserij Middenvaart van de weduwe van Bruno Klauwers, ca. 1925. j Afb. 2. Kaart van de Kippenbuurt uit 1882. Het perceel 1006 (schuin boven perceel 839) is nu de Uitendaalstraat 16. 41

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 2014 | | pagina 22