Het Huis ter Kleef, woonkasteel van de
Brederodes.
Wim van Hooff
De ligging van het Huis ter Kleef.
Het Huis ter Kleef was gelegen in het ambacht (of district)
Zuid Akendam, één van de zeven ambachtsheerlijkheden
ten noorden van Haarlem. De zeven ambachten waren:
Zuid Akendam, Hoge Woerd, Schoterbos, Te Zaanen,
Schoten, Schoter Vlieland en Noord Akendam (in dit
artikel zijn consequent de eigennamen van plaatsen in
de hedendaagse schrijfwijze weergegeven, dus Schoten
i.p.v. Schooten etc.). De Brederodes waren zelf de am
bachtsheren van de beide Akendammen en Schoten. In
de vroege middeleeuwen heette het gebied overigens in
zijn geheel Schoten. Onder het latere leenstelsel werden
gebieden aan ambachtsheren afgestaan. Dit feit verklaart
ook waarom het Huis ter Kleef, in de eerste periode na de
bouw, het Huis te Schoten werd genoemd. Het grond
gebied van Zuid Akendam begon nagenoeg direct buiten
de stadsmuren van Haarlem en werd begrensd door het
Spaarne (ten oosten), de Delft (ten westen) en de am
bacht Hoge Woerd (ten noorden). Als u rond 1500 door de
Oude Kruispoort Haarlem in noordelijke richting verliet,
liep u eerst over de brug over de singel die de bolwerken
omringde. Aan de overzijde begon de zandweg naar
Schoten, de Schoterweg. Min of meer direct zag u dan aan
uw linkerhand de gebouwen van het Leprooshuys liggen.
Na even verder gewandeld te hebben zag u aan uw rech
terhand het Klooster der Regulieren, waaraan de Kloos
terstraat herinnert. Net daar voorbij ging u dan linksaf en
nam u de weg in westelijke richting naar Aelbertsberg.
Even later kon u aankloppen aan de voorburcht van het
Huis ter Kleef, het woonkasteel van de Brederodes.
Met enige fantasie kunt u in 2016 - het Brederodejaar -
nog dezelfde wandeling maken en buiten de bolwerken
het Leproos -, Pest - of Dolhuys zien en even verderop het
Huis ter Kleef. In het kader van het Brederodejaar zullen
we in dit artikel aandacht besteden aan de historie van
47
Rollanr