VERSLAG
DE EERSTE HEEMSTEEDSCHE COURANT
van de Gemeenteraadsvergadering van
DONDERDAG 30 DECEMBER 1928.
10
Donderdag' j.l. vergaderde de Raad der ge
meente Heemstede onder leiding van den
burgemeester, .Jhr. J. P. W. van Doorn.
Aanwezig alle leden.
De voorzitter spreekt zijn genoegen er over
uit, dat wethouder Jhr. v. d. Poll weer aanwezig-
is. (Applaus van den Raad).
De notulen worden ongewijzigd vastgesteld.
Ingekomen stukken.
Ingekomen zijn o.a.
Brief van den heer H. J. Brandt te Vlaar-
dingen, houdende mededeeling dat hij zijn be
noeming' tot onderwijzer aan de Openbare
Lagere School aan den Bronsteeweg met ingang-
van 1 Dec. 1928 aanvaart.
Brief van Mej. M. C. Drijkoningen te Sittard,
houdende mededeeling dat zij hare benoeming
tot onderwijzeres aan de O. L. School aan den
Voorweg' met ingang van 1 Januari 1929 aan
vaart.
Voor kennisgeving aangenomen.
Verzoek van H. Brouwer te Heemstede, strek
kende om vergunning te verkrijgen voor den
verkoop van sterken drank in het café Roemer
Visscherplein, hoek Zandvoortschelaan.
Op dit adres wordt afwijzend beschikt.
Adres d.d. 5 November 1928 van den heer P.
Elffers en andere bewoners van Land en
Spaarnzicht (Noord), houdende verzoek tot
plaatsing van een lantaarn in de bocht van de
Lanckhorstlaan nabij het perceel bewoond door
den heer A. Vester.
Conform het rapport van den Directeur der
Lichtbedrijven stellen Burgemeester en Wet
houders voor op het adres een gunstige beschik
king te nemen.
Aldus besloten.
Bij de ingekomen stukken is voorts een voor
stel inzake radio-distributie.
De heer v. d. Erf vindt de precario-rechten
voor het overspannen van gemeentegrond met
een draad en het zetten van een paal, te hoog,
daar radio-distributie toch voor de minder-ge-
situeerden is bestemd.
De voorzitter legt uit, dat het doel is, beper
king van palen en draden en bevordering van
de aansluitingen aan de achterzijde der wo
ningen. Van de gangbare bepalingen is niet af
geweken.
Voorstel tot toetreding' als lid der Nederland-
sche vereeniging tot bevordering van den arbeid
voor onvolwaardige arbeidskrachten.
Wordt zonder hoofdelijke stemming aange
nomen.
Overdracht grond aan het Grond
bedrijf.
B. en W. stellen voor, in het Grondbedrijf in
te brengen de perceelen grond, groot ongeveer
378 M2., gelegen achter de perceelen Eikenlaan
nos. 30 tot en met 48.
Z. h. s. aangenomen.
Vergoeding Art. 101 L. O. wet.
De vergoeding art. 101 der L. O. Wet 1920
over 1926 en driejaarlijksche afrekening over de
jaren 1924, 1925 en 1926, betreffende de bij
zondere scholen, wordt zonder hoofdelijke stem
ming vastgesteld.
Wijziging bezoldiging van den concierge
der Bronsteeschool.
In verband met de uitbreiding der werkzaam
heden van den concierge der Bronsteeschool
stellen B. en W. voor, de bezoldiging van den
Concierge vast te stellen op 2000.per jaar,
benevens vrije centrale verwarming van de
woning.
De heer v. d. Erf vindt de voorgestelde be
zoldiging niet te hoog, maar spr. vindt het
eigenaardig, dat bij de vorige vaststelling van
de bezoldiging den indruk werd gewekt, dat het
geen volwaardige betrekking was; terwijl nu
blijkt, dat dit wel het geval is. Dit vindt spr.
geen juiste manier van doen.
De voorzitter antwoordt, dat indertijd werke
lijk de bedoeling was, dat het conciergeschap
niet een vollen dag zou eischen, maar dat er een
bijbetrekking bij zou kunnen worden verricht.
De gevolgde weg is heusch geen aanloopje ge
weest om tot het voorgestelde salaris te komen.
De heer Audretsch wenscht den con
cierge in een groep in te deelen. De voorzitter
acht dit onnoodig, aangezien geen verhoogingen
zijn voorgesteld.
Het voorstel wordt z. h. s. aangenomen.
Uitbreiding onderwijzend personeel
Bronsteeschool U.L.O.
B. en W. stellen voor, hen te machtigen, de
noodige maatregelen te treffen voor de uitbrei
ding van het onderwijzend personeel der open
bare school voor uitgebreid lager onderwijs aan
den Bronsteeweg, met één leerkracht.
Z. h. s. aangenomen.
Tijdelijke voorziening schoolruimte
U.K. School, Heerenweg.
B. en W. stellen voor, de aanvrage van het
R.K Kerkbestuur van den II. Bavo te Heem
stede, om beschikbaarstelling van gelden uit de
gemeentekas voor het inrichten als tijdelijk les
lokaal van een vertrek in de villa „Postlust" aan
den Heerenweg, in te willigen.
Z. h. s. aangenomen.
2e Wijziging verordening voor de
Openbare Scholen en voor het On
derwijzend' Personeel aan die scho
len in de gemeente Heemstede.
B. en W. stellen enkele wijzigingen van boven
genoemde verordening voor, waarbij o.a. wordt
bepaald dat aan eene onderwijzeres, die vóór het
bereiken van den vijf en veertig jarigen leeftijd
in het huwelijk treedt, met ingang van den dag-
van het huwelijk ontslag verleend wordt.
Deze bepaling is niet van toepassing op de
reeds in dienst zijnde gehuwde onderwijzeres.
Naar aanleiding van dit punt is door den
Bond van Ned. Onderwijzers, afd. Haarlem en
Omstr., een adres aan den Raad gericht met het
verzoek de behandeling van dit punt aan te hou
den tot een volgende vergadering. Mocht hier
tegen bezwaar zijn, dan wordt dringend ver
zocht art. 27a der verordening, betreffende ont
slag aan een onderwijzeres bij haar huwelijk, in
de verordening niet op te nemen en de motie
betreffende de gehuwde onderwijzeres, aange
nomen in de raadsvergadering van 21 Februari
1924, in te trekken.
Dit adres wordt voor kennisgeving aange
nomen.
Naar aanleiding van dit punt houdt de heer
R ij k e s een zeer gedocumenteerd en langdurig
pleidooi voor de gehuwde onderwijzeres. Nooit
is met steekhoudende argumenten de minder
waardigheid der gehuwde onderwijzeres in de
school aangetoond, zegt spr., en nimmer is een
gehuwde onderwijzeres minder bekwaam in de
uitoefening van haar taak bevonden. Integen
deel. De onderwijzeressen moeders zijn
meermalen een voorbeeld voor andere gebleken.
Naar de meening van spreker moet dus een zoo
uitstekende leerkracht niet bij voorbaat van een
benoeming worden uitgesloten. Ontslag aan de
gehuwde onderwijzeres is onbillijk en wreed
tegenover de onderwijzeressen, die nooit of
eerst na eenige jaren moeder worden. Zwanger
schap kan bovendien geen reden zijn voor ont
slag. Zoolang plichtsverzuim niet bewezen is.
gaat men ontslaan op veronderstellingende
straf gaat hier dus het misdrijf vooraf. Spr
concludeert, dat aan de gehuwde onderwijzeres
den toegang tot de school niet mag worden ont
zegd, daar geen enkel onderwijsbelang wordt
gebaat en doet een beroep op den Raad om in
dien zin te beslissen.
Mevr. Bigot spreekt in denzelfden zin en
wijst bovendien op het gevaar, dat de onder
wijzeres, die huwen wil, uit vrees voor ontsla*
in concubinaat zal .gaan leven. Huwen is volgen
spreekster geen misdaad, die gestraft moet wor
den met ontslag.
Ook Mevr. V o o g t is van meening, dat alleei
moet gezien worden of de betrokken persooi
haar werk goed of niet goed doet.
De heer Kwak heeft alle bewondering voo
de rede van den heer Rijkes, maar spr. vindt,
dat men geen gehuwde onderwijzeres in d
school noodig heeft. Volgens spr. moet de ge
huwde vrouw haar krachten in de eerste plaats
wijden aan haar gezin.
De heer v. d. Erf voegt hieraan toe, dat de
gehuwde onderwijzeres uit sociaal oogpunt niet
voor de klas mag geduld worden. Ook financrêtfL
is het voor de gemeente onwenschelijk wegens
het zwangerschapsverlof.
De heer De Boer is niet overtuigd dat de
gehuwde onderwijzeres ook een goede moeder
kan zijn, en dat is voor hem de hoofdzaak.
De heer Van U n e n zegt, dat de meeningen
over de gehuwde onderwijzeres in den Vrijheids
bond verdeeld zijn. Spr. vindt, dat de gezins-
belangen worden geschaad en vindt, dat de ge
meente daaraan niet moet mee doen. Op dien
grond is spr. vóór het voorstel van B. en W.
De heer Vring wijst op een inconsequentie
bij de tegenstanders. De Koningin en de
Koningin-Moeder zijn goede regentessen en
tevens goede moeders geweest.
De voorzitter zet uiteen, dat het hier gaat om
het al of niet vastleggen van een motie, indertijd
door den Raad aangenomen, en die toen geen
enkelen rechtsgrond had. De ervaringen met de
eenige gehuwde onderwijzeres in deze gemeente
hebben tot geen klachten aanleiding gegeven.
Mevr. Bigot vervolgt, dat de gelijkstelling
van man en vrouw eischt, dat men aan een
vrouw niet haar werkkring ontneemt, als zij
huwt. De vrouw laat zich niet meer in een hoek
drukken, zij zal toch huwen, al is het niet op
wettige manier. De raadsleden, die haar daartoe
drijven, dragen dan van deze inmoraliteit (en
mede voor het eventueel niet-krijgen van kinde
ren), de verantwoordelijkheid.
Op voorstel van den heer Breed worden de
discussies over dit punt gesloten en wordt tot
stemming overgegaan. Het voorstel wordt aan
genomen met 9 tegen 5 stemmen. Tegen stem
den de heeren Rijkes, Vring, Audretsch en de
dames Bigot en De Voogt.
Verhuur van tuingrond aan den
Glipperweg.
B. en W. stellen voor, verschillende perceelen
tuingrond, gelegen aan den Glipperweg te ver
huren tegen een huurprijs van 0.20 per R.R. 2.
Z. h. s. aangenomen.
Onderhandsche verhuur van een strook
grond aan de Westzijde van den
Glipperweg.
B. en W. stellen voor, aan de N.V. „Exploitatie
Maatschappij van Onroerende Goederen, voor
heen Gebr. j. en H. van der Pol" te Heemstede,
een strook grond, gelegen nabij den Glipperweg,
te verhuren tegen een huurprijs van 1.per
j aar.
Z. h. s. aangenomen.
Onderhandsche verhuur van grond
aan de Westzijde van de Vrijheids-
dreef.
B. en W. stellen voor, onderhands te verhuren
tot 1 Augustus 1929 aan:
a. den heer H. M. Ruijsenaars, alhier, een
gedeelte van het terrein, dat hij reeds in onder
huur heeft ter geraamde grootte van 527 R. R.
voor een huurprijs van 0.90 per R. R.;.
b. aan enkele door hen aan te wijzen huurders,
die grond van de gemeente in huur hadden en
waarvan de huur is opgezegd, een gedeelte van
het terrein, ter geraamde grootte van 173 R. R.
voor een huurprijs van 0.65 per R. R.
Z. h. s. aangenomen.
Extra uitkeering aan werkloozen.
B. en W. stellen voor, in verband met het
Kerstfeest aan de werkloozen een extra uitkee
ring toe te kennen, groot 2.50 met een toeslag
van 0.50 voor ieder kind beneden den leeftijd
van 14 jaar.
De heer De Boer brengt als voorzitter van
de Werkloosheidscommissie dank aan B. en W.
voor het open oog, dat zij hebben voor de nooden
en behoeften van de werkloozen.
Herziening Uitbreidingsplan
De herziening XLIX van het uitbreidingsplan
wordt zonder hoofdelijke stemming vastgesteld.
Vervroegde aflossing Geldleening.
B. en W. stellen voor:
a. het restant der met de Rijkspostspaarbank
te Amsterdam gesloten 6 geldleening, oor
spronkelijk groot 1.600.000.op 1 April 1929
geheel vervroegd af te lossen;
b. het restant der met de Onderlinge Levens
verzekering Maatschappij 's-Gravenhage ge
sloten 5 geldleening, oorspronkelijk groot
ƒ36.000.op 31 December 1928 geheel ver
vroegd af te lossen.
Z. h. s. aangenomen.
Geldleening.
B. en W. stellen voor, met de Rijkspostspaar
bank te Amsterdam een geldleening aan te gaan
tot een nominaal kapitaal van één millioen twee
honderd acht en twintig duizend gulden, tegen
een rente van vier en een half procent 's jaars
en tegen den koers van 98% zulks in verband
met de vervroegde aflossing van het restant der
6 geldleening 1924.
Z. h. s. aangenomen.
Presentiegeld voor de leden der
stembureaux.
B. en W. stellen voor, aan elk lid van het
stembureau voor de verkiezing' van leden voor
de Tweede Kamer, Provinciale Staten en Ge
meenteraad toe te kennen een presentiegeld van
1.pei' uur tot een maximum van 10.per-
dag.
De heer Van U n e n verklaart zich tegen dit
voorstel. Er zijn liefhebbers genoeg, die het
zonder betaling willen doen. Wil men schade
vergoeding geven, best, maar dan brengt de
consequentie mee, dat alleen loonderving wordt
vergoed. Spr. zou het voorstel van B. en W. in
dien zin willen amendeeren.
Wethouder v. d. Poll is het met den heer
Van Unen eens en wenscht het voorstel te
amendeeren met de bepaling, dat loonderving
wordt vergoed, als er om gevraagd wordt.
De heer Vring zou het nog beter vinden,
als kon worden volstaan met het indienen van
een declaratie.
De heer K wi a k is voor het voorstel van B. en
W., om het lidmaatschap van een stembureau
niet tot een bepaalden kring te beperken.
Mevr. Bigot vindt het stootend als een
declaratie zou moeten worden ingediend. Pre
sentiegeld voor een raadszitting wordt ook door
ieder zonder bezwaar aanvaard.
De voorzitter motiveert het voorstel van B.
en W. Het college wenschte iedere categorie in
de gelegenheid te stellen de besproken functies
te aanvaarden zonder financieele schade. Spr.
brengt een woord van dank aan hen, die tot nu
toe belangeloos hebben geholpen.
De heer V a n U n e n verklaart zich niet over
tuigd en handhaaft zijn amendement.
Het voorstel van B. en W. wordt verworpen
met 87 stemmen. Het amendement van den
heer Van Unen wordt daarop in stemming ge
bracht en aangenomen met 2 stemmen tegen.
Tegen stemden de heeren Moolenaar en Kwak.
Toetreding als lid der Nederlandsche
Vereeniging tot bevordering van
den Arbeid voor onvolwaardige
Arbeidskrachten.
B. en W. stellen voor, de gemeente met ingang
van 1 Januari 1929 te doen toetreden als lid der
Nederlandsche Vereeniging tot Bevordering van
den Arbeid voor Onvolwaardige Arbeidskrachten
(A. V. O.) tegen eene jaarlijksche contributie
van 50.
Z. h. s. aangenomen.
Derde kas geldleening 1928.
B. en W. stellen voor, promessen of andere
schuldbrieven uit te geven ten bate van den
dienst 1928 ter voorziening in de behoefte aan
kasgeld tot een bedrag van 300.000.
Z. h. s. aangenomen.
Hierna komen in behandeling
De Begrootingen.
Algemeene beschouwingen.
De heer v. d. E rf noemt het verblijdend, dat
de begrooting sluitend is kunnen worden ge
maakt. De bedrijfsbegrootingen zien er zelfs zoo
gunstig uit, dat spr. B. en W. in overweging zou
willen geven de tarieven van gas en electriciteit
te herzien en zoo mogelijk te verlagen. Spr.
vindt het goed gezien niet te schriel te zijn met
de subsidies. Als minderheid in de financiëele
commissie wenscht spr. dit naar voren te
brengen.
Voor het groote gezin wordt echter naar de
meening van spr. te weinig gedaan. Kindertoe
slag vindt spr. noodzakelijk.
De heer Van Unen betoogt, dat deze be
grooting geen vasten grondslag heeft, daar
enkele posten van inkomsten nog in de lucht
hangen. De indruk mag echter niet gewekt wor
den, dat Heemstede' er zoo slecht aan toe is. Wel
wordt het reservefonds aangesproken en zal men
dit niet dikwijls kunnen doen, maar als Haarlem
betaalt, zal dit ook niet noodig zijn. Spr. meent
met gerustheid te kunnen constateeren, dat in
dat geval de financiën gezond zullen blijven.
Voor pessimisme is dus geen reden. Men moet
echter ook niet te optimistisch zijn en geen uit
gaven doen, die niet beslist noodig zijn. De
totaalindruk is niet ongunstig, maar voor
zichtigheid blijft geboden.
Mevr. Bigot brengt de groote lij n van de
Soc.-Dem. politiek naar voren. De debatten in
den Raad hebben aangetoond, dat niet ieder
daarvan een goed denkbeeld heeft. Spreekster
verklaart het als onwaarheid dat de S. D. tegen
godsdienst gekant zou zijn. Vele predikanten
zijn lid van de S. D.
De gemeentebedrijven moeten zoo worden be
heerd, dat geen groote winsten worden gemaakt
ten koste van de gebruikers.
Gemeentegrond mag niet aan particulieren
worden verkocht met het oog op het algemeen
toekomstig belang.
Spreekster vraagt een betere verordening voor
den schoolarts, zoodat de kinderen het laatste
jaar ook onderzocht worden in verband met de
beroepskeuze.
De aandacht wordt gevestigd op te groote
klasse, de wenschelijkheid van een voorberei
dende school en meer toezicht bij de zwemvijvers.
Spreekster pleit voor vacantietoeslag, daar
geen enkel ernstig argument tegen vacantie
toeslag is gehoord. Deze toeslag is geen verkapte
loonsverhooging, maar een vergoeding voor de
kosten die voortvloeien uit de vacantie, waar
ieder recht op heeft.
De werkloozen zijn uitgesloten van steun
vanaf Mei tot November. De goedwillenden
worden hierdoor wel sterk getroffen. Spreekster
doet een beroep op de raadsleden dit vraagstuk
ernstig onder de oogen te zien.
De heer Van der Linden juicht het toe,
dat het gemeentebestuur in democratischen zin
gevoerd wordt, doch betreurt het dat in verschil
lende commissies buiten het raadsverband nog
geen arbeiders vertegenwoordigd zijn.
De heer Kwak onderstreept het gesprokene
door den heer Van Unen. Wie zich in Heem
stede wil vestigen, hoeft dit niet te laten uit
angst voor de toekomst van Heemstede. Met de
afschaffing van de forensenbelasting b.v. zal
Heemstede gebaat zijn. Met Mevr. Bigot is spr.
het niet eens. Volgens spr. ondermijnt de Soc.
Democratie de godsdienst. Voorts vraagt spr.
aan het college hoe het staat met de herziening
van de bouwverordening. Winst op de bedrijven
is noodig om belastingverhooging tegen te gaan.
Wel kan het tarief volgens spr. eens worden her
zien.
De heer De Boer merkt op, dat de R.K.
fractie niet altijd bereid zal zijn om met de
S. D. samen te werken, wat de heer v. d. Linden
volgens spr. heeft beweerd.
Antwoord van B. en W.
Tariefsherziening. De voorzitter merkt op, dat
de gunstige begrootingen verband houden met
een uitkeering van Haarlem, die nog niet is
geschied, dus thans is het nog niet de tijd om
tot tariefsverlaging over te gaan. Is de toestand
niet meer zoo onzeker, dan kan overwogen
worden in hoeverre de tarieven kunnen worden
herzien.
Over de grondpolitiek zou lang kunnen worden
gepraat, maar dat is overbodig daar het stand
punt van de meerderheid van den raad bekend is.
Uitbreiding van onderwijzend personeel en
bouw van een nieuwe school zijn punten, die de
aandacht hebben van B. en W. Voor openbaar
voorbereidend onderwijs voelt de raad, zooals 't
vorig jaar gebleken is, niets.
Wethouder Dr. Droog vindt het vremd, dat
Mevr. Bigot weer op den schoolarts terugkomt.
Spr. heeft geen klacht vernomen in den laatsten
tijd. Deze zaak zal onderzocht worden, maar
spr. weet niet beter of de schoolarts doet zijn
werk goed. De beroepskeuze kan misschien eens
in het college van B. en W. worden overwogen.
Te weinig toezicht en te weinig zwemles zijn
dingen, waar spr. nooit van gehoord heeft.
De herziening van de bouwverordening zal
nog een poosje moeten wachten, maar de goede
wil is er.
Wethouder v. d. Poll zegt, dat geen aanlei
ding bestaat de steunregeling voor de werk
loozen te herzien.
De replieken.
De heer De Boer deelt mee, dat bewezen
is, dat de menschen die altijd werkloos zijn, ook
niet naar werk zoeken.
De heer v. d. Erf tracht uiteen te zetten, dat
de S. D. A. P. een anti-godsdienstige partij is.
De heer Van Unen vraagt of de invoering
van een huishoudtarief niet zou kunnen worden
overwogen, zonder dat dit een groot verlies op
levert.
Mevr. Bigot antwoordt op de opmerking-
van den heer v. d. Erf, dat de S. D. beslist niet
anti-godsdienstig is. De bewijzen, door den heer
v. d. Erf aangevoerd, noemt spreekster niet
steekhoudend. Om een juisten indruk van de
S. D. A. P. te krijgen moet men niet naar Rus
land of Mexico kijken.
Wat de vacantietoeslag betreft wenscht
spreekster het standpunt van den Raad wel eens
"te kennen. Laat Georganiseerd Overleg dan met
een voorstel komen.
Spreekster wijst er op, dat Dr. Droog haar
bedoeling verkeerd heeft begrepen. De school
arts is niet aangevallen, maar de verordening.
Bij het kosteloos zwemmen is geen voldoende
toezicht. Noodig is een inrichting om klassikaal
zwemles te kunnen geven.
Aan den heer De Boer antwoordt spreekster,
dat men niet alle arbeiders over één kam moet
scheren. Voor goedwilligen is het verschrikkelijk
in den zomer geen steun te kunnen krijgen.
De algemeene beschouwingen zijn hiermede
afgeloopen. De openbare zitting wordt geschorst
tot Vrijdagmiddag half drie.