De Eerste
P. H. BRINKMAN,
JAC. VAN NQORT,
KOUT-, MARMER- en
PLAFONDSCHILOER.
VOOR HEEMSTEDE, AERDENHOUT EN DE HOUTPARKEN
CHARLES SMITS
Stoomvervetij
Chem.
Wasscherij
Bleekers-
vaartweg 29
WIlPP
6de Jaargang
15 Maart 1929
N°. 11
WEEKBLAD
H.V. DRUKKERIJ VOORHEEN OE ERVEN LOOSJES,
Plaatselijk Nieuws.
STELSELMATIGE VERNIELING VAN ONS VADERLAND
IN OORLOGSTIJD.
Telefoon 28061
V^CWA»"!"6.
ceKWtfffl yjüjl
G. J. GUDE - CUISINIER
Z.VAN WA1
/EREN
Begrafenis-Onderneming
EMSTEEDSCHE COURANT
HAVENSTRAAT 17,
HEEMSTEDE.
Speciaal adres voor
SPATWEKK EN
WATERVERF-DECORATIE.
ADVERTENTI EN.
Advertentiên per regel0.25
Vraag en Aanbod, 4 regels. 0.35.
Elke regel meer 0.10.
Advertentiên bij contract belangrijke korting.
VOOR REDACTIE, ADMINISTRATIE
EN ADVERTENTIÊN
- wende men rich tot de -
Ged. Oude Gracht 88, Haariem. Tel. 10144.
ABONNEMENTEN
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 1.25
per halfjaar.
Verwulft 7 - HAARLEM
TELEFOON 12153 - olllO 158931
Manoenmakerij
Reparatie-Inrichting.
Vlechten van Matten
vooi Weener Stoelen.
Oudste Zaak op Manden
industrie hier ter stede.
Geve-f'gd sedert 1819.
Beleefd aanbevelend,
P H. BR'NKMAN.
EERSTF BLAD.
Advertenties kunnen tot uiterlijk
Donderdagss twee uur worden aan
genomen.
Ingezonden stukken vóór Woens
dag 5 uur. -
Klachten over de bezorging richte
men rechtstreeks tot de Admini
stratie. ------
Bestel Uw Luxe Auto of Taxi bij Auto-Verhuur
Garage: LEI DSCHE VAART WEG 269
b/d. Schouwtjesbrug.
Telefoon 10655.
DAQ EN NACHT GEOPEND.
Nieuwe RENAULTS 20 cent per K.M.
Tevens speciaal voor groote afstanden en alle
gelegenheden.
A. HUISKAMP'S MANUFACTURENHANDEL.
De heer A. Huiskamp, die jaren lang op den
Binnenweg een winkel in manufacturen hield,
heeft deze zaak verplaatst naar Binnenweg No. 5.
in de onmiddellijke nabijheid van de IJzeren Brug.
Dat deze verandering een verbetering is, behoeft
geen betoog: de zaak bevindt zich nu meer in
't centrum der gemeente, en biedt bovendien
meer gelegenheid, kijkers en koopers te toonen,
wat zij zich alhier kunnen aanschaffen, daar de
etalageruimte veel grooter is dan in de vorige zaak.
Ook bij deze verplaatsing van een reeds ge
vestigde zaak konden wij het algemeen streven
van de Heemsteedsche winkeliers constateeren,
om hun zaak voortdurend een meer steedsch
cachet te geven. De smaakvolle etalage trekt
onwillekeurig de aandacht en binnentredende
wordt men getroffen door de hoeveelheid der
keurig opgestapelde goederen, die een groote
keuze waarborgen. Wij twijfelen dan ook niet,
of de clientèle van den heer Huiskamp zal zijn
nieuwe zaak even goed weten te vinden als de oude.
WONINGINRICHTING „WESTERHOUT".
De firma Cassee Zns., welbekend op het
gebied van woninginrichting, heeft een nieuw
filiaal geopend aan den Wagenweg No. 110 bij
de Schouwtjeslaan. Het interieur van het per
ceel, waarin de zaak is gevestigd, heeft een groote
verandering ondergaan. Door het uitbreken van
een muur is enorm aan ruimte gewonnen; de
winkelruimte, vroeger vrij klein, is thans wel
driemaal zoo groot geworden. Achter en boven
den winkel bevinden zich magazijnen, zoodat
het geheel nu een flinke zaak is geworden.
Hedenmorgen zou de opening plaats hebben.
Van te.voren konden wij reeds een kijkje nemen
en de smaakvolle wijze bewonderen, waarop de
meubelen, enz., gerangschikt zijn. Fijne mystè-
res, prachtige kleeden, kleurige kussens, een en
ander is werkelijk een lust voor het oog. Onze
aandacht werd voorts getrokken door de fraaie
antieke meubelen, zooals ladekasten en bureaux,
die bewijzen, dat men hier in het betere genre
meubelen een goede keuze kan maken. Doch ook
eenvoudige dingen, als een potje meubel was, om
maar iets te noemen, houdt de heer Cassee in
voorraad, aldus zich aanpassend aan ieders be
hoeften. Wij wenschen de firma met haar nieuw
filiaal veel succes!
HEEMSTEEDSCH FANFARECORPS
„EXCELSIOR".
Op Zaterdag 16 Maart a.s. zullen 2 kwartetten,
bestaande uit leden van het Heemsteedsch Fan
farecorps „Excelsior" deelnemen aan den kwar
tetten wedstrijd, uitgeschreven door de Zand-
voortsche Harmoniekapel te Zandvoort.
De nummers waarmede deze kwartetten uit
komen zijn:
1„Romanze" von Adolf Wiedig. arr. R. v.
't Hoff.
2. Morning Wandering, arr. R. v. 't Hoff.
Welke streken van Nederland zullen definitief worden prijsgegeven aan
algeheele vernietiging?
De Jongeren Vredes-Actie die zich o.m. ten doel
stelt, gegevens te verstrekken omtrent alles wat een
duurzamen vrede mogelijk kan maken, en alles omtrent
het karakter en de voorbereiding voor den modernen
oorlog en voorts het wekken en verdiepen van de
Vredesgezindheid in het algemeen onder jongeren de
J. V. A. heeft een kleine, maar veelzeggende brochure
verspreid voornamelijk in de volgens de militaire
deskundigen „onverdedigbare buitenprovincies". Deze
brochure bevat een resumé van een in November 1928
te 's-Gravenhage gehouden lezing. Een exemplaar van
deze brochure werd ons toegezonden door het bestuur
van de afdeeling Kennemerland der J. V. A. „Ik kan
niet anders doen," zoo schrijft ons de voorzitter, „dan
u even te wijzen op de schijnheilige belachelijkheid van
onze militaristische bevolkingsgroepen, die een herrie
van belang maken over notulen van vergaderingen van
buitenlandsche generale staven, terwijl uit déze woorden
blijkt, dat onze militairen zich op niets anders prepa
reeren, dan juist op het geval, en de groote waarschijn
lijkheid, dat juist datgene wordt voorbereid, wat volgens
de vervalschte documenten voorbereid zou zijn!
Naar wij hopen, zal uit deze gebeurtenissen, die tot
dusver in geheimzinnige, doch voor goede verstaanders
wel begrijpelijke zeer misdadige liaisons van Belgische
èn Nederlandsche zéér hooggeplaatste spionnage-
korrupties èn zekere Rotterdamsche handelskringen hue
vermoedelijke oorsprong hebben, een vernieuwde paci
fistische actie ontketend worden!"
Waar de inhoud van de brochure met haar ontstellen
den inhoud o.i. een uitstekende propaganda voor de
verbreiding van de vredesgedachte is, geven wij de
hoofdzaken hieronder weer:
VERNIELINGEN TE VELDE, IN HET BIJZONDER
STELSELMATIGE VERNIELINGEN.
In de Vereeniging ter beoefening van de Krijgsweten
schap sprak de kapt. der Genie D. van den Berg, leeraar
aan de Hoogere Krijgsschool, over vernielingen te
velde, in het bijzonder stelselmatige vernielingen, een
onderwerp, waarover hier te lande na de oorlogsjaren
nog niet is gesproken of geschreven en waarover de
voorschriften zoo goed als niets vermelden, hoewel het
geheele karakter van het vernielingswezen in den oorlog
een ingrijpende wijziging heeft ondergaan. In hooge
mate toch zijn op den voorgrond getreden de stelsel
matige vernielingen, uitgevoerd in een vooraf bestudeerd
onderling verband in het kader van de bewegingen van
legers en legerkorpsen en als zoodanig een machtig
hulpmiddel in de hand der hoogere legerleiding.
Al wordt er in Duitschland vrijwel niet over geschre
ven, het is geenszins gewaagd te veronderstellen dat
het vraagstuk achter de schermen grondig wordt be
studeerd en voorbereid, te meer omdat 't Duitschland
nimmer zal ontbreken aan de voor dit onderdeel der
oorlogvoering in reusachtige hoeveelheden benoodigde
ontploffingsmiddelen. De verschillende tusschenproducten
der kleurstoffen- en pharmaceutische industrieën spelen
n.l. eveneens een rol bij den aanmaak van brisante ont-
ploffingsstoffen en kunnen door ze op andere wijze te
combineeren en permuteeren rechtstreeks dienen voor
de fabricage van ontploffingsmiddelen. Dit is een van
de redenen van beduchtheid, welke Frankrijk nog steeds
aan den dag legt voor zijn quasi-ontwapenden tegen
stander van tien jaar geleden.
Er moet voor een toekomstigen oorlog rekening wor
den gehouden met een uitgebreide toepassing van dit
oorlogsmiddel.
Op zichzelf staande vernielingen.
Een offensief karakter dragen de vernielingen door
kleine beweeglijke afdeelingen uitgevoerd in den rug
van den vijand om zijn aanvoeren, troepenverplaatsingen
e.d. te bemoeilijken; het defensieve element treedt meer
op bij vernielingen door een achterhoede tijdens een
terugtocht om den vervolgenden vijand op te houden
of een bedreigde flank te beschermen. De verwachting
vóór 1914, voor wat betreft de offensieve vernielingen,
dat voor kleine doortastende afdeelingen een ruim
arbeidsveld zou zijn, is min of meer beschaamd.
In verband met het streven naar steeds meer motori
seering, zullen in een volgenden oorlog luchtaanvallen
tegen de vijandelijke verbindingen niet achterwege
blijven. Daarnaast worden kleine detachementen uit
gezonden die tegelijkertijd hun lading ontplofbare stoffen
moeten ontsteken. De kansen op welslagen voor deze
soort ondernemingen liggen in hoofdzaak in geheim
houding (ook tegenover den eigen troep), zorgvuldige
voorbereiding en verrassend snel optreden.
Voor vernielingen van meer defensieven aard, welke
veelal bruggen zullen betreffen, zal meestal meer tijd
van voorbereiding beschikbaar zijn, zoodat de vernieling
1 grondig kan wezen.
Stelselmatige vernielingen.
Door de oorlogsgebeurtenissen en de militaire litera
tuur na 1918 loopt als een roode draad een steeds
grooter wordende waardeering van de stelselmatige of
strategische vernieling op steeds uitgebreider schaal en
volgens een gestadig „volmaakter" stelsel met de be
doeling tusschen de eigen en de tegenpartij te stellen
een terreinstook, welke aan 's vijands vervolging of
opmarsch groote moeilijkheden biedt. Vóór 1914 was van
een dergelijken rooden draad geen sprake; de vernie
lingen als uitvloeisel van een bepaald stelsel duiken in
de krijgsgeschiedenis slechts af en toe op.
In 't laatst der 19e eeuw hadden wegens de beteekenis
der spoonvegen als middel voor het massavervoer, de
staten, wier strategische omstandigheden het mede
brachten, een bescheiden aantal strategische vernielingen
voorbereid, zich vrijwel bepalende tot de zeer belangrijke
kunstwerken. Te onzent waren ze o.a. voorbereid ten
aanzien van de voornaamste bruggen over de groote
rivieren, ten einde den opmarsch naar het hart des lands
van de legers eener vijandelijke mogendheid zooveel
mogelijk belemmeringen in den weg te leggen. Deze
bruggen waren in 1914 op 26 Juli, dus zes dagen vóór
den eersten mobilisatiedag door de daarvoor aangewezen
verniclings- en dekkings-detachementen bezet.
Na de Som me.
Tc<-..uar hoegsten graad van stelselmatigheid, zijn de
vernielingen toegepast bij den terugtocht der Duitschers
van de Somme op de Siegfriedstelling in Maart 1917.
De daar over een strook ter diepte van 15 K.M.
teweeggebrachte vernieling herinnert aan het optreden
der Israëlieten in het gebied van Moab: „De steden nu
braken zij af, en een iegelijk wierp zijn steen op alle
goede stukken lands, en zij stopten alle waterfonteinen
en velden alle goede boomen".
Het door de Duitschers opgegeven gebied werd in
vrijwel onbegaanbaren en onbewoonbaren toestand aan
getroffen; de troepen bevonden zich tegenover „le vide
absolu", d.w.z. de absolute wildernis. Ook na de bezet
ting van de Hermann-stelling gingen voorbereide gron
dige en stelselmatige vernielingen hand in hand met
den verderen terugtocht.
Ook hebben de Duitschers in het belangrijke industrie
gebied van Noord-Frankrijk èn aan de mijnen èn aan
de fabrieken o.a. omvangrijke vernielingen aangericht,
waarbij z.i. terecht de Franschen het verwijt uiten, dat
heeft voorgezeten het streven om de Fransche nijverheid
na den oorlog als mededingster van de Duitsche uit te
schakelen en haar zelfs voor nieuwe machines tot een
goeden klant der Duitsche machine-industrie te maken.
En zeer zeker zijn de Duitschers te ver gegaan toen
ze duizenden mijnwerkerswoningen en huizen in de
industriesteden vrijwel met den grond gelijk maakten.
Rekening houdende met onze geaardheid, welke het
onaannemelijk doet voorkomen, dat Nederlandsche
troepen ooit een dergelijk stelsel van vernielen zouden
toepassen, beperkte kapitein Van den Berg zich verder
tot de vernielingen, welke rechtstreeks haar invloed op
de operatiëji doen gelden, t.w. de stelselmatige vernie
lingen aan gemeenschappen van allerlei aard, die als
strijdmiddel een blijvende plaats in de moderne middelen
van oorlogvoering hebben gekregen. Ze zijn in den
oorlog gegroeid tot stelselmatige oorlogshandeling onder
de gecentraliseerde leiding van de hoogere bevelvoering
en daardoor van technisch hulpmiddel van bijkomstigen
aard geworden tot wapen van operatief-tactische of
zelfs strategische beteekenis.
Het algemeen vernielingsplan.
De ontworpen vernielingen worden verdeeld in een
minimum-programma en een aanvullingsprogramma,
welke splitsing verband houdt met den voor de uitvoering
van den voorbereidenden arbeid noodigen tyd. Het
minimum-program moet zoodanig zijn samengesteld, dat
door het tot stand brengen van de er toe behoorende
vernielingen alle doorgaande gemeenschappen van voor
naar achter op minstens één punt worden onderbroken,
alsmede die dwarsverbindingen, welke met deelen van
eerstbedoelde gemeenschappen tot doorgaande verbin
dingslijnen zouden kunnen worden samengesteld. Het
aanvullingsprogramma wordt slechts begrensd door den
factor tyd, de personeele en vooral de materieele
middelen.
Vernieling zonder bevel.
Een der neteligste vraagstukken met welks oplos
sing onder bepaalde omstandigheden de uitvoering van
een vernielingsplan staat of valt vormt wel de vast
stelling van doeltreffende voorschriften omtrent de ge
vallen, waarin de commandant van een vernielingsploeg,
zonder daartoe bevel te hebben ontvangen, tot de uit
voering der vernieling moet overgaan. Er rust een zeer
zware verantwoordelijkheid op den commandant van de
vernielingsploeg, meest een onderofficier der Genie,
iemand dus, van wien weinig inzicht in tactische toe
standen mag worden verwacht en die bovendien in elk
geval slechts onvolledig op de hoogte kan zyn van den
gang der gebeurtenissen op het tijdstip, dat voor al dan
niet handelend optreden het beslissende is. Toch is
en dit kan niet anders op het moment suprème het
lot van het kunstwerk aan zijn inzicht toevertrouwd.
Het is noodig, in zijn belang zelfs, zijn verantwoordelijk
heid binnen zoo eng moge!ijke grenzen te beperken en
zooveel mogelijk door hooger geplaatsten te doen over
nemen.
Aangezien de stelselmatige vernielingen in de toe
komst hun in den oorlog veroverde of heroverde plaats
als oorlogsmiddel in de wijzen van sti-ydvoering zullen
biyven innemen, zullen we, aldus besloot kapitein van
den Berg, ondanks den natuurlyken tegenzin, welken
men steeds zal gevoelen tegen het uitvoeren van derge
lijke vernielingen in eigen land daar toch zal ons leger
in voorkomend geval moeten optreden goed doen,
ook aan dit onderwerp èn in de studie èn de voor
schriften de noodige aandacht te schenken.
Wij meenen, hiermede te kunnen volstaan. Het debat
leverde geen nieuwe gezichtspunten op; slechts ver
schilden de meeningen in hoeverre de vernielingen
behooren te worden uitgevoerd. Enkelen wenschten
zooveel mogelijk te vernielen, anderen de vernielingen
zooveel mogelijk te beperken, doch, hoe ook toegepast,
„er zal altyd zoo troostte kapt v. d. Berg, „genoeg
te vernielen overblijven!"
Wij weten dus, wat wij bij een volgenden oorlog van
onze eigen lands-,,verdediging"!hebben te wachten.
Strooper, op heeterdaad betrapt: ,,Is
het geen schande? Een arme haas
kan door dat drukke autoverkeer
nog niet eens ve lig overstekon
(London Opinion.J
FABRIEK:
WINKEL: BINNENWEG 189.
„Uitzending van Diners aan huis"
IORDEXSSTRAAT 74, HAARLEM - TEL. 18132
Prijscourant wordt op aanvrage toegezonden.
WAGENWEG 2
IS T E Li 10120
JOS. LUITEN
Lombokstraat 2 Heemstede.
ASSOCIATIE en PARTICULIER.
Telefoon 28760.
