Eerste Heemsteedsche Courant.
PREDIKBEURTEN
Een toekomstfantasie
wordt werkelijkheid.
Kasanlik, het dal der rozen
„Revolver-crowley" op de
electrische stoel.
De operazangeres.
Ned. Herv. Kerk, W'ilhelminaplein.
V.m. 10 uur, Br. Jac. Kostenhoeven, Regent der
Chr. Vereen, tot verpleging van laders aan
vallende ziekte.
Kapel Nieuw Vredenhof.
V.m. 10.30 Ds. Korff. In beide diensten collecte
voor het schulddelgingsfonds van Nieuw
Vredenhof.
Gereformeerde Kerk, Koedtefela-e
V.m. 10 uur: Ds. A. Dondorp.
N.m. 5 uur: Ds. A. Dondorp.
EEN PLAN VOOR EEN NOORDPOOLVLUCHT
PER LUCHTSCHIP IN 1883.
Het plan, de Poolstreken van onze aardbol
eens vanuit de lucht te onderzoeken, dat overi
gens in de Poolvlucht van de „Graf Zeppelin"
een waardige bekroning zal vinden, is geen kind
der laatste jaren! Reeds 30 jaar geleden sprak
graaf Zeppelin zelf over de mogelijkheid van een
dergeljjken tocht, en 35 jaar geleden ondernam
Andrée zijn zoo tragisch verloopen vlucht naar
de Noordpool met een onvoldoende bestuurbare
luchtballon, die bovendien niet bestand was te
gen de gevaren en moeilijkheden, die elke Pool
tocht met zich sleept. Maar ook Andrée was
nog niet de vader van deze gedachte, hoewel men
hem de eer moet geven, dat hij de eerste was,
die het plan in toepassing bracht, die woorden in
daden omzette.
Reeds vele jaren voordien had de wetenschap
ingezien, welke enorme voordeelen men zou heb
ben van Foolonderzoek door middel van lucht-
Een bestuurbaar luchtschip voor het
Noordpoolonderzoek.
Een teekening uit het jaar 1883, die nu
werkelijkheid is geworden.
schepen. En het feit, dat het zoolang heeft ge
duurd, voordat men deze mogelijkheid begon uit
te werken, is slechts veroorzaakt, door het lang
zame voortschrijden van de techniek der lucht
schip-bouw.
Dat blijkt al te duidelijk uit een opstel, dat
reeds in 1883 in een familie-tijdschrift verscheen,
getiteld „Een Noordpoolvlucht der toekomst".
De schrijver van dit artikel, een Duitscher, geeft
daarin eerst een overzicht van de vorderingen,
die het Pool-onderzoek tot dan toe heeft ge
maakt en gaat dan verder:
„Er valt niet aan te twijfelen, dat de tot nog
toe bij Pool-expedities opgedane ervaringen, al
zijn deze dan ook niet bepaald afschrikwekkend
te noemen, toch in ieder geval ontmoedigd wer
ken en er de oorzaak van zijn, dat eenmaal ge
dane ontdekkingen niet direkt verder worden na
gegaan."
„Maar zal, na al deze ervaringen en teleurstel
lingen, het onderzoek van gindsche ijzige zóne
worden opgegeven? Zeker niet! Wat de mensch
met een, zij het dan ook meerdere malen onder
nomen, moedigen aanloop niet bereikt, heeft hij
maar al te dikwijls in een langzamen en moedi
gen strijd weten te veroveren. De voorbereidin
gen welke tot nog toe zijn getroffen voor de
Poolexpedities alsmede de meegenomen uitrus
tingen zijn nog niet geheel voldoende gebleken
om weerstand te kunnen bieden aan het klimaat,
dat in de arctische streken heerscht. Volgens
onze meening zijn twee gewichtige factoren ver
geten, of in ieder geval onvoldoende verzorgd,
znider welke een geslaagde Poolexpeditie tot de
absolute onmogelijkheden behoort."
„Dit zijn in de eerste plaats het inrichten van
stations, van dépöts, die voor vele jaren van
voorraden zijn voorzien op voor schepen bereik
bare punten en dan het gebruik van een com
municatiemiddel, dat onafhankelijk van water,
ijs en aarde de verbinding onderhoudt met de
achtergelaten, bewoonde wereld."
„De eerste schreden zijn reeds gedaan en
met trots kunnen wij zien, hoe alle cultuurvol-
keren der wereld hun stations gaan oprichten,
die als basis zullen dienen voor groote pool-on-
dernemingen. Weliswaar zijn de meesten nog
slechts ingericht op wetenschappelijke waarne
mingen, maar binnen afzlenbaren tijd zullen er
genoeg krachten vergaard zijn om nieuwe po
gingen te ondernemen Ook de tweede factor, die
wij opsomden, is reeds gedeeltelijk opgelost. Een
Engelsch-Amerikaansche firma construeert bal
lons en dynamische luchtschepen, teneinde de
Noordpool te bereiken, zonder last te ondervin
den van het water, het ijs of de aarde. Van de
graad van volmaaktheid dezer luchtschepen zal
het afhangen, hoe het Poolonderzoek in de
eerstvolgende jaren zal vorderen."
„Men mag over de mogelijkheden der aëronau
tiek zoo geringschattend denken als men wil:
ook de grootste twijfelaar zal de oogen niet kun
nen sluiten voor de grootsche vorderingen die de
techniek \an den luchtschipbouw in de laatste
jaren heeft gemaakt. Het door de eigen snelheid
bestuurbare luchtschip van Haenlein heeft des
tijds m Brünn genoeg bewezen, welke resultaten
het menscheh vernuft kan bereiken. Het is
helaas maar al te vaar. dat de ware vliegtech
niek een slechte naam heeft gekregen door de
dolzinnige pogingen van enkele avonturiers, die
er hoofdzakelijk op uit waren van hun schep
pingen het meeste geldelijke profijt te trekken.
Al mag dan het einddoel van de luchtscheep
vaart nog in de verre verte liggen, het komt in
de eerste plaats erop aan, het menschelyke weer
standsvermogen zoodanig te harden, hen te liee-
ren zich in de grootste ontberingen te schikken,
dat zij in staat zijn, Jaren lang de klimaattoe
standen van de Groenlandsche gletsehers, van
Frans-Josephsland en van het Noordpoolgebied
te trotseeren."
Zelfs eenige teekeningen verluchten het opstel
van dezen auteur, teekeningen, die „een Pool
tocht weergeven per luchtschip, volgens de op
vattingen van het jaar 1883."
Zoo ls dus alles, wat toen nog beschouwd werd
in de „verste verte" te liggen, werkelijkheid ge
worden. Beide factoren, die toen nog ontbraken
zijn thans aanwezig: een vaste basis in het
Poolgebied en een luchtschip, dat bestand is
tegen de gevaren van een Pool-expeditie, dat be
trouwbaar is en dat aan boord meevoert een ra
diotoestel, de verbinding met de bewoonde
fvereld.
Laten wij dus hopen, dat de „Graf Zeppelin"
Laten wij dus hopen, dat de „Graf Zeppelin"'
volkomen aan de hooggespannen verwachtingen
voldoet, verwachtingen, die reeds meer dan vijf
tig jaar geleden werden gekoesterd.
Een ballon Captif als baken aan de Noordpool.
Een voorstel uit het jaar 1883.
(Nadruk verboden).
IETS OVER HET WINNEN VAN ROZEN-OLIE.
In de Zuidpunt van de Balkan breidt zich het
veelgeprezen, In zyn soort ook eenige dal van
Kasanlik uit, de heerlijke rozentuin, die Europa
met haar kostelijk product, de echte rozenolie,
verzorgt.
Van de ongeveer 1700 KG. rozenolie, die ln de
gedeeltelijk door Bulgaren, gedeeltelijk door Mo-
hammecunen bewoonde dorpen der Zuidelijke
Balkan waar het winnen van rozenolie tot de
huis-industrie behoort, jaarlijks wordt verkregen,
brengt het dal van Kasanlik alleen reeds meer
dan de helft op en als wij in den bloeitijd een
bezoek aan dit liefelijke oord brengen, dan zou
den wij meenen in een van die fantastische tui
nen te wandelen, waarvan de Oostersche fabel
dichters ons vertellen, waar alles kleur, geur en
licht is. Er bestaat niets schooners, dan deze
door hooge bergen omsloten vlakte, die zoover
het oog reikt, één tuin is, waaruit hier en daar
vredige huisjes omhoogsteken. Een zee van wit
en rood (want alleen witte en roode rozen wor
den hier gekweekt)... en een wolk van geuren,
dit ls het beeld van het dal van Kasanlik. In de
velden bewegen zich bontgekleede vrouwen en
meisjes en jonge tuinbouwers, die vroolijk zin-
De kostbare olie wordt afgetapt.
gend rozen plukken en ze in hun mandjes wer
pen. De morgenbries voert ons de zoete rozen-
lucht toe.een sprookje van Schoonheid. Even
doet het ons daarom eigenaardig aan als wij op
een andere plaats in de tuinen een aantal vrou
wengestalten zien, die een zwarte mantel dragen
met een vitte sjaal, die om hoofd en schouders
is geplooid, zoodat alleen de oogen en de neus
wortel zichtbaar zijn. Het zijn een paar Moham-
medaansche vrouwen, die volgens de voorschrif
ten van de Koran, het mohammedaansche gebe
denboek, zoo gekleed moeten gaan en hun ge
zicht niet mogen toonen. Het rozenplukken be
gint b(j het aanbreken van den dag en eindigt
bij de eerste zonnestralen. Hebben de pluksters
hun manden vol, dan worden deze geledigd in
zakken, die 10 tot 15 Kilogram kunnen bevatten
en die door mannen naar huis worden gedragen,
waar door een eenvoudige destillatie-r-e-
thode de rozen-olie eruit wordt gewonnen, die
wanneer het later tot een verkoop komt, een
zeer hoogen prijs heeft. Dat ls echter niet meer
zoo verwonderlijk, als men bedenkt, dat de ro
zen eerst moeizaam moeten worden geplukt en
dat dan 3000 Kilo rozenbladeren ongeveer een
Kilogram rozenolie geven. Weliswaar brengt dan
ook dit Kilogram, naar gelang de reuk van 450
tot 500 gulden op. Het wordt verzonden, lucht
dicht in fleschjes verpakt of in kleine, met goud
versierde flacons naar Constantlnopel gezonden
en is het kostbaarste, duurste en heeriykste
parfum, dat wij kennen.
(Nadruk verboden).
EEN SENSATIOXEELE JACHT OP EEN
MISDADIGER IN NEW-YORK.
Hoe Crowley verraden werd.
Een negentienjarig jongmensch, met een ern
stig en niet onknap gelaat zal dezer dagen op
de electrische stoel plaats moeten nemen. Hier
mede zal het kortstondige maar roemruchtige
leven van een der meest gevreesde Amerikaan-
sche misdadigers een einde nemen.
Hoe is Crowley begonnen? Het is niet onin
teressant om den loop van zyn levensgeschiede
nis eens na te gaan.
De jonge Crowley, wiens ouders fatsoenlijke
burgermensehen waren, had een goede opvoe
ding genoten en was op jongen 'eeftyd zeker
niet beter of slechter dan iedere avontuurlijke
knaap van zijn leeftijd. Het was zijn noodlot,
dat hij te vroeg met schietwapens heeft leeren
omgaan, zijn liefde voor revolvers en de roes
vaii het verlangen naar macht, die hij met be
hulp van de kleine voorwerpen zou kunnen be
machtigen, maakte het psychopatische jong
mensch dronken. Volgens zijn eigen bekentenis
heeft hij in dien tijd beweerd dat hij een „Na
poleon van den misdaad" wilde worden.
De loopbaan van den jongen moordenaar be
gon met een moord op den portier en een kcllner
van een danslokaal, die hem op een avond, dat
Ibij niet geheel en al nuchter was, den toegang
Itot een danslokaal weigerden. Dien avond wist
hij te ontsnappen, doch een week later liep hij
in de handen van een detective. Deze nam hem
de wapens af, die in zijn zakken staken en dacht
tijdens het transport gemakkelijk spel te heb
ben met een aroomerig voor zich uitstarenden
knaap, tot deze op een onbewaakt oogenblik
tw<ee verborgen revolvers te voorschijn trok en
den detective neerschoot. Hij wist te ontkomen
en maanden lang werd er geen spoor van Crow
ley gevonden, doch een reeks van roofovervallen,
inibraken, pogingen tot oord waren voor de
politie een duidelijk bewijs dat „revolver-
Crowley", zooals hij sinds dien genoemd werd,
nu eerst met zijn misdadigersloopbaan een aan
vang had gemaakt. Hij zop zich echter niet lang
in zijn vrijheid verheugen: een nieuwe moord
werd voor hem noodlottig. Toen hij op zekeren
dag' in de buurt van New-York op een afgelegen
plants zijn auto wilde parkeeren, werd h(j door
een surveilleerend politieagent opgemerkt wien
hij verdacht voorkwam. Crowley werd vriende
lijk maar dringend uitgenoodigd zich te legimi-
teeren. Crowley deed net alsof hij in een bin
nenzak van zijn jas naar zyn papieren zocht,
doeti in werkelijkheid trok hij twee brownings
te voorschijn en enkele seconden later zonk de
politiedienaar, van kogels doorzeefd op den
grond neer. Deze moord spoorde de New-York-
sche politie er toe aan om de onderzoekingspo-
gingetn te verdubbelen, geheel New-York werd
afgezocht, in de donkere wijken werden razzia's
gehoiuden, doch Crowley scheen van den aard
bodem verdwenen.
Toevn las op zekeren dag Billie Dunne, een
vroeg,«re geliefde van Crowley in de krant, dat
tijdens: den moord op een politieagent een jong
meisje in de auto daarvan getuige was geweest.
Billie lOunne j3loersch op haar mededingster,
iep onmiddellijk naar de politie en verraadde
nu den schuilplaats van haar ontrouwen vriend,
een woning in de 90ste straat.
Tien minuten later werd een razzia-op touw
gezet, zooals New York er nog zelden een be
leefd heeft. 250 Politieagenten, gewapend met
machinegeweren, traangasbommen en repeteer-
pistolezi suisden in gepantserde auto's naar de
90ste straat. Vijftig agenten van de bereden po
litie moesten een doorgang van de straat in een
grooten cirkel versperren, terwijl duizenden
nieuwsgierigen zich achter de ketting van poli
tieagenten verzamelden. Eent patrouille begaf
zich naar de woning van Crowley, waarin zich
voorts nog Helen Walsh en Rudolf Durlinger,
eveneens een lid van het gilde, bevonden. De
jonge misdadigers kregen het bevel zich onmid
dellijk over te geven, doch het antwoord was
een salvo uit repetecrpistolen, dat aan een der
agenten Het leven kostte.
Onmiddellijk daarop werd door de politie
agenten r.aet een verwoed vuur geantwoord en
de strijd was begonnen. De omliggende wonin
gen en dstken werden bezet en de machinege
weren begonnen een woordje mee te spreken.
Een uur hing duurde het oorverdoovend geknal
en geratel van revolvers en geweren. Daar wer
den de traangasbommen in het gevecht ge
sleept en in een oogenblik tijd moesten de dicht
bij staande toeschouwers overhaast de vlucht
nemen, da ar het onmogelijk was om de oogen
open te ha 'aden. Het verkeer was inmiddels stop
gezet en tcit heel in de verte was het gekraak
der machinegeweren waarneembaar.
Tenslotte kregen ook de tegenstanders last
van het traangas en nu en dan verschenen zoo
wel Crowley als Durlinger een moment aan
het venster .om lucht te happen. Het meisje be
gon om hulpi te roepen, doch de mannen bleven
verder schiei'.en, tot zij de laatste patroon van
hun rijkelijke! munitie verschoten hadden.
Toen werd het in de woning stil, alleen het
meisje schreide: Om Gods wil niet meer schie
ten, wfl wil! en ons overgeven.
Toen de d êur van de woning eindelijk open
ging, wankel de Crowley met vier schoten in het
lichaam naar buiten, hij zonk uitgeput op den
grond neer, iie beide anderen waren ongedeerd.
Toen Crowley werd opgetild, zei hij zacht dat hij
zijn wapens i n de woning achter had gelaten.
Hij werd echter nauwkeurig onderzocht en de
detectives vonden in zijn broekspijpen twee
automatische pistolen geladen en met de loopen
in de sokken gestoken. Crowley had er op ge
hoopt, zich tijdens de tocht met de ambulance
nog een keer vrij te kunnen maken.
In de woning werd een briefje gevonden,
waarop Crowley had geschreven: „Misschien
interesseert het iemand te weten dat ik den 31
ben geboren en. zij den 13. Het was het lot dat
ons tezamen heeft gebracht. Wanneer ik sterf
moet men my een lelie in de hand geven. In
mijn borst slaat een moe en goed hart, dat
niemand iets kwaads toewcnscht. Ik had alleen
geen levensdoel! en daarom schoot ik politie
agenten neer. Z eg een ieder dat ik zingend ster
ven zal".
Helen Walsh, zyn 16-jarige vriendin, die zich
na de gevangenneming rustig poederde en om
een sigaret vroeg, heeft op een ander briefje
geschreven: „Wanneer ik sterf verlang ik, dat
men mijn haar zal onduleeren en mij zoo schoon
mogeiyk zal maken. Alle menschen denken dat
Crowley slecht is, maar dat kar. hij toch niet
zijn, want hij maaikte altijd het ontbijt klaar en
was heel goed voor my."
De dokters die Crowley na zyn gevangenne
ming onderzochten zeiden, dat Crowley aan by-
na aan waanzin grenzende zelfoverschatting
leed die echter geenszins by de beraming van
zijn plannen den dienst van het nuchtere ver
stand uitschakelde. Daarom hadden de gezwo
renen slechts 40 minuten noodig om Crowley tot
den dood op den electrischen stoel te veroordee-
len
(Nadruk verboden).
Juffrouw Vivian.
Ja meneer Collins.
Ik zou u wat willen vragen.
Ga gerust uw gang.
Over de eischen die u stelt
Juist.
Ze zyn hoog.
Daar ben ik Vivian Kirby voor.
Natuuriyk, natuurlijk. Maar u moet be
grepen, dat er voor mij ook grenzen zyn, die ik
niet overschreden mag. Een man als ik, lei
der van een groot opera-gezelschap heeft meer
dan genoeg financieele en andere zorgen, en nu
wil ik niet zeggen, dat u het my erg lastig
maakt, maar ik vind, dat de tfld dringt
U bedoelt, dat ik eindelijk eens voor den
dag moet komen met een persoon voor de
Don José-party?
Dat bedoel ik, juffrouw Kirby.
Wel, stuur nog maar een paar candi-
daten naar me toe.
We hebben er al twintig naar u toe ge
stuurd; u hebt ze allemaal ongeschikt ver
klaard, dan één om zijn figuur, den an<J»r om
zyn slechte stem, een derde om zyn slordige
uitspraak.
Natuuriyk heb ik ze weggestuurd, u kunt
toch in een opera als de onze geen menschen
gebruiken, die niet voor hun taak berekend zyn.
Meneer Samuel Collins zuchtte.
Ik wou, dat we nooit waren overeenge
komen, dat u uw mannelyken partner zelf kie
zen mocht. Dat ck>st mijn hoofd omloopen.
Tjazei Vivian.
Met een wanhopig gebaar ging meneer
Collins weg. By de deur wendde hij zich om.
Ik zal u een nieuwe collectie don José's
zenden, maar doet u in 's hemelsnaam een
keus.
We zullen zien. zei Vivian.
Zes jaar geleden zong Vivian Kirby onder een
schoonklinkenden naam liedjes in café-chan-
tants. Het was haar eigen vryen wil geweest,
daar ze alles verkoos boven de betrekking van
kinderjuffrouw bij een der welgestelde families
in het dorp waar haar ouders woonden. Vol
gens die ouders, was kinderjuffrouw voor alle
meisjes de meest ideale betrekking. Vivian liep
het huis uit met <Je bedeeling haar ouders gron
dig van hun verkeerde opvattingen te genezen.
Ze had het ernstige plan binnen een jaar ryk
terug te keeren. Na een jaar was ze natuuriyk
nog precies even arm als toen ze vertrok. Als
ze niet zoo wilskrachtig was geweest, was ze
naar hui3 teruggekeerd, ofwel opgeslokt door
de groote stad op de manier waarop die groote
stad zooveel meisjes opslokt, die niet meer
bezitten dan een dosis goeden wil.
Maar ze was sterk en volhardend, deze
Vivian Kirby. Ze streed onvermoed verder
tegen de hinderlagen, die haar in den wsg
werden gelegd. En ze slaagde. Na twee moei
lijke jaren kreeg ze een ondergeschikte betrek
king aan de Grand Opera. Dat was het begin.
Sindsdien ging het met rassche schreden
vooruit. En nu, r.u was ze rijk, beroemd, ge
vierd, de ster, die de Grand Opera droeg door
haar faam. Ze verdiende een fabelachtig
salaris en als ze wenschen had, dan werd alles
aangewend om die te vervullen.
Toen greep de verandering in haar plaats.
Na jaren van zenuwsloopenden arbeid, waarin
ze alles op het spel hadi gezet, had ze bereikt
wat ze wenschte. Een tijdlang genoot ze de
sensatie „gevierd" te zijn, bewonderd, bejubeld
te worden. Toen brak de spanning. En alles
werd haar onverschillig. Ze wilde, dat er nu,
op dat oogenblik iets was, het kwam er niet
op aan, waaraan ze zich geheel geven kon, iets
dat haar hart wat verwarmen kon. Maar wat?
Omdat ze het niet wist, bleef ze bij Collins,
zong. Nieuwe triomfen, bloemen, geld, eer.
En nu Carmen. En een nieuwe Don José
De deur sloeg achter een teleurgestelden pre
tendent dicht. De vijfde. Vivian Kirby zat op
een divan en keek moedeloos. Het was dan ook
droevig.
Met meisje kwam binnen. Weer een kaartje.
„Archie Wilde". Nooit van gehoord. Er waren
zooveel jonge zangers, deze zou ook z'n kans
hebben.
Laat mynheer binnen.
Hy was jong en levendig, Archibald Wilde,
Hy had rossig haar en lichtblauwe oogen, die
vrijmoedig rondkeken, en hy beschouwde dit
onderhoud als het gewichtigste in zyn leven.
Onvoorbereid kwam hy niet. Integendeel. Hy
wist, dat velen voor hem, met een betere stem,
een beter figuur, gefaald hadden. Maar ze had
den geen van allen een wapen meegebracht op
Vivian's hart.
Ik ben de don José, die u zoekt, zei hy
na de begroeting.
Waarom? vroeg Vivian, niet overtuigd.
Omdat ik geboren ben in hetzelfde dorp
als n, in Rozewilde.
Vivian Kirby ging rechtop zitten.
Wij zijn beiden kinderen van dat lieve,
kleine dorp, met zijn grappige spitse kerk, wy
zyn beiden ter wereld gekomen in een van die
vriendelyke huisjes met roode daken en win
gerd langs de muren, wy hebben beiden als
kinderen gespeeld in die liefelyke tuintjes tus-
schen de bloeiende rozenhagen.
Ja, dat kan, zei Vivian.
En, vervolgde Wilde, als we eens stil gaan
leven, zullen we zeker teruggaan naar dat dorp
waar onze wieg heeft gestaan. Ik weet zeker,
als alles in de wereld me onverschillig is ge
worden, dan zoek ik my'n dierbaar Rozewilde
weer op om gelukkig te zyn.
Archie Wilde zweeg voldaan.
Het was even stil.
Wil ik nu wat proefzingen?
Ach nee, zei Vivian Kirby.
U hebt myn stem natuuriyk al nreer ge
hoord, knikte Wilde trots, mag ik dan morgen
even den uitslag komen vernemen?
Vivian knikte gedachteloos.
Opgewekt ging meneer Archie Wilde den
volgenden dag den uitslag vernemen. Hy vroeg
een geagiteerd uitziend heer de zangeres even
te mogen spreken, of anders meneer Collins.
Meneer Collins is zenuwziek, zei de man
en Vivian Kirby zingt niet meer, heeft er ge
noeg van. De een of andere vervloekte dwaas
heeft haar allerlei verrukkelijke dingen verteld
over haar geboortedorp. En vanmorgen nog is
zy vertrokken om daar stil te gaan leven.
De spreker keek den beteuterden bezoe
ker aan.
U kwam hier solliciteeren naar de doa
José-party
Ach ja, zei meneer Wilde, maar dat is
dan mis, hè?
W. PETMAN,
(Nadruk verboden),
HET LOT DER HOLLANDSCH-DUITSCHE
WOLGABOEREN.
Wat er van terecht gekomen is.
In het jaar 1930 hebben de schokkende ge
beurtenissen elkaar zoo snel opgevolgd, dat men
ln de bezorgdheid om het heden de tragiek van
het verleden snel vergat. Zoo hebben wy ook ver
geten, hoe de de Hollandsche en Dultsche boeren
verleden winter trachtten te ontvluchten uit de
ellende van den Sovjetstaat. Thans schijnen
deze menschen na byna een jaar rondtrekken,
na groote moeite en vele gevaren, grootendeels
nieuwe huizen en akkers gevonden te hebben.
Men herinnert zich hun avontuuriyke reis. Op
een kouden winterdag trokken een aantal
mannen, vrouwen en kinderen over de Duitsch-
Russische grens. Zij hadden een langen tocht
achter den rug; zy kwamen n.l. uit het Wolga-
gebied, waar hun voorouders na hun vlucht voor
de Mennistenvervolgingen reeds gedurende eeuwen
gewoond hadden, zy hadden daar een Hol
la ndsch-Dultsche kolonie gesticht met de stad
Podrowsk als centrum. De Sovjets hadden van
dit gebied met veel bombarie een afzonderlyke
Sovjetrepubliek gemaakt, waarbij o.a. automonie
op cultureel gebied werd beloofd.
Het resultaat was, dat de boeren in lompen,
uitgehongerd en ziek uit het land der Sovjets
in de richting van hun oude vaderland vlucht
ten. Eiken dag kwamen er meer over de grens,
tot dat er een 5600 by elkaar waren. Dat waren
nog de gelukkigste, want ongeveer 1400 werden
door de Sovjets onderweg gevangen genomen.
Zy, die wisten te ontkomen, kwamen onder be
scherming der Duitsche regeering. Men kocht in
Mecklenburg drie landgoederen aan, waar 600
vluchtelingen een onderkomen vonden en in hun
levensonderhoud konden voorzien door den heide
grond te ontginnen. De overigen kon men niet
in het land houden; zy werden naar Canada
gestuurd. Over het algemeen wordt emigratie
naar Canada afgeraden; ln dat land van vyf
maanden zon en zeven maanden ijzig-strengen
winter moet de kolonist eerst een jaar besteden
aan het vellen der reusachtige boomen in het
oerwoud; dan moet hij wachten, tot de wortels
ln den grond vergaan zyn en daarna kan hy
pas over landbouw gaan denken. By de boeren
uit Rusland had men geen keus; bovendien
waren deze menschen gewend aan landbouw en
kolonisatie onder de allermoeiiykste omstandig
heden.
De werkloosheid nam in Canada echter zoo
danig toe, dat de meeste boeren geen kans meer
hadden, er iets te bereiken. Slechts 1000 bleven
er, de overige 4000 werden weer Ingescheept en
naar Brazilië gebracht. De Braziliaansche re
geering verklaarde zich bereid, deze als uitste
kende kolonisten bekend staande boeren op haai
kosten een nederzetting te laten vormen in
Noord-Brazilië, n.l. in de moerassige oerwouden
van het amazonebekken. Deze proef mislukte
door de daar hteerschende koortsen en nu brach
ten instellingen van liefdadigheid geld by elkaar
om de menschen naar den Zuid-Braziliaanschen
staat Bahia te brengen, waar het klimaat beter
was en een Duitsche kolonisatiemaatschappU
grond bezat. Hier vonden zy huizen, levensmid
delen en zelfs eenige verkeerswegen. Hier hadden
zy de kans om een nieuwe bloeiende kolonie te
vormen en hier zyn zy dan ook grootendeels
gebleven. Enkelen zijn nog verder getrokken en
hebben zich gevestigd in Chaco, het oerwoud-
gebied van Paraguay.
In Bahia zoowel als in Chaco zullen zy nog
lang tegen het oerwoud te strijden hebben, om
de noodigste levensbehoeften te verkrijgen, doch
aan zwaar werk zyn zy gewend. Zy zijn ook vol
doende ervaren in de kolonisatie, zoodat zy alle
reden hebben om vol moed de toekomst te ver
wachten. In Zuid-Amerika zyn bovendien vele
Duitschers en Nederlanders, die hun volkskarak
ter minder verloren hebben dan in Noord-Ame-
rika. Zoo is de toekomst van de 5600 vluchte
lingen althans eenigermate verzekerd.
Het lot van de ongelukklgen, wier vlucht door
de Sovjets verhinderd werd, is ons minder goed
bekend, doch het staat wel vast, dat het diep
treurig is. Zy zyn eerst naar hun dorpen terug
gebracht en vervolgens grootendeels naar de
steenkoolmijnen ln Siberië vervoerd. Volgens be
trouwbare berichten is het aantal van deze Si
berische bannelingen echter kleiner dan dat der
aangehouden vluchtelingen. ZUn de overigen on
derweg bezweken of terechtgesteld? De meesten
bevinden zich echter ln Siberië, waar redding
uitgesloten is en zij langzaam sterven.
IEDEREEN WEET NOG NIET, DAT
tie paradysvogel tot dezelfde familie behoort
als de kraai.
zwart niet in alle landen de kleur van rouw
is. In Turkye en in Egypte draagt men daar
voor blauw, in Syrië geel en in China wit.
dat staal elastischer is dan rubber (daarop
kunt u wedden).
dat men in de stad Hamilton, prov. Ontario,
Canada, na middernacht slechts in avondklee-
ding op straat mag zyn. Anders wordt men ge
arresteerd.
dat geleerden niet kunnen begrypen, dat Ben
jamin Franklin by zyn experimenten niet door
den bliksem werd getroffen. De eerste, die het
na hem probeerde, werd door den bliksem ge
dood.
dat de koningin van E?" zooals bekend een
groote schoonheid, zwar. c haarde beenen haE