ALGEMEEN WEEKBLAD
VOOR HEEMSTEDE EN DE HOUTPARKEN
MET SPOEDTAX
GOSEN SCHIERING
LIPPITS' KOLENHANDEL
Nu Zalm eten
0 AUTO-VERHUUR
TELEFOON 28447
Anthraciet en
B rechcokes
y|r v,
UW ADRES
A.
SCHUTTER
OPLAGE 5000 EX. 21 JULI 1933
VRIJ VOOR CONTROLE 10e JAARGANG - No. 29
z
g GARAGE
N.V. DRUKKERIJ V/H DE ERVEN LOOSJES
N. GROENLAND
CENTRALE - VERWARMING
OLIESTOOKINRICHTINGEN
nummer bestaat uit 4 pagina's.
EERSTE BLAD.
DE OFFICIEELS OPENING VAN HET
GEZONDHEIDSHUIS.
PLAATSELIJK NIEUWS
A. KOPJES NIEMAN
RIJDT MEN VEILIGER
Garage Camplaan 4
Goud-, Zilver en
uurwerken is:
BALM Bloemendaal
DE EERSTE
HEEMSTEEDSCHE COURANT
GEBR. v. d. B08ki
BLAUWE BRUG J,
Telef. 28750
Z
O M
3 oo
Telef. 28750
JAC.
CATSLAAN
STALLING m
REPARATIE o
BENZINE
DAG en NACHT geopend
ADVERTENTIEN
Advertentiën per regelf 0.15
PIJLTJES (kleine advertenties) 4 regels f 0.35,
bij vooruitbetaling. Elke regel meer f 0.10
Advertentiën bij contract
belangrijke korting
VOOR REDACTIE, ADMINISTRATIE
EN ADVERTENTIËN
wende men zich tot de Uitgevers
Ged. Oude Gracht 88, Haarlem, Telef. 10144
ABONNEMENTEN
Abonnementsprijs bij vooruit
betaling f 1.25 per half jaar
Kunnen ieder oogenblik ingaan
BIJKANTOREN TE HEEMSTEDE: DRUKKERIJ SCHELLEKENS, RAADHUISSTRAAT 87. - BOEKHANDEL
J. A. HUPKENS, ZANDVOORTSCHELAAN 165. - BOEKHANDEL D. VAN MOURIK, BRONSTEEWEG 4a
gedipl. horlogemaker
JAC. v. CAMPENSTR. 41
Reparatie-inrichting
TECHNISCH-BUREAU
Haarlem Telefoon 12660
Advertenties kunnen tot uiterlijk Donderdags
tien uur worden aangenomen.
Ingezonden stukken vóór Woensdag 12 uur.
Klachten over de bezorging richte men recht
streeks tot de Administratie.
iiuililitiiiiiiiiiillHlllllllllliliitiiniilllliillllllllllllllliiiiiiiiiiiiiiiilliii
Zijlweg 314 (Post Overveen)
Haarlem Telef. 15739
Het beste adres voor prima kwaliteit
Vraagt onze Zomerprijzen
LUXOR-THEATER,
Dagelijks 8.15 uur, Zaterdag 2.30, 7.en
9.15 uur, Zondag 2.4.30, 7.en 9.15 uur:
„De Hooge C en een Hooge Zee".
FEESTREDE VAN Dr. DROOG.
In tegenwoordigheid van vele genoodigden
heeft Zaterdagmiddag j.l. de officieele opening
plaats gehad van liet Gezondheidshuis aan de
Lieven de Keylaan. Onder de aanwezigen
merkten wij op den burgemeester Jhr. J. P. W.
van Doorn, wethouder Dr. Droog, Dr. Ten
Bniggencate, Dr. Colenbrander, vele raadsleden,
de heer Michels, lid van de Provinciale Staten
van Noord-Holland, vertegenwoordigers van
Witte Kruis, Wijkverpleging, Maatschappelijk
Hulpbetoon e.a. Wethouder Jhr. v. d. Poll had
■ii'ht van verhindering gezonden.
De burgemeester heette de aanwezigen
.kom en dankte hen voor de belangstelling.
X: een korte uiteenzetting van het doel der
voudige vingeramputatie in de Leidsche kliniek
in 10 der gevallen met doodelijke wond
koortsen. Mijn oude leermeester, Prof. Tilanus,
vertelde ons op zijn college, dat voet- en onder
beenamputaties zelfs 25 tot 50 sterfgevallen
veroorzaakten. Wondkoortsen en kraamvrouwen
koorts sleepten honderden jonge menschen ten
grave. En men kende de oorzaken van deze
wondkoortsen niet, kon ze daarom ook niet be
strijden.
Ik sprak daar over de heelkunde of chirurgie.
Maar met de inwendige geneeskunde was het
niet beter gesteld. Karakteristiek voor de rol,
dien de epidemieën in het maatschappelijk leven
speelden, is, dat men de 17e eeuw in medische
■«Ml
f. B a
ft
j! f' 5
'•t
r.
\y
f
I 1ft p
i'.': ps-
mrnm
B u
f®*
Op Zaterdag 15 Juli werd het Gezondheidshuis aan de Lieven de Keylaan officieel geopend.
Hierboven een foto van autoriteiten en genoodigden op de binnenplaats van het gebouw.
Zittend v.l.n.r.Zr. A. M. Derksen, Dr. A. ten Bniggencate, Dr. Th. W. Beeker, Dr. E.
A. M. Droog, Burgemeester Jhr. J. P. W. van Doorn, Dr. M. Colenbrander, Dr. E. S.
Frank en de architect. A. J. J. Verspoor.
stichting gaf hij het woord aan Dr. E. A. M.
Droog, voor het uitspreken van zijn feestrede.
Dr. Droog wees op den geweldigen vooruit
gang van techniek en wetenschap in de laatste
vijftig jaar.
Steeds vervangen nieuwe ontdekkingen en
betere theorieën onze verouderde opvattingen.
En de geneeskundige wetenschappen aldus
spr. ze bleven niet achter in deze renbaan.
Ook wij, geneeskundigen, maken gebruik van
röntgen- en radiumstralen en zien door de
kleederen en huid tot in de ingewanden; we
openen den schedel en nemen een kijkje in de
hersenen, niet om er het goud uit te halen, dat
er volgens de laatste onderzoekingen in te
vinden is, maar voor humane doeleinden, ter
herkenning en genezing van ziekelijke aan
doeningen en gezwellen. We openen de borstkas
en pompen hem leeg als hij te veel vocht bèvat
of blazen hem op als dat soms noodig is.
We openen de maag en maken een nieuwen
uitgang; we nemen de galblaas en milt zoo
noodig weg; we snijden stukken uit den darm
en naaien hem gemoedelijk weer dicht; we
maken recht wat krom is op het gebied van
armen en beenen, we zagen stukken uit de
beenderen en spijkeren de brokstukken weer
aan elkaar. Zelfs de ziel wordt niet met rust
gelaten; want met de psycho-techniek (toe
gepaste zielkunde) onderzoeken we nu op syste
matische wijze onze geestelijke eigenschappen
benutten de verkregen kennis voor keuringen
beroepskeuze.
Aan nu als eenvoudig beschouwde operaties
als bij blindedarmaandoeningen, bij buikgezwel
len, bij klompvoeten en bij andere orthopaedische
gebreken geschieden, werd vroeger niet gedacht.
En waarom niet?
Omdat men angst had voor wondkoortsen,
immers nog in de 70'er jaren eindigde een een
kringen wel eens met den naam van de pest-
eeuw bestempelt. De 18e eeuw heet in dien
gedachtengang de eeuw van de pokken ('t was
nog voor dat de inenting was ontdekt); de 19e
eeuw die van de cholera. Nog in 1866 immers
woedde een hevige cholera-epidemie. Geen
wonder, dat een paniekstemming daarbij onder
de bewoners eener stad ontstond en menigeen
haar, zoo mogelijk, ontvluchtte. Dat is alles nu
veranderd. Als gevolg van den vooruitgang der
medische wetenschap zijn dan ook de sterfte
cijfers enorm gedaald. Stierven in het begin der
vorige eeuw gemiddeld minstens 35 personen
per duizend en per jaar, nu is dat in ons land
gedaald tot 10 en in de groote steden is het
sterftecijfer tegenwoordig zelfs lager dan in de
dorpen. In overeenstemming daarmede worden
we nu ook gemiddeld veel ouder. Zou men, dit
alles overwegende, niet mogen veronderstellen,
dat we nu in het land der belofte, in Utopia
leven?
Ja, als inderdaad het geluk alleen afhing van
de vorderingen der technische en geneeskundige
wetenschappen, dan zou men een bevestigend
antwoord mogen geven. Toch zijn dit licht
punten en een aansporing om niet bij de pakken
te blijven neerzitten. Aan den greep der pest
hebben we ons ontworsteld, waarom in de toe
komst ook niet aan oorlog? bij een algemeenen
wil tot vrede; waarom niet aan gebrek? bij een
techniek, die wonderen wrocht; waarom niet
aan armoede? bij een overproductie van alle
besctaansmiddelen.
Thans wil ik iets nader ingaan pp een onder
deel, dat met den bouw van ons gezondheids
huis in verband staat. De praeventieve genees
kunde, die vooral in den laatsten tijd hoogtij
viert.
Dé praeventieve geneeskunde, in samen-
llllilUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIUIIUIIIIIIIII
werking met de hygiëne heeft tot doel de oor
zaken der ziekte te bestrijden en daardoor
ziekten te voorkomen, in tegenstelling met de
vroeger als hoofdzaak beschouwde curatieve
geneeskunde, die de ziekten bestrijdt, als ze
reeds zijn uitgebroken.
Vader Cats is wel geen vader der geneeskunde
als Hippocrates geworden en mag zich ook niet
op den titel van Vader des Vaderlands beroemen,
maar hij heeft zich een wijze vader betoond toen
hij dichtte:
,,'t Is nutter saeck gesondt te blijven
Dan sieckten constigh wegh te drijven."
De bloei der hygiëne of praeventieve genees-
1 kunde kon eerst inttreden, nadat de oorzaken
1 van besmettelijke en andere ziekten ons duidelijk
i waren geworden door de onderzoekingen in de
1 laatste helft der vorige ceuf,' van Pasteur, Koch
en anderen. Tal van ziekten, epidemische ziekten,
1 tuberculose, syphilis, wondkoortsen, bleken ver-
oorzaakt te worden door mikroskopisch kleine
i wezentjes, de bacteriën en bacillen. Men begreep
nu, dat men om geen wondkoorts te krijgen, die
i boosdoeners bij operaties moest verwijderd
houden, dat men zijn handen niet alleen na,
maar vooral vóór de operatie moest wasschen;
dat de oorzaken van epidemieën niet zetelden
in kwade dampen, roering der gronden, ver
giftigde bronnen of heksen, waartegen men dan
berookingen, bezweringen en peperbestrooiing
aanwendde, maar in levende organismen,
bacteriën en ook insecten, die men dooden of
althans verdrijven moest.
Als gevolg van de nieuwere inzichten over de
oorzaken van ziekten en de mogelijkheid die te
bestrijden, onderging de gezondheidszorg van het
volk een wedergeboorte. Niet alleen de zieken-
behandeling, maar ook de ziekenverpleging in
de gasthuizen en buiten de gasthuizen onderging
vernieuwing. Niet alleen de zorg voor den zieke
als individu, als enkeling trok de aandacht, ook
in de algemeene volksgezondheid ging men meer
belang stellen.
Toen we eenmaal wisten, hoeveel waarde aan
reinheid als voorbehoedmiddel tegen besmetting,
aan zuiver drinkwater, aan onbesmette melk,
aan doelmatig voedsel, aan onbedorven vleesch
en andere eetwaren moet worden toegekend,
was er van een rationeele en massale bestrij
ding sprake en liet die zich niet lang wachten.
Er ontstond naast de persoonlijke ook een
sociale hygiëne. Staat en gemeenten maakten
gezondheidswetten; woningwet en bouwverorde
ningen, warenwet en vleeschkeuringswet kwa
men tot stand; laboratoria en abattoirs werden
opgericht; waterleidingen aangelegd. Gezonde
woningen, badhuizen en openluchtscholen
werden gesticht, schoolartsen en schooltand-
artsen aangesteld; bakercursussen, cursussen
voor moeder en kind werden opgericht, inenting
en serumbehandeling tegen pokken typhus,
diphteritis en roodvonk mogelijk gemaakt; de
opleiding van verplegers en verpleegsters werd
verbeterd en de wijkverpleging door de Witte-,
Groene- en Wit-gele Kruisvereenigingen zelfs
in de kleinste dorpen voor arm en rijk beschik
baar gesteld. Alom werden consultatie-bureaux
tot bestrijding van volksziekten opgericht; de
tuberculose vormde de eerste vesting die ruim
30 jaar geleden bestormd werd en nadien werden
de ziekten van den zuigeling en van den kleuter
op gelijke wijze bestreden of liever voorkomen,
't Zijn vooral deze instituten, de consultatie-
bureaux voor zuigelingen en kleuters in verband
met de schoolartsendiensten, die de zegenrijke
werking der praeventieve geneeskunde hebben
aangetoond. Tal van kinderziekten en kwalen
blijken door voorzorgsmaatregelen te voorkomen
of bij vroegtijdige herkenning in haren voort
gang te stuiten.
In het eerste levensjaar reeds bedreigen allerlei
kwalen het kind. Oogziekten, waardoor het
blind, oorziekten waardoor het doof en doofstom
kan worden; borstziekten waardoor het aan
tuberculose ten offer kan vallen; ingewand-
ziekten waardoor het sterft of verzwakt; hersen
ziekten waardoor het misschien voor altijd een
stumper blijft; huid- en stofwisselingsziekten,
die het onooglijk maken of vatbaar voor stoor
nissen in 't algemeen; beenziekten als rhachitis
(Engelsche ziekte), die verkrommingen en de
voor de vrouwen zoo te vreezen bekken-
vernauwing in haar schuldregister heeft. Met
onze tegenwoordige kennis kunnen we deze
narigheden grootendeels voorkomen.
Niet alleen de zuigelingenleeftijd, ook de
kleuterperiode is vol gevaren. Engelsche ziekte,
platvieten, heupontwrichting, knie- en heupont
steking, tuberculeuze wervelaandoening, scheel
zien, oorettering, amandelvergrooting, hoofdon
reinheid, haarziekten, bloedarmoede, klierzwellin-
gen, tandziekten, spraakafwijkingen, houdingsaf
wijkingen, genitaaiafwijkingen, navel-, liesbreu
ken, bedreigen het kind; 't zijn bijna alle aan
doeningen, die sleepend ontstaan en toen er geen
praeventieve geneeskunde bestond meestal te
laat werden ontdekt. Gaat de kleuter op school
en komt hij met andere kinderen in aanraking,
dan ontkomt hij niet aan de gewone besmette
lijke kinderziekten, waarvan de behandeling
natuurlijk aan den huisdokter behoort, maar
wier spoedige herkenning dikwijls op 't consul
tatiebureau, ik noem hier kinkhoest, plaats heeft.
Ouders, wilt gij, dat uwe kinderen ideaal
kleuters zullen zijn, stuurt ze dan tijdig naar het
consultatiebureau in het gezondheidshuis!
Behalve voor de consultatie-bureaux zal ons
gezondheidshuis ook kunnen dienen tot voor
koming van besmettelijke ziekten en zullen er
b.v. wettelijk geregelde inentingen tegen pokken
en de onschadelijk gebleken inentingen tegen
diphteritis, roodvonk en andere ziekten kunnen
plaats vinden; op de meer en meer in zwang
komende hoogtezonbehandeling is gerekend;
kleine operaties der huisdokters, behandeling
door de verpleegsters van kinderen of vol
wassenen met hoofd- of huidziekten, die anders
weieens ongewenschte bezoekers van bad- en
zweminrichtingen zijn, zal hier kunnen ge
schieden.
Hierna behandelde Dr. Droog uitvoerig de
voorgeschiedenis van de stichting van het Ge
zondheidshuis. Op 28 Juli van het vorige jaar
voteerde de Raad een crediet van 50.000.
Aan den heer Rinkema, aannemer te Aerdenhout,
werd het werk gegund, dat uitgevoerd is naar
de plannen van architect Verspoor. Dr. Droog
gaf een beschrijving van het gebouw en dankte
tenslotte allen, die aan het tot standkomen ervan
hadden medegewerkt.
Nog enkele andere sprekers voerden hierna
het woord. Dr. Colenbrander wenschte Dr. Droog
geluk met de stichting van het Gezondheidshuis,
waarvoor hij zooveel geijverd heeft. „Omgang
met de jeugd houdt jong," aldus spr., „hoe
jong moet Dr. Droog zich dan straks wel niet
voelen met al die zuigelingen om hem heen!"
Dr. Frank sprak namens de commissie voor
kinderhygiëne. Hij waardeerde de uitstekende
samenwerking met het gemeentebestuur, en
hoopte, dat dit zoo zou blijven, ook nu de
zuigelingen en kleuters ontslagen zijn van
politietoezicht!
Zuster Derksen, die de zusterswoning in het
gebouw zal betrekken, dankte voor de vriende
lijke woorden tot haar gericht en voor het ver
trouwen in haar gesteld.
Tenslotte sprak de burgemeester nog een
waardeerend woord tot Dr. Ten Bruggencate,
die met veel tact het consultatiebureau heeft
geleid, waardoor dit het vertrouwen der moeders
heeft verworven.
Hierna werd een rondgang door het gebouw
gemaakt.
Aan de Zuid-zijde ligt de bergplaats voor
kinderwagens, de wachtkamer, kleedkamer met
boxen, dokterskamer, en een isoleerkamertje
voor hoestende of van besmettelijke aandoening
verdachte kinderen. Aan de West-zijde is de
open binnenplaats met een zandbak, een tuin.
Vervolgens komen het magazijn van het Witte
Kruis, en de t.b.c. bestrijding, een desinfecteer-
kamertje, en de behandelingskamer voor
loopende patiënten. Naast de vestibule ligt een
spreekkamer en daartegenover een drietal
kamertjes voor hoogtezon. Op de bovenverdie
ping bevinden zich een paar zusterkamers, een
woning voor den concierge en een zolder. Zoo
noodig kan het gebouw worden uitgebreid. Voor
belangstellenden is het tijdelijk te bezichtigen.
Dr. Droog deelde nog mede, dat een welgezind
Heemsteder een behoorlijke instrumentenkast en
een aseptisch waschtoestel aan het gebouw
heeft geschonken. „Wat zou het," aldus spr.,
„aangenaam zijn, indien nog eens enkele andere
ingezetenen dit voorbeeld volgden!" Tenslotte
werden ververschingen rondgediend.
JAARVERGADERING R.K. SPAARKAS.
Bovengenoemde Spaarkas, een onderafd. van
den Ned. R.K. Volksbond, hield Dinsdagavond
haar jaarvergadering.
Uit het jaarverslag van den secretaris bleek,
dat het ledental bedroeg ruim 200 en dat door
middel der vereeniging 210.000 K.G. brand
stoffen, coöperatief ingekocht, was verstrekt
aan 180 leden, terwijl over het vereenigingsjaar
19321933 coöperatief voor een bedrag van
462.aan dekens was verstrekt.
Uit het verslag van den penningmeester bleek,
dat over dit boekjaar was gespaard 9729.
Als bestuursleden werden herkozen de heeren
G. H. Hageman, H. P. Warmerdam en H. Opstal,
lil de plaats van G. H. Hageman, die 26 jaar de
functie van penningmeester had vervuld, maar
geen herbenoeming in deze functie wenschte,
werd gekozen de heer J. B. Deelissen.
De voorzitter sprak woorden van waardeering
tot den afgetreden penningmeester voor het
werk, door hem voor de Spaarkas gedaan.
De heer A. A. Leuven bracht verslag uit van
het nazien der boeken en bescheiden, die in
orde waren bevonden.
Als leden der kascommissie werden voor het
volgende jaar gekozen de heeren A. A. Leuven
en C. de Bruin.
De rondvraag leverde nog veel stof tot ge-
dachtenwisseling, waarna sluiting.
VISCHH AN DEL
1e kwaliteit Verscheen ger. visch waren
Fijnste NIEUWE HOLL. HARING
BINNENWEG 39 - TELEF. 28461
De Eerste Heemsteedsche
voor reparatie aan
Valkenburgerl. 2
TELEFOON 28447
BRAND.
Dinsdagavond te omstreeks 8.45 ure werd de
brandweer gealarmeerd voor een begin van
brand in perceel Heeren weg 123 alhier, bewoond
door de familie H. De familie H. werd op den
brand opmerkzaam gemaakt door het roepen
van haar 6-jarig dochtertje, dat in een boven-
achterkamer te bed lag. Het bleek dat brand
was ontstaan in een bergkast in die bovenkamer.
Eenige goederen, een gordijn en een gedeelte
van het plafond verbrandden. Het brandje werd
door de bewoners met emmers water gebluscht.
De brandweer behoefde geen dienst te doen.
Oorzaak onbekend.
GRATIS RIJWIELPLAATJE.
Voor hen, die meenen in de termen te vallen
voor het verkrijgen van een kosteloos rijwiel-
belastingmerk, bestaat gelegenheid een aan
vrage te doen bij den dienstgeleider der be
lastingen, Zandvaartkade 4, op iederen Dinsdag
en Donderdag tusschen 7.30 en 8.30 uur n.m.
25 JAAR BIJ DE POLITIE.
Op den 22sten Juli
1933 hoopt de heer
B. Silvis, hoofdagent
van politie der ge
meente Heemstede,
den dag te herden
ken, waarop hij vóór
25 jaren zijn intrede
deed bij de politie.
Op 22 Juli 1908
begon hij zijn politie
loopbaan te Haarlem,
waar hij ongeveer 4
jaren verbleef. Op 1
April 1912 werd hij
r en vtq benoemd tot agent
öiLviö. van politie 2de klasse
te Heemstede, waarna hij op 15 April 1914
werd bevorderd tot agent van politie 1ste klasse
en op den 16den December 1919 tot hoofd
agent van politie. Sinds eenige jaren is hij werk
zaam bij de recherche. Om zijn eerlijk karakter
is hij bij superieuren, collega's en ondergeschik
ten zeer gezien.
Deze dag zal zeker voor den jubilaris niet
ongemerkt voorbijgaan.
VERKEERSONGEVALLEN.
Op den hoek HeerenwegRijnstraat had
een kleine aanrijding plaats, doordat de be
stuurder van de auto, die uit de Rijnstraat kwam
rijden, geen voldoende voorkeur gaf aan den
bestuurder van een op den Heerenweg rijdende
auto. De ontstane schade was zeer gering,
persoonlijke ongelukken kwamen hierbij niet
voor.
Op den hoek AchterwegWilhekninaplein
werd een 14-jarige wielrijdster aangereden door
een achterop rijdende auto. Zij kwant te vallen
en werd niet ernstig gewond. Door Dr. L., alhier,
verbonden, is zij op diens advies per auto naar
haar woning te Haarlem vervoerd.
midden mooten f 1.50 p. p.
TELEFOON 23280 (3 LIJNEN)
BEZORGING OVERAL
