Nieuwsberichten.
Het is een familiestukje. Vader is een
schrijnwerker van den ouden steempl 'braaf
en solide. Moeder is dito en beiden houden
zielsveel van hun eenigen zoonWillem
geheetendie alle deugden van vader bezit
maar jong is en dien 't dus niet kwalijk
te nemen isdat hij in stiltedat wil
zeggen buiten weten van de oudjes, een
innig braaf meisje liefheeft. De zaak
openbaar maken, dat kan, dat mag niet,
want vaders kastenmakerij gaat niet vooruit i
en Willem laat zich door het verstandige
meisje overhalen om te wachten. Maar
vader heeft zorgen en bij een betaling die
hij over eenige dagen moet doenziet de
man erg opwant het geld is er niet.
Toch komt er geld, maar van een klant
die den ouden baas voor 't laatst zal
betalen, omdat zijn werk, hoewel zeer
soliede en onberispelijk, niet beantwoordt
aan de hoogere eischen van den nieuwen
tijd. De oude man verdedigt zich en wie
weet, wat er gebeurd ware had niet de
vriendelijke vrouw des hnizes het onweer
afgeleid. Zij wist den ouden man aan
't praten te krijgen over zijn Willem, en
hem te beduiden, dat die zoon nieuwe
krachtenfrisch bloed aan de oude firma
moest bijzetten, maar dat hij dan voor
enkele jaren in 't buitenland moet gaan
werkenom daar de noodige ondervinding
van den tijdgeest te gaan opdoen en daar
mede toegerust, de concurrentie moedig
het hoofd te bieden. Zoo geschiedde het.
Willem vertrektziet veel, leert dagelijks
komt terug, doet de zaak op nieuw tot
bloei komen en trouwt met het straks
genoemde meisje. Yader, de aan het oude
gehechte werkman, bekent in stilte aan
moeder dat de jongen 't niet zoo ver zou
gebracht hebben, als hij bij moeders
pappot was gebleven
Wat was 't stil onder al die mannen,
toen de heer Lamberts deze novelle voor-
schilderde. Men gevoelde zich gekluis
terd door al dien eenvoud op zulk een artis
tieke wijze voorgedragen maar ook de
hoogere strekking vatte men. Men ge
voelde, dat in den strijd tusschen het
oude en het nieuwe, het laatste moet
zegevieren, mits het tevens in zich op
neemt al het goede, dat het oude in zoo
ruime mate bezit.
Na de pauze (in de pauze houden de
hoorders een vriendschappelijk praatje,
want zij zijn in Weten en Werken even
vrij als in hun eigen huis) droeg de
spreker nog eenige met zorg gekozen
dichtstukjes voor, die weder van zijn
meesterschap getuigden en die niet na
lieten nu en dan een gullen lach te
veroorzaken.
Zoo werd het ongemerkt tien uur, en
dus tijd van scheiden. Een daverend hand
geklap beloonde den spreker, wien men
ongetwijfeld een hartelijk gemeend „tot
wederziens" toeriep.
De volgende spreekbeurt zal vervuld
worden door den Heer Dr. Jobs. Dyserinck.
Vereeniging „Bilderdijk."
Gisteren avond waren wij door beleefde
uitnoodiging in de gelegenheid gesteld de
derde openbare vergadering van boven
genoemde vereeniging, te houden in de
sociëteit „de Kroon", bij te wonen.
Om ieder nummer van het uitgebreide
programma afzonderlijk te bespreken, daar
toe ontbreekt ons de ruimte. Wij zullen
ons dus alleen bepalen tot de twee hoofd
nummers, zijnde „De No taris k 1 er k",
kluchtspel in één bedrijf en 2 tooneelen
door Servaas de Bruin. Dit stukje heeft
ons doen zien dat leugen en bedrog ook
onder notarisklerken kan schuilen. Manrits
Takveld één der klerken van den notaris
Hoekermans, op wiens kantoor dit stukje
speelt, geeft ons een bewijs van de waarheid
van het spreekwoord, „al is de leugen nog
zoo snel,de waarheid achterhaalt haarwel",
want liegenkijk, dat kon hij of 't ge
drukt stond; hij was er dan ook trotsch
op tegen zijn medeklerken, van wien hij
Karei Stakkers reeds had overgehaald om
ook aan zijne buitensporigheden, die niet
zelden met nachtelijke schandalen en
kennismaking met de politie eindigden,
deel te nemer, en waarbij hij dan wel
zoo laag was om den naam van zijn vriend
op te geven waardoor deze niet alleen
met de politie, maar ook later met een
deurwaarder in onaangename kennismaking
kwam. Maar de kruik gaat zoolang te
water tot ze breekt. Alleen op 't kantoor
was het, dacht hij, eene goede gelegenheid
zijn kostuum,dat hij voor eene tooneelvoor
stelling noodig had, eens aan te passen
en ziedaar, nauwelijks heeft hij den helm
van Romeo (waarvoor hij zal spelen) op
't hoofd of zijn patroon komt op 't kantoor
en vraagt hem rekenschap van zijn doen,
waarin hij echter verhinderd wordt door
de komst van den kommissaris van politie
en een paar andere personen die hem ter
verantwoording roepen voor het gepleegde
verzet en bedrog jegens zijn vriend en
een meisje. Nadat hij door die personen
aan zijn patroon, die hem door zijn mooie
praatjes altijd voorgetrokken had, ont
maskerd was, werd hij door deze als een
eerlooze weggejaagd, en werd Stakkers
weder in zijn eer hersteld. Ziehier de
korte inhoud van dit kluchtspel dat flink
werd afgespeeld en waarin vooral aan
Takveld een woord van lof toekomt. „D e
drie Werkstakers", is zeker meer
bekend. Dit blijspel liep goed van
stapel. De drie timmermansknechts van
Van Santen speelden hun rol zeer goed
af, en ook Huspot; hun kostbaas, liet ons
zien dat men niet alleen door woorden
kracht aan zijn spel moet bijzetten. De
scène van dat driftig worden, bij het
zien van zooveel baldadigheid, door die
nietsdoeners was uitstekend. Ook de mon
delinge voordrachten, die deze tooneel-
stukjes voorafgingen, verdienen allen lof.
Wij laten niet na aan deze „Vereeniging"
een woord van dank te brengen voor haar
werk.
„Bilderdijk" blijve zoo voortgaan een
steeds vermeerderend ledental en daardoor
hoogere bloei zullen het gevolg zijn.
Donderdag heeft de Tweede Kamer niet
zonder sukces geknabbeld aan Hoofdst. V
der Staatsbegrooting. Zij nam aan: een
amendement van Dr. Vermeulen, om f 1500
te schrappen voor een nieuwen konservator
in de geologie en mineralogie te Leiden
met 34 tegen 32 stemmen; met 54 tegen
11 stemmen een amendement van den heer
de Beaufortom f 500 te schrappen voor
verhooging van het traktement van den
direkteur van het Ethnografiesch Muzeiim
te Leidenmet 39 tegen 2(5 stemmen een
amendement van den heer Bahlmann, om
f 12,840 te schrappen voor den bouw eener
nieuwe plantenkas te Groningen, voor welke
de heeren Viruly Verbrugge en van Houten
te vergeefs in de bres gesprongen waren, en
nadat de Min. zich verdedigd had tegen de
beschuldiging, dat hij te veel zijn best
deed, om aan alle drie de Rijks-Univer
siteiten alles kompleet te krijgen. Toen
het Middelbaar Onderwijs aan de beurt
was, waagde de heer de Meyier eene poging
om 's Ministers hart te verteederen ten
gunste van de middelbare meisjensscholen,
die de Kamer heeft het zoo gewild
nu geen subsidie meer krijgen.De Min.
verklaardedat hij er niets meer aan doen
konen de heer de Meyier zou maar geen
amendement voorstellenteneinde 's Minis
ters opvolger niet te verbinden. De
heer Heldt drong, naar aanleiding van het
ingekomen adres van den Bakkersbond
aan op kosteloos onderwijs in de schei
kunde voor bakkersleerlingen aan de H.B.
scholen. De Min. beloofde bij herziening
der Wet op het M. O. te zullen overwegen,
in hoever het wenschelijk was, dat in het
algemeen kosteloos onderwijs aan de Rijks
scholen werd gegeven. De heeren A.
Mackay en Vermeulen betoogdendat het on
derwijs aan de H.B.scholen niet voorzien kan
in de behoeften van een bakker. Ook werd
de opmerking gemaakt, dat het bedenkelijk
is, den bakkers scheikunde te leeren, omdat
ze dan lichtelijk de verworven wijsheid
zouden misbruikenom het brood te ver-
valschen. Daarop antwoordde de heer Heldt,
dat het dan ook bedenkelijk was, den men
sehen schrijven te leeren, daar zij die kunst
wel eens konden aanwenden om valsche
handteekeningen te maken. Een amen
dement van den heer Viruly Verbrngge
en anderenom f 6000 te schrappen voor
subsidie aan de tuinbouwschool te Water
graafsmeer werd verworpen met 34 tegen
32 stemmen. Bij Lager Onderwijs staak-
ten de stemmen over het voorstel van den
heer Wijbenga, om over het adres van
ingezetenen van de gemeente Wijmbritsera-
deel omtrent de opheffing eener school,
inlichtingen te vragen aan den Min., zoodat
de beslissing moest uitgesteld worden.
Er ontspon zich eene diskussie over de
examen-kommissies, en de wenschelijkheid
om meer gelegenheid te geven tot het
examineeren in de methodiek van elk vak.
De Min. zou het in overweging nemen.
Met de heeren Liet'tinck en de Beaufort
verdedigde hij de examen-kommissieën
tegen de aantijgingen van den heer Fabius,
die haar onpartijdigheid in twijfel getrok
ken had. Een voorstel van den heer
Fabiusom f 25,000 te schrappen op de
kosten voor de normaal-lessen, werd na
diskussie ingetrokken.
Vrijdag lokte de post voor historiesche
monumenten (de Koppelpoort te Amers-
foort, en het Raadhuis te Franeker) eenig
debat uit. Even voor het einde der vorige
zitting had de heer v. d. Feltz zich tegen
het verleenen van de voorgestelde subsi-
dieën verklaard. Zijns inziens kon men
op deze wijze wel alle kerken en raadhuizen
gaan onderhouden, die alle eenige histo
riesche waarde hebben. In weerwil van
deze bedenking werd de post nu goedge
keurd met 49 tegen 16 stemmen. Aan
den bouwmeester van het in den laatsten
tijd zoo scherp gekritizeerde Rijksmuseum
werd hulde gebracht door den heer Sehaep-
man en door de heer de Beaufortdie
hem een van de grootste Nederlandsche
kunstenaars dezer eeuw noemden. De heer
de Beaufort vond het uitwendige mooier
dan het inwendige; de heer Schaepman
was van een tegenovergesteld gevoelen.
De Min verklaarde, dat aangaande ge-
wenschte verschikkingen overleg plaats
had. Aan den heer Oorver Hooft ver
zekerde de Min. dat Prof. M. de Vries
twee jeugdige helpers had gevondenter
bespoediging der uitgave van het Neder],
Woordenboek. Nadat de heer Wijbenga
zijn voorstel om aan den Min. inlichtin
gen te vragen had ingetrokken, werd de
konkluzie der Kommissie (deponeering ter
griffie goedgekeurd.) In de diskussie over
deze aangelegenheid verdedigden de heeren
Roëll en Verniers van der Loeff de onpar
tijdigheid van opgemaakte staten tegen
eenige insinuaties van den heer de Savornin
LohmanHoofdst. V. BinnenlZaken)
werd nu met algemeene stemmen aange
nomen. Aan de orde was nu Hoofdst. VI
MarineDe heer Viruly Verbrugge
bracht wel hulde aan de talenten van
den Ministermaar keurde diens beleid
af, en bestreed vooral de hooge begroo
ting. Spreker advizeerde al de nienwe
daarop voorkomende posten terng te nemen.
De heer van der Hoop bewonderde de
begrooting en den moed des Ministers om
den toestand van onze marine onder de
oogen te zien. Hij bestreed opheffing der
Rijkswerven. De heer de Beaufort be
streed de uitgaven voor torpedo's en drong
aan op intrekking der nieuwe posten, welke
naar zijn oordeel moesten worden voor
gedragen bij suppletoire begrooting, met
aanwijzing van de middelen. De heer
Reuther drong aan op verdeeling der
uitgaven voor het torpedowezen. De heer
Schimmelpenninck van derOye verdedigde
laatstgenoemde uitgavemaar bestreed
met den heer Kielstra de handhaving der
marine in Iudië en in 't Moederland.
Het Journal de Bruxelles ontving
Vrijdag avond een telegram uit Berlijn,
meldende dat Antwerpen definitief gekozen
is voor aanleghaven der gesubsidieerde
Duitsche transatlantische stoomvaartlijnen.
Tegen 64 Fransche dagbladen was
eene vervolging ingesteld wegens het
verspreiden van valsche tijdingen geduren
de de laatste verkiezingen. Op last van
den minister van justitie, den minister
president Brisson, is thans die vervolging
gestaakt.
Dr. Mezger heeft Zondag avond
wederom aan honderd behoeftigen eene
uitdeeling gedaan in het Amstelhotel te
Amsterdam. Ieder der weduwen of hoofden
van gezinnen kreeg een wollen deken en
vijf gulden.
Het Algemeen Nederlandsch Wiel
rijders-bond zal Zondag 20 Dec. a. s. te
Utrecht eene algemeene vergadering houden
ter behandeling van een straatrecord-regle
ment en een reglement, regelende de be
trekking tusschen toegetreden wielrijders
kringen en het Alg Ned. Wielrijders-bond.
Tevens wordt op deze vergadering aange
boden het jaarlyksch verslag van den
toestand der vereeniging, en wordt den
leden de uitslag bekend gemaakt der
verkiezing van bestuursleden in de af-
deelingen.
Het Nëd. Schaatsenrijdersverbond
heeft Axel Paulsen uitgenoodigd om bij
den dezen winter te Hamburg te houden
internationalen schaatsenwedstrijd tegen
hen te rijden om the Speed championship.
Paulsen heeft op zijn beurt eiken schaat
senrijder, die hem het recht op den naam
van „den snelsten schaatsenrijder der
wereld" mocht betwisten, uitgedaagd in
het midden der maand Februari 1886
te Christiania tegen hem te rijden over
een afstand van 3 tot 50 Eng. mijlen.
Inzet van weerszijden 100 Lst. Hij neemt
op zich de baan van op zijn minst eene
halve mijl in den omtrek beschikbaar te
hebben. Verder biedt hij aanzijn even-
tueelen tegenstanders 25 Lst. voor reis
kosten te vergoeden.
Wordt deze uitdaging niet aangenomen,
dan zal Paulsen het ervoor houdendat
niemand hem het recht op den titel van
„den snelsten schaatsenrijder der wereld"
betwist.
Zaterdag had te Amsterdam op
het terrein achter het rijksmuseum een
wedstrijd met arresleden plaats. Het we
der liet niets te wenschen over; alleen
had een weinig zonneschijn het tooneel
nog verfraaid. Van de groote menigte in
geschreven sleden was slechts een klein
gedeelte opgekomen. De tribune was vol
het overige terrein bijna leeg.
Hoewel in andere gemeenten de lijk-
dienaars meer en meer naar eenvoud stre
ven Blaan die te Goes een anderen weg
in. Daar zijn zij begonnen aanzegging te
doen met een z. g. steekhoed op het hoofd,
waaraan een afhangende lamfer, en met
een grooten mantel omhangen.
Aan de Daily News wordt geschre
ven dat er niemand zoozeer treurt over
den dood van den koning van Spanje als
zijn dashond: „leelijb."Hetarmedierjank-
te om den koning te vergezellen naar het
Pardo, toen hij daarheen vertrok, doch het
werd den trouwen vriend niet toegestaan. De
hond kwam er tochmaar niemand weet
hoe. Toen de koning dood waswerd het
dier onder diens legerstede gevonden in
een toestand van onbeschrijfelijke droef
heid. Sedert heeft hij steeds voedsel ge
weigerd en om nu te verhoeden dat
het sterft aan uitputting van krachten,
giet men het met geweld melk en soep
in de keel.
De heer Bakker te Weststelling
werf, heeft weiland gemest met zg. stijfsel,
eene specie die in de „Klijn" (een der
veenlagen) voorkomt en gewoonlijk zeer
schadelijk werkt op de qualiteit der turf.
Deze „stijfsel" is grauw van kleur en
gelijkt veel op leemdoch aan de lucht
blootgesteld, neemt zij een fraaie blauwe
kleur aan. De bemesting heeft zeer goede
uitkomsten opgeleverd.
In het tuchthuis te Leeuwarden
heeft Woensdag en Donderdag nogal op
schudding plaats gehad. Dinsdag kwam
het middagmaal eenigszins later dan ge
woonlijk. De gevangenen in de beide we
verszalen omstreeks 50toonden zich
hierover ontevreden en weigerden later
op den dag te werken. Dientengevolge
werden allen Dinsdag gestraft met in
houding van eene maand zakgeld. Dit
maakte hen nog meer weerbarstig en wei
gerden zij opnieuw aan het werk te gaan.
De toestand was zóó gespannendat de
commandant een twintig man van de
militaire wacht meende te moeten bin
nenroepen die hunne geweren laadden.
De commandant zelf werd door een der
belhamels met een stuk hout gedreigd,
doch greep dezen met kracht aanzoodat
hij spoedig machteloos was. Langzamer
hand werd nu de orde hersteld, en wer
den 14 gevangenen die het meest schul
dig warenin het cachot gebracht.
In Noord-Amerika heeft zich sedert
eenige jaren eene eigenaardige industrie
ontwikkeld nl. het inzamelen en verkoo-
pen van herfstbladeren. Deze bladeren heb
ben zooals bekend isin Amerika
buitengewoon schoone kleurenschitterend
donker roodroodgeelbruingroen ge
vlamd en geaderd. De mooiste exemplaren
worden uitgezocht, evenals in herbariën
tusschen papier geperst, en daarna met
eene dunne oplossing van was overtrokken.
Zoo bereid, worden zij gebruikt voor
Mackart-bouquettenportretlijsten en de
bekleeding van vensters.
De hoofd-inspecteur van politie te
Arnhem is thans in eene uniform gesto
ken, bestaande uit blauw met zilver,
helm degen enz. Ook de nieuwbenoemde
inspecteur zal eerlang in een dergelijk
groot pontificaal in dienst verschijnen
doch met twee sterren op zijn schouder,
in plaats van drie, zooals zijn chef.
Uit Tessel meldt men:
Om het verlies van de kostbare zee-
tonnen bij ijsgang te voorkomen, wordt
thans eene proef genomen om zulke zee-
tonnen door eene nieuwe soort drijfbakens
te vervangen. Deze bakens moeten bij de
aanraking van drijfijs terstond onder het
ijs schieten, en zoodra zij vrij komen
weer hun gewone plaats innemen. Een
aantal tonnen zijn reeds door zulke drijf
bakens vervangen.
Een nieuw geneesmiddel is onlangs
uit West-Afrika, uit de streken van
i Dahomey en Cameruningevoerd. Het is
