HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 50
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86.
Negende Jaargang.
van WOENSDAG 22 Juni 1887.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden. f,25.
franco p. post 40.
Afzonderljjke nommers 3 centen per stnk.
Prijs per Advertentie van .1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsrnimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 wre, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Noord-Znidbollundsche Stoomtramweg-Maatschappij: HaarlemLeiden. 1 Juni. 1887.
Hurl., Hilleg.ea Leiden 4.—8.08, 8.48, 9.30, 10.55', 41.35 'am, 12.20, 1.35, 2.15,
3.35, 4.20, 4.58, 6.15, 6 55*, 8.12 'sav. HaarlemHiilegom 8.55, 9.35, 10.50 'sav.
Allee» des Vrijdags. Vervoert ook goederen.
Staarlemsche Tramway-Maatschappij. Van 'tStation 7.30 'smorgens tot 10.30 'savonds.
Uit dea Hout 7.50 's morgens tot 10.50 's avonds.
Vertrekuren der Spoortreinen van Haarlem. 1 Juui 1887. Naar Amsterdam: 6.52,
8.10*. 8,31.8.58*, 9.26*, 10.25, 11.57, 11.32+, 11.46* 'smorgens, 12.50, 2.40* 3.35,
4.16*, 4.47*, 5.25*, 6.17*, 6.47,7.28+, 7.57*, 9.03*, 9.42*, 9.51*, 9.57,10.21', 10.59+ 's av.
Tan Amsterdam: 6.15, 6.50*, 7.35+, 7.45», 8.20*, 8.45,9.09*, 9.50*, 11.05,11.50*, 11,55.'s morg.
1.05*, 1.20*, 3.25*, 4.10,4.32* 4.55*, 5.33*, 6,30*, 7.30*. 8.20, 8.40', 10.—*,11.20 's av.
Naar Rotterdam: 7.17, 7.57+, 8.43*,9.18,10.13*,'smorgens, 12,13*, 12.33,1.46*,3.49*,5.01,
5.56+, 7.53*, 8.49, 10.23" 's avonds.
Van Rotterdam: 6.-, 7.55*, 9.45. 10.17+, 10.53 'smorgens, 1.23*. 2.45*, 3.354.50,6.18+
7.32*, 7.55, 8.50*, 9.50+ 'savonds. De met gemerkte treinen zijn sneltreinen. De
met zijn exprestreinen alleen le en 2e klasse.
Maar den Helder: 6.44, 9.35 'smorgens, 1.32, 4.58, 9.06 's avonds.
Naar IJmuiden: 6.15, 6.44, 8.12, 9.35 'smorgens, 1.32, 3.58, 4.58, 5.58, 9.06 'savonds.
Van IJmuiden: 8.9.23, 11.13 'smorgens, 3.03, 4.17, 5.46, 8.07, 9.12, 9.50 'savonds.
Naar Zandvoort: 7.19, 8.10,8,45,10.15,11.33 's morg., 12.35,1.34, 3.51, 4.42,4.56*, 5.20, 5.58,
6.57, 7.42, 7.55, 9.05, 10,07 's av.
Van Zandvoort: 7.50, 8.37, 9.06, 11.10 'smorg. 12.27, 12.57, 2.18, 4.25,5.03,6.23,7.19,
7.34, 8.4Q, 9.22, 9.59, 10.38. 'sav. *le en 2e kl. op werkdagen tot Overveen.
Trnm-Omnlbns-Maatsehappij. BloemendaalOverveenHaarlem. 1 Juni 1887.
Vertrekuren van Bloemendul (Hotel Kennemeriand8.15, 9.30, 10.50,11.40 'smorg.
12.15, 2.—, 3.—, 4.10, 5.40, 7.15, 8.15, 9.40, 10.20 'savonds.
Van Hurlem (Statioa). 8.08, 9.11, 10.10, 11.30, 's morgens, 12.25, 1.28,2.40, 3.45,
4.54, 6.54, 7.50, 9.03, 10.30 'savonds.
Dienstregeling van het Postkantoor. 1 Juni 1887. Openstelling van hetkaatoor: Dag.
van 8 's morg. tot 9)4 «ur 's av. Op Zondag van 's morg. 8 tot 10 sa 's av. va» 12 tot 4 «aar.
Voor de storting en uitbetaling van postwissels, postbewjjzen en de invordering van gelden
op kwitanties alleen op werkdagenvan 9 u»r 's morg. tot 3 uur 's av. Voor de Spurbank
van 'smorg. 9 tot 9 uur 'sav., op Zondag van 8 tot 10 en van 12 tot 4 ure.Voorde
Postpakketten alleen op werkdagen, van 'smorgens 8 tot 9)4 nur 'savonds.
Aanvang der bestellingen. Op werkdagen: 7.30,9.45 's morgens, 1.15,3.30,7.—, 9.— 'savonda.
Op Zon- en aigemeene erkende Christelijke feestdagen7.30 's morgens, 1.4.'s avonds.
Lichting der bulpbrievenbussen Zuiderstraat hoek Oudegracht, Gr. Houtstrut, Zijlvest,
Parklaan, Kaasplein: 6.45,10.'s morg., 2.30,6.8.30 's av. Florapark,Kampersingai,
LesdschevurtSchootersingel6.30, 9.45 'smorgens, 2.15, 5.45, 8.15 'savonds.
Des Zondags: buitenwijken 'sm. 6.30 en 's av. 3.15. binnenwijken 's m. 6.45 en 'sav. 3.30.
Lichting aan het StationRichting Amsterdam 8.5,11.27 's morg., 2.35,3.30*, 5.20*, 7.23* 'sar.
Richting Rotterdam 7.52,9.13 'smorg „12.8, 4.53', 5.51,10.18* 'sav.Rich ting den Helder
6.39, 9.30 's morg., 1.27", 4.53, 9.1* 's avonds. De mot worden Zondags niet gelioht.
Telegraafkantoor. 1 Juni 1887. Het kantoor is geopend op werkdagen van's m. 8 tot'sav.
10 uur, op Zon- en algemeen erkende Christelijke feestdagen van 's m. 84'sav. 69».
Binuenl Telegrammen worden berekend tegen 25 cents voor de eerste 10 woordenwoor
elk tweetal woorden daarboven 3 oents.
Gij zult geen valsch getuigenis geven
Zon er wel één gebod zijnwaartegen
door zoovelenzoo dikwijls en zoo licht
vaardig gezondigd wordt als dit?
Diefstal, echtbreuk, doodslag, o foei
dat is zoo erg. Daar hebben alle brave
menschen een schrik van, en zij dragen
gepaste zorgdat men hun geen dezer
gruwelen ten laste kan leggen. Maar
kwaadspreken van een andernu ja 't is
op zichzelf beschouwd wel niet mooi
doch 't is zóó algemeen en zooveel
„nette" en „knappe" menschen doen er
aan, dat, zooals bij vele andere dingen
door algemeenheid „het mooie er van af
gaat," hier „het leelijke" er van ver
dwijnt en men er zich er haast over
verwondert, dat de Heere God, in de
zedenwet, op Sinaï afgekondigdhet
verbod van kwaad te spreken heeft kun
nen opnemen; vooral, als men bedenkt,
hoeveel „brave" menschen het doen, zon
der eigenbaat, alleen om er een goed
doel mee te bereiken, ten bate hanner
naasten.
Deze gedachten kwamen zoo bij mij op,
toen ik in het vorige nummer van dit blad
een voorstander van de oprichting eener
„burger-kiesvereeniging in liberalen geest
werkende" storm zag loopen tegen de
Vrijzinnige Kiesvereeniging alhier.
Vóór een paar weken heb ik het over
bodige en schadelijke betoogd van de op
richting van zulk eene vereeniging. Daarop
zijn een paar korte stukjes gevolgd van
menschen, die eenvoudig zeiden, dat ze
het met mij niet eens warendat zij zoo'n
burger-kiesvereeniging wel noodig en nut
tig oordeelen. De gronden van mijn betoog
lieten zij daarbij onaangeroerd, weshalve
ik hen niet behoefde te beantwoorden.
Hunne meening, al liep die ook lijnrecht
tegen mijn niet weerlegd betoog in, heb
ik, als vele andere meeningen, die de
mijne niet zijn, zwijgend te eerbiedigen.
Anders is het met hetgeen in dit blad,
j, 1. Zaterdag door een derden voorstander
van eene nieuwe, liberale kiesvereeniging
gezegd wordt.
Deze ongetwijfeld „nette" en „brave"
man wil „de niet liberale Vrijzinnige
Kiesvereeniging voor „doorhollen" waar
schuwen en „onze Haarlemsche Maat
schappij" bewaren „voor derailleeren in
de modder van verdeeldheid en godsdienst
haat."
Na is deze beeldspraak me wel wat
kras, en kan ik het in mijne voorstelling
met die derailleerende „Haarlemsche Maat
schappij" niet te best vinden, maar ik
voel toch den nobelen zin van 's mans
woorden. Hij wil ons uit de zeer kwalijk
riekende modder houden, waarin wij
dreigen te geraken, en dat is braaf van
hemMaar dan moeten wij ook gretig
het middel des behouds aanwenden, dat
hij ons aanwijst, 'tls heel eenvoudig:
men richte eene burger-kiesvereeniging in
liberalen geest werkende op.
Men dient hierbij te weten, dat de
bestaande „Vrijzinnige Kiesvereeniging",
volstrekt niet deugt; zij is niet populair
en niet liberaal. Met haar en door haar
kunnen we in de evengenoemde modder
vast raken.
Ik geef tóe, dat men voor zich zelf
het recht heeft dit te meenen en die
meening openlijk uit te spreken, maar
waartoe men het recht niet heeft, isvoor
die meening gronden aan te voeren, die
valsch en lengenachtig zijn.
De „Vrijzinnige Kiesvereeniging", zegt
men, is niet populair. Goed. Men kan dit
heuseh meenen. Maar men mag niet door
valsohe voorstellingen anderen voor deze
meening trachten te winnen. Het is be
zijden de waarheid als men vertelt, dat
de candidaten der V. K. het „veeltijds"
tegen candidaten van eene andere zijde
verliezen.
Bij het groot aantal verkiezingen, in
de laatste jaren voor verschillende colle
ges gehouden, heeft de V. K. bijna altijd
hare candidaten zien zegevieren.
Alleen voor de Kamer van Koophandel
en voor de provinciale Staten, werden
onlangs hare kandidaten niet gekozen,
terwijl, toen bij de jongste verkiezing
van den gemeenteraad, de algemeen bekende
naam Dyserinck buiten het spel raakte,
haar candidaat, ondanks verdachtmaking
en tegenwerking met eene respectabele
meerderheid werd benoemd; dezelfde can
didaat, dien de V. K. eerst gesteld en
later krachtig gehandhaafd had.
In twee gevallen, dns leed de kiesver
eeniging eene kleine nederlaag. En daarvan
durft men dan zeggenhare candidaten
verliezen het veeltijdsen met stalen
voorhoofd voegt men er bij„de geschie
denis bewijst het!"
Hoe schromelijk is hier vergeten het
oude gebodGij zult geen valsch ge-
tnigenis geven
Doch, men bedenke er bij, dat het ge
schiedt met een goed doelde Haarlemsche
Maatschappij uit de modder te houden.
Voorts verkondigt nog dezelfde oprechte
tong dat de Vrijz. Kiesv. niet liberaal is.
Dit nu, kan naar de opvatting, die deze
man omtrent liberaliteit, vooral in de
beoordeeling zijner naasten er op nahoudt,
heel best het geval wezen.
Zijne liberaliteit toch veroorlooft hem
aan ieder die 't nog niet weten mocht
en dat zijn alle Haarlemsche burgers op
één na te verhalen„In hare verga
deringen wordt niet gevraagd, of een
„voorgesteld bnrger een bekwaam en ge
schikt man is, maar allereerst, welke
„zijne godsdienstige (sic) belijdenis is.
„Dit punt beslist alles bij de 30 a 40
„leden, die de zaken drijven met de con-
„tributiën der 140 leden."
Zeg nn eens, dat dit, in anno Deï 1S87,
voor eene politieke vereeniging niet in
hooge mate ergerlijk is! Als we onver
hoopt in de meergemelde „modder van
godsdiensthaat" geraken, zal die Vrijz.
Kiesv. het op haar geweten hebben. Dat
is niet tegen te spreken.
Gelukkig echter voor deze vereeni
ging, dat zij fier deze beschuldiging kan
afwijzen; dat zij voor allen, die het
hooren willen, kan verklaren, dat het toe
gedichte euvel, alleen in de vrome ver
beelding beetaat van den bnrger-kiezer,
„in liberalen geest werkende".
Nooit ofte nimmer is bij het voor
stellen van een candidaat allereerst, óók
niet allerlaatst, gevraagdwelke is 's mans
kerkelijke belijdenis? Wel wordt er ge
vraagd (en niet alleen gevraagd, maar
ook onderzocht) ter beoordeeling van zijne
geschiktheidWelke beginselen is de can
didaat toegedaan Stemt hij in met den
geest en de eischen, uitgedrukt in de
statuten? Wil hij bouwen op den grond
slag, dien deze statuten aanwijzen en
afbakenen? Zoo ja, dan kan hij onze man
zijn, en raakt het niet, of hij Christen
of Israëliet, Roomsoh of Onroomsch is;
zoo neen, dan moeten wij hem, zonder
dat zijn kerkelijke naam er iets toe doet,
onverbiddelijk tegenstaan. Dat is eisch
van eerlijkheid en trouw in de toepassing
van de beginselen, die men belijdt.
Zóó en niet anders is de werkelijkheid
in de Vrijz. Kiesv. Hoe is dit in strijd
met hetgeen men haar toedicht.
„Gij zult geen valsch getuigenis geven
Indien men dit gebod overtreedt, om eene
zaak, die men goed acht in dit geval
de burger-kiesvereeniging te bevorde
ren, dan doet men haar al een heel slechten
dienst, dan bezoedelt men hare geboorte-
acte.
Ik geloof, dat de eerlijke lieden, die,
ondanks mijn vroeger betoog, in gemoede
blijven meenen, dat we hier een burger-
kiesvereeniging noodig hebben, leed moeten
gevoelen over de onwaardige wijze, waarop
zeker iemand hen een handje tracht te
helpen. Een Haarlemmer.
Het Kinderhuisj'e te Zandvoort.
Als men te Zandvoort nit den trein
stapt, brengt eene wandeling van een
minnut of twaalf ons, achter Oud-Zand-
voort om naar den straatwegtegenover
de R. K. Kerk. Daar verrijst een nette
rij villa's met donker bruin geverfde
veranda's waarvan de laatstevan Zand
voort af geteld bij de Zandvoorders be
kend staat onder den naam van het
kinderhuisje. Een flinke Zandvoort-
sche wees mij den overigens gemakkelijk
te vinden weg. Onderweg wijdde de ste
vige vrouw geducht uit over de stumpers
van stadskinderen die ik zien zon.
Met de meest bereidwillige heuschheid
werd de verslaggever door de dames di
rectrices toegelaten en rondgeleid en het
onderstaande moge «enigermate den indrnk
weergevendien de inrichting op hem
maakte.
Ik moet beginnen mede te deelendat
voor rnim vier jaren het plan omeenigen
zwakken kinderen de gelegenheid te
geven de versterkende zeelucht te ge
nieten, by eenige dames totrypheid kwam.
Al dadelyk vond het plan by welden-
kenden instemmingen. ondersteuning.
De noodige fondsen, in geld en in natura,
kwamen byeen en de kinderen, die ervan
zouden gebruik maken, behoefden niet ver
gezocht te worden. De kenze bepaalde
zich tot leerlingen der kostelooze scholen
die volgens advies van een geneeskundige
het meest konden profiteeren van een.
verblyf gedurende drie weken te Zandvoort.
Zoo is het vierde jaar ingetreden met
een zeven en twintigtal kinderen, en dan
volgen dezen zomer nog drie even groote
groepjes, die elk drie weken blyven.
Het rnime gebouw bevat beneden be
halve de directie-kamer, de eetzalen een
voudig, doch keurig netjes gemenbeleerd.
Juist zaten de kinderen aan den maaltyd
prettig gezellig byeennatuurlyk onder
behoorlyk toezicht. Het kinderlyk gesnap
bewees dat men reeht tevreden was.
Allen bewezen de erwtjes met vleesoh
de noodige attentie, waarna nog de be
staande leemten in de rnime kindermagen
zouden aangevuld worden met ryst en
pruimen. Na afloop van het diner zouden
de kinderen wat gaan slapen, om tegen
4 nnr weer een wandeling langs het strand
te maken en zoo gaat het alle dagen, na
tuurlyk met de noodige afwisselingen in
het ménn. De patiënten zagen er over 't
algemeen fleurig, maar zonder onderscheid
uiterst zindelyk nit.
Nog treft men beneden aan de bad
en speelkamer, benevens de open speel
plaats met enkele gymnastiek-toestellen.