ÏÏAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 64
Negende Jaargang.
van WOENSDAG 10 Augustus 1887.
Nieuwsberichten.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudeq*>acht 86.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden,25.
franco p. post —,40.
Afzonderljjke nommera 3 centen per stuk.
Prgs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Aan de Redactie.
Wij hebben in onze gemeente tweeërlei
soort van openbare lagere scholen, die
van den heer H. M. Hubrechtse, mejuffr.
C. J. Klomp en P. D. Graaff, in welke
één vak van onderwijs in de drie hoogste
klassen, namelijk het onderwijs in de Fran-
sche taal, bijkomt. In de tnsschenscholen
en de kostelooze scholen wordt dat vak
niet onderwezen. In de school van den
heer H. M. Hubregtse komt het onder
wijs in de handwerken nit den aard der
zaak niet voor, en volgens de maande-
lijksche rapporten wordt er ook geen
verslag gegeven van het onderwijs in de
kennis der natnnr en de vormleer, terwijl
het teekenonderwijs bniten de gewone
schooltijden, aan dé beide hoogste klassen,
's Woensdags middags van 12 tot 1 uur
wordt gegeven. In alle andere opzichten
komen de vakken van onderricht van de
openbare scholen met elkander overeen.
Geheel verschillend is echter de toe
passing van art. 24 der wet op het lager
onderwijs, wat het aantal onderwijzers
betreft. In de drie scholen, in welke
Fransch onderwezen wordt, is één onder
wijzer op 25 leerlingen door elkander
werkzaam, en in de zes andere scholen
<op 40 leerlingen, door elkander één on
derwijzer.
Indien het nu waar is en het is
zoo de algemeen gevestigde overtuiging
hoe meer onderwijzers, hoe beter onder
wijs, dan, dunkt mij, hebben de tusschen-
scholen en de kostelooze scholen aanspraak
in plaats van vermindering op aanmer-
de traktementen van de hoofden der scholen
en der eerste en tweede onderwijzers aan
die scholen aanmerkelijk verhoogd zullen
worden.
Voor kosten van openbaar onderwijs
geven wij gaarne de meest mogelijke
ruimte; 't zal ons nooit te hoog zijn, zoo
het onderwijs maar goed is, al moet het
geheele bedrag van den hoofdelijken om
slag er ook aan besteed worden.
Waren wij ook overtuigd, dat de con
cierges aan het blijkbaar lager onderwijs
werkelijk diensten bewezen, de leerlingen
door die titularissen tot hoogere ont
wikkeling kwamen, wij zouden ze even
zeer toejuichen, maar tot die overtuiging
zijn wij nog niet gekomen.
Mijn dank voor de plaatsing,
UEd. Dw. Dn.
K.
Haarlem, 9 Aug. 1887.
Woensdagavond vergaderde de Eerste Kamer
weder. Met den Min. van Binnenl. Zaken woonde
de nieuwe Min. van Waterstaat enz., de heer
Bastert, deze zitting bij. Er werd mededeeling
gedaan van ingekomen stukken, en nieuwe afdee-
lingen werden saamgesteld. Donderdag werden
de algemeene beraadslagingen over de voorstellen
tot Grondwetsherziening aangevangen en ten einde
gebracht. De heer Pijnappel, de eerste spreker,
wilde gaarne den inhoud eener Grondwet zoo
beperkt mogelijk hebbenalleen moest daarin
vastgesteld worden wat langs historieschen weg
grondslag van den Nederl. Staat was geworden
Veel in de voorstellen had zijne sympathie: al
wat ten doel heeft de eenheid van Staat en Volk
te bevestigen bij deze herziening vindt in hem
een voorstander; wat dit doel niet heeft, zal hij
afstemmen. De uitbreiding van het kiesrecht
keurde hij af. De bepaling van Hoofdst. III
i - j I, bestreed hij niet, maar wel de uitwerking dier
9 vermeerdering van onderwijzers- |j bepaling inJ de adllitioneele artif,keira. A De
heer Elout van Soeterwoude achtte de Tweede
Kamer, omdat zij op ongrondwettige wijze was
saamgesteld, onbevoegd tot de behandeling dezer
personeel. Immers alle openbare lagere
scholen staan volkomen gelijk voor art.1
24 der wet, en daarom zou de heer C.
de Vries, Hz. met zijne 551 leerlingen
die in 1 Januari j.l. volgens missive van
Burg. en Weth. van 24 Maart 1887
waren, nog tien onderwijzers meer moeten
hebben reeds is men begonnen er al
vast één te benoemen wel een bewijs,
dat de gemeenteraad den goeden weg op
wil, en de overige scholen naar evenre
digheid.
Haaklem, 8 Aug. 1887. J.
Aan den heer Redacteur van
Haarlemsch Advertentieblad.
Mijnheer
In de zeer onvoltallige raadszitting van
■3 Augustus jl. is de stichting van eene
openbare kostelooze school aan de Leidsche
vaart vastgesteld, en ook het stelsel van I
concierge bij dat gebouw goedgekeurd.
Aan de scholen van de heeren P. 1
Graaff,
P. H. F. Bakker en J. Spaan
zal men die nu ook niet kunnen ont- (1 ;J
houden, te zamen eene uitgave 's jaarlijks de Min. van Binnenl. Zaten, verdedigden de her-
noodig makende van ongeveer tien duizend ziening en de ontwerpen. Een herziening mocht
zaken, en hg was een tegenstander van het te
veel overlaten aan den gewonen wetgever.
De heer de Bruyn ontkende het noodzakelijke
der herziening, en was van meening, dat men
het met de Grondwet van '48 nog zeer goed kon
stellen. Hij vond ook, dat men veel te veel aan
den gewonen wetgever wilde overlaten. De heer
Schimmelpenninck v. d. Oye had gewenscht, dat
men zich tot een reform-bill bepaald had, en
keurde het af, dat de Rcg. geen vast standpunt
had ingenomen, alsmede, dat men aan eene defec-
tueuse volksvertegenwoordiging de vaststelling van
nieuwe Grondwetsbepalingen had overgelatèn
De heer Vening Meinesz was het volstrekt niet
eens met den heer Pijnappel, die het gebied der
Grondwet tot een minimum wilde beperken. Hij
stelde niet zooveel vertrouwen in den gewonen
wetgever, en wilde, dat geen enkel fundamenteel
beginsel uit de Grondwet zou verdwijnen. De
heer van Naamen van Eemnes wees er op, dat
er maar weinig van gebleken is, dat deze her
ziening een volkswensch zou zijn, en hij noemde
de uitkomst schraal. De Voorzitter der Staats-
kommissie (Mr Heemskerk) kan moeilijk tevreden
zijn over 'tgeen de tijdelijke Voorzitter van den
Ministerraad had tot stand gebracht. Spreker be
treurde, dat leerplicht in de Grondwet ontbreekt,
en ook nog menige andere bepaling had hij er
gaarne ingezien. De heer Roëll, en na hem
gulden voor traktement, huurprijs der
vrije woningen, vuur, licht, onderhoud,
materieel, enz. enz. welke uitgave door
ongeveer twee duizend gulden 's jaar9
even goed en beter was te bestreden. 30
procent vergoeding voor die fnnctiën
weigert het rijk. De geheele uitgave komt
ten laste der gemeente.
Morgen komt de traktementsregeling
van de openbare onderwijzers eindelijk
aan de orde. Wij kennen die regeling
niet, wel weten wy, dat de dis tri ets-
schoolopzieners ze reeds heeft goedgekeurd.
WiJ drukken alleen den wensch uit, dat
niet uitblijven met het oog op eene verrui
ming der grenzen van het kiesrecht en eene
hetere regeling der krijgsmacht. Wellicht ware
eene partiëcle herzieningzooals de Minister
Kappeyne bedoeld had, voldoende geweest; maar
nu eenmaal de weg van algemeene herziening is
ingeslagen, is het wenschelijk die tot stand te
brengen; bet aan de orde big ven van het vraag
stuk der herziening zou verlammend werken op
den wetgevenden arbeid. In zijne verdediging
beweerde de Min. o. a.. dat leerplicht nooit in
de Grondwet zou kunnen opgenomèn worden;
wel kan in de strafwet opgenomen worden eene
strafbedreiging tegen ouders, die geen voldoend
onderwijs aan hunne kinderen doen verstrekken.
De Min. erkendedat de herzieningzooals
aan alle menschelijk werk, gebreken aankleven,
maar met gerustheid dorst hij de aanneming der
ontwerpen te mogen aanbevelen. De heer de
Braijn volhardde hij de door hem geopperde be
zwaren, en daarmee waren de algemeene beraad
slagingen ten einde gebracht.
Vrijdag werd het eerste voorstel {het Rijk en
zijne bewoners) bijna zonder debat met algemeene
stemmen goedgekeurd. Bij Voorstel II {troons
opvolging). De heer de Bruiju zou tegen het
voorstel stemmen, omdat hij het eens was met
het door den oud-minister Kappeyne gegeven
advies, dat het aannemen van wijzigingen in de
troonsopvolging gevaarlijk is. De heer van Naa
men van Eemnes vroeg of er ook verwachtingen
van eventueel gerechtigden werden gekrenkt door
de voorgestelde wijzigingen, nadat de heer v. Aker
laken te kennen gegeven had, dat hg tegen zou
stemmen, omdat hij de voorgestelde wijzigingen
meer gelet is op de belangen der betrokken Vor
sten, dan op het belang van 't Nederl. Volk,
niettegenstaande toch de tijden voorhij zijn, dat
de volken er zijn om de vorsten. De heer Roëll
verdedigde krachtig de wijziging en bestreed wat
door Mr. Kappeyne in zijne brochure wordt be
weerd. De Min. van Binnenl. Zaken verdedigde
het voorstel. Hij verzekerde, dat in verwante stam
huizen huwlijken gesloten zijn in de overtuiging dat
goedkeuring van onze Staten-Generaal onnoodig
was. Met den heer Roëll wees hij er op, dat
door te vergen goedkeuring van alle huwlijken,
men kans liep telkens een andere dynastie op
den troon te krijgen. Het voorstel werd goed
gekeurd met 31 tegen 5 stemmen. Het derde
ontwerp (wijziging van Hoofdst. II, afd. 2 5,
inkomen der Kroon en voogdijschap) werd zonder
beraadslaging goedgekeurd, met algemeene stemmen,
op die van den heer de Bruyn was. Het vierde
voorstel (wijziging van Hoofdst. II, afd. 6 en 7,
macht des Koning s, Raad van State, Ministeri
eels departementen) lokte eene vraag nit van den
heer van Royen hetrelfende de macht des Konings
om te heslissen in geschillen tusschen provincieën,
gemeenten en waterschappen. Op die vraag werd
door den Min. geantwoord, en daarna werd het
ontwerp goedgekeurd met 32 tegen 2 stemmen.
Het 2de voorstel {kiesrecht) werd aangenomen met
26 tegen 10 stemmen, na een kort debat tusschen
den heer de Bruyn en den Minister.
Telegraphische berichten worden
in den regel zoo kort mogelijk gesteld;
elk woord kost geld. Toch bedriegt soms de
gierigheid wel eens. Uit bleek dezer dagen
te Potsdam. Een knaapje logeerde bij zijne
grootouders en het kind werd daar onge
steld. Om de ouders geruBt te stellen werd
het volgende telegram afgezondenHoop,
niet bedenkelijk. Door eene vergissing van
den telegraphist gewerd hen het volgende:
Hoop niet, bedenkelijk. De moeder van
het kind ontstelde hiervan zoo, dat zij
een hevige zenuwkoorts kreeg.
Te Foxwolde is Zaterdag een drijf
jacht gehouden op een wild zwijn. Niet
minder dan een 70tal personenallen ge
wapend met vorken, pieken en allerhande
moortuig, nam daaraan deel. Met trom
petgeschal en een geschreeuw alsof de
wereld vergaan zonde, trok de expeditie
nit, maar 't scheen alsof het dier begreep,
dat het op zijn leven gemunt was; het
liet zich niet zien, hoewel het overal zijn
spoor had nagelateD.
In het groote Compagnonsveld onder
Fochteloo Fr. treft men de overblijfselen
aan van een reusachtig wond nit de grijze
oudheid. Het is bezaaid met boomstammen,
die op een zandlaag rusten, met de top
pen naar het noordoosten. Daaronder zijn
van kolossale afmeting, zóó groot zelfs, dat
men huns gelijken niet meer aantreft.
Sommige zijn met wortel en al omgerukt,
terwijl van anderen de stam is doorge
broken, zoodat de wortel met een gedeel
te van de stam zich nog op de plaats
bevindt. Men vermoedt, dat een woeste
storm, vereenigd met een watervloed, dit
wond heeft geteisterd. Het hont dezer
hoornen is buitengewoon hard en gaaf,
bevat vele harsdeelen en wordt gebruikt
tot brandstof of tot damleggers.
Het Italiaansche stadje Stradella,
de geboorteplaats van den beroemden, pas
overleden staatsman Depretis, heeft het
besluit genomen als rouwbetoon de vlag
gedurende zes maanden te omfloersen,
terwijl van stadswege een gedenksteen
in zgn gevel zal geplaatst worden. Voor
het stichten van een gedenkteeken op
zgn graf verzameld men reeds de noodige
gelden.
Te Londen is Zaterdag een zware
brand nitgebroken in de magazgnen van
Whiteley, in Bayswater. De magazgnen
zgn bijna geheel vernield, en het vnnr
woedt nog voort. De verliezen zgn
kolosaal.
Te Weenen zal een volks-schouw-
burg worden opgerioht; de persoonlijk
medewerking des keizers heeft aan deze
stichting een goede stoot gegeven. Eenige
wettelijke bepalingen znllen strekken, om
de stichting te bewaren voor het over
gaan in vreemde handen, benevens wat
de voorstelling betreft, tot het weren
vam alles wat niet onmiddelgk tot too-
neelkunst behoort. De vereeniging in wier
handen de concessie berust en waarvan
het ledental nog al geBtadig toeneemt,
beschikt reeds over een kapitaal van
ongeveer f 530,000. In het gebouw zul
len 2000 zitplaatsen zgn en de toegangs
prijs zoo laag mogelijk gesteld worden.
Taalfouten worden nog al eens ge
maakt, zoowel in 't spreken als in 't schrij
ven, en op een misstap in de taal staat
dns gelukkig ook geen geldboete, Stedelijke
besturen moesten evenwel nooit taalfouten
gedoogenop den openbaren weg en vooralniet
als zij voorkomen in officiëele aankondigin
gen, zooals bv. te Monnikendam, waaraan de
schutslnis woordelijk het volgende te lezen
staat: Vaartuigen bestemt tot vervoer
van pasiegiers alsmede voor melkschuiten
betaald het halve schatgeld.
Zooals men weet, heerscht in Frank
rijk een hevige anti-Duitsche geest.
Dnitschlands grootheid en macht wekken
naijver en achterdocht, in Frankrijk neemt
men van tijd tot tijd waar, dat hoogge
plaatste personen een uittartende houding
aannemen, eene houding, die allicht het
spiegelbeeld van de algemeen in Frankrijk
heerschende opinie kan beschouwd worden.
Een en ander leidt tot de vraag hoelang
Dnitschland dit alles zal verdragen en
daar ook in Denemarken dingen plaats
hebben die de aandacht van Duitsehland
trekken, vreest men binnen een niette
lang tijdverloop het ergste.
Het concours hippiqne, dat op Zon
dag 14 Ang. a. s. te Arnhem zal worden
gehouden, belooft veel. De inschrijvingen
zijn ongemeen groot in aantal en over
treffen de stoutste verwachtingen.
Voor het concours van rijtuigpaarden
zgn 29 paarden ingeschrevenvoor dat
van rijpaarden 51 voor dat van twee
spannen 18voor dat van vierspannen 9,
en voor dat der springpaarden 14. Er
zullen dns in 't geheel 166 paarden dien
dag aan den ring verschijnen, waaronder
de schoonste en beste van ons land.
Te Utrecht is tegen 4 personen proces
verbaal opgemaakt, die verdacht werden
kunstboter in plaats van natuurboter te ver-
koopen op de voor laatstgenoemde boter
aangewezen plaats in de botermarkt.
Door het hoofdbestnnr van den
Ned. Cricket Bond is bepaald, dat de
Bondswedstrijd te Amsterdam plaats zal
hebben op 21, 22, 23 en 24 Augustus.
In den persoonlijken wedstrijd kunnen
oricketers slechts in ééne hoedanigheid
opkomendns bowlers niet als batsmen,
en batsmen niet tevens als bowlers.
