HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 82.
Negende Jaargang.
van WOENSDAG 12 October 1887.
N ieuwsberichten.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oadegraeht 867
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden,25.
franco p. post —,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk
Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsrnimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Noord-Zuidhollandsclie Stoomtramweg-MaatschappijHaarlemLeiden. 1 Oct. 1887.
Ha&rl., Silleg. en Leiden 4.8.08, 8.48, 9.30, 10.55*, 11.35 'sm, 12.20, 1.35, 2.15,
3.35, 4.20, 4.58, 6.15, 6 55*, 8.12 'sav. HaarlemHillegom 8.55, 9.35, 10.50 'sav.
Alleen des Vrijdags. Vervoert ook goederen.
Haarlemsche Tramway-Maatschapplj. Van 't Station 7.30 's morgens tot 10.30 's avonds.
Uit den Hout 7.50 's morgens tot 10.50 's avonds.
Vertrekuren der Spoortreinen van Haarlem. 1 Oct. 1887. Naar Arasterdam: 6.52,
8.10*, 8,31,8.58*. 9.25', 10.25, 11.56, 11.32+, 11.46* 's morgens, 12.50, 2.40* 3.35,
4.15*, 5.25*, 6.17*, 6.46, 7.28+, 7.57*, 9.16*, 9.41, 9.51*, 10.20*, 11.04+ 's av.
Van Amsterdam: 6.15, 6.50*, 7.35+, 7.45* 8.20*, 8.48,9.09*,9.50*, 11.05,11.50*, 11,55,'smorg.
1.05*, 1.15', 3.25', 4.10, 4.29*, 4.55*, 5.33+, 7.30*, 8.20, 8.50*, 10.02*, 11.15 's av.
Naar Rotterdam: 7.17, 7.57+, 8.43', 9.21,10.13*,'s morgens, 12,13*, 12.33, 1.41*, 3.49*. 4.59,
5.56+, 7.53*, 8.49, 10.25* 's avonds.
Van Rotterdam: 6.15, 7.52', 9.45, 10.17+. 10.54 'smorgens, 1.23*, 2.45*, 3.354.50,6.18+
7.32, 8.8.50', 9.55+ 's avonds. De met gemerkte treinen zjjn sneltreinen. De
met zijn exprestreinen alleen le en 2e klasse.
Naar den Helder: 6.44, 9.35 'smorgens, 1.32, 4.58, 9.17 's avonds.
Naar IJmuiden: 6.15, 6.44, 9.35 'smorgens, 1.32, 4.58, 9.17 'savouds.
Van IJmuiden: 8.11.13 'smorgens, 3.03, 5.46, 9.20, 9.55 'savonds.
Naar Zandvoort:8.10,10.15,11.33 's morg., 1.34,4.55, 7.55 's av.
Van Zandvoort: 8.38, 11.10 'smorg. 12.27, 3.52, 5.57, 8.17'sav.
Trnm-Omnibus-Mnatschappij. BloemendaalOverveenHaarlem. 1 Oct. 1887.
Vertrekuren van Bloemendaal (Hotel Kennemerland;8.15, 9.30, 10.50,'s morg. 12.10,
2.—, 3.—, 4.10, 6.45, 8.30, 9.40, 10.20 's avonds.
Van Haarlem (Station). 7,55 9.15, 10.10, 11.30, 's morgens, 1.38, 3,3.55, 5,18,
7.50, 9.13, 10.30 's avonds.
Dienstregeling van liet Postkantoor. 1 Oct. 1887. Openstelling van hetkantoor: Dag.
van 8 's morg. tot 9)4 uur 's av. Op Zondag van 's morg. 8 tot 10 en 's av. van 12 tot 4 uur.
Voor de storting en uitbetaling van postwissels, postbewijzen en de invordering van gelden
op kwitantiër alleen op werkdagenvan 9 uur 's morg. tot 3 uur 's av. Voor de Spaarbank
van 's morg. 8 tot 9 uur 's av.op Zondag van 8 tot 10 en van 12 tot 4 ure. Voor de
Postpakketten alleen op werkdagen, van 'smorgens 8 tot 9)4 uur 'savonds.
Aanvang der bestellingen. Op werkdagen: 7.30,9.45 's morgens, 1.15,3.30,7.9.'s avonds.
Op Zon- en algemeene erkende Christelijke feestdagen7.30 's morgens, 1.4.'s avonds.
Lichting der hulpbrievenbussen Zuiderstraat hoek Oudegracht, Gr. Houtstraat, Zijlvest,
Parklaan, Kaasplein6.45,10.'s morg., 2.30,6.8.30 's av. florapark, Kampersingel,
LeidschevaartSchootersingel6.30, 9.45 'smorgens, 2.15. 5.45, 8.15 'savonds.
Des Zondags: buitenwijken 'sm. 6.30 en 's av. 3.15. binnenwijken 's m. 6.45 en 'sav. 3.30.
Lichting aan het StationRichting Amsterdam 8.5,11.27 's morg., 2.35,3.30", 5.20', 7.23* 'sav.
Richting Rotterdam 7.52,9.13 'smorg., 12.8, 4.53*, 5.51,10 20* 'sav.Richtingden Helder
6.39, 9.30 'smorg., 1.27', 4.53, 9.12* 's avonds. De met worden Zondags niet gelicht.
Telegraafkantoor. 1 Oct. 1887. Het kantoor is geopend op werkdagen van's m. 8 tot's av.
10 uur, op Zon- en algemeen erkende Christelijke feestdagen van's m. 8—4's av. 6—9 u.
Binuenl. Telegrammen worden berekend tegen 25 eents voorde eerste 10 woorden, voor
elk tweetal woorden daarboven 3 cents.
Possart.
Maandagavond mocht het kunstlievend
Haarlemseh publiek weer het genot smaken
na een jaar afwezigheid Possart op de
planken te zien. Trok het stuk zelf, Narciss
van A. E. Brachvogel, door zijne meer
dan dertigjarige reputatie het publiek zeer
aan, te meer was dit het geval nu de
titelrol door Possart zou vervuld worden,
en we eene nieuwe openbaring van zijn
grootsch kunstenaarstalent te wachten
hadden. Hadden we vroeger Possart als
Mephisto, Rabbi Siehel en in menig andere
rol reeds bewonderd, nieuwe zijden van
zijne veelzijdige kunstgave kregen wij
Maandagavond te bewonderen en te ge
nieten.
Hoewel Narciss" ondersteld mag wor
den het schouwburgbezoekend publiek,
tenminste aan de meesten, bekend te zijn,
zal het misschien toch niet ondienstig
wezen, voor hen, die het stuk nog niet
kennen, tot goed verstand van hetgeen
volgt, den inhoud in korte trekken weer
te geven.
Het stnk speelt te Parijs en Versailles
in den jire 1764 en is eene episode nit
het leven der beruchte Markiezin De
Pompadour. Waarheid en verdichting zij n
door Brachvogel tot een schoon drama
tisch geheel verwerkt, dat niet alleen in,
maar ook buiteD Duitschland de algemeene
aandacht trok. Vertaald o. a. in 't Itali-
aansch, Russisch, Engelsch en Neder-
landsch, mocht het eene Europeesche ver
maardheid verwerven.
De inhoud is als volgt. Jeannette Poison
had, voordat zij door haar huwelijk Ma
dame d'Etiol was geworden, een huwelijk
gesloten met Narciss Rameau, een neef
van den bekenden musicus van dien naam.
Door zijn oom nit ijverzucht verstooten,
won Narciss met in herbergen te spelen
een karig stuk brood voor zijne vrouw
en zich zelf. Hoewel Jeannette haren man
vurig beminde, deden zucht naar genot
en de bittere armoede haar besluiten, hem
na een jaar van de hoogste zaligheid,
maar ook van de bitterste ellende, te
verlaten. Spoedig daarop werd zij de echt-
genoote van den belastingpachter d'Etiol,
dien zij door hare schoonheid had weten
te kluisteren en na diens dood de ver
klaarde maitresse van Frankrijke koning,
Lode wijk XV, de almachtige en gevreesde
Marquise De Pompadour. Door een toeval
ziet zij haren vroegeren man, Narciss
Rameau, dien zij niet meer gezien had
sedert zij hem verliet, als bedelaar op de
Boulevards terug. Hevig greep haar dit
weerzien aan, daar zij hem in welvarende
omstandigheden dacht, door de groote
geldsommen, die zij hem door bemiddeling
van zijn oom had doen toekomen, maar
die de gierige en zelfzuchtige bloedverwant
nooit aan Narciss had bezorgd. De oude
liefde komt met vernieuwde hevigheid bij
de Pompadour weer boven en met den
kreet „Narciss!" zinkt zij bewusteloos in
haar rijtuig.
Narciss ondërtusschen is door bet ver
lies zijner vrouw, die bij altoos vurig
blijft beminnen en overal blijft zoeken,
malende geworden. Geheel Parijs amuseert
zich met den half waanzinnigen ongeluk
kige, die in zijne heldere oogenblikken
de lieden vermaakt door zijne geestrijke
en snedige gezegden en opmerkingen. De
ontmoeting van Narciss heeft Madame
De Pompadour evenwel meer aangegre
pen, dan eerst het geval scheen, zoodat
de doctoren hebben verklaard, dat een
nieuwe schrik haar wel eens het leven
kou kosten. Door eene bekentenis van de
Pompadour is Choiseul, de eerste minister
de verhouding te weten gekomen tusschen
Narciss en de Markiezin. In zijne ijdel-
heid gevoelig door haar gekwetst en voor
ziende, dat haar dood ook zijn' val zal
ten gevolge hebben, wanneer hij niet
intijds van partij verandert, besluit Choi
seul zijne vroegere beschermster op te
offeren en te doen vallen, door ten tweeden
male Narciss in hare nabijheid te laten
verschijnen. Door bemiddeling van Madelle
Doris Guinanlt van 't théatre francais en
voorlezeres der koningin, die zich Narciss
heeft aangetrokken en hem lief heeft
leeren krijgen, weet hij Narciss te be
wegen in een tosneelstuk dat ter verstrooi
ing van de Pompadour zal opgevoerd
worden, mee te spelen. Wat verwacht
werd gebeurt. De Markiezin sterft ten
gevolge van dit tweede weerzien van
haar' echtgenoot en Nareiss geeft in vol
slagen waanzin spoedig daarna ook den
geest.
Choisenl en zij ne hondgenooten zitten
weer op nieuw vaster dan ooit op 't kus
sen, terwijl Maria Leseinska, de ongeluk
kige koningin, hare onde rechten bij den
zwakken koning terugkrijgt. Ziehier in
korten, dorren omtrek den hoofdinhoud
weergegeven van 't aangrijpend treurspel.
Dat Possart in allen deele de figuur
van Narciss relief wist te geven en tot
haar recht te doen komen, spreekt haast
van zelf. Enkele bijzonder schoone ge
deelten troffen bij al het schoone, dat we
te genieten kregen meer bepaald onze
aandacht.
Aangrijpend vooral was de roerende
bekentenis van Narciss aan Madelle Qui-
nault van zijn vroeger geluk in de 7e
scène van het tweede bedrijf: ook het
tooneel van den ongelnkkigen Narciss,
wanneer hij aan den manderijn op de
étagère van Madelle Quinault verschillende
vragen doet, werd aangrijpend door Pos
sart weergegeven. Zich zelf bijna over
troffen heeft Possart zich in de slotseene
wanneer we niet van hem metamorphosen
gewend waren, even groot, als hij daar
te aanschouwen gaf. Het trapsgewijze
overgaan van monomanie tot volslagen
waanzin, werd zoowel in stem en gebaren
als in gelaatsuitdrukking aangrijpend
weergegeven. Jammer, dat de diepe in
druk van verschillende treffende tooneelen
zoo koud verbroken werd, door bet nu
eenmaal mode geworden voetgetrappel en
handgeklap. De andere tooneelisten bleven
als gewoonlijk verre beneden het talent van
den meester. Toch waren er enkelen
die door het spel van Possart als mee
gesleept werden en een vrij goed figuur
maakten. Frl. AichBberg als de Pompa
dour voldeed vrij goed. Beter nog beviel
ons het spel van Frl. Bertens als Madelle
Qninanlt, die sommige gedeelten met veel
gevoel en zeggingskracht weergaf.
Dat het schoone spel van Possart
daarvan zeker oorzaak was, zal wel
niet te betwijfelen vallen„goed voor
gaan, doet goed volgen." Van het heerenper-
eoneel bevielen ons het best Herr Lederer
als Diderot en Herr Bergmann Elimar
als de Choisenl.
Tengevolge van het grootendeels ver
vallen van het vierde bedrijf en het snel
afspelen, was om kwart over tienen de
voorstelling afgeloopen. Den Heer van
Lier zij ook daarvoor onze dank gebracht,
maar meer nog voor de gelegenheid, welke
hij het Haarlemseh publiek schonk te
genieten en te leeren van een kunstenaar,
als Ernst Possart.
Br.
Vrijdag heeft de Tweede Kamer goed
gekeurd eenige wetsontwerpen tot natn-
ralizatie, en een vijftal overeenkomsten
voor onderhandsche verkoop of ruiling
van grond. Ook werd de verlenging van
kontrakt met de Nederl. Handelmaat
schappij bekrachtigd, met algemeene stem
men, behalve die van den heer v. Houten.
De heer Vos van Steenwijk heeft we
der zitting genomen vsor het distrikt
Winschoten.
De Fransche jury's hebben een ze
kere vermaardheid bekomen door de voor
komende behandeling, die de vrouwen bij
hen ondervinden. I)e vorige week had weer
iets van dien aard plaats. Een jonge vrouw
was met haar besohonken man slaags ge
raakt en zij had in de woede van het
gevecht haar eohtgenoot met een keuken
mes zoodanig verwond, dat hij een dag
later aan de gevolgen overleed. Het vrouw
tje had er spijt van en vertelde, haar man
zeer te betreuren. De jury verklaarde haar
onschuldig en het publiek juichte de uit
spraak hartelijk toe.
Vijf a zes duizend vrouwen, werk
zaam in de tabaksfabriek te Madrid, meen
den grieven te hebben tegen de maatschap
pij, die sedert Juli pachtster ie geworden
van het tabaksmonopolie. Dientengevolge
hebbende zij de deuren der fabriek gebar
ricadeerd om het binnendringen te belet
ten, en op de aanmaning van den gouver
neur van Madrid om de fabriek te verlaten,
een weigerend antwoord gegeven. Eene
sterke afdeeling gendarmen heeft nu de
nabijgelegen straten in de volkrijke voor
stad bezet, waar de familien der fabrieks-
vrouwen, (deels moeders, deels jonge meis
jes) in een grooten staat van opgewon
denheid verkeeren. Men rekent er op dat
de belegerde vrouwen, door honger gedwon
gen, zullen toegeven.
De ongunstige berichten over den
gezondheidstoestand van den Dnitschen
kroonprins honden ondanks alle tegenspraak
uit Berlijn aan. Niettegenstaande zijn sterk
gestel, moet de kroonprins zeer verzwak
ken. De keelaandoening moet bepaald het
karakter van kanker dragen.
Enkele Fransche bladen beginnen
bang te worden, dat het grensgeschil tus
schen Frankrijk en Duitschland zoo maar
zonder hunne tusschenkomst zal afgehan
deld worden. Althans brengen zij de regee
ring beleefdelijk onder de aandacht, dat
het niet voldoening aan Frankrijke eer is,
voor de weduwe van den verslagene een
jaargeld te ontvangenneen ook de schul
dige donane, die het noodlottige schot loste
behoort gestraft te worden.
Men zegt, dat Grootvorst Nicolas
Michaïlowitz zijne meening omtrent de
betrekkingen tusschen Rusland en Frank
rijk heeft uiteengezet. Hij zou verzekerd
hebben, dat Rnsland, en bij name de kei.
zerlijke familie Frankrijk van harte zijn
toegedaan, doch dat bij een deel der Rus
sische ambtenaren sympathie voor Duitsch
land bestaat. De ozaar arbeidt aan de
zuivering der administratie. De Grootvorst
heeft evenwel het bericht laten tegen
spreken en hiermee is dus uitgemaakt dat
de Grootvorst niets gezegd heeft.
