Nieuwsberichten.
Marktbericht.
3taliaansche dans in langzame 3/4 of 4/4 maat) van
Bach, verbaasde ons de rythmische duidelijkheid
en de schoone phraseeriug, terwijl in den dans
van den «Spaanscheu Paganini", Sarasate, bet
duidelijke fiagioletta te bewonderen viel. Het "Ada
gio" van Spobr, naar onze meening het glanspunt
van den avond, werd verrukkelijk schoon gespeeld.
Welk een weeke, donzige toon; welk een uiterst
lijne nuanceering; welk eeu innige, diep gevoelde
voordracht. Was bet wonder, dat velen als met
ingehouden adem den speler volgden en bij het
einde den grooten meester met luide bravo's werd
beloond? Voorzeker de Heer Brodsky behoort tot
de beste vioolspelers van onzen tijdzijn naam kan
in eencn adem genoemd worden met Joachim en
Wilhelmj.
Be Heer Brodsky werd bij zijn merkwaardig spel
geaccompagneerd door den Heer Schlcgel. Voor de
zooveelste maal hebben wij wederom den Heer
Schlegel in zijne verrichtingen bewonderd. Ontegen
zeggelijk komt hem een groot deel toe van het
succes van dit Bachconcert. Wij willen over zijn
spel dezen keer niet uitweiden, maar alleen ver
klaren, dat naar onze overtuiging, de Heer Brodsky
riet had kunnen spelen, zooals hij dat deed, indien
de Heer Scblegel niet zóó had geaccompagneerd
Hij drukt door zijn spel op de voordracht van elk
toonwerk den stempel der waarachtige kunst.
Het was voor Mej. Reinders, die als tweede
soliste optrad, eeue zware taak, succes te behalen,
nu zij geplaatst werd naast den Heer Brodsky.
Toch gelukte haar dit in ruime mate. Hare volle,
milde altstem gaf veel te genieten. In hare voor
dracht was zij sober en eenvoudig. Wij vonden de
keuze van haar aria "Penelope" uit «Odysseus"
van Max Bruch evenwel minder gelukkig. Als deel
uit een groot toonwerk kan men moeielijk vrede
hebben met eene afzonderlijke voordracht ervan;
't wordt te enkel als omlijsting en achtergrond
ontbreken. Beter voldeed ze in hareliederen -Gesange
des Harfners", van Schnbert, «Litbauisches Lied",
van Chopin en «Liebestren", van Brahms. De
neiging tot het sombere en weemoedige, welke
deze zangeres hij de keuze van haar programma
schijnt te leiden, kwam haar bij het zingen van
de liederen zeer ten nutte.
Mej. Emma Koch uit Berlijn, de derde soliste
van Woensdagavond, is eene duchtige pianiste. Zij
durft haar instrument aan. Haar linkerhand is
terdege ontwikkeld, zij speelt met enorme kracht.
Toch kan de voordracht van Beethoven's Sonate
ons niet bevallen. Het mangelde aan rechte klank
verhoudingen, nu en dan voerde al te groote
krachtsontwikkeling tot mindere lijnheid. In bet
«Wohin" en in de «Rapsodie" van Liszt speelde
zij daarentegen voortreffelijk.
B.
De Tweede Kamer, in hare Zitting
yan Maandag, heeft, alvorens het debat
over Hoofdst. V van de Staatsbegrooting
voort te zetten, op voorstel van den heer
Lieftinck, besloten de adressen van de j
Kamer van Koophandel te Grouw en van
den Gemeenteraad van Idaarderadeel, in
houdende klachten over de exploitatie van
de sDoorwealiin LeeuwardenZwolle, te
verzenden aan den Min. van Waterstaat
enz., om inlichtingen. Bij de afdeeling
Mediesche politie van Hoofdst. V drong
de heer Zaaijer er op aan de toekomstige
fabrieks-inspekteurs niet uit ingenienrs,
maar uit medici te doen bestaan De Min.
van Binnenl. Zaken erkende, dat de ar
beid van bedoelde inspekteurs op het ge
bied der mediesche politie thuis behoort,
maar oordeelde, dat nu over deze zaak
niet kon worden beraadslaagd. Naar
aanleiding van opmerkingen betreffende
de subsidiën aan kleine gemeenten voor
geneeskundigen en vroedvrouwen, door de
heeren van Pallandt en van Baar gemaakt,
wees de Minister op de gunstige werking
der subsidiën. Den heer A. Mackay,
die voor partikuliere inrichtingen tot ver
pleging van krankzinnigen, het verleenen
van dispensatie van art. 7 der krankzin
nigen-wet wenschelijk genoemd had, ant
woordde de Min dat hem geen bepaalde
klachten omtrent de werking van het
voorschrift in dat art. 7 waren ter oore
gekomen. Een amendement van den heer
Beelaerts van Blokland, om door 't schrap
pen van een verhooging van 500 op art.
60 te verhinderen, dat de adjunct-inspek-
teur van het geneeskundig staatstoezicht
in Zeeland vervangen zou worden door
een inspekteur, werd, hoewel de Miü. het
bestreed, aangenomen met 45 tegen 12
stemmen. Naar aanleiding van de op
merkingen van den heer Zaaijer verklaarde
de Min., dat, zoodra eene keuze zal zijn
gedaan betreffende het beste stelsel van
ontsmettings-ovens, er voor de gemeenten
waarschijnlijk gelegenheid zal worden ge
geven, om znlke ovens te huren. De
heer Seret achtte verhooging van bijdragen
voor de inwonende leerlingen der Rijks-
veeartsenijschool wenschelijkde heer
Zaaijer wees op de toenemende varkens
ziekte in Friesland de heer Fabius vond
het bedrag van 10,000 voor opzichters,
niettegenstaande de longziekte geweken
was, en de Min. gaf hun allen een meer
of min bevredigend antwoord. Bij het
algemeen debat over de 5de afdeeling,
kwamen de heeren van Baar en van Houten
op tegen het benoemen van nienwe pro
fessoren in de letteren te Leiden en te
Utrecht. Op art. 84 stelde de heer van
Houten met de heeren van Asch van Wyck
en Schaepman voor, om ƒ4000 voor een der
den hoogleeraar in de klassieke ietteren
te Leiden te schrappen. De heer v. d.
Kaay en de Min. bestreden krachtig dit
amendement, dat desniettemin werd aan
genomen met 36 tegen 21 stemmen.
Toen Dinsdag het debat werd voortgezet,
verklaarde de Min. van Binnenl. Zaken,
dat de Reg. nu maar over zou nemen het
amendement van den heer v. Honten c. 8. am
ook ƒ4000 te schrappen voor een nieuwen
hoogleeraar in de letteren te Utrecht.
Daarna volgde eene zeer langdradige
diskussie over de stichting van een nieuw
Universiteits-gebouw te Utrecht. Deze zaak
traineert, tengevolge van verschil van ge
voelen tusschen den Min. van Binnenl.
Zaken en het Utrechtsche Gemeentebe
stuur. De heeren Greeve en A. Mackay
gaven aan de lieg. de schuld, en schreven
de oorzaken der vertraging toe aan de
eischen van den Rijksbouwmeester. Ook
de heer van Asch v. Wijck bepleitte het
goed recht der Gemeente Utrecht. Vooral,
meende men mengde de Reg. zich ten on
rechte in den stijl van het te stichten
gebouw. De Min. verdedigde zijn handel
wijze. Over het Middelbaar Onderwijs
werd niet gedebatteerd. Z er uitvoerig
werd gedebatteerd over de subsidieen voor
door partikulieren in het leven te roepen
landbouw-vakscholen. De heeren v.
Baar en v. d. Biesen bestreden die, om
dat praktiesch onderwijs bovenal noodig
was. Daarentegen beweerden de hee
ren Lieftinck, Visser v. Hazerswoude,
Zaayer eu Buma, dat juist zuivelscholen
bij uitnemendheid praktisch waren.
Het amendement van de Kommissie van
Rapporteurs, om den post van 20.000 te
beperken tot 6500 voor eene zuivel-
schooi te Bolsward en eene boschbouw-
school te Frederiksoord, werd krachtig
bestreden, ook door den Min. van Bin
nenl. Zaken, en het amendement werd
ingetrokkken, zooals het lid der Kommissie,
de heer van Houten verklaarde, omdat
j er oogenblikken zijn, dat men met op
offering van een beginsel groote dingen 1
groot moet doen.Het Lager Onderwijs
was toen aan de orde. Bij het algemeen
debat wees de heer Farncombe Banders
op het noodzakelijke eener herziening
van Lager en Minaelbaar Onderwijs in
onderling verband. De herziening, betoog
de Spreker, moest gepaard gaan met eene
regeling op sociaal gebied vau den arbeid
der kinderen. Het schoolsysteem moet
passen in net sociaalsysteem, en dan
moet in de wet worden vastgesteld, tot op
welken leeftijd de kinderen, voor wie men
onderwijs begeert, op de sohoolknnnen blij
ven. De heer Zaayer kwam krachtig op
tegen het door Ged. Staten van Friesland af
gekeurd, maar door den Min. van Binnenl.
Zaken gesanctioneerd beslnit van den
Gemeenteraad van Wijmbritseradeel, waar
bij de leeftijd der scttoolgaande kinderen
beperkt is tot 12 jaar. Hy noemde dit
stydig met het algemeen belang en be
toogde, dat die bepaling omtrent minima
en maxima van teeltijd ui t aan plaatselijke
besturen mocht overgelaten worden.
Woensdag hoorde de Kamer eerst de
mededeeling aan, dat ingekomen waren
wetsontwerpen tot verlenging van de
druilluiskonventie, eu tot wijziging om
trent vrijstellingen van grondbelasting. -
Daarna werden aangenomen de wyziging
der Indiesche begrooting over 1886, en
de begrooting voor Suriname over 1886,
na een niet onbelangrijk debat tusschen
den heer Keuchenius en den Min. van
Kol., waarin zich ook de heer v. Gennep
mengde over het recht van de Koloniale
Staten, om bij verordening het uitvoerrecht
op suiker enz. vast te stellen zonder dat daar
op de goedkenring der Wetgevende Macht
was gevraagd. De overeenkomst om
trent de kloostergoederen van St. Agatha
werd goedgekeurd met 71 tegen 1 stem,
die van den heer Kenchenius, die de
Kamer niet bevoegd achtte, deze zoo ge
wichtige beslissing te nemen, en op het
bezwaar wees van het aangaan eener da
ding met personen, die, zooais de Kruis-
heeren, kollektief geen rechtspersoonlijk
heid bezitten. Daarna werd het debat
over Hoofdst. V, afd. Lager Onderwijs
voortgezet. De heer Huber poogde een
aannemelijk plooitjen te geven aan de ver
ordening van den Gemeenteraad van Wijm
britseradeel, die door de heeren v. Dig
gelen en Buma bestreden, en door den
heer van Baar verdedigd werd. De
Min. van Binnenl. Zaken betoogde, dat
de genoemde verordening niet in strijd
was met de wet, en dat het algemeen
belang door de verordening niet werd
geschaad. Uit de verklaring des Ministers
bleek echter, dat de Reg. zich door deze
verordening niet gebonden acht ten aan
zien van andere gevallen. De verdere
posten, het onderwijs betreffende, gaven
geen aanleiding tot debat. Over de
afdeeling Kunsten en Wetenschappen werd
geen algemeen debat gevoerd. By art.
149 historiesche monumenten0 kwam de
heer A. Schimmelpennink op tegen den
post van ƒ2000 voor de restauratie van
het slot te Teylingen, en de heer Lief-
tink stelde voor die 2000 te schrappen,
en daarentegen dezelfde som te besteden
aan de restauratie van het stadhuis te
Franeker. De Minister nam dit amen
dement over. Een uitvoerige diskussie
volgde nn over het amendement van de
Komm. van Rapp. om ƒ5500 voor de
restauratie van de torens te Delft en te
Groningen te schrappen. De heer Fa-
bins zinspeelde op de omstandigheid, dat
de gemeenteraad van Delft een wenk van
hoogerhand zon hebben gekregen, om deze
subsidie aan te vragen. De Min. van
Binnenl. Zaken noemde dit een insinuatie,
maar de heer Fabius wilde dat niet in
zien. Het amendement werd aange
nomen met 36 tegen 28 stemmen.
Hoewel bestreden door den heer A. Mackay,
werd de subsidie voor de kunstnijverheid
te 's Gravenhage goedgekeurd met 33 tegen
27 stemmen. Hoofdst. V werd ver
volgens aangenomen.
HAARLEM16 December 1887.
De kunstbeschouwing op het Mu
seum van Kunstnijverheid, bestaande uit
de geklenrde platen betrekking hebbende
op decoratieve schilderkunst zal Zondag
18 December aanstaande nog gehouden
wordenToegang vrij.
Het drama in acht tafereelen „Kleine
Jacques" uit het Fransch bewerkt naar
een roman van Claretie, werd Woensdag
avond in den Schouwburg gegeven door
de Nieuwe Rotterdamsche Schouwburg
maatschappij onder directie van den heer
Alex. Faassen.
Een goed volksstuk mag het stuk ge
noemd worden. Een arbeidersgezin, ge
lukkig door 't bezit van een kind, den
kleine Jacques, wordt door een misstap
der moeder gescheiden. De man zwerft
dan met het kind, zonder werk, zonder
vooruitzicht, tot een toeval hem in con
nectie brengt met de vrouw van een
hooggeplaatst persoon. De laatste heeft
een misdaad op 't geweten en om deze te be
mantelen pleegt hij een nieuwe. De werk
man wordt van de misdaad beschuldigd en
gevangen genomen, doch hij houdt zijne
onschnld staande.
De kleine Jacques, intusschen weer by de
moeder gekomen, vormt telkens de ver
bindende keten tnsschen de echtgenooten.
De aanzienlijke misdadiger haalt den man
over om voor een groote som gelds de
bekentenis van den schnld te doende
liefde tot het kind doet hem er toe be
sluiten. De moeder van den kleine heeft
inmiddels een tehuis gevonden bij een
goedhartige buurvrouw. Deze laatste heeft
een neef. Een straatslijper noemt het
programma hem. Maar deze jonkman
hondtjmeer van goeden sier maken, dan van
werken en daaraan is het te danken, dat
hij allerhande baantjes aan de hand ge
had heeft. Gedreven door de zucht om een ge
makkelijk leventje te leiden, merkt hij
iets van de tweede misdaad van boven
genoemde, die gepleegd staat te worden
en zoo wordt hy er getnige van. Van
zijne bekendheid met het gebeurde trekt
hij party. De groote mijnheer koopt zijn
stilzwijgen.
Doch nn komt hij door zijne tante in aan
raking met de arbeidersvrouw en haar
kind. Het lot van den kleinen Jacques
doet zijn beter ik ontwaken; hij brengt
de misdaad aan het licht, juist op het
oogenblilc dat de beschuldigde gereed staat
om ter dood gebracht te wordende on
schuld wordt beloond, het kwade gestraft
alles komt in orde.
Het stuk wordt verdienstelijk gepeeld,
vooral wat de hoofdrollen, en niet het
minst wat de rol van „kleine Jacques"
betreft. Het verwondert dan ook niemand
dat het te Rotterdam 24 malen voor
stampvolle zalen is opgevoerd. In de klei
nere rollen zon eenige meerdere rolvast
heid gewenscht zijn.
De mail brengt het bericht, dat
mevrouw de wed. Koorders, geb. Boeke,
den 7en Nov. te Salatiga is overleden
Zij was hier te lande wel bekend door
hare letterkundige voortbrengselen. Zij is
gohuwd geweest met den nog niet ver
geten dr. D. Koorders, en leefde na diens
overlijden nog eerst eenige jaren te Haar
lem. Zij werd vijftig jaren oud.
Sedert eenige jaren bestaat te Haar
lem eene Vereeniging, ten doel hebbende
de zedelijke en stoffelijke welvaart der
armen te behartigen. Aan de vrouwen,
wier gezinnen tot de Vereeniging behooren.
wordt tegen bohoorlijke betaling naaiwerk
verschaft en de afgewerkte goederen wor
den eenmaal per jaar verloot, doch komen
in den regel weer aan arme lieden ten
goede. Aanstaanden Maandag znllen de
goederen voor de loterij te zien zijn in het
lokaal „Weten en Werken," Gedempte
Ondegraeht by het Spaarne en dames
bestuurderessen noodigen de houders van
loten en verdere belangstellenden nit,
deze goederen te komen bezichtigen.
Allen, die gaarne een goed doel willen
helpen bevorderen, kunnen wij aanraden
aan deze uitnoodiging gevolg te geven.
De toegang is vrij en het lokaal is geo
pend van 1 tot 4 ure.
Gisteren is door de politie alhier
aangehouden J. H. Z., oud 23 jaren,
timmerman, die reeds twee malen wegens
diefstal veroordeeld is geweestthans had
hij by drie ingezetenen handwagens ge
huurd die hij dadelijk heeft verkocht.
Bij de godsdienstoefeningen der
Nederduitsch Gereformeerde Kerk (dolee-
rende), zal Zondag 18 December in „Felix
Favore" des voormiddags ten 10 ure en
des namiddags ten 6 ure optreden de
Heer W. Mulder van Amsterdam.
Bij de Godsdienstoef. en Doopsbediening
op Dinsdag 20 Deo., des avonds ten 7
ure, zal optreden Ds. G. van Goor, Pre
dikant te Bunschoten.
BURGERLIJKE STAND.
ONDERTROUWD.
14 Dec. D. Hausman enM. Obee.— J.
Kuijper en J. de Wijn.15 Dcc. J. P.
Boogaard en P. Sunnotcl.G. M. Toebes
en FHuls
GETROUWD.
14 Dec. A. J. T. Pannekeet en E.de Vries.
3 D. Klaassc en P. Hooreman.— 15 Dec.
G. DuijnsenM.E. Winterkamp. G. Lot
man en C. Leonhardi M. SchoijerenR.
Binger.P. van Bredcrode en M. E. Metsch.
GEBOORTEN.
8 Dec. A. M. Merkens geb. Wellensiekz.
9 Dec. A. M. de Korte geb. Verschoor d.
B. Schut geb. Schut z.A. Ellens geb.
Piek z.J. v. Dijk geb. Gutter d J.
Andrea geb. Steenken z.II. M. v. Kimme-
naede geb. vdWeiden d10 DecCH
Ligtvoet geb. Dorsman z.—M. J.Creemers
geb. Breuring z.A. Menage geb. Blokd.
C. M. Geels geb. Bolmersz.C. Arons
geb. v. d. Zwetz. E. Pranggeb.de Jager
a.II. de Vos geb. Honingd. (levenl)."
11 Dec. H. Bloeminkgeb. v. Hartez.J.
W. vanNielgeb. Miesijerusz.C. S. v. d.
Zeeuw geb. Bijsier d.— 11. H. v. Dalsura
geb. Visscber d.A. M. Brinkman geb.
Jung d.S. W. G Freriksgeb. v. Eijme-
ren d. 12 Dee. C. G. Luttik geb. Kuneman
d.— M. C. Jansengeb. v.d. Voortz.A.
Rieu geb. v.d. Raadt d.13 Dec. M. E. v.
Leeuwen gebHeijungs d.C. M. Wesselius
geb. de Raadd. H. A. M. Hijmensen geb.
v.d. Zee dSHes geb. Polak z14 Dec.
G. Roest geb. Evers z H. E. van Beek
geb. Lokkers d.J. v. Raaphorst geb. v.d.
Hulst z.J Coblens geb Kenter z. J.
MPeters gebvStaveren zJHM
Vermeijs geb. Timmerz.T. A. Veldkamp
geb. Borgsteind.
OVERLEDEN.
9 Dec. C. Wolzak 5 j. z. Leidsehestr.
W. G. Curtli 3 j. z K. Wijng.str. 10
Dec. P. v. Bommel73j. Essenstr. J. A.
Anthonisse 2 j. z. Oranjcb laan.11 Dec.
B ATijsen 17 jzBrouwersvaartW
J. Mangeisdorf IR ni. d. Oranjestr. G. v.
Rossum82j. KI. Heiligland. C. Akersloot
geb. Lomans 57 j. Sckecpm. dyk.M. E.
Zwemmer 3j. d. G. Raamgr.H. C. Kop
pen geb. v. Zij 1 63jGastkuisvest,.W. L.
J. v. Zutplien4j. z. Doelsir. 12 Dec. C.
J. v. Ilarreveld 5 j. d. Jansstr. C. Neelis
7 j. z. Spaarne.13 Dec. G. C. Kramer
geb Dantz 50 j. Begijnhof.M. Philippo
geb. Vergers 64 j. Essenstr.A. K. Dort-
mundt 49j. Oostvest.14Dec. G. H. van
Suijlichem 4 j. z. Hondenst.P. Noblet
57 j. SchooterstrA van Dieren70j. van
Marumstraat.15 Dec. C. Marchand 12 m.
z. Z. Polderstraat..
14 December. Kaas. Aangev. en verk.
56 stapels, uitmakende 6359 kazen, we
gende 13299 kilogrammen.
Hoogste prys per 50 K. Gr. ƒ30.50
Laagste 13.
ORGELBESPELING
in de Groote- ot St. Bavokerk alhier op
Dinsdag 20 Dec. 1887, des namiddags van
1—2 uur door den Heer W. Ezekman.
PROGRAMMA.
1Passa cagliaBach
2. „O haupt voll BlutundWun-
den." (Choral)Hesse.
3. Frühlings Fantasie'Flügel.
4. Lieder ohne "WorteMendelssohn.
5. Yariatien op Wilhelmus van
N assauenBrands Buys
6Finale.
