Eerste Blad.
PREDIKBEURTEN
No 92.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86
Tiende Jaargang
TELEPHOONNUMMER TT"T° A A |1 T Ijl "lV/T C| ^"^1 "TT TELEPHONISCHE VERBINDING
144. JljL JLV Ij üi 1XL O KJ JlL met Amsterdam.
iDmTEimniD
ABONNEMENTSPRIJS: r, A rnT11, n-I77^71
Per drie maandenf25. van ZATERDAG 1/ November 1888. VERSCHIJNT-
franco p. post ,40. Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regèls 25 cents, elke regel Dinsdag- en Vrijdagavond
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk. meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
Advertmtiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan too mogelijk nog worden geplaatst.
Neord-Znldhollaidsche Stoomtramweg-MaatschappijHaarlem—Leiden. I Oct. 1888.
Haarl., Hilleg. en Leiden 1.1 Of, 6 50, 8.22, 9.42, 10.55', W, 12.20, 1.35, 2.58, 4.26,
5.40*, 6.65, 8.15 '8 av. HaarlemHillegom 9.3710.55 's av.
f Alleen des Vrijdags. Vervoert ook goederen.
Haarlemsche Tramwaj-Maat.schappij. Van 't Station 7.30 's morgens tot 10.30 's avonds.
Uit den Hont 7.50 's morgens tot 10.50 's avonds.
Vertrekuren der Spoortreinen van Haarlem. 1 Oct. 1888. Naar Amsterdam: 6.53,
8.09*, 8,31. 8.68', 9.25', 10.20, 11.46*, 11.56 11.32f 's morgens. 12.50, 2.31,* 3.35,
4.18*, 5.23*, 6.16', 6.42, 7.28f7.54*. 9.18*, 9.29*, 9.52,10.18*. 11.04f 's av.
Van Amsterdam: 6.20, 6.50*,'7.35f, 7.48* 8.20*, 8.48,9.17*,9.50*, 11.—11.52*, 11,57,'smorg.
1.05*, 1.15*, 3.25*, 4.15, 4.29* 5.—*, 5.33f, 7.30*. 8.20, 8.55, 10.02*, 11.15 's av.
Naar Rotterdam: 7.17, 7.67f, 8.43", 9.21,10.13*, 's morgens, 12,15*, 12.33,1.41', 3.49", 4.59,
5.55f, 7.53*. 8.49, 10.25* 'savonds.
Van Rotterdam: 6.05, 7.55*, 9.45, 10.17f, 10.54's morgens, 1.19*. 2.50*, 3.35, 4.50, 6.18f,
7.25, 8.13*, 8.50*, 9.55f 's avonds. De met gemerkte treinen zijn sneltreinen. De
met f zijn exprestremen alleen le en 2e klasse.
Naar den Helder: 6.48, 8.12*, 9.42, 11.27* 'smorgens, 1.30, 3.53*, 4.585.57*9.20'sav.
Tot 14 Oct. tot Uitgeest. Stoppen aan de Kleverlaan, den Kruidbergerweg en te
Driehuizen
Naar IJmuiden: 6.15, 6.48, 9.42,'smorgens, 1.30,4.58, 9.20'sav.
Van IJmuiden: 8.11.13 'smorgens, 3.03, 5.46, 9.20, 10.10 'sav.
Naar Zandvoort: 8.11, 10.15, 11.32 'smorg., 1.28. 4.54, 7.55 's avonds.
Van Zandvoort.: 8.38, 11.10, 's morgens. 12.27, 3.55, 5.52, 8.17 's avonds.
Tram-Omnibus-Maatsehappij. BloemendaalOverveenHaarlem. 8 Nov. 1888.
Vertrekuren van Bloemendaal (Hotel Kennemerlandj8.25, 9.35,10.40,12.15 's morgens,
1.25, 2 45, 4.5.35, 6.25, 8.20, 9.35, 's avonds.
Van Haarlem (Station). 9.14, 10.10, 11.32, 'smorgens, 1.26,2.28, 3.45,4.40,6.15,7.50,
9.16,10.22 's avonds.
Bloeiuendaalsche Omnibusdienst. (Ondernemer M. MAAS). 7 Nov. 1888.
Vertrekuren van Bloemendaal (Kerk) 8.15, 9.15, 10.40, 11,40, 'sm., 12.50, 1.15*, 2.45
3.30, 5.15, 6.25,8.20,9.25*'sav.
Van Haarlem (Station). 8.55,10.,11.24, 's morg., 12.25,1.26,2.*,3.45,4 18, 5.53, 7.15,
9.—, 10.15** 's av. Alleen Zondag. Alleen Zaterdag en Zondag.
Dienstregeling van het Postkantoor. 1 Oct. 1888. Openstelling van hetkantoor: Dag
van 8 's morg. tot 934 uur 's av. Op Zondag van 's morg. 8 tot 10 en 's av. van 12 tot 4 uur
Voor de storting en uitbetaling van postwissels, postbewijzen en de invordering van gelden
op kwitantiëi alleen op werkdagenvan 9 uur 's morg. tot 3 uur 's av. Voor de Spaarbank
van 'smorg.9 tot 9 uur 'sav., op Zondag van 8 tot 10 en van 12tot4ure.Voorde
Postpakketten alleen op werkdagen, van 'smorgens 8 tot 9)4 uur 'savonds.
Aanvang der bestellingen. Op werkdagen: 7.30,9.45 'smorgens, 1.15,3.30,7.9.'savonda,
Op Zon- en algemeene erkende Christelijke feestdagen7.30 's morgens, 1.4.'s avonds.
Lichting der bulpbrievenbusser Gedempte Oude Gracht, Groote Houtstraat, Zijlvest
Parklaan, Kaasplein6.45,10.'s morg., 2.30,6.8.30 's av. Florapark, Kampersingel,
LeidscbevaartSchootersingel6.30, 9.45 'smorgens, 2.15, 5.45, 8.15 'savonds.
Des Zondags: buitenwijken 'sm. 6.30 en 's av_ 3.15. binnenwijken 's m. 6.45 en 'sav. 3.30
Lichting aan bet StationRichting Amsterdam 8.4,11.27 's morg., 2.26, 3.30*, 5.18', 7.23* 's av.
Richting Rotterdam 7.52,9.16'smorg., 12.10, 4.53*, 5.50,10 20* 'sav.Rich ting den Helder
6.43, 9.37 'smorg., 1.25*, 4.53, 9.15*'savonds. De met worden Zondags niet gelicht.
Telegraafkantoor. 1 Oct. 1888. Het kantoor is geopend op werkdagen van 's m. 8 tot 's av.
10 uur, op Zon- en algemeen erkende Christelijke feestdagen van 's m. 8—4 's av. 6—9 u.
Binuenl. Telegrammen worden berekend tegen 25 cents voorde eerste 10 woorden, voor
elk tweetal woorden daarboven 3 cents.
op ZONDAG 18 Nov. 1888.
Groote Kerk.
Voorm. 10 ure, Moeton.
Nam. 2 nre, Snethlage. 3e Zondag,
's Avonds 6 ure, Brutel de la Jtivière.
Gedachtenis van Nederlands herstelling
in het jaar 1813.
Nieuwe Kerk.
Voorm. 10 ure, Hoog.
Jans-Kerk.
Voorm. 10 ure, Smeding
Maandag 'sav. 6 ure, Moeton.
Openbare catechisatie. Mattb. 10 1 enz.
Wotnsdag 's av. 7 ure, Brutel de la Jtivière.
Bakenesser Kerk.
(Voor de Kinderen).
Voorm. 10 ure, Knottenbelt.
Waalsclie Kerk.
Voorm. 10 ure, Hebry.
Christelijk Gereforni. Gemeente.
(7cd. Oudegracht).
Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure, Mulder.
Woensdag 's av. 8 ure. Mulder.
(Klein Heiligland).
Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure. Schotel.
Honderdag 'sav. 7V2 "re, Schotel.
Luthersehe Kerk.
Voorm. 10 ure, Poolman.
's Avonds 6 ure, Mees.
Kerk der VereenigdeDoopsgezinden
Voorm. 10 ure, de Lanoy.
's Avonds 6 nre, de Vries.
Remonstrantsche Kerk.
Voorm. 10 ure, H. André de la Porte,
Em.-pred.
Met medewerking van het Zangkoor.
Kerk der Broedergemeente.
Voorm. 10 nre, Weiss.
Honderdag 's av. 8 ure, li eiss.
Chr. Bewaarschool. L. Heerenvest.
Geen Bijbellezing.
Lokaal in de Oranjestraat.
Hinsdag 'sav. 8 nre, Snethlage. Bijbellez.
Lokaal v. de J ongelings-vereeniging.
Annastraat.
Honderdag 'sav. 8 u., Knottenbelt. Bijbellez.
Diakenen der Ned. Herv. Gemeente
beriehten met dankzegging dat voor de I
gehouden turfcollecte nog is nagekomen
een bedrag van ƒ21.50.
Hs. Smeding bericht dat in dank door
hem ontvangen is van onbekend ƒ1 voor
de Doetinchemsohe Stichtingen tot oplei
ding van predikanten1 voor de turf-
collecte, en bij den Heer Bierens de Haan
van de Haarlemsche Zustervereeniging 8
voor de christelijke school voor on- en
minvermogenden alhier.
Hs. Tideman ie verhinderd Dinsdag 20
November zijne lessen te geven.
De Kerkeraad der Ned. Hervormde
Gemeente alhier, acht zich verplicht den
leden dier gemeente onder de aandacht te
brengen, dat, wie zich aansluiten aan de
doleerenden, uittreden nit de Hervormde
Kerk, en dat ouders, die hunne kinderen
in hunne samenkomsten laten doopen, die
kinderen daardoor plaatsen buiten de Ned.
Hervormde Kerk, terwijl zulk eene doop-
bediening, als volbracht in eene niet er
kende Gemeente, door hem beschouwd moet
worden als niet geschied.
J. M. Snethlage, Praeses.
J. W. Knottenbelt, Scriba.
Nederd. Herv. Kerk.
Bennebroek.
Voorm. 10 ure, geen dienst.
Nam. 41/3 ore, G. van Herwaarden.
Beverwijk.
Voorm. 10 ure, J. C. Boon,
Bevestiging van lidmaten.
Voorbereiding,
's Avonds 7 ure, J. C. Boon,
Avondmaal.
Evang. Luthersehe Kerk.
Voorm. 10 ure, K. A. Gonlag
Doopsgezinde Kerk.
Voorm. 10 ure, J. Sepp.
Bloemendaal.
Voorm. 10 ure, J. H. van Arkel.
Nam. 21/2 ure, J. H. van Arkel.
Heemstede.
Voorm. 10 ure, F. E. Haubanton
Hillegom.
Voorm. 10 ure, M. Buchli Fest.
Houtrijk en Polanen.
Voorm. 9 V2 ure, J. van Loenen Martinet.
Sandpoort.
Voorm. 10 ure, geen dienst.
Nam. 2 ure, J. van Loenen Martinet.
Spaarndam.
Voorm. 10 ure, H. J. Bergsma.
Donderdagavond, 7 nre U. J. Bergsma.
Velsen.
Voorm. 9% ure, C. J. Brutel de la Jtivière,
Pied. te Haarlem.
Zandvoort.
Voorm. 10 ure, O. ScJiriecke.
Nam. 21/s nre, O. Schriecke,
Voordrachten in Teyler's Stichting.
Wie het voorrecht heeft gehad, Woens
dag avond te behooren tot de gasten, aan
wie door direoteuren van Teyler, telken
winter, keur van geestelijk genot, met zulk
een ongekende vrijgevigheid wordt aange
boden, bewoog zich op de vleugelen der
verbeelding, zoowel in bet voorhistorisch
tijdperk als in de onmiddellijke toekomst
van onze naaste omgeving.
Dr. T. C. Winkler had toch tot on
derwerp zijner rede gekozen„Destaalbron
in de Haarlemmermeer". Zeker is dit een
der meest besproken onderwerpen van den
dag, terwijl d* wetenschappelijke verkla
ring van de bronnen in het algemeen, die
het eerste deel uitmaakte van sprekers
betoog, en de historie van het ontstaan
van onzen bodem ons noodwendig terug
voerde tot het grijze verleden.
Waar blijft het water, dat wij in aller
lei vormen op aarde zien nedervallen
Het wordt of onmiddellijk verdampt, of
door dieren of planten, of ook door de
gesteenten opgenomen het loopt voor een
groot deel van de hoogten der aarde naar
de zee, maar een aanzienlijke hoeveelheid
verdwijnt ook tijdens dien loop in de
ontelbare holen en gaten en gangen waar
van er zoo ontelbaar vele op onzen aard
bodem voorkomen. Dit water nu dringt in
zijn geheimzinnige onderaardsche kronkel
gangen overal door, het gaat door de humus-
laag,die de aardkorst voor een groot deel be
dekt, verzadigt de gesteenten, die water
opzuigen, zet ze in anderen vorm om, lost
ze hier en daar op en doet op die wijze
de heerlijkste kristallen ontstaan, terwijl
het, overal wrijvende en schurende, mine
rale bestanddeelen in zijn loop medevoert
en afzet, welke allerwege den planten
groei bevorderen.
Hier en daar ontmoet het echter rotslagen
die ondoordringbaar zijn.
Gehoorzaam aan de wetten der hydro-
statiek stuwt het echter voortdurend op en
als het zich overal den weg versperd ziet en
geen anderen uitweg weet, springt het in
een glinsterenden Btraal uit het aardrijk
te voorschijn en de bron, een der aanval-
ligste verschijnselen der natuur, vertoont
zich aan ons oog. Verkwikkend voor hare
omgeving, doet zij overal, zelfs tot in
de woestijn den weelderigsten plantengroei
ontstaan, wekt leven waar zij zioh vertoont
om verder onvermoeid den eeuwigen kring
loop, dien het water in de natuur steeds
volgt, voort te zetten.
Volgens de voortreffelijke methode der
natuurkundigen, werd dit alles door spre
ker op platen aanschouwelijk ons voor
oogen gesteld.
Er zijn bronnen, die altijd anderen die
slechts met tusschenpoozen springen. Dit
laatste is ten deele toe te schrijven aan
den ongeregelden toevoer van water zooals
in Zwitserland, waar des winters het wa
ter als sneeuw op de bergen blijft liggen,
ten deele aan den loop dien het water
in de bergen zelf neemt.
Als tusschenpoozende bronnen zijn voor
al merkwaardig de Geysers op IJsland.
Aldaar werpt zich een kokende waterstraal
soms wel 40 Meter hoog in de lucht,
blijft eenigen tijd voortspringenmaar ver
dwijnt dan weder even geheimzinnig als
zij gekomen is.
Van de beide soorten van bronnen hier
genoemd, is echter door de natuurkundi
gen eene verklaring gevonden, die tijdens
de lezing ten duidelijkste door proeven
werd opgehelderd.
Na deze algemeene beschouwingen, gaf
de geleerde spreker ons een beeld te zien
van de wording van ons vaderland in het
zoogenaamde ijstijdperk.
Hij vertoonde een doorenede van den
bodem van Winterswijk tot Overveen,
waar men al de verschillende lagen op
zag aangegeven, die in den loop der tijden
alhier waren neergezonken en Nederland
hebben gevormd en maakte het op die
wijze duidelijk hoe ook hier, en wel in
Haarlemmermeer, het ontstaan van een bron
kan worden verklaard. Het ijzer oxyde
hydraat, in het water aanwezig, moet
de bron hebben opgenomen uit de
zandlaag, die van de duinen onder het veen
doorloopt in de Haarlemmermeer.
Deze ijzerverbinding nu kan van oudsher
voorhanden geweest zijn in het zand, dat
hierdoor ijsbergen van de kusten van Noor
wegen en Zweden is aangevoerd of het
kan ook ontstaan door diatomeen. In het
eerste geval zou de voorraad zeker einde
lijk uitgeput geraken, in het tweede is
het einde er van niet te voorzien.
Het keukenzout, dat in de bron aanwe
zig is, kan uit de zee, die vroeger onze
landen bedekte tot die diepte zijn afge-
