HAARLEMSCH
f
PREDIKBEURTEN
Eerste Blad.
Elfde Jaargang.
144.
van ZATERDAG 5 Januari 1889
1888.
No. 1
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86.
ÏELEPHOON NUMMER
TELEPHON1SCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandenf,25.
franco p. post ,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk
Prys per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 wre, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
op ZONDAG 6 Jan. 1889.
T f Groote Kerk.
Voorm. 10 ure, Knottenbelt.
Nam. 2 ure, Snethlage. 10e Zondag.
II 3 Avonds 6 nre, Dr. N. Kohierpred.
te Loosduinen. (Voor Smeding.)
Voorbereiding en opening van de week der
gebeden.
Nieuwe Kerk.
Voorm. 10 ure, Hoog.
Jaus-Kerk.
Voorm. 10 ure, Hoeton.
Bakenesser Kerk.
(Voor de Kinderen).
Voorm. 10 nre, Bremer.
godsdienst-onder wijzer.
Waalsche Kerk.
Voorm. 10 nre, Hebry.
Christelijk Gereform. Gemeente.
(Ged. Oudegracht)
Voorm. 10 ure, 'iAv. 5 ure, Mulder.
Klein Heiligland).
Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure. Scltotel.
Luthersehe Kerk.
Voorm. 10 nre, Poolman.
Bevestiging van kerkeraadsleden.
■v Kerk der VereenigdeDoopsgezinden
Voorm. 10 ure, de Cries.
J^b's Avonds 6 nre, Craandijk.
Remonstrantsche Kerk.
Voorm. 10 ure, S. Molenaar
pred. te Zaandam.
Kerk der Broedergemeente.
Voorm. 10 ure, Weiss.
Week der Gebeden.
Janskerk.
Maandag 's av. 8 nre, Knottenbelt en
Snetlilage. Dankzegging en schuldbe
lijdenis.
Woensdag 's av. 8 ure, Weiss en Knottenbelt.
Huisgezin en scholen.
Honderdag 's av. 8 nre, Moeton en Hoog.
Inwendige zending en maatschappelijke
hervorming.
Zaterdag 'sav. 8 nre. Hoog en
De volken.
Christelijk Gereform. Gemeente.
(Ged. Oudegracht).
'oensdag 'sav. 8 ure. Mulder.
(Klein Heiligland.)
jDonderdag 's av. 8 ure, Schotel.
Kerk der Broedergemeente.
pinsdag 's av. 8 ure, Moeion en Snetlilage.
De Heilige Geest en de Kerk.
'rijdao 's av. 8 nre, Smeding en Weiss.
Zendelingen onder Israëlieten, Mahome-
danen en Heidenen.
Ds. Moeton verwacht deze week weder
al zijne catechisanten, behalve die voor de
Avondlessen, die nog een week worden
nitgesteld
Ds. Moeton heeft in dank onvangen van
Vrouw B. uit een zendingsbnsje f 2,25
voor de Ned. Zending-Vereeniging.
Ds. Tidemau hoopt Dinsdag 8 Januari
zijne lessen te hervatten.
Nederd. Herv. Kerk.
Bennebroek.
Voorm. 10 ure, Oh. v. Oosterzee,
Pred. te Sliedrecht.
'sAvonds: geen dienst.
Beverwijk.
Voorm. 10 ure, J. C. Boon.
Evang. Luthersehe Kerk.
Voorm. 10 nre, K. A. Gonlag.
Doopsgezinde Kerk.
Voorm. 10 nre, J. Sepp.
Bloemendaal.
Voorm. 10 ure, J. H. van Arkel.
Nam. 2 ure, geen dienst.
Heemstede.
Voorm. 10 nre, geen dienst.
Nam. 2 ure, F. E. Haubanton.
Afscheid.
Collecte voor de Inrichting voor lijders
aan vallende ziekte.
Hillegom.
Voorm. 10 nre, M. Buchli Fest.
Houtrijk en Poianen.
Voorm. 91/2 ure, 11. J. bergsma,
Pred. te Spaarndam.
Sandpoort.
Voorm. 10 nre, J. van Loenen Martinet.
Spaarndam.
Voorm. 10 ure, geen dienst.
Nam. 21/2 nre, H. J. Bergsma.
Velsen.
Voorm. 10 nre, H. Smeding,
Pred. te Haarlem.
Zandvoort.
Voorm. 10 nre, O. Schrieke.
Nam. 21/2 ure, O. Schrieke.
Grootsche herinneringen zijn voor elk
Nederlander verbonden aan het jaartal
88. Voor drie een wen mocht het aan Enge
land en Nederland te samen gelukken
den doodelijken slag af te weren dien Phi
lips van Spanje beiden landen wilde toe
brengen met zijn trotsche Armada
een eenw later, werd in datzelfde jaar
onze stadhouder Willem III onder luid
gejubel in Engeland ingehaald om aldaar
een constitntioneele regeering te vestigen
en voor goed aan het rijk der koninklijke
willekeur een einde te maken. Beide feiten
hadden een wereldhistorische beteekenis
en niet zonder trots mag de Nederlander
er zich op beroemen, niettegenstaande den
geringen omvang van zijn territoir, zoo
krachtdadig te zijn opgetreden voor het
heiligdom der staatkundige vrijheid als het
in die beide jaren heeft gedaan.
In Engeland heeft men de gedachtenis
aan deze gebeurtenissen door optochten,
standbeelden etc. verlevendigd en gevierd.
In Nederland heeft men zich weinig daar
over bekommerd en alleen het 75 jarig
feest der herstelling van onze onafhanke
lijkheid herdacht.
1888 was voor Europa wederom een
jaar van groote beteekenis.
De keizer van Dnitschland, het land
dat ontegenzeggelijk in dezen tijd de he
gemonie voert in ons werelddeel, de oude
Heldenkeizer, zooals Gerraanje's zonen hem
noemen, stierf in den aanvang des jaars op
ruim 90 jarigen leeftijd. Met spanning zag
elk te gemoet, in welken zin de regeeriDg
door zijnen zoon Frederik, den Edele bij
genaamd, zou worden veortgezet. Zon de
conservatieve, militaire geest, die Wilhelm
I geleid had gedurende zijn roemruchtig
en langdurig regiment, thans worden ver
vangen door een meer vrijzinnig, een meer
op de werken des vredes gerioht bestuur?
Niet zonder reden vroeg men zich znlks
af, omdat de neiging en het karakter van
den nieuwen vorst en zijne stelling tegen
over den rijkskanselier van algemeene be
kendheid waren.
De oude traditie bleef echter in het
Duilsohe rijk gehandhaafd. De keizer, reeds
bij zijn optreden door een doodelijke kwaal
aangetast, kon slechts zeer weinig invloed
op de staatszaken nitoefenen en overleed
reeds den 14den Juni van ditzelfde jaar.
De eerste woorden, waarmede de nieuwe
keizer optrad, hestonden uit een groet aan
zijne armee, waarbij ditmaal in het bijzon
der een heilwensch voor den bloei van de
vloot werd gevoegd. Graaf Bismarck's po
litiek zal worden gehandhaafd. Overal zal
men voortgaan zieh tot de tanden te wa
penen nog onlangs is zelfs in Holland door
den Minister van Financieën verklaard, dat
zijne collega's van Oorlog en Marine vrije
lijk over zijne kas konden beschikken, en
daar het nu gebleken is, dat we uitsteken
de vestingen schijnen te hebben, waaraan
echter nog de noodige „mennekens" ontbre
ken en „een bnitengewoon goed eorp? mar' -
„ia*'-. ""die eohter ..wraf neigen
om het land te verdedigen, zoo zal er nog
menige rijksdaalder op het altaar van Mars
moeten worden geofferd, eer we geheel ge
reed zijn om met fatsoen onder de krijgs
haftige natiën van Enropa op te treden.
Terwijl dan ook in de Vereenigde Staten
van Amerika een bezwarende overvloed
van geld bestaat, wordt in de Verdeelde
Staten van Europa, overal de grootste
zuinigheid aangeprezen met het oog op de
voortdurende sohuldvermeerdering.
De nieuwe kieswet gaf ons een Minis
terie der kerkelijke partijen.
Hoewel de liberale partij, ter elfder
ure met een sociaalpolitiek programma
kwam aandragen, dat ze reeds lang zelf
had moeten verwezenlijken, mocht het
haar niet gelukken de teugels van het
bewind te behouden. De radicale partij
vertrouwde hare beloften niet meer, en
sloot zich overal bij de kerkelijken aan.
Tot groote verbazing der bourgeoisie, werd
dan ook hier evenals in Pruisen en Frank
rijk, de uiterste linkerzijde vertegenwoor
digd in het Parlement, door de verkiezing
van Domela Nieuwenhnis.
Reeds heeft deze regeering getoond het
belang van het arbeidersvraagstuk in te
zien. Het onderwijs is niet meer alleen
het voorwerp van de aanhoudende zorg
der regeering. In allen gevalle, is het een
vooruitgang, thans anderen aan het roer
te zien, dan diegenen die van oordeel
waren, dat het beste was de zaken op zijn
beloop te laten, (laisser aller).
Met Hare Majesteit de Ned. Bank, zijn
we gelukkig op den besten voet gebleven.
Nederland is zoo gelukkig weder voor een
geruimen tijd van hare onschatbare dien
sten te mogen gebruik maken. Wel meende
deze of gene dat het staatscrediet, haar
verleend, ook wel eenigzins aan den land
bouw ten goede mocht komen, maar dit
werd overbodig geacht.
Men wist niet of het wel goed zou zijn
ook aan de landbouwers crediet te verlee-
nen, en achtte het beter hen zichzelf
te laten helpen. Als zij nn maar
niet het land gaan verlatenNn, daar
houdt de Minister van Justitie wel een
oogje op en het zal nog wel een paar
jaren duren eer we zoo ver als Ierland
gekomen zijn.
Onze letteren leden een groot verlies
door het overigden van Hofdijk en Van
Beers. De Kennemer Meistreel en de
Vlaamsche zanger zullen gelezen worden
zoolang ie „Dietsche sprake" nog bestaat.
Voorloopig is hnn zoetvloeiende bekoring,
hun kristalheldere stijl ten minste nog
niet verdrongen door de geharnaste son
netten, en de zwevende gevoelsindrukken
der nieuwere verzensmeden. Ook Vosmaer
ontviel dit jaar aan de Vaderlandsohe
letteren.
Zien we na deze herinneringen nit de
grootere kringen onzer belangstelling, terug
op den meer beperkten waarin onze ge
meente zich beweegt, dan moeten we in
de eerste plaats tot ons leedwezen wijzen
op iets negatiefs. Bij den aanvang van dit
jaar werden er door het Hoofd der Ge
meente drie quaesties gesteld, die oplossing
vorderden, en van groot aanbelang waren.
De spoorwegvraag, de duinwaterzaak en
de gemeenschap met de Noordzee. Niet
tegenstaande de ijverigste pogingen is het
niet mogen gelukken een dezer vraagstuk-
tot oplossing te brengen. 1888 draagt
deze taak over aan 1889.
De verkiezing-quaestie bracht ook hier
veel wrijving van denkbeelden.
De radicale partij meende een oogen-
- J- I—A.-- i-.J...v.faaacuu6 ac.
liberalen de leiding te kunnen overnemen.
Zg bleek te hebben misgezien. Het
oude liberalisme zal vermoedelgk in Haar
lem haar laatste bol welk vinden. Toen
het er op aan kwam om beginselen toe
te passen, liepen de meesten van de aan
hangers der nieuwere denkbeelden over
naar de oude party. Volksbelang werd
verlaten voor Vooruitgang, en de heer
Farncombe Sanders zal vermoedelgk tot
afgevaardigde voor zgn leven gekozen
zijn. Gelukkiger type van een liberaal
zal dan ook niet ligt worden gevonden.
Reeds de eerste Gemeenteraadsverkie
zing van den heer Sabelis gaf blgken van
de aandoenlgkste eenstemmigheid. Voor
verkiezingsstrgd behoeft men thans niet
meer te vreezen bg gebrek aan strgders,
bestaat er geen reden tot verdeeldheid
meer. De Haarlemsche bnrger kan in dit
opzicht volkomen ,,ruhig sein". Politiek
leven is overbodig verklaard.
Op onderwgsgebied werd weder veel
hervormd. De H. B. school met 3-jarigen
cursus werd mede dienstbaar gemaakt
voor de opleiding tot adelborsten en ca
detten op de Burgeravondschool werd
teekenen, het schrift van den werk
man op den voorgrond gesteld. Lang
zamerhand begint zoodoende het school
begrip der middeneeuwen overal voor een
beter plaats te maken, en ziet men in dat
tnssohen het onderwgs van klerken en
leeken het qualitatieve onderscheid altgd
moet worden in het oog gehouden.
De phantasie onzer gemeente droomt
zich een badplaats van den eersten rang
te worden na de ontdekking van de staal-
bron in de Haarlemmermeer. Reeds zien
enkelen daaraan gepaard een verfraaiing
van de Hertekamp, in elk geval is vast
voorloopig een nieHw muziekcorps geor
ganiseerd, dat onder leiding van den heer
Kriens ons de toekomstmuziek bg dit
alles zal leveren, en tevens het orkest
waaraan Haarlem behoefte had.
Onze meunier de Sans Souci wordt ont
eigend. De rechters in den Haag hebben
Haarlem vergunning gegeven de Barre-
voetesteeg te verbreeden, zoodat men wel
dra ook daar ter plaatse meerdere ruimte
zal verkrijgen.
