HAARLEMSCH
Eerste Blad.
PREDIKBEURTEN
Elfde Jaargang.
144.
van ZATERDAG 26 Januari 1889
op ZONDAG 27 Jan. 1889.
Nederd. Herv. Kerk.
No. 7
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86.
TELEPHOONNUMMER
TELEPHONISCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandenf ,25.
franco p. post ,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stnk.
Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 vre, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Collecte voor het godsdienst-onderwijs in
alle beurten bij de Ned. Herv. Gemeente,
behalve de namiddagbeurt en de kinderkerb.
Groote Kerk.
Voorm. 10 ure, Hoog.
Nam. 2 ure, Snethlage. 11e Zondag,
's Avonds 6 ure, Moeton.
Nieuwe Kerk.
Voorm. 10 ure, O. Schrieke,
pred. te Zandvoort.
Jans-Kerk.
Voorm. 10 ure, Knottenbelt.
Woensdag 's av. 7 ure, Snethlage.
Bakenesser Kerk.
(Voor de Kinderen).
Voorm. 10 ure,
Waalsche Kerk.
Voorm. 10 ure, Hebiy.
Christelijk Gereform. Gemeente.
(Ged. Oudegracht).
Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure, Mulder.
Woensdag 'sav. 8 ure. Mulder.
Klein Heiligland).
Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure. Koog,
van Huizen.
Honderdag 'sav. 8 ure, Schotel.
Lnthersehe Kerk.
Voorm. 10 ure, Mees.
's Avonds 6 ure, Poolman.
Kerk der VereenigdeDoopsgezinden
Voorm. 10 ure, de Vries.
's Avonds 6 ure, de
Kemonstrantsche Kerk.
Voorm. 10 ure, M. Assink üalkoen
pred. te Sloterdyk.
Kerk der Broedergemeente.
Voorm. 10 ure, Baron van Hoorn.
's Avonds 6 ure, Baron van Doorn.
Chr. Bewaarschool. L. Heerenvest.
Maandag 's av. 8 ure, Moeton. Bijbellezing.
Luk. 10 25 enz. j
Lokaal in de Oranjestraat.
Dinsdag 'sav. 8 ure, Hoog. Bijbellezing.
Lokaal v. de J ongelings-vereeniging.
Annastraat.
Honderdag 'sav. 8 u., Knottenbelt. Bijbellez.
De collecte Woensdag 23 Jan. in de
Janskerk voor de Evangelisatie in België
gehouden heeft opgebracht met nagekomen
ƒ2,50 ƒ32,125.
De Heer Postgodsdienstonderwijzer, is
verhuisd naar de Ged. Raamgracht 69.
Ds. Snethlage bericht met veel dank te
hebben ontvangen van de Naaikrans „Ta-
bitha" voor de Chr. school van on- en min-
mogenden 15,08Vs en voor de Nederl.
Zend.-Vereeniging 7,67Va-
Bennebroek.
Voorm. 10 ure, G. van Herwaarden.
Nam. 4Va ure, geen dienst.
Beverwijk.
Voorm. 10 ure, C. Niemeyer,
Cand. tot den H. D.
Evang. Luthersche Kerk.
Voorm. 10 ure, K. A. Gonlag.
Doopsgezinde Kerk.
Voorm. 10 ure, J. Sepp.
Bloemondaal.
Voorm. 10 ure, J. H. van Arkel.
Avondmaal.
Nam. 2i/s ure, J. H. van Arkel.
Dankzegging.
Heemstede.
Voorm. 10 ure, P. J. Moeton,
Pred. te Haarlem.
Doopsbediening.
Hillegom.
Voorm. 10 ure, M. Buchli Fest.
Houtrijk en Folanen.
Voorm. 91/2 ure, C. J. Brutel de la Riviere,
Pred. te Haarlem.
Sandpoort.
Voorm. 10 ure, J. van Loenen Martinet.
Spaarndam.
Voorm. 10 ure, H. J. Bergsma.
Velsen.
Voorm. 91/2 ure, M. Snethlage,
Pred. te Haarlem,
's Avonds geen dienst.
Zandvoort.
Voorm. 10 ure. W. Zijlstra,
Tbeol. Cand. te Leiden,
Nam. 2 Va ure, O. Schrieke.
Het Gemeenteverslag.
(Vervolg)
Het jaarlijkseh schoolexamen voor de
kostelooze en de tusschenscholen had plaats
met zeventig leerlingen (der hoogste
klasse) en liep over lezen en verstaan van
het gelezene, taal en stijl, schrijven en
rekenen. Dit de waardeeringscijfers, komt
de subcommissie voor het examen tot de
conclusie, dat de vruchten van het onder
wijs over het algemeen bevredigend kun
nen genoemd worden, dooh de ontwikke
ling op taalkundig gebied moest het af
leggen bij die op rekenkundig terrein.
De staat waarin de uitkomsten van het
examen, als bijlage bij het verslag der
Commissie gevoegd, geeft, met inachtne
ming van het boven gezegde, een beeld
van den graad van ontwikkeling der leer
lingen aan elk der scholen die aan het
examen deelnamen.
Met ingenomenheid begroette de Com
missie de door den Raad genomen maatre
gel om pas beginnende onderwijzers en on
derwijzeressen niet te hoog te salariëeren,
maar daarentegen de positie en de vooruit
zichten van oudere titularissen te verbe
teren.
Omtrent den ijver en de toewijding
van het onderwijzend personeel wordt met
lof melding gemaakt. De Commissie gedenkt
bij het punt schoolfeesten de goede diensten
welke de Vereeniging „Door Vermaak tot
Nut" en de heer en mevrouw Gerdessen
aan het onderwijs bewijzen.
Het verslag noemt nog de avondschool
voor fabrieksmeisjes en voor fabrieksjon-
gens, bezocht resp. door 40 en 29 leer
lingen. De school voor bejaarden telde
28 vrouwelijke en zestig mannelijke leer
lingen.
De vereeniging „Tot verbreiding der
Waarheid" had tien Zondagscholen met
700 en die van den Nederlandsehen Pro
testantenbond 400 leerlingen. De Zondag
school onder toezicht van Dr. H. Smeding
werd bezocht door 300 leerlingen.
Onze gemeente telde elf bewaarscholen
met 3962 leerlingen.
Middelbaar Onderwijs. De
Burgeravondschool werd op 31 December
bezocht door 88 leerlingen. Deze inrichting
kostte der gemeente 5585.091/2. Aan
schoolgelden werd 376 ontvangen.
De Hoogere Burgerschool met vijfjarigen
cursus had 160 leerlingen, 22318.52V2
werd voor deze school uitgegeven, waar
tegen staat aan schoolgelden en rijks-sub
sidie eene ontvangst van 16607.50.
De Hoogere Burgerschool ter opleiding
voor handel en nijverheid met 41 leer
lingen vorderde 11081.44 Va - Ve school
gelden, ten bedrage van 2715, moeten
op deze uitgaaf in mindering gebracht
worden.
De meisjesschool voor middelbaar onder
wijs, 150 leerlingen, vorderde f 17464.96.
Schoolgelden, ƒ9285 komen ook hier in
mindering.
Voor het onderhoud der gebouwen voor
deze vier inrichtingen van middelbaar
derwijs besteedde de gemeente f 2901.41V2
eu voor de kosten der Commissie van Toe-
zioht 51.33Vi
De Muziekschool van deafdeeling „Haar
lem der Maatschappij ter bevordering der
Toonkunst telde 141 leerlingen in de
pianoklassen, 60 voor den zang, 9 voor
violoncel en 2 voor theorie. De school
staat onder bestuur van den heer L.
Schlegei.
De Volks-zangschool van het departe
ment Haarlem der Maatschappij „Tot nut
van 't Algemeen," had in 1887, 212
leerlingen, de zangschool van den heer
A. Beernink, waar het onderwijs gegeven
wordt naar de beginselen der methode
Paris-Galin-Chevé had 30 leerlingen.
Het onderwijs aan de gemeente Gymnas
tiek-, scherm- en dansschool werd in 1887
bijgewoond door 827 jongens en 33 meis
jes; de schermlessen door 29 jongens en
de danslessen door 42 leerlingen. Het
nadeelig slot, door de gemeente voor deze
inrichting te betalen, beliep ƒ1843.50.
Het Gymnasium werd bezocht door 92
leerlingen en 4 toehoorders. Het totaal
der uitgaven voor deze inrichting bedroeg
ƒ28824.70, dat derontvangsten 17912.50.
VIII. Kunsten en Weten
schappen. De stadsbibliotheek, in 1596
gesticht, werd in 1887 door 298 perso
nen ter raadpleging der voorhanden bron
nen bezocht, terwijl aan 86 personen bo
vendien 424 boeken werden uitgeleend.
In dat jaar vermeerderde de bibliotheek
door geschenken van Ie verschillende mi
nisters, genootschappsn, maatschappijen
en gemeentebesturen en door aankoop.
Het Stedelijk Musenm van Schilderijen
en Oudheden op het Raadhuis werd in
1887 bezocht door ruim 8000 personen.
Door 24 kunstschilders werden copiën
genomen naar schilderyen van Frans Hals.
Het Bisschoppelijk Museum telde 185
bezoekers.
Van wege de Schuurman-Schimmel
van Outeren-Stichting ontvingen elf leer
lingen onderwijs aan het Gymnasium, de
Hoogere burgerschool met vijfjarigen cur
sus, de Teekenschool voor kunstnijverheid
en de Muziekschool, terwijl hy den aan
vang van het schooljaar 1887/88 nog aan
vijf leerlingen toelagen werden verleend.
De Kabinetten en de Bibliotheken van
Teylers Stiohting verkeerden in hoogst
gunstigen staat.
De Nederlandsche Maatschappij ter be
vordering van Nijverheid telde 27 Depar
tementen en 2200 leden. De museums der
Maatsohappij verkeerden in gunstigen toe
stand. Het getal bezoekers van het Kolo
niaal en vau het Knnstny verheidsmuseum
bedroeg in 1887 resp. 1507 en 8255. De
Teekenschool der Maatschappy telde ruim
200 leerlingen. De Nnts-bibliotheek gaf
in 1886/87 aan 2000 lezers 20215 boe
ken ter lezing. De Bibliotheek van de
Vincentius-vereeniging leende 6275 boe
ken nit.
Bachconcert.
De Haarlemsche Bachvereeniging gaf
Dinsdag avond een concert, dat naast de
vorige concerten eene aangename afwisse
ling aanbood en bovendien veel genot ver
schafte.
Een uitgezocht viertal solisten. Mej.
Pia von Sichereruit Munchen, Mej. Adèle
Asmann nit Berlijn, de Heer Franz Lit
zinger nit Dusseldorf en de Heer Joh.
Messohaert nit Amsterdam, trad op
en spreidde in solo's, duo's en kwartetten
zijn kunstenaars gaven milde ten toon.
Onder de werken van het programma von
den wij vele onde bekenden. Wy noemen
slechts, „die Uhr" van Löwe, de duetten
van Brahms „Die Boten der Liebe" en
„die Sehwestern" en „Spanisches Lieder-
spiel" van Schumann, alle reeds vroeger
op een Bachconcert ten gehoore gebracht.
Eene nieuwe compositie van Brahms „Zi-
geunerlieder" sierde mede het programma.
Het is een werk. dat zeer veel schoons
bevat en tot nadere kennismaking uitlokt.
De uitvoering der bovengenoemde werken
en van de verdere nummers van het pro
gramma viel zeer te lov.en. Natuurlijk,
waar solisten als genoemden optreden met
oomposities van Schumann, Brahms, Schu
bert, enz. daar is de verwachting gunstig
en het succes reeds van te voren te voor
spellen. Tooh zou dat succes grooter ge
weest zijn, indien de Heer Litzinger beter
by stem ware geweest en Mej. von Siohe-
rer zich in de kwartetten wat had weten
te matigen. De Tenorzanger was zeer ver
kouden en kon het dikwijls niet tot de
vereischte hoogte brengen. In „Lohen-
grins Abschied" van Wagner en in „Ge-
standniss" uit Schumanns cyclus was dit
zeer merkbaar. In de kwartetten wist hg
daarentegen met talent gebruik temaken
van hetgeen hem aan stem, bij zijne ty-
delijke indispositie, restte. Wij hopen de
kennismaking met den Heer Litzinger on
der gunstiger omstandigheden spoedig te
kunnen hernieuwen. Zijne voordrachtswij-
ze, zijn timbre en zijne uitspraak geven
ons de overtuiging, dat hij in staat is
schitterend revanche te nemen op den
avond van Vrijdag.
Mej. von Sioherer, zeiden wij boven,
had bescheidener kunnen zijo. Wy mee
nen, en wy spreken onze meening met
bescheidenheid nit, wij meenen, dat in
een kwartet geen enkele stem magdomi-
neeren; dat de vier samenwerkende ele
menten van gelijke dikte en kracht moeten
zyn, tenzij de componist eene enkele maal
het voortreden eener stem heeft bedoeld.
Van die gelijkheid in sterkte, die alleen
een goed ensemble kan geven, was in deze
kwartetten weinig te bespeuren. De sopraan
overvleugelde de andere stemmen en
maakte van het kwartet eene sopraansolo
met drie begeleidende stemmen. In de
duetten met de alt leed zij aan het zelfde
euvel. Daarbij zong zij dikwijls te hoog;
Mej. Adèle Asmann, de altzangeres, dia
reeds zooveel malen door haren achoonen
zang de Bachconcerten opluisterde, voldeed
ook nu weder uitstekend. Hare milde,
volle stem klinkt in ons oor altijd zoo
