HAARLEMSCH I Eerste Blad. No. 17 144. Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 8(5. Twaalfde Jaargang. van WOENSDAG 26 Februari 1890. Nieuwsberichten. TELEPHOONNUMMER TELEPHONISCHE VERBINDING met AMSTERDAM. ABONNEMENTSPRIJS Per drie maandenf,25. a franco p. post —,40. Afzonderljjke nommers 3 centen per stak. Pry's per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel meer 5 cents, groote letters naar plaatsrnimte. VERSCHIJNT: Dinsdag- on Vrijdagavond. Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten li ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst. Door den directeur van de volks bibliotheek te Dundee, in Schotland, is be paald dat boeken, welke gelezen zgn in een gedeelte der stad waar besmettelijke ziekte heerseht, eerst moeten worden ontsmet. Zoodra hij van de gezondheids-commissie bericht ontvaDgt dat er eene ziekte heerseht, l| laat bg den lezers bekend maken, de boeken niet terug te bezorgen, voor zg daartoe verlof krijgeD. Is de ziekte ge weken, dan worden ze in een afzonderlgk lokaal eerst op de volgende wgze be handeld. Men heeft een groote zinken kast, waar in men draadwerk heeft gespannenhier over haDgt men de boeken en doet de bladen zooveel mogelgk van elkander. Daarna wordt de kast gesloten en in een lade op den bodem eenige minuten lang een zwavelkaarsje gebrand en zoodoende de kiemen der besmetting gedood. Wanneer men nagaat dat de leesbiblio theekboeken bgna onmisbaar zgn in zieken kamers, zoowel voor de patiënten als voor de oppassers, en zooals missohien meer is geschied dan men vermoedt dat daardoor de besmetting wordt overgebracht, zou het eene goede maatregel zgn, wanneer iedere leesbibliotheekhouder zich zulk een kast aanschafte. Een Amerikaansch millionnair, de heer Carnegie, heeft aan de steden Alleg hany en Pitsburg eene kostbare openbare bibliotheek ten geschenke gegeven. De schenker heeft hiermede getoond, dat het hem ernst is te bandelen volgens een door hem gesohreven artikel in een Amerikaansch Tgdschrift, waarin hg betoogt, dat het verwerven van rensachtige vermogens vol strekt niet ongeoorloofd of verkeerd is, maar dat dit kan strekken ter bevorde ring van het algemeen belang, behoorende de bezitters ervan zich te beschouwen als beheerders ten algemeenen nutte, alsmede dat zg aan hunne erfgenamen niet meer dan matige middelen ven bestaan behooren na te laten. In den laatsten tgd loopen er vreem de gernchten over den ex-koning van Ser vië. Onlangs werd gemeld, dat koning Milan, dank zij het prettige leven in Pa rgs, in financieele aangelegenheden ver keerde en zich zelfs tot zijn gescheiden gemalin om geldelgke hulp zon gewend ji hebben. Thans heet bet dat hg voornemens is zich naar Afrika te begeven. Of naar de gond- óf naar de diamantvelden wordt niet nader aangednid. Een priester uit de Hantez-Alpen, Pellegrin, 26 jaar ond, den dienst ver richtende te Chaudnn, is het slachtoffer geworden van een vreeselgk ongeluk. Dezer dagen verliet hg zgne pastorie om den pastoor van Pare, op vgf kilome ters van Chaudun gelegen, een bezoek bren gen. Om den weg te verkorten gingde jonge priester over den Col dn Mouttet, welke een hoogte heeft van 2063 meters en thans geheel met sneeuw bedekt is. Reeds was hg aan de overzgde gekomen, op twee kilometers van de plaats zgner bestemming, toen hg uitgleed en viel. Hg rolde over de bevroren sneeuw met eene zoo vreese- lgke snelheid naar beneden, dat hg zich aan niets kon vasthouden en in een afgrond viel van meer dan 500 meters diepte. De pastoor van Fare, ODgernst over het wegblgven van zgnen vriend, zond iemand om hem te zoeken. Deze vond weldra de bloedsporen en eenige uren later haalde men het onkennelgk geworden Igk van den ongelukkigen priester uit. den afgrond. In een branderg te Schiedam is een knecht, die bezig was een beslagbak schoon te maken, nitgegleden en in het kokend heete water, dat in dien bak stond, geval len. Deerlgk gebrand werd hg er uitge haald en naar zgne woning vervoerd, waar hg overleed. De directeur van de Drentsche Stoombootmaatschappg heeft besloten, het passagiers- en vrachttarief te verhoogen, wegens de dnurte der steenkolen. Het onde afgekeurde oorlogsschip Ajax, sedert verscheidene jaren liggende in het marinedok op 's rgkswerf te Amsterdam, is in den nacht van Donderdag op Vrgdag j.l. vol water geloopen en vooreen goed deel gezonken. Er wordt getracht het vaartuig met de stoomkraan van 's rgks werf weder te lichten. De oorzaak van het ongeval schgnt uit sluitend aan den verouderden toestand van het schip te moeten worden toegeschreven. Er gingen gernchten, dat de heer Eenchenins ook nog na zgn aftreden aan het departement van Koloniën zon werk zaam blijven. De Minister van binnenland- sche zaken, de heer Mackay, verzoekt thans aan het Vaderland, te melden, dat de heer Kenchenius niet aan het departement blgft werken, als ook, dat de heer Mackay voor zitter van den ministerraad is en blgft. Volgens het T. v. Gen. heeft in Amsterdam de influenza betrekkelgk, in vergelgking met Berlgn, Pargs en Weenen, de meeste slachtoffers geëischt. Na Amster dam was Pargs het meest geteisterd. In Weenen, waar de sterfte ook aanzienlgk is gestegen, heeft zg nooit het dubbele van ds normale sterfte bereikt. De epidemie heeft haar hoogste punt bereikt achtereenvolgens te Weenen, Ber lgn, Pargs en eindelgk in Amsterdam. Vooral heeft de ziekte gewoed onder per sonen onder dan 20 jaar. In de klasse 4059 jaar en bg ouderen was de sterfte vooral groot. De gasfitter, die bg den brand van den stadsschouwburg te Amsterdam zgn spaarpot verloor, heeft al zoekende 48 gou den tientjes van de 100 ternggevonden. Enkele rgksdaalders kwamen tot een vorm- loozen klomp saamgesmolten mede te voor schgn. De blikken trommel waarin hg zgn schat geborgen bad, met de verkoolde overblgfselen van de geldswaardige papie ren, is mede te voorschgn gekomen. De nnmmers der effecten waren opgeschreven, zoodat hg de hoop koestert een groot deel van den verloren schat terug te zullen bekomen. Door Ds. J. van Wgngaarden, pre dikant te Mgdrecht, is bedankt voor het beroep naar Hoofddorp (Haarlemmermeer.) Met den Slaperdgk te Hoofddorp on dervindt men groote moeieigkheden. Eerst dacht men alle bezwaren te boven te we zen, door van weerszgden van den dgk zware zandkistingen aan te leggen, of op het onverwachte zakt de dgk alweer weg en wel over eene lengte van -f- 17 M. Al hoewel de dgk het dubbele der aanne mingsom kost, toch geeft men den moed niet op, maar is men van plan aan weers zgden der kanalen, rgs en ander kunst werk aan te leggen, om het verder weg schuiven tegen te gaan. HAARLEM, 25 Februari 1890. Op verzoek van de gereformeerde JoDgelingsvereenigingenTimotheus en Jesa- ja 55 6 b trad Donderdagavond in eene zeer drnk bezochte bgeenkomst, gehouden in het Nutsgebouw, als spreker op de heer Mr. Th. Heemskerk, Lid van de Tweede Kamer en der Provinciale Staten. Ds. J, Langhont opende de vergadering na eene korte inleiding met gebed, waarna de Heer Heemskerk het woord bekwam, en in verband met den wensch der jonge lieden en het bestaan der vele brandende strgdvragen, tot onderwerp koosGods dienst en Wetenschap. Na eene verklaring van het begrip Wetenschap en uiteenzetting van het on derscheid tusschen dit en het begrip kennis, wees Spreker erop, dat het beoe fenen der wetenschap om haarszelfs wil niet opgaat, dat men steeds den onder- lingen samenhang der wetenschappen hoo- ger had te zoeken, zooals de geloovige christen doet, tegenover de ongeloovige die voor alles een oorzaak wil kennen, doch de eerste oorzaak voorbg ziet. Het is niet mogelgk alles te doorzien. De gapingen behooren aangevuld te worden door 't geloof; men behoort af te wachten tot er door meerder openbaring meer licht komt. Vervolgens toetste Spreker elk der We tenschappen, naar volgorde van de Wet op het Hooger Onderwgs, aan den Gods dienst, dus in de eerste plaats aan de Godgeleerdheid, als de eerste genoemd, met het besef, dat deze de grondslag van allen moet zgn. Duidelgk werd in 't licht gesteld het verschil in de bepaling dezer wetenschap, al naarmate het standpunt waarop men zich plaatst als belgder van geopenbaar- den godsdienst of nietin 't laatste geval wordt die wetenschap eene karakterstudie van den mensch. Bg de beoefening der Reohtwetenschap trad opnieuw het verschil te voorschgn in opvatting van de begripsbepaling. Het onderwerp is hier de Mensch, doeh waar Prof. V. d. Vlngt spreekt van de Weten schap der gerechtigheid, noemt Prof. Ha maker rechthetgeen men gewoon is, en zou dus diens begripsbepaling alweer anders luiden dan van den eersten. Omtrent het doodvonnis meent Spreker de Bijbelsche uitspraakWie bloed vergiet, diens bloed zal vergoten worden, nog altgd van kracht. De Natuurkunde berust op hypothesen deze zgn gebouwd op eene reeks van waarnemingen, welke met elkaar in over eenstemming zgndoch men begint iets als waar aan te nemenzoo neemt men in de theorie der warmte aan, dat deze ontstaat door het aanhoudend aantrekken en afstooten der automen en moleculen, doch van waar die immer voortdurende werk zaamheid, even geheimzinnig als in de scheikunde de vorming der zouten uit zuren en bases? Men moet het gelooven. Spreker wees vervolgens aan hetversohil in opvatting van godsdienst en wetenschap tusschen den geloovigen Christen en den ongeloovige. De eerste neemt tot grond slag den Bgbel en heeft evenzeer zgne hypothesen doch drgft die consequent door zoekt in tegenstelling van den laatsten de Bgbelsche nitspraken met elkaar in verband te brengen, wat hem steeds ge lakt, als hg zgn toevlncht neemt tot den sleutel des Bgbels; het kruis. Bg de Staathuishoudkunde werd het standpnnt aangegeven van den ohristen volgens den Bgbel, die door regeling van vraag en aanbod de sociale toestanden wil regelen en den ongeloovige, die uitgaat van het idee, dat vraag en aanbod alles van zelf regelt. Houdt verder voor den Christen de uit spraak De overheid is de dienaresse Gods, nog altgd steek, van andere zgde wordt verkondigd: De Staat is de hoogste wet in zich zelf. Beider beginsels zgn dus ook hier in tegenspraak. De Geschiedenis behandelt de gebeur tenissen der menschheid. Behooren wg met Darwin bg het begin der geschiedenis te denken aan de moedercel, welke zich in den loop der tgden heeft ontwikkeld tot de lagere diersoorten en zoo voortgaan de tot een mensch, of is het niet beter te gelooven aan de schepping van den mensch en, nadenkende over het einde der geschie denis, dan mag het standpnnt van den Christen in deze bekend verondersteld worden, ziende deze in de wederkomst van Christus het einde der dingen, terwgl van anderen kant het nitzioht op een geschikt einde der geschiedenis alweer in de lacht hangt. Ook de Letterkunde maakte een deel nit van 's Sprekers beschouwingen en ook de strekking welke deze in den regel volgt, heeft geen genade in zgne oogen. De Geneeskunde heeft mede tot onder werp den mensch, doch de Christen denkt hierbg aan 't verband tusschen ziel en lichaam. Een en ander samenvattend komt Spre ker tot de conclusie dat de ware wgsheid is uit God en bg God, en de mensch, zelfs al is dit moeielgk, zich behoort te wenden tot de Bron van alle wgsheid en weten- Met een woord van dank aan den Spre ker werd de vergadering met gebed door Ds. Mulder gesloten. De aandacht bleef gedurende de breed uitgewerkte improvisatie onverzwakt,waar toe de in vele opzichten geestvolle voor dracht dan ook wel aanleiding gaf. Vrgdagavond gaf de Haarlemsche Afdeeling van den Volksbond weder eene feestelgke bgeenkomst, waartoe de toegang voor niet-leden bepaald was op twintig cents de persoon. Dit laatste schgnt even wel geen bezwaar op te leveren, althans de groote, veertienhonderd personen ber gende, heden feestelgk versierde muziek zaal van de sociëteit „Vereeniging" was meer dan bezet. Het programma, als al tgd met veel overleg saamgesteld, bevatte veel van het beste waarvoor Haarlem, en dus ook de Volksbond, beschikt. Dit laat ste moge klinken als een paradox, toch is het waar, dat, bg welke Vereeniging, of bij welke specialiteit het Bestunr ook aanklopt om medewerking voor de fees- stelijke bijeenkomsten, het zelden eene weigering ondervindt. Op het Programma treffen we 't eerst aan de Liedertafel „Haarlem's Zangenot, directeur de Heer W. Wiegant. Op hoogst verdienstelijke wijze droeg de Vereeniging voor Op Zee van C. A. de Viiegh, Aan een Beekje van Krentzer en De Winter van Kolkman. Zanggenot, oogstte veel bgval in. 1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1890 | | pagina 1