HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 79
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Ouaegracht 86. Twaalfde Jaargang.
144.
van WOENSDAG 1 October 1890
Nieuwsberichten
tSIEP HOONNUllMER
TELEPHONISCHE VERBINDINB
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden—,25.
franco p. post ,40. Pry's per Advertentie ran 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
Afzonderlijke nommere 3 centen per stuk.meer 5 cents, groote letters naar plaatsrnimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond
Adverteniièn worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 uredie alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Juni 1890.
4.23,
Noord-Zuidliollandsche Stoomtramweg-Maat-seliappijHaarlemLeiden. 1 Ju
Haar!, Hilleg. en Leiden 3.50+, 6 35, 8.25, 9.42*, 10.55, 'sm., 12.2U* 1.36,3.
5.al*, 6.58, 8.16* 'sav. Haarlem—Hillegom 10.30, 11.50 'sav.
Alleen des Vrijdags. Vervoert ook goederen.
Haarlemscke Tramway-Maatschappij. Van 't Station 7.30 's morgens tot 10.30 's avonds.
Uit den Hout 7.50 'smorgens tot 10.50 'savonds.
Vertrekuren der Spoortreinen van Haarlem. 1 Juni 1890. Naar Amsterdam- 6.45, 8 04*,
8.22. 8.58', 9.28% 9.35', 10.15, 14.32+, 11.49*, 'sm. 12.29*, 12.58, 2.32', 3.38,4 19* 4 40*
5.23, 5.36*, 6.17*, 7.18 7.13+. 7-54'. 9-2J"> 9-3**> 9-49*. ™-9, 10.18*. 10.27*, 11.05+ 's av.'
Van Amsterdam:6.8, 6.50*, 7.40+.7.45, 8.20', 8.48, 9.17',9.50',9.55* 11.3,11.57*.'sm 12 44*
12.58,1.14', 1.53', 3.25', 4.13,4.29*, 5.—*, 5.33+,6.30', 7.30', 8.18, 9.18* 10.5*,11.13+'sav.
Naar Rotterdam: 7.17, 8.1+, 8.43", 9.22, 10.13",'s morgens, 12,19*, 1.5*, 1.41, 3.49", 5.1,
5.55*, 7.53', 8.49, 10.28* 'savonds.
Van Rotterdam: 6.7.55", 10.17+, 10.38,11.82*,'smorgens, 1.18", 2.53", 3.355.17, 6.3+,
7.28, 8.18*, 8.50*, 9.56+ 's avonds. De met gemerkte treinen zijn sneltreinen,
met zijn eiprestreinen alleen le en 2e klasse.
Naar den Helder: 6.40, 9.42, 's morgens, 1.30, 4.57, 9.45 'sav.
Naar IJmuiden: 6.47, 8.3, 9.42, 11 45 's morgens, 1.30, 3.53, 4.57, 5.57, 9.45 's av.
Van IJmuiden: 7.49, 9.22, 11.16 's morgens, 12.19, 3.7, 4.40, 5.45, 8.4, 9.28, 10.20'sav.
Naar Zandvoort: 7.19, 8.15,8.46,10.24,11.35'smorg., 1.39,2.17*, 3.51,4.55, 5 25 6 58 7 55
9.43 's avonds.
Van Zandvoort: 7.40, 8.38, 9.13, 11.11, 'smorgens. 12.5, 2.9, 4.20, 5.17*, 5.53,7.34,8.58,
9.26, 10.7 's avonds. De met gemerkte treinen alleen Zondags.
rram-Omnibns-Maatsehapplj. BloemendaalOverveenHaarlem. 1 Juni 1890.
Vertrekuren van Bloemendaal(Hötel Kennemerlandj: 7.50*, 8.20,8.45*,9.30,10.45,11.40,'sm.
12.16, 12.45, 1.-*, 1.30, 2.15, 3.—, 3.30, 4.—, 4.45, 5.15, 6.—, 6.35,7.15, 8.5, 8.46,
9.45, 10.'sav.
Van Haarlem (Station). 8.40*, 9.16*, 9.38, 10.10, 11.29, "smorg., 12.16, 1.3,1.24*, 1.37,
2.15, 3.—, 3.45, 4.15, 4.40, 5.21, 5.53, 6.35, 7.15, 7.50,8.46, 9.39,10.25,10.30*'s av.
De uren met een alleen op Zon- en Feestdagen
Telegraafkantoor. 1 Juni 1890. Het kantoor is geopend op werkdagen van 'sm. 8 tot 's av.
10 uur, op Zon- en algemeen erkende Christelijke feestdagen van 's m. 8—4 's av. 69 u
Binnen! Telegrammen worden berekend tegen 25 cents voorde eerste 10 woorden, voor
elk tweetal woorden daarboven 3 cents.
Dienstregeling van het Postkantoor. 1 Juni 1890. Openstelling van het kantoor: Dag
van 8 's morg. tot 9)4 uur 's av. Op Zondag van 's morg. 8 tot 10 en 's av. van 12 tot 3 uur.
Voor de storting en uitbetaling van postwissels, postbewijzen en de invordering van gelden
op kwitantiën alleen op werkdagenvan 9 uur 's morg. tot 3 uur 's av. Voor de Spaarbank
van 'sm.9 tot 9 uur 'sav., op Zondag van 9 tot lOure'sm. Voor de Postpakketten
alleen op werkdagen, van 'smorgens 8 tot 934 uur 'savonds.
Aanvang der bestellingen. Op werkdagen: 7.30,9.45 's morgens, 1.15,3.30,6.45,8.30's avonds.
Op Zon- en algemeene erkende Christelijke feestdagen: 7.30 'smorgens, 3.'savonds.
Lichting der hulphrievenbnssen Gedempte Oude Gracht, Groote Houtstraat, Zijlvest
Parklaan, Kaasplein: 6.45,10.'s morg., 2.30,6.8.30 's av. Florapark,Kampersingel,
LeidscbevaartSchootersingel6.30, 9.45 'smorgens, 2.15, 5.45, 8.15 'savonds.
Des Zondags: buitenwijken 'sm. 6.30 en 's av.1.15, binnenwijken 's m. 6.45 en 'sav. 1.30.
Lichting aan bet Station: Richting Amsterdam 7.56,11.27's morg., 2.27, 3.33", 5.18', 6.12*.
7.08"sav.Richting Rotterdam 7-56, 9.17 'smorg.,1.4,->2", 5.50,7.48*, 10 23" 'sav.
Richting den Helder, 6.35, 9.37 's morg., 1.25', 4.52, 9.40* 's avonds. De met worden
Zondags niet gelicht.
HET VERSLAG.
(Vervolg.)
IX. OnderwijsKunsten eu tf'etenschap-
pen. Het getal openbare scholen voor La
ger Onderwijs was 10 met 10 hoofden,
58 onderwijzers en 39 onderwijzeressen,
2248 mannelijke en 1797 vrouwelijke leer
lingen. Vier dezer scholen zijn kosteloos,
2 met een schoolgeld van 7 Va cent per
week, 2 met een schoolgeld van 40 per
jaar en 1 met een jaarlijksch schoolgeld
van f 20. Op de scholen voor betalenden
wordt vermindering toegestaan wanneer
meer dan één kind nit betzelfde gezin de
school bezoekt. Het gezamenlijk bedrag
der tractementen voor hoofden, onderwij
zers en onderwijzeressen was ƒ79734.425
De vergoeding voor het lager onderwijs
aan de gemeente toegestaan over 1889
bedraagt f 25.143.92.
Aan toelagen en bijdragen ter opleiding
van onderwijzers en onderwijzeressen is
besteed f 1750, terwijl de onderhoudskos
ten der scholen voor L. O. met inbegrip
van schoolboeken, schoolbehoeften, verlich
ting en verwarming, kosten der plaatselijke
commissie van toezicht op het L. O.
enz. ƒ18494.185 en de verdere onkosten
4.435.86 bedragen. Daarentegen werd
aan schoolgeld ontvangen 30244.235
Het bijzonder onderwijs telde 13 scholen
met even zooveel hoofden, 42 onderwijzers
en 38 onderwijzeressen, 1818 mannelijke
en 1787 vrouwelijke leerlingeD, waarvan
602 kosteloos onderwijs ontvingen.
Van het herhalingsonderwijs is gebmik
gemaakt op twee scholen door te zamen
40 en van den cursus op school lr. C.
voor aanstaande militieplichtigen door 5
leerlinge», terwijl van dat onderwijs aan
de tnsscbenscholen werd gebruik gemaakt
door 55 leerlingen.
De zoogenaamde avondscholen derde
schooltyd, werden bezocht door 193
kinderen.
Verder telde de avondschool voor fa
brieksmeisjes 44, die voor fabrieksjongens
37, de school voor bejaarden 61 leerlingen.
Aan het beredeneerd Verslag van de
Plaatselijke Commissie van Toezicht op het
L. O. ontleenen wij nog het volgende
Van de 68 leerlingen die in Jnli 1889
de Opleidingsschool voor Jongens bezochten
werden 54 geplaatst aan de Hoogere Bor-
gerschool of het Gymnasium. Eerstgenoem
de school is zoodanig bevolkt, dat, zoo niet
op de eene of andere wijze eene ontvol
king plaats heeft, de gemeente zal gedwon
gen zijn, eene nieuwe opleidingsschool ne
vens de bestaande op te richten.
Van de 45 leerlingen die de Opleidings
school voor Meisjes bezochten, vonden 36
eene plaats aan de Hoogere Bnrgerschool
voor Meisjes, één aan die voor Jongens.
Door den grooten toevloed van leerlingen
aan de Bnrgerschool moest ééne klasse
tijdelijk verplaatst worden naar 't „Oude
mannenhuis". Het dagelyksch Bestuur der
gemeente heeft zich echter gehaast met
het maken van plannen, waarbij door ver
bouwing der bestaande peroeelen in de be
hoefte kan worden voorzien. De Commissie
werd in de gelegenheid gesteld van die
plannen kennis te nemen en tevens hare
denkbeelden in deze te ontwikkelen, wat
door haar ten zeerste wordt gewaardeerd.
De Commissie spreekt nog den goed
gemotieveerden wensch uit, dat de zesja
rige cnrons aan deze inrichting mochte
veranderd worden in een achtjarigen.
De laagste klassen aan de Tusschensohool
tellen volgens het oordeel der Commissie
te veel leerlingen, 53, 54 en 64 en om
trent de tweede Tusschenschool mag wel
hetzelfde opgemerkt worden.
Omtrent de nadeelige werking van het
gescheiden stelsel aan de kostelooze school
lr. B handhaaft de Commissie hare vroe
gere zienswijze.
Ten aanzien van licht- en luchttoevoer
is het met kostelooze school lr. D aller-f
treurigst gesteld. De slechte toestand van
het gebonw en de inrichting ervan zijn
hiervan de oorzaken.
Omtrent het aan sommige scholen toe
gepaste centrale verwarmings-eysteem is
de Commissie nog altijd niet best te spre
ken.
Van de schoolbibliotheken wordt dank
baar gebmik gemaakt.
Het jaarlijksch schoolexamen voor leer
lingen, die den geheelen cursus doorloopen
hebben, had als naar gewoonte plaats97
kinderen namen er aan deel. Aan 13 dezer
kon geen getuigschrift worden uitgereikt,
wegens onvoldoend verkregen aantal pun
ten voor het examenwerk. In een afzon-
zonderlijk staatje, niet zoo omvangrijk en
alles aanduidend als vroegere jaren, zijn
de resultaten van dit onderzoek nederge-
legd.
Het springt zegt de Commissie
sterk in 't oog, dat waar de klassen niet
zeer groot zijn, de ontwikkeling der leer
lingen veel hooger is dan op andere scho
len waar min gelukkige verhoudingen be
staan de ontwikkelende waarde van het
onderwijs is er veel geringer.
De herhalingsscholen verfceeren nog al
tijd in een ongnnstigen toestand. Gedrag
en y ver waren voldoende, maar de resul
taten zijn onbevredigend, voor een groot
deel toe te schrijven hieraan, dat de leer
lingen van zeer uiteenloopende ontwikke
ling zijn, waardoor naast het herhalingson
derwijs ook behoorde te staan inhalings-
ODlSerWyH. TTerder nog ooa woorJ xtq» wnar.
deering voor den heer en mevrouw Ger-
dessen en de Vereeniging „Door Vermaak
tot Nut" voor hunne krachtige bemoeiingen
in zake Schoolfeesten aan leerlingen, die deze
onderscheiding door goed schoolgedrag en
getrouw schoolbezoek waardig waren.
Ook maakt het Verslag met erkentelijk
heid gewag van de bemoeiingen der Ver
eeniging tot het verschaffen van warm
voedsel aan schoolgaande kinderen van on-
vermogenden, alsmede van de pogingen
die aangewend worden om het schoolgaan
te bevorderen, door aan kinderen die het
behoeven kleedingstnkken en schoeisel te
verstrekken.
Aan de Rijkskweekschool voor Onder
wijzers ontvangen 90 mannelijke kweeke-
lingen hunne opleiding.
De Kweekschool voor Onderwijzeressen
telde 61 kweekelingen.
De Rijksnormaallessen worden gevolgd
door 13 mannelijke en 18 vrouwelijke
kweekelingen en de curcus tot opleiding
van onderwijzers aan de R. C. parochiale
school had vier leerlingen.
De Breischolen aan de zes bewaarscholen
hier ter stede worden bezocht door 368
leerlingen, de bewaarscholen zelve door
1624 kinderen beneden en 309 boven zes
jaar.
De Burgeravondschool had een getal van
139 leerlingen met 9 leeraren, kwam de
gemeente op by na f 7000 te staan, en de
schoolgeld opbrengst beliep f 474.
De Commissie van Toezicht op het M. O.
waaronder deze school ressorteert, noemt
de uitkomsten in het hand teek enen aan
die school minder gunstig, vermoedelijk
een gevolg van vroegere gebreken in dat
onderwys en mntatie in het onderwijzend
personeel. Het onderwijs in het lijnteeke-
nen leverde gunstige resultaten. De vor
deringen in de Fransche taal waren matig.
De Hoogere Bnrgerschool met vijfjari
gen cnrsas telde 208 leerlingen, 14 leer
aren en eisohte eene gemeentelijke uitgaaf
van bijna f 29500, waartegenover stond
de ontvangst van ruim f 18500 wegens
schoolgelden en subsidie van het Rijk. In
den loop van het cursusjaar bleek de nood-
zakelykheid om ook gedeeltelijk de 4e
klasse te splitsen. Thans zijn dus de 3
laagste klassen geheel, de 4e klasse voor
een groot deel gesplitst, terwijl hetzelfde
ook zal moeten plaats hebben bij de 5e
klasse, waarbij vermeerdering van het aan
tal leeraren niet mag uitblijven. Het 25-
jarig bestaan der Inrichting werd tegelijk
met het 25jarig jnbilé van den leeraar in
het Hoogdnitsoh, den Heer Obermüller,
UlOt ---I
Twaalf van de 13 leerlingen die deel
namen aan de eind-examens verkregen het
diploma.
De Bnrgerschool ter opleiding voor
Handel en Nijverheid telde 62 leerlingen,
7 leeraren, kostte 11453,615, doch ont
ving aan schoolgeld f 3840.
De localiteit voldoet aan de oogenblik-
kslijke behoefte, doch hij eventnëele split
sing zal het aantal lokalen te gering zijn.
De Meisjesschool voor Middelbaar
Onderwys met 5 jarigen curcus had 150
leerlingen met 12 leerareBsen en leeraren.
Voor deze Inrichting werd uitgegeven
f 17465,40 en aan schoolgeld ontvangen
f 8880.
Aan de 13 leerlingen der 5de klasse,
die deelnamen aan het examen ter ver
krijging van het einddiploma, werd dit
getuigschrift uitgereikt.
Wordt vervolgd.)
Met haastigen spoed zet men te
Weenen de toebereidselen voorde feeste
lijke ontvangst van keizer Wilhelm voort.
Van het Noorderstation tot Schoenbrnnn
zijn een 15tal eerepoorten opgericht.
Op verlangen van keizer Frans Jozef
zullen alle aartshertogen zich aan het sta
tion bevinden ter begroeting van den
Dnitschen keizer, uitgezonderd aartshertog
Karei Lodewijk, die den koning van Sak
sen bijna ter zelfder nnr aan het Noord-
Westelijk station ontvangt.
De Weener politie heeft tal van regle
menten bekend gemaakt, o. a. heeft zij
voorgeschreven welke vlaggen mogen ont
plooid worden. Aan de concierges is be
volen de zolders der huizen goed gesloten
te houden om te verhinderen dat de be
woners op de daken klimmen.
Keizer Wilhelm zal zich slechts enkele
uren in Weenen ophouden.
In Frankrijk zal men zyn voordeel
gaan doen met de ondervinding, die men
in de laatste manoeuvres opgedaan heeft
by het gebmik van buskruit zonder rook.
De minister van oorlog heeft n.l. aan
