HAA
Eerste Blad.
No. 80
Uitgave van DE ERVEN LOOSJESGedempte Ouaegracht 8(5. 'l'waaltde Jaargang.
144.
met AMSTEEDAM.
van ZATERDAG 4 October 1890
Predikbeurten op Zondag 5 Oct, 1890.
Nieuwsberichten.
telephoonnummer
TELEPHONISCHB YERBINDINt
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandenf,25.
franco p. post —,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk
Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsrnimte.
VERSCHIJNT;
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan too mogelijk nog worden ge/plaatst.
Collecte voor de Kinderkerk in alle
beurten behalve in de namiddagbeurt.
Groote Kerk.
Voorm. 10 ure, A. W. Baksteen, pred te
Brussel. (Voor Moeion).
Nam. 2 ure, harbas. 13e Zondag,
's Avonds 6 ure, Snethlage.
Bevestiging van lidmaten en voorbereiding.
Nieuwe Kerk.
Voorm. 10 nre, Knottenbelt.
Jans-Kerk.
Voorm. 10 ure, Hoog.
Woensdag 's avonds 7 nre, Swaan.
Exodus 7 6 vv.
Bakenesser Kerk.
'Voor de Kinderen).
Voorm. 10 nre, Swaan.
Waalscke Kerk.
Voorm. 10 nre, Debry.
Christelijk Gereform. Gemeente.
(Ged. Oudegracht).
Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure, Mulder.
(Klein Heiligland).
Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure. Schotel.
Lnthersehe Kerk.
Voorm. 10 ure, Mees.
Kerk der Vereenigdeüoopsgezinden
Voorm. 10 ure, Oraandijk.
Remonstrantsche Kerk.
Voorm. 10 ure, Andrê de la Porte
emer.-pred.
Kerk der Broedergemeente.
Voorm. 10 ure, Weiss.
Chr. Bewaarschool, L. Heerenvest.
Maandag 's av. 8 ure, Moeton. Bijbellez.
Luca9 19 11 vv.
Nederd. Herv. Kerk.
Bennebroek.
Voorm. 10 ure, J. A. Barbas,
Beverwijk.
Voorm. 10 ure, J. C. Boon,
Evang. Luthersche Kerk.
Voorm. 10 ure, K. A. Gonlag.
Doopsgezinde Kerk.
Voorm. 10 ure, J.
Bloemendaal.
Voorm. 10 ure, J. van Arkel.
Nam. 2Va ure, J. D. van Arkel.
Heemstede.
Voorm. 10 ure, J. Kuylntan.
Voorbereiding.
Hillegom.
Voorm. 91/2 ure, M. Buchli Fest.
Houtrijk en Polanen.
Voorm. 10 ure, C. van Koetsveld GEz.
Nam. 21/» ure, V. van Koetsveld CEz.
Doopsbediening.
Sandpoort.
Voorm. 10 ure, B. P. Plantenga,
Candidaat.
Spaarndam.
Voorm. 10 nre, geen dienst.
's Avonds 7 uur, II. J. Bergsma.
Velsen.
Voorm, 9Vs ure, H. Waardenburg.
Doopsbediening.
's Avonds 6V2 ure, II. Waardenburg.
Zandvoort.
Voorm. 10 ure, O. Schrieke.
Voorbereiding H. Avondmaal.
Nam. 2V2 nre, O. Schrieke.
Doopsbediening.
HAARLEM, 3 October 1890.
Onze hedendaagsche maatschappij is
eene verzameling van wit gepleisterde gra
ven „van buiten schoon bestreken, vol
rottings binnen" zooals vader Vondel zegt.
Die innerlijke verdorvenheid van dit „fin
de siècle" in al bare naaktheid en afschu
welijkheid te hebben blootgelegd, er een
schrik- neen, een spookbeeld van te hebben
gemaakt, dat ons dag noch nacht rust
laat, ons aangrijpt en dringt tot boete en
betering i8 de groote verdienste van Hen-
rik Ibsen's geniale scheppingen. DezeNoor-
sche dramaturg breekt met de conventio-
neele opvatting, dat zekere eenigzins
scabrense onderwerpen, binnenkamers, in
eene terechtzitting met gesloten deuren,
moeten behandeld worden; hij acht geen
beter geneesmiddel tegen de kankerende
kwalen onzes tijds dan openbaarheid. Wie
Ibsen leest, moet er op bedacht zijn de
meest verborgen zonden onzer maatschap
pij in bet grille en schrille licht der pu
bliciteit onder de oogen te zien. Deze man
houdt niet van doekjes er om te winden
naaktheid en blootheid, ook van 't meest
afschuwelijke en verdorvene zijn de eerste
artikelen van zijn kunstcodex.
Systematisch schrijdt bij in zijne dra
matische scheppingen voort. Op „Een
vijand des volks'' volgt „Nora;" op „Sva-
va" volgt „Spoken." Spoken, dat we met
eene mengeling van afschuw en bewonde
ring 1. 1. Woensdagavond zagen vertoonen
is onzes inziens de streng logische gevolg
trekking van Svava. Wordt in 't laatste
aangedrongen op meer rechtvaardigheid
in de sexueele vrijheden van man en vronw
vóór het huwelijk, in 't eerste zien we
de noodlottige gevolgen van het schenden
van deze wet van rechtvaardigheid en
billijkheid. In Oswald Alving zien wij
't ongelukkige kind, dat boeten moet voor
de zonden zijns vadersdat met idiotisme
gestraft wordt, omdat zijn vader een los
bandig leven leidde. In mevrouw Alving
zien we de reine vrouw, die met al hare
krachten er naar streeft, het beeld van
den vader haars kinds een aureool van
voortreffelijkheid te schenken, opdat haar
Oswald in den strijd des levens, door
dat voorbeeld gesterkt worde. Haar strijd
en zelfopoffering blijkt echter ten slotte
ijdelwordt tot de bekentenis gedwongen,
dat de ongeneeslijke, noodlottige kwaal,
waaraan haar kind bezwijkt, niet diens
eigen sohuld, maar een noodlottig erfdeel
van het bloed zijns vaders is. De leer
der erfelijkheid, de „question bruiante"
onzer geleerden, wordt door Ibsen in
„Spoken" zoo geïncarneerd, dat het drama
niet ten onrechte dien naam voert. Die
heriditeit is een spooksel onzes tijds, dat
in zijn afschuwelijkheid te schrikwekken
der en te vreeselijker wordt, naarmate het
zich minder laat grijpen en vattennaar
mate het zich meer aan onze macht ont
trekt. Wij znllen niet verder over deze
schepping van Ibsen uitweiden, alleen moet
ons van 't hart, dat ons bij de opvoering
even als bij de lezing trof het ongemo
tiveerde van de persoonlijkheid van Regi-
na. Het onbegrijpelijk cynische van deze
fignur laat zich onzes inziens niet ten
volle verklaren uit de wetten der erfelijk
heid. Wij vonden deze figuur eenigszins
ongemotiveerd. Deze opmerking doet niets
of aan onze bewondering van de schoone
vertolking der artisten van 't Salon des
Variétés. Mevrouw Róssing hadden wij
soms liever wat minder dramatisch, vooral in
hare standen en houdingen, gezien, terwyl
door Mej. Blankenstein, vooral in't laat
ste bedrijf, wat meer relief kon gegeven
zijn aan de fignur van Regina.
Reeds voor eenigen tijd bestond het
plan aan het Conservatorium der Maat
schappij ter bevordering van Toonkunst
als onderafdeeling eene Dramatische
Zangklasse op te richten, ten doel heb
bende jongelieden, dje eene voldoende mu
zikale opleiding genoten hebben, te vor
men voor de Opera.
Door samenwerking der Besturen van
Toonkunst en Tooneelschool is thans dit plan
een feit geworden en zal de nieuwe In-
riohting, waar de heer Messchaert is be
last met het onderwys in den Zang, on
der den naam „Dramatische school" den
8sten October a.s. geopend worden met
een vijftal leerlingen, hiertoe na toelatings
examen aangewezen. Onder deze behoort
ook de heer Otto W. de Nobel, ondleer-
ling van de Haarlemsche Muziekschool,
waar hij zijne studiën aanving onder
leiding van Mejuffrouw BaBtiaans en ze
daarna voortzette als privaat sieve
van den heer A. Knoop, leeraar aan de
muziekschool van den heer Appy te Am
sterdam.
Van de geïllustreerde Woninggids,
uitgegeven door de Vereeniging „Kanto
ren van Vaste Goederen in Nederland"
is het eerste nummer verschenen. Het be
vat het voornaamste wat in de voornaamste
plaatsen van Nederland, Apeldoorn, Arn
hem, Breda, 's Gravenhage, Groningen,
Haarlem, Leeuwarden, Nijmegen, Rotter
dam, Wageningen, Zutphen en Zwolle te
koop en te linur staat, alsmede eene korte
plaatsbeschrijving en eene afbeelding van
een bekend gedeelte der gemeente. Achter
elke Woning-Gids eener gemeente wordt
bovendien in dienzelfden geest eene lijst
van aanbevelingswaardige adressen gevon
den.
De Gids is te Haarlem op franco aan
vrage verkrijgbaar bij de Heeren Niep-
hans en Droste, Kantoor van Vaste Goe
deren alhier.
In de afgeloopen maand is het ste
delijk Museum van Schilderijen en Oud
heden op het raadhuis bezocht door 722
personen tegen en door 328 personen zon
der betaling.
Door den Heer H. J. van den Berg
te Leiden is een boekje uitgegeven onder
den titelDe Stenographie voor Algemeen
en Bijzonder gebruik. Op zeer duidelijke
wijze wordt de uitgebreide beteekenis van
het begrip Stenographie er in uiteengezeten
menig dwaalbegrip omtrent het wezen dier
kunst helder wederlegd, terwyl tevens het
zoogenaamde Nederlandsche stelsel, als voor
onze taal het meest geschikte, warm ver
dedigd wordt tegenover de vreemde stel
sels, welke men tracht in te voeren. Waar
schijnlijk wekt de lezing en herlezing van
het boekje by velen de begeerte op om
nader met de Stenographie bekend te wor
den, wat het werkje zelf natuurlijk slechts
in beginsel aangeeft. Belangstellenden in
de zaak vinden, om hiertoe te kunnen
geraken, in achterstaande advertentie de
noodige gegevens.
Voor de door Burg. en Weth. Donder
dag gehouden aanbesteding voor het maken
van rioleering en bestrating in de Zuid-
polder-, Amsterdam- en verdere project-
straten in den Zuiderpolder alhier, zijn
ingeleverd 14 biljetten.
Het werk is gegund aan T.J. Verzyl-
bergh alhier, laagste inschrijver voor-
f 6590.
Naar wy vernemen zal a.s. Dinsdag
het kantoor van den Ontvanger der Ac
cijnzen te Haarlem verplaatst worden naar
de Smedestraat (lokaal Felix Favore).
Velen zullen met deze nieuwe regeling
ingenomen zyn, daar toch het grootste
gedeelte der neringdoenden in het midden
der stad woont.
Gisteren nacht zyn te Heemstede
op de huize Boschzicht ten nadeele van
Jhr. J. van Nahuys door middel van eeu
valschen sleutel 10 praohtige en zeer
zeldzame kanarievogels ontvreemd uit een
volière.
Woensdagmorgen is voor het Kan
tongerecht alhier behandeld de drankwet-
overtreding gepleegd door J. O. B.
De beklaagde was niet verschenen. Door
den ambtenaar van het O. M. is tegen
hem geëischt eene geldboete van honderd
gulden of by gebreke 6 dagen gevange
nisstraf en verder veroordeeling in de
kosten.
Dinsdag namiddag geraakte het doch
tertje van den winkelier S. al spelende
in het diepe vaarwater van het Spaarne
naby de Melkbrug. Haar broertje onder
ging bij zyne pogingen om haar de hand
toetesteken, hetzelfde lot, doch werd op
het droge gehaald.
Het meisje dat meer en meer afdreef
en reeds in zinkenden staat verkeerde,
werd echter nog tijdig gered door den
kruideniersbediende W. Steenkamp, die
daartoe gekleed in het water sprong.
Sedert eenige weken doet alhier het
verschrikkelijke verhaal de ronde, dat in
eene woning in de Raamsteeg door de buren
was ontdekt, dat door de ouders een hunner
kinderen sedert jaren lang op den zolder
was opgesloten gehouden bijna zonder eten,
dat dit kind nu menschenschuw was en
er verschrikkelijk mager uitzag. Dit ver
haal werd ook door een der dagbladen
opgenomen, waardoor niet meer aan de
waarheid daarvan werd getwijfeld. Van
offioieele zijde is ons echter medegedeeld
dat bij streng onderzoek was gebleken,
dat dit verhaal geheel verzonnen was. De
bedoelde ouders hebben een kind dat aan
kliertering lijdende is, dit kind ziet er
vermagerd uit, maar wordt overigens goed
behandeld en ontvangt genoeg eten en drin
ken hetgeen door hem zelf is erkend.
Bij de godsdienstoefeningen der
Nederduitseh Gereformeerde Kerk (dolee-
rende) zal op Zondag 5 October des
voorm. te 10 nre en des namiddags te 6
ure in de Noorderkerk optreden Ds, J.
Langhout.
Woensdag 8 October des avonds ten acht
uur Ds. J. Langhout.
BURGERLIJKE STAND.
ONDERTROUWD.
1 Oct P. J.van Acker en H. M. Molenaar.
2 Oct. JE Fabius en A. M. J. van Walchren.
J. B. van Rooijen en M. H. van Bilderbeek.
G. J. Heijdanus en J. Negrijn. J. van der
Pol en K. T. Diepenbeek.
GETROUWD.
25 Sept. J. G.van Schaik en M. J. L.van Zijl.
K. E. Hordijk en C. A. Alma.— J. P. Schou
ten en M. van Bilderbeek. 1 Oct. A. JPeter
son en W. T. van den Wijngaard.
GEBOORTEN.
24 Sept. G. Drost geb. Hoeksma d.— 25 Sept.
A. M. P. Parson geb. Molekamp d. A. C.
