HAA
Eerste Blad.
PREDIKBEURTEN
No 1
Uitgave van DE ERVEN LOOS J ES, Gedempte Oudegracht 86 Dertiende Jaargang,
144.
met AMSTERDAM.
van ZATERDAG 3 Januari 1891
op ZONDAG 4 Jan. 1891
Nederd. Herv. Kerk.
1890.
ÏELEPHOONNUMMER
TELEPHONISCHE VERBINDING!
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden. f —,25.
franco p. post ,4t).
Afzonderlijke nommers 3 oenten per stuk.
Prgs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaat»,ruimte.
VERSCHIJNT;
Dinsdag- en Vrijdagavond
M. föJBÉ&TBKlJ - -"Waal
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Groote Kerk.
Voorm. 10 nre, Moeton.
Nam. 2 ore, Moeton. 23e Zondag.
,8 Av. 6 ure. Knottenbelt. Voorbereiding.
Nieuwe Kerk.
Voorin. 10 nre, Barbas.
Jans-Kerk.
Voorm. 10 ure, Swaan.
Woensdag 'a av. 7 ure, J. L. 'Legers, Ond-
Zeodeliug van Iodramajoe. (Voor Swaan).
Mededeelingen uit de Heidenwereld. Col-
ieete voor de Zending.
Bakenesser Kerk.
'Voor de Kinderen).
Voorm. 10 ure, Bremer. Godad.-onderw.
Wnalsehe Kerk.
Voorm. 10 ure, Mannier, pasteur a Paris.
Collecte pour la Société centrale.
Christelijk Gereform. Gemeente.
(Ged. Oudegracht).
Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure, Mulder.
Woensdag 's av. 8 ure, Mulder.
Klein Heiligland).
Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure. Schotel.
Donderdag 'sav. 77° ure, Schotel.
Luthersehe Kerk.
Voorm. 10 ure, Poolman.
Bevestiging van Kerkeraadsleden.
"s Avonds 6 ure, geen dienst.
Kerk der VereenigdeDoopsgezinden
Voorm. 10 ure, Ilesta.
jb Avonds 6 ure, J. van Loenen Martinet,
pred. te Santpoort.
Remonstrantsche Kerk.
Voorm. 10 ure, J, O. van G or hum,
pred. te Doetinchem.
Kerk der Broedergemeente.
Voorm. 10 ure, Weiss.
WEEK DER GEBEDEN.
Kerk der Broedergemeente.
Maandag 's avonds 8 ure, Weiss.
Schuldbelijdenis en Dankzegging.
Dinsdag 's avonds 8 ure, Weiss.
De algemeene Kerk.
Woensdag 's avonds 8 ure, Weiss.
De volken en hunne heerschers.
Vrijdag 's avonds 8 ure, Weiss.
Zending onder Mahomedanen en heidenen.
De collecte op 25 December j.l. ge
houden ten bate der Christelijke School
voor on- en minvermogenden heeft opge
bracht f 132.625
Ds. Hoog hoopt in deze week al zijne
catechisatiën te hervatten, uitgezonderd
Dinsdag 12 ure.
Ds. Barbas zal in deze week weder al
zijne catechisaties houden.
Ds. Swaan is voornemens deze week
zijne catechisatiën te hervatten.
t, Ds. Moeton verwacht deze weekweder
al zijne catechisanten.
Bonnebroek.
Voorm. 10 ure, L. O. Schalier tot Peursum,
Pred. te Amsterdam.
Beverwijk.
Voorm. 10 ure, J. C. Boon.
Evang. Luthersehe Kerk.
Voorm. 10 ure, K. A. Gonlag.
Doopsgezinde Kerk.
Voorm. 10 ure, J. Sepp.
Bloemendaal.
Voorm. 10 ure, J. D. van Ar hel.
Nam. 2y» ure, J. D. van Arhel.
Heemstede.
Voorm. 10 ure, J. Kuglman.
Hillegom.
Voorm. 10 ure. M. Buchli Pest.
Sandpoort.
Voorm. 10 ure, J. van Loenen Martinet
Velsen.
Voorm. 10 ure, H.' Waardenbnrg.
Voorbereiding en bevestiging van Ouder
ling en Diaken.
's Avonds 6Vs nre, II. Waardenburg.
Zandvoort.
Nam. 2y2 ure, P. E. Barbas,
Predikant te Haarlem.
De immer voortsnellende tijd heeft
weer een afgepasten tijdkring achter zich
gelaten en ons eene .schrede nader ge
bracht op den weg der eeuwen.
Opnieuw is er gewerkt en gesloofd;
hier wat vooruit gestreefd, daar wat
achterwaarts getreden, ginds den gang
der zaken wat gebreideld, elders eene
spanne den tijd vooruitgeloopen, doch
immer allen en alles werkende onder
den drang, men noeme het zoo maar,
der omstandigheden, het fatum dat niet
door een individu kan vastgesteld of
gewijzigd worden, maar in welks ga
reel allen in alles te zamen werken tot
de oplossing der vraagpunten, die jaar in
jaar uit het menschelijk brein en de
gemoederen in spanning houden, doen
leven met zelfbewustheid van iets nut
tigs te verrichten, door de zucht om een
voetspoor na te laten in de maatschap
pij, waarin wij geplaatst zijn.
't Was een veelbewogen jaar, dat 4 890,
te veel bewogen om al zijne teekenende
feiten in een kort begrip samen te vat
ten, maar die feiten wei ken toch weer
mede aan de geschiedenis der mensch-
heid en zullen opnieuw het zegel druk
ken op den eeuwigen regel, dat allen,
willens of onwillens, medewerken tot
verkrijging van een goed geheel, zoowel
de drijvers der openbare meening als
de rustige en gelatene die zich, zij het
soms onder protest, laat medevoeren.
4890 stelde zicli niet vroolijk aan bij
hare intredehoewel de lastige influenza,
die in de naburige Staten reeds begonom
zich heen te grijpen, ook Nederland niet
schadeloos zou voorbijtrekken, kwam zij
toch, als voor vijftig jaren, loen zij dooi
de dichters bezongen werd, bijna elke
woning binnen en toonde dat met haar
niet te spotten viel, hoewel zij vatbaar
was om naar rede, maar gezond ver
stand en wetenschap, te willen luisteren.
Offers eischte zij, en haar aanval op
ons rustig Nederland liet nog lang be-
teekenende sporen achter, sporen die
minder snel vervloeiden en verdamp
ten dan het water, waaraan wij haar
volgens sommiger geleerden bewering
zouden te danken gehad hebben. Bij
de groote diensten, welke de Wetenschap
aan de maatschappij bewijst, zou het
ondankbaar zijn het ijverig pogen om
tot meerder licht te geraken niet erken
telijk te zijn, of aanmatigend zich te
betoonen tegenover hare beoefenaren,
wanneer de eene of andere zaak op haar
terrein, den leek wat wonderspreukig
klinkteen natuurkundige bevroedde
het bestaan der bacteriën, Leeuwenhoek
vond ze achttien eeuwen later. De tegen
woordige tijd kweekt ze op, kent hare
eigenschappen, rangschikt ze. Zoo zal
in het rijk der geneeskundige weten-
schappen 1890 een merkwaardig jaar
blijven, en dan denken we in de eerste
plaats aan den beroemden bacterioloog,
den Duitschen professor Koch, die door
zijn gropdig onderzoek, de geheimen van
verschillende ziekten opspoorde en ten
laatste een middel vond om de gevreesde
teringziekte te bekampen. Mogen zijne
verdere onderzoekingen op dit in de
laatste jaren, ook door onze vaderland-
sche geleerden, vaak beploegd terrein
aan de verwachtingen beantwoorden
Inmiddels werkstakingen in het bui-
tenkmd'; gedeeltelijk geslaagde, mislukte
en een luttel getal waarbij de stakers
aan de winnende hand waren. Droevig,
die strijd tusschen kapitaal en arbeid.
Of nu echter botsingen de goede ver
standhouding tusschen beide machten
aankweeken, of aan welken kant de
overwinning zal blijven, hier omtrent
zijn de meeningen verdeeld, naarmate
van de opvatting van het begrip „bezit."
Doch als kalmte en bezadigdheid, met
humaniteit tot adviseur, in dit ziekte
proces consulteeren, daar kan men den
toestand laten doorzieken. Nooit heeft
iemand geheel gelijk of geheel onge
lijk: de drie bovengenoemden kunnen
veel kwaad voorkomen. Ieder wachte
zich voor overijling; de ziekte moet zijn
loop hebben, de wijsheid houde haar in
het rechte spoor.
Maar de wijsheid zou kunnen beproe
ven middelen, die bleken niet de ge
schikte te zijn, toch bejegene men ze
niet met spottend schouderophalende
geneesmeesters en de zieke lijden dan j
nog aan theoriekoorts. Zij gaat van zelf
over. Slaat nu de overmoed van beiden
slechts geen wonden, dan is men toch
al een stap verder tot den vrede.
Ten opzichte van den algemeenen ge-
wapenden vrede, die millioenen behoeft
om zich te handhaven, althans volgens
de aanhangers van het «maak U sterk,
eer men U boven het hoofd groeit", is
men nog geen nieuw.stadium ingetreden,
a! wapende men zich tot de tanden, al
vergrootte men zich liet aantal wande
lende affuiten, al zocht men een nieuwen
bondgenoot in "t rookvrij kruit en al
vonden de denkbeelden op het punt van
scheidsrechterlijke beslissing bij interna
tionale geschillen tot heden geen ingang,
hoewel een internationaal congres in 't
belang der wetenschap toch wel moge
lijk bleek. De immer rustelooze Keizer
van Duitschland had eer van dit werk
des vredes, meer eer dan van het laten
heengaan van den man aan wien hij,
zijn geslacht en Duitschland zooveel te
danken hebben, van den ontegenzegge
lijk giooten Bismarck, die maar niet
kon begrijpen, dat de grijsheid minder
worden en de jeugd moet wassen.
De geruchten van een troonsafstand, j
dien van den veelgetroffen Frans Jozef,
verwezenlijkte zich niet, evenmin als
vrachten gezien werden van de Boulan-
gistische onthullingen, waarbij Je ikheid
der hoofden zulk een voorname rol speel
de.
Men misgunne den dapperen generaal
zijne rust zij het eene die tot beter
schap leidt op Engelschen bodem
niet, evenmin als wij Engeland den logé
zouden willen benijden.
In Engeland streden Jack te Ripper
en Stanley om den voorrang. Het con
flict met Portugal, een kort begrip van
egoïsme en opgezweepte volkshaat, werd
beëindigd met verlies van de gewensehte
verstandhouding tusschen deze twee con
currenten in den wereldhandel. En dan
nog Helgoland afgestaan ter bevrediging
der Duitsehe eerzucht, ten koste van
invloed in het donkere werelddeel. Vijf
tien honderd landzaten en een rotsblok
aangewonnen tegen afstand van het
recht om te kunnen deelnemen aan be
schaving daar, waar hare kiemen reeds
gelegd waren. Arme illusionist, ge meen-
det de redding te zien opdagen van
Duitsehe zijde, ge vraagt of die nu van
Britschen kant te wachten is, doch ko
men zal ze, dat ligt in de algemeene
wereldorde opgesloten.
Zal Nederland behalve in eigen
boezem beschaven, verbeteren, ver
edelen in zijne bezittingen! Werkt het
mede aan den kringloop van het Westen
naar het Oosten? Vraag het den anti-
opiumbond, wat Nederland niet verricht;
vraag het den onafhankelijken Neder
lander, die door eigen ervaring geleerd,
de toestanden in ons Insulinde zonder
partijzucht weten te beoordeelen.
De waarheid, de onomkleede waarheid
alleen kan aantoonen of wij zelf, in het
diepe besef van dure verplichtingen heb
ben medegewerkt tot het bevestigen van
onzen goeden naam als bezitters.
In Nederland is mede in 1890 menige
illusie te niet gedaan. Wij droomden ons
sterk tegen aanvallen van buiten. Goede
verdedigingsliniën met een voldoend leger
zouden in staat zijn ons in tijden van on
rust te beveiligen! „Vertrouwternietop,
ze zijn niet vertrouwbaar", gilt en galmt
de stem van Tindal en zijn optreden
was in staat de natie wakker te schud
den. Twee partijen stonden gereed om
de onverdedigbaarheid of het deugdelijke
der middelen aan te toonen. Theorieën
werden ontwikkeld, vergelijkingen ge
maakt, fouten aangewezen, hatelijkhe
den gedebiteerd, de minister van oorlog
geïnterpelleerd. Zal Tindals scherpzin
nig pleidooi gewonnen spel hebben, of,
zal het gaan als altijd en overal: lier-
vorming, doch geen revolutie in de sedert
lang gehuldigde denkbeelden.
Ons ministerie ondervond mede den
drang der tijden. Minister Keuchenius,
niet opgewassen tegen de moeielijk-
heden, voor hem te beslechten als mi
nister van Koloniën, trad af en werd
als zoodanig vervangen door den heer
Mackay, tevens als hoofd van het mini
sterie aanblijvende. Wijziging van regee-
ringsprogram had de uittreding dus niet
tengevolge en zoo moge het nog eeni-
gen tijd blijven; dat zal misschien wel
't beste zijn en dit bleek ten duidelijkst
uit veel gepraat over belastinghervor
ming, niettegenstaande den dringenden
eisch des tijds noch door eene vroegere,
nog door de tegenwoordige regeering
met succes ter hand genomen. Gelukkig
dat eene goede, rechtvaardige pensioeu-
wet tot stand kwam.
